ديپلماسي ايراني/ متن پيش رو در ديپلماسي ايراني منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
سيد علي موسوي خلخالي/ چه ويروس کرونا نتيجه فعاليت هاي مغرضانه آزمايشگاهي امريکايي يا غربي باشد چه نباشد، واقعيت اين است که يکي از بزرگترين متضررين اين ويروس کشورمان است. چه بگوييم کرونا نتيجه توطئه اي خارجي است يا اين که واقعا يک بيماري طبيعي باشد که فراگير شده و همه را درگير خود کرده است، ايران ضرر و زيان هاي بسياري از شيوع اين ويروس متحمل مي شود.
ايران در بحبوحه سياست فشار حداکثري دولت دونالد ترامپ، رئيس جمهوري ايالات متحده امريکا، متحمل اين بيماري مهلک شده است. بيماري اي که تا کنون به گفته وزارت بهداشت کشورمان تا کنون دست کم 44 هزار و 605 مبتلا و 2898 قرباني داشته است. ويروس کرونا نشان داد که زيرساخت هاي بهداشتي ما تا چه اندازه ضعف دارند و تحريم ها تا چه اندازه بر بهداشت و سلامتي جامعه ما تاثير گذاشته اند. همچنين دسترسي نه چندان آسان ما به دارو و کمک هاي بهداشتي جهاني و تجهيزات پزشکي به واسطه تحريم ها به خوبي خود را نشان دادند و برايمان روشن شد که تا چه اندازه تحريم ها مي توانند جلوي دسترسي ما را به دارو و تجهيزات پزشکي بگيرد. نسبت مرگ و مير به ميزان مبتلايان که بالاتر از ميانگين نرخ کشورهاي ديگر است، به خوبي اين واقعيت ها را به ما نشان مي دهند.
اما اين همه داستان نيست. بحران ناشي از شيوع کرونا بر ايران بعد از پايان اين بيماري بيش از پيش خود را نشان خواهد داد. ضربات مهلکي که به واسطه ويروس کرونا به اقتصاد کشورمان خورده و سبب شده است تا مشکلات اقتصادي متعددي در انتظارمان باشند.
آنچه شاهديم دست کمي از جنگ ندارد. جنگي که در آن از سلاح استفاده نمي شود بلکه اين ويروس است به جان مردم افتاده است. در بحبوحه جنگ همه فکر و ذکر مسئولان و فرماندهان در ميدان نبرد، چگونگي پيروزي در ميدان نبرد است، مشکلات و ويراني هاي ناشي از جنگ بعد از آن خود را نشان مي دهند. شيوع ويروس کرونا نيز دقيقا همان اثرات را براي ما و جامعه جهاني دارد. اکنون شاهديم که اکثر کشورهاي آسيايي، اروپايي و ايالات متحده درگير اين ويروس کشنده هستند و تبعات اقتصادي که اين ويروس بر اقتصاد جهاني گذاشته به گواه صندوق بين المللي پول بدتر از رکود اقتصادي سال 2009 است. دقيقا به همين دليل است که آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان و امانوئل مکرون، رئيس جمهوري فرانسه از بزرگترين بحران بشري بعد از جنگ جهاني دوم سخن مي گويند و تبعات اين بحران را آن قدر زياد مي دانند که بعد از جنگ جهاني دوم سابقه نداشته است.
اين تبعات براي ايران که به گفته مقامات امريکايي تحت شديدترين تحريم هاي تاريخ جهان است، به مراتب بيشتر است. آنچه ويروس کرونا با ايران کرد شباهت بسياري با تبعات يک جنگ بين المللي دارد؛ اگر بنا بود جنگي عليه کشورمان دربگيرد مرزهايمان بسته مي شدند، شهروندانمان کشته مي شدند، فرودگاه هايمان خالي مي شدند، پروازها به خاک کشورمان متوقف مي شدند، حمل و نقل دريايي و زمينيمان دچار مشکلات گوناگوني مي شدند، اقتصادمان آسيب مي ديد، زيرساختهايمان ضربه مي خوردند، و اين دقيقا تمامي کارهايي است که در حال حاضر کرونا با کشورمان کرده است.
مساله زماني خود را نشان مي دهد که همانند همه کشورهاي جهان بخواهيم از تل آسيب هاي ناشي از ويروس کرونا برخيزيم. در آن موقع ايالات متحده مي تواند از بحران کرونا و مشکلاتي که براي ما به وجود آمده است به عنوان ابزاري براي فشار بر ايران استفاده کند و رابطه کشورهاي جهان با ما را تحت تاثير قرار دهد. کشورها براي بازسازي خود نياز به کمک کشورهاي ديگر دارند، چون سرمايه هاي داخليشان تحليل رفته و زيرساخت هايشان آسيب ديده اند، اين مساله براي ما که تحت فشارهاي حداکثري امريکا هستيم، مي تواند به مراتب سخت تر شود و ما را بيش از پيش تحت فشار بگذارد. شايد عده اي گمان کنند که چون امريکا خود نيز درگير اين بيماري شده پس وقتي نخواهد داشت که به فشار به ما فکر کند، در حالي که نبايد اين نکته را فراموش کرد که اولا، امريکا حتي در سخت ترين شرايط که درگير بحران هاي داخلي خود هم بوده، از پيگيري سياست هاي خارجي خود دست نشسته و به رفتارهاي سوء خود ادامه داده است (البته اين فقط امريکا نيست که اين گونه رفتار مي کند، اکثر کشورهاي جهان متناسب با قدرت و توانايي هايشان همواره اين گونه برخورد کرده اند)، پرونده هاي عراق، سوريه، ونزوئلا و جاهاي ديگر گواه اين ادعاست. ثانيا، اخلاق هيچ گاه، دست کم در تاريخ 120 ساله اخير، نقشي در مناسبات بين المللي نداشته است. بارها ديده ايم بدترين بداخلاقي ها در اوج بحران هاي بين المللي روي داده است.
شکي نيست که شيوع ويروس کرونا آينده روابط بين الملل را تحت تاثير قرار مي دهد و مناسبات بين المللي را به شدت دگرگون مي کند. در اين هم شکي نيست که با شيوع جهاني اين ويروس مهلک، کشورهاي ديگر نيز تحت فشار قرار مي گيرند و اين مساله باعث مي شود تا آنها در پيشبرد روابط بين المللي خود دچار مشکلات متعددي شوند. در اين ميان ايران مي تواند بيش از ديگران آسيب ببيند و متحمل سختي شود.
بازار