رفع محدودیت‌ها هزینه‌های بیشتری برای اقتصاد دارد

فرهيختگان/ متن پيش رو در فرهيختگان منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست داوود سوري در پاسخ به سوالي درباره هزينه اقتصادي، محدودکردن رفت‌وآمدها و قرنطينه اجتماعي براي دولت گفت: «دولت در تمامي اين سال‌ها از جيب مردم ارتزاق کرده، درواقع با چاپ پول به‌نوعي از جيب مردم ارتزاق کرده است. کار جديدي نمي‌خواهد انجام دهد و يکي، دو ماه بيشتر هم تفاوتي حاصل نمي‌کند. داوود سوري، اقتصاددان و عضو سابق هيات‌علمي دانشگاه صنعتي‌شريف در گفت‌وگو با «فرهيختگان»، بحران اقتصادي ناشي از اپيدمي ويروس کرونا را مورد بررسي قرار داد. وي با اشاره به اينکه «هنوز اطلاعات کافي درباره اين ويروس وجود ندارد و نمي‌دانيم چه زماني حضور اين ويروس در جامعه تمام خواهد شد»، گفت: «آن چيزي که الان از هر چيز ديگري مهم‌تر است و حتي ذهن اهالي اقتصاد را نيز به خود معطوف کرده، مهار ويروس است تا بتوان از اين مسير جان انسان‌ها را نجات داد و مساله بعدي بحث اقتصاد است. اپيدمي کرونا طبيعتاً مشکلات اقتصادي را براي کشور و خانوارها ايجاد کرده است.» درآمد روزانه براي برخي خانوارها حکم مرگ و زندگي دارد وي ادامه داد: «شايد اگر به اين مشکل از ديد کلان نگاه کنيم متفاوت از اين باشد که از ديد خانوارها نگاه کنيم. از ديد کلان مي‌بينيم که يک‌سري کسب‌و‌کارها متوقف شده‌اند، نرخ رشد پايين آمده و... همه اينها درست است، ولي بايد اين را هم ببينيم که بسياري از خانوارها درآمد روزانه خود را از دست داده‌اند و اين موضوع براي آنها مساله مرگ و زندگي است. اولين اقدامي که بايد دولت انجام دهد اين است که اين مشکلات را براي اين خانوارها به‌نوعي تقليل دهد، يعني طرح‌هايي را داشته باشد که بتواند کمک کند تا در اين وضعيت و تا زمان مهار و کنترل ويروس، مشکل اين خانواده ها مرتفع شود.» اين کارشناس مسائل اقتصادي افزود: «پس اول اينکه دولت بيشترين تلاش را انجام دهد تا ويروس مهار شود، سپس براي درآمد روزانه خانوارهاي اينچنيني چاره‌اي بينديشد. بعد از آن بحث‌هاي ديگري ايجاد مي‌شود و بحث‌هايي است که قبل از ويروس هم داشتيم. اقتصاد ضعيفي داريم که در آن برآيند توليد ثروت به‌خوبي صورت نمي‌گيرد. راه‌هاي حل اين مشکل بارها تکرار شده و راه جديدي به جز اينکه يک چارچوب مشخص براي سياستگذاري داشته باشيم و فرآيند توليد را تسهيل کنيم و دخالت دولت را کاهش دهيم، براي آن متصور نيست. در هر صورت چيزي که ابتدا به نظر مي‌رسد مهار ويروس و حمايت از خانوارها در اسرع وقت است که بايد صورت گيرد. بعد از آن بايد ديد چه اتفاقاتي رخ مي‌دهد و چطور اين ويروس کنترل مي‌شود و چه مشکلاتي را ايجاد مي‌کند.» يک‌سوم بودجه پيشنهادي سال 99 دولت امکان تحقق ندارد سوري در ادامه توضيحات خود به منابع مالي دولت نيز اشاره و خاطرنشان کرد: «اين امر مسلم است که دولت توانايي مالي ندارد، يعني قبل از کرونا هم اينچنين بود. حتي براي سال جاري قريب يک‌سوم بودجه پيشنهادي دولت تامين مالي درست و حسابي نداشت و به اصطلاح امکان تحقق براي آن وجود ندارد و روي بقيه هم بحث زيادي وجود داشت. اما به‌هرحال دولت هميشه يک‌سري ابزارهايي در اختيار دارد که مي‌تواند از اين ابزارها استفاده کند.» دولت مشکل مالي دارد، ولي چاره‌اي نيست نمي‌توان اجازه داد مردم بميرند اين پژوهشگر مسائل اقتصادي با تاکيد بر اينکه «بايد توجه شود مشکل ناشي از کرونا، متفاوت از مشکلاتي است که قبلاً با خانوارهاي فقير و کم‌درآمد داشتيم»، اضافه کرد: «مشکلي