وطن امروز/ متن پيش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
سهام عدالت به دستور رهبر حکيم انقلاب با 2 هدف «گسترش عدالت اجتماعي» و «توانمندسازي خانوادههاي کمدرآمد» آزاد شد، اين دو مهم حتي در ابلاغيه ايشان هم ذکر شده بود. در اين شرايط اما با اشتباه بنيادي صورت گرفته، دولت به دنبال خريد سهام عدالت مردم توسط بانکها است تا براي کوتاهمدت يک رقم بسيار کم در اختيار آنها قرار بگيرد. اين در شرايطي است که به گفته کارشناسان اقتصادي و بازار سرمايه، حفظ اين دارايي ارزشمند در بلندمدت ميتواند عايدي بيشتري براي مردم داشته باشد. ميزان عايدي مردم از فروش سهام عدالت در شرايط کنوني بسيار پايين است و شايد بتواند تنها يک ماه از بار هزينههاي آنها بکاهد اما در صورت سهامداري و حفظ آن، اين ظرفيت ارزشمند ميتواند تبديل به يک پشتوانه اقتصادي و مالي در بلندمدت براي آنها شود.
به گزارش «وطن امروز»، طبق آخرين آمارهاي غيررسمي درباره تعداد افرادي که سهام عدالت خود را به فروش رساندهاند، بيش از 200 هزار نفر تا پايان ديروز سهام خود را به بانکها يا توسط کارگزاري به افراد ديگر فروختهاند.
اين در حالي است که سهامهاي عرضه شده در بازار سرمايه از شرکتهاي بسيار سودده و بزرگ کشورمان هستند؛ پتروشيميها، بانکها و شرکتهاي خودروساز به عنوان پيشرانهاي اقتصادي ايران هستند و مسلما سهامدار بودن مردم در آنها يک اتفاق بزرگ و ارزشمند است.
در همين باره حميد کوشکي، کارشناس بازار سرمايه با بيان اينکه نوع بيان آقاي رئيسجمهور درباره فروش سهام عدالت مردم و هدايت به سمت فروش بسيار بد بود، گفـت: متاسفانه آقاي رئيسجمهور از واژه غيرمناسبي براي فروش دارايي مردم به عنوان سهم سهام عدالت استفاده کرد، لحني که نشان از تضاد تفکر دولت درباره نگرش به بازار سرمايه دارد. آقاي روحاني با بيان اينکه مردم ميتوانند 30 درصد از دارايي سهام عدالت خود را بفروشند تا به نوعي تامين معيشت کنند يا به زخمي از زندگي خود بزنند، نشان داد اصلا به دنبال تعميق هدفهاي اقتصادي بازار سرمايه نيست.
تحليلگر ارشد کارگزاري اقتصاد بيدار، توضيح داد: مهمترين هدف بازار سرمايه، افزايش سرمايهگذاري و رشد ثروت مردم است اما آقاي رئيسجمهور با بيان اين موضوع اين سيگنال را به مردم داد که از محل فروش سهام عدالت خود يا همان 30 درصد به نوعي بخشي از زندگي خود را اداره کنيد، در حالي که بايد به اين سوال پاسخ دهند که مگر از محل فروش 30 درصدي سهام چقدر عايد مردم ميشود که به زخم زندگيشان بزنند؟
کارشناس بازار بورس تصريح کرد: بسته به نوع فروش و سهام اوليه، قيمت فروش سهام 30 درصدي بين 2 تا 3 ميليون تومان در نوسان است، بنابراين رقم چنداني براي تامين معيشت مردم به شمار نميرود.
* تشويق مردم براي رسيدن به هيچ
مشخص کردن بازه زماني محدود براي آزادسازي سهام عدالت باعث شده مردم تصور کنند براي فروش سهام خود هم بايد در همين بازه زماني اقدام کنند. دولتيها هيچ توضيحي به مردم ارائه ندادهاند که ميتوانند ضمن آزادسازي و وارد نشدن به بازار سرمايه صرفا سهامدار باشند و دارايي ارزشمند خود را حفظ کنند. نبايد فراموش کرد که بخش اعظمي از دارندگان سهام عدالت 6 دهک اول جامعه کساني هستند که اساسا با ادبيات بازار سرمايه آشنا نيستند. يکي از بدترين نقاط سياستهاي دولت زماني است که مردم را در شرايط اصلاح بازار سرمايه راهي بانکها براي فروش سهام عدالت کرده است. اين يعني دارايي ارزشمند مردم در زماني که به کمترين ميزان ارزش رسيده است، توسط بانکها بايد خريداري شود. جالب اينجاست که وقتي نوبت به فروش سهام خود دولت به مردم ميرسد (ETFها) روند بازار بسيار سبز و صعودي بوده است.
* آزادسازي بدون رعايت شروط ابلاغيه رهبر انقلاب
ابلاغيه 9 ارديبهشت مقام معظم رهبري براي آزادسازي سهام عدالت و بهرهمند شدن خيل عظيم صاحبان اين سهام، حاوي بايدهايي براي تحقق هر چه بهتر سياستهاي کلي اصل 44 قانون اساسي بود. با توجه به مفاد سياستهاي کلي اصل 44 و ابلاغيه مذکور، حضور مردم در متن اقتصاد و واگذاري مديريت به عامه مردم جزو بايدهاي آزادسازي سهام عدالت است. در همين راستا در سومين شرط مورد اشاره ابلاغيه مذکور، به «تشويق مردم به ماندگاري صاحبان سهام در شرکتهاي سرمايهگذاري» و «ورود سريع اين شرکتها به بورس» تاکيد شده است. اين بدان معني است که هدف از آزادسازي سهام عدالت، فروش اين سهام و خارج شدن مردم از صحنه اقتصاد نيست. تاکيد بر «عرضه هر چه زودتر شرکتهاي سرمايهگذاري در بورس» هم ميتواند به کسب سود بيشتر از محل افزايش ارزش سهام اين شرکتها پس از عرضه اوليه منجر شود تا عايدي بيشتري را نصيب مردم کند.
با وجود اشاره مقام معظم رهبري به اين شرايط در ابلاغيه آزادسازي سهام عدالت، تصميمات مسؤولان به گونهاي بوده که بيشتر به تشويق مردم به فروش سهام خود شبيه است تا به حفظ اين دارايي ارزشمند. علاوه بر اين، تاخير دولت در عرضه شرکتهاي سرمايهگذاري استاني در بورس ديگر مسألهاي است که باعث محروميت مردم از سود حاصل از عرضه اوليه اين شرکتها ميشود.
* سهام بورسي و سهام عدالت وثيقه تسهيلات کارت اعتباري ميشود
رئيس کل بانک مرکزي از امکان تبديل شدن سهام بورسي و سهام عدالت به وثيقه تسهيلات کارت اعتباري خبر داد. عبدالناصر همتي اظهار داشت: بانکها ميتوانند سهام بورسي، بويژه سهام عدالت را به عنوان وثيقه براي صدور کارت اعتباري قرار دهند. وي افزود: با توجه به ارزنده بودن بخش عمدهاي از سهمهاي موجود در سبد سهام عدالت، به بانکها توصيه ميکنم در قبال وثيقه گرفتن سهام آزاد شده، در چارچوب ضوابط خود معادل درصدي از ارزش آن به دارندگان سهام که نياز به منابع مالي دارند ولي قصد فروش سهام خود را ندارند، کارت اعتباري براي خريد بدهند. رئيس کل بانک مرکزي گفت: به حوزه فناوري اطلاعات بانک مرکزي تأکيد کردهام هر چه سريعتر براي سادهسازي فرآيند صدور کارت اعتباري اقدام کند.
تاکنون اين مهم محقق نشده است و شفافسازي لازم در اين باره انجام نشده و مشخص نيست دولت منتظر است تا چه زماني اين کار را انجام دهد. اين انفعال دولت همزمان با هجوم مردم براي فروش سهام عدالت نشان ميدهد دولتيها منتظر هستند مردم فعلا اقدام به فروش سهام عدالت خود کنند تا در هفتههاي آتي روشهاي مناسب و بهينهاي مانند صدور کارت اعتباري يا قرار گرفتن سهام عدالت به عنوان وثيقه را اعلام کنند.
* شرکتهاي سرمايهگذاري استاني: بانکها مردم را به فروش ترغيب ميکنند
کانون شرکتهاي سرمايهگذاري استاني سهام عدالت روز گذشته در اطلاعيهاي اعلام کرد هر اقدامي که موجبات ترغيب مردم براي فروش مستقيم سهام عدالت باشد، خلاف ابلاغيه مقام معظم رهبري و اقدامي پرابهام و سوالبرانگيز است و به هيچ عنوان نبايد مسؤولان موجب گمراهي مردم شده و سهامداران تشويق به فروش هيجاني و زيانبار سهام شوند.
«سهام عدالت» برخلاف فضاي رسانهاي ايجادشده، ارزش اقتصادي بالايي براي مردم دارد، تا آنجا که ميتوانند با آن به عنوان وثيقه وام بگيرند اما بياطلاعي مردم از اين ارزش و فضاي رسانهاي مسموم باعث شده است بانکهايي که امروز بيشتر بنگاهداري ميکنند، مردم را به سمت فروش سهام عدالتشان سوق دهند.
جالب آنجاست که سياستهاي تبليغي بانکها و رسانههاي همسوي دولت برخلاف نظر رهبري درباره سهام عدالت است، بر اساس حکم صريح مقام معظم رهبري بايد «مردم تشويق به ماندگاري سهام عدالتشان» شوند؛ با اين حال کمپين تبليغاتي بانکها و سازمان خصوصيسازي و ترغيب و دعوت از مردم براي مراجعه و ثبت درخواست فروش سهامشان چيست؟!
تشويق مردم براي آنکه از ۱۰ تا ۱۳ خرداد براي فروش سهام عدالتشان به بانکها مراجعه کنند، در حالي که بعد از اين تعطيلات نيز بورس و کارگزاريها همه فعال هستند، خود گواهي براي اين سياستهاي تبليغي مشکوک است.
در روزهاي اخير دولت اصرار بر انتخاب روش مستقيم سهامداري دارد، حال آنکه ۷۵ درصد مردم روش غيرمستقيم را انتخاب کردهاند. نکته قابل توجه درباره سهام عدالت آن است که مردم اگر روش غيرمستقيم سهامداري در شرکتهاي سرمايهگذاري استاني سهام عدالت را انتخاب کنند، معادل ارزش ريالي سهام متناسب هر نفر از ۳۶ شرکت بورسي و ۱۳ شرکت غيربورسي، از سهام شرکت سرمايهگذاري استان خود بهرهمند ميشوند که در صورت معامله در بورس با توجه به عرضه اوليهاي بودن سهام اين شرکت از قيمت چند برابري هنگام فروش بهرهمند خواهند شد و البته در صورت نگهداري سهام از مزاياي فراوان آن بهره خواهند برد اما اين توضيحات در تلاش بانکها براي خريد سهام عدالت مردم گفته نميشود.
بازار