که الان کرونا ايجاد کرده براي خيلي از بنگاه‌ها به‌صورت جدي دردسرساز شده است. اين بنگاه‌ها منبع درآمد خيلي از خانوارها بودند و حالا فعاليت‌شان متوقف شده است، بنابراين بهتر است دولت‌ براي اينکه در درجه اول اين بنگاه‌ها را روي پاي خود نگه دارد، از ابزارهاي خود کمک گيرد. دولت ابزارهايي دارد اعم از بخشش‌هاي مالياتي؛ يعني تقليل ماليات‌ها براي بنگاه‌ها، بخش تامين اجتماعي و کمک‌هايي از ابزارهاي مالي که مي‌تواند توسعه‌دهنده باشد، لذا دولت بايد از اين امکانات به‌سرعت استفاده کند و به‌نوعي اين بنگاه‌ها را نجات دهد. طبيعي است که مشکل براي دولت وجود دارد ولي چاره‌اي نيست و نمي‌توان اجازه داد مردم بميرند و بايد به‌نوعي مجدداً تاکيد کنم مي‌دانيم مشکلاتي وجود دارد اما حتي اگر اين مشکلات بيشتر هم مي‌شود، بايد ويروس کنترل شود وگرنه مشکلات بسيار بيشتر خواهد شد.» نمي‌دانم چرا دولت دستور بازگشايي مشاغل را داده و اصرار مي‌کند اطلاعاتي به مردم ندهد داوود سوري با گلايه از دستور رئيس‌جمهور براي آغاز فعاليت‌هاي اداري و صنفي از 23 و 30 فروردين در تهران بيان کرد: «دولت صحبتي درباره چرايي اين موضوع نکرده و توضيحات لازم را به مردم ارائه نداده است. اين روزها صرفاً از متخصصان بهداشت مي‌شنويم که اين تصميم مناسب نيست و بايد همچنان قرنطينه ادامه يابد، ولي دولت توضيح کافي نمي‌دهد و صرفاً با دادن اميدواري سعي مي‌کند حرف خود را بزند. نمي‌دانم چرا دولت روي اين بحث اصرار دارد و اطلاعاتي را در اختيار مردم براي حمايت از تصميمي که رئيس‌جمهور روي اين تاکيد و اصرار دارد، نمي‌دهد. طبيعي است که فعاليت‌هاي اقتصادي وقتي کم مي‌شود و خيلي از اينها متوقف شده، مشکلات زيادي را براي کشور به وجود مي‌آورد، ولي بالاخره توجه نکردن به اين مشکلي که در بخش بهداشت داريم و صرفاً توجه به وضعيت اقتصادي در حال حاضر همانند تشنه‌اي است که در دريا بخواهد با آب دريا خود را سيراب کند و طبيعتاً هزينه‌هاي بيشتري را پرداخت مي‌کند و اگر به کار خود ادامه دهد از بين مي‌رود. در اينجا هم اينچنين است که اگر به بهداشت توجه نشود و آمار مبتلايان و متوفيان بالا برود، دولت چه بخواهد و چه نخواهد، بعد از مدت کوتاهي کليه فعاليت‌هاي اقتصادي متوقف خواهد شد. اين است که دولت بايد تعادل را حفظ کند و به نظر من بايد وزن بيشتر را به سلامت مردم بدهد.» وي در پاسخ به سوالي درباره هزينه اقتصادي، محدودکردن رفت‌وآمدها و قرنطينه اجتماعي براي دولت گفت: «دولت در تمامي اين سال‌ها از جيب مردم ارتزاق کرده، درواقع با چاپ پول به‌نوعي از جيب مردم ارتزاق کرده است. کار جديدي نمي‌خواهد انجام دهد و يکي، دو ماه بيشتر هم تفاوتي حاصل نمي‌کند. دولت ساليان سال است که اين کار را انجام مي‌دهد و امروز اصلا معلوم نيست چرا اصرار دارد عدم انجام استقراض را با جان مردم مبادله کند.» اين پژوهشگر حوزه اقتصاد در پايان با تاکيد بر اينکه مشکلات اقتصاد ايران بايد به‌صورت ريشه‌اي مرتفع شود، گفت: «حضور دولت و نهادها مانع از رشد اقتصادي است و چنين باوري در افراد نيست که اقتصاد بايد رشد يابد و نبايد زير سايه سياست و رقابت‌هاي سياسي قرار گيرد، اين اولين موردي است که بايد در کشور پذيرفته شود. اگر اين مساله پذيرفته شود آن‌وقت مي‌توان درباره آن صحبت کرد. تا زماني که اقتصاد کشور ما موضوع دسته چندم است و بعد از رقابت‌هاي سياسي و مشکلاتي قرار دارد که در روابط خارجي داريم، نمي‌توان اميد بهبود داشت.» #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد