دیپلماسی گرگ جنگجو؛ سیاست خارجی جدید چین

فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست در پي شيوع بيماري کرونا و افزايش انتقادات غربي از عملکرد چين در مهار اين بيماري، اين کشور سياست خارجي جديدي در پيش گرفت که مهمترين شاخصه آن، صراحت و قاطعيت ديپلماتيک است.  در حالي که ويروس کرونا در بسياري جاها، باعث فروکش کردن اختلافات و آرام شدن نزاع‌ها شده است، اين ويروس روابط چين و آمريکا را تنش آلود کرده و رقابت بزرگي ميان دو کشور به راه انداخته است. مقامات آمريکايي و برخي محافل اروپايي، اين رقابت را استراتژيک مي‌دانند که هدف آن از بين بردن تمدن غربي است. مايک پمپئو، وزير امور خارجه آمريکا، اخيرا در گفتگويي با شبکه فاکس نيوز، گفت: «حزب کمونيست چين، امروز با ۱۰ سال پيش فرق دارد.... اين حزب کمونيست چين، خودش را مصمم به نابودي انديشه‌هاي غربي، دمکراسي‌هاي غربي و ارزش‌هاي غربي مي‌بيند.» پمپئو در ادامه، چين را به سرقت دارايي‌هاي فکري آمريکايي، نابود کردن ميليون‌ها شغل در آمريکا و ايجاد ناامني در خطوط کشتيراني در درياي جنوبي چين متهم کرده و گفته براي اولين بار رئيس جمهوري در آمريکا روي کار آمده که با اين اقدامات چين مقابله مي‌کند. پمپئو همچنين گفته است که پيشرفت‌هاي چين در حوزه نظامي واقعي هستند و رئيس جمهور اين کشور مصمم است که قابليت‌هاي ارتش چين را ارتقا دهد. در اروپا نيز نگراني‌هاي مشابهي وجود دارد. اخيرا به خاطر مشکلات اقتصادي ناشي از بيماري کرونا، بسياري از شرکت‌هاي اروپايي با مشکلات مالي مواجه شده و ارزش آن‌ها کمتر شده است. تمايل چين براي خريد اين شرکت‌هاي ارزان قيمت، نگراني برخي محافل اروپايي را برانگيخته است. اخيرا، مانفرد وبر، رئيس حزب مردم اروپا، خواستار اعمال ممنوعيت يک ساله بر فروش شرکت‌هاي اروپايي به چين شده است. وبر به روزنامه آلماني «ولت آم سونتاگ» گفت: «در آينده، چين از نظر سياسي، اجتماعي و اقتصادي بزرگترين رقيب ما خواهد بود. من، چين را يک رقيب استراتژيک براي اروپا مي‌بينم. رقيبي که يک مدل اجتماعي اقتدارگرا مطرح مي‌کند و مي‌خواهد قدرت‌اش را بسط دهد و جاي آمريکا را به عنوان يک قدرت برتر بگيرد.» غربي‌ها بر اين باور هستند که مرکز قدرت در جهان در حال انتقال از آمريکا به آسياست. جوزپ بورل، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، به صراحت به اين ديدگاه اشاره کرده و گفت: «تحليلگران از مدت‌ها پيش درباره پايان نظم تحت رهبري آمريکا و فرا رسيدن قرن آسيايي صحبت کرده‌اند. اين اتفاق الان پيش روي چشم ما در حال وقوع است.» تغيير ديپلماسي چين، توجه جامعه جهاني را جلب کرد و به نگراني غربي ها در خصوص صعود چين به عنوان يک ابرقدرت جهاني دامن زد. "ديپلماسي گرگ جنگجو" دستگاه ديپلماسي چين، با هدف مقابله با اين ديدگاه‌ها قويا وارد ميدان نبرد شده است. ديپلمات‌هاي چيني، که سابقا آرام و بدون حاشيه بودند، حالا به اکثر انتقادات از چين، پاسخ‌هاي صريح و مستقيم مي‌دهند. ادعاي وزارت خارجه چين، مبني بر اينکه شايد ارتش آمريکا ويروس کرونا را به شهر ووهان آورده بود، نشان دهنده مرحله مهمي در ديپلماسي چيني بود. چيني‌ها قبلا رويکرد محتاطانه‌اي در پيش گرفته بودند، اما با شيوع کرونا و اوج گرفتن انتقادات از چين، اين کشور يک ديپلماسي تهاجمي به کار گرفت که غربي‌ها آن را «ديپلماسي گرگ جنگجو» مي‌نامند. در قالب اين ديپلماسي، چين رويکرد انفعالي، محافظه‌کارانه و آرام را کنار مي‌گذارد و رويکردي قاطع، فعال و بلندپايه را جايگزين آن مي‌کند. به عبارت ديگر، ديپلمات‌هاي چيني به نحوي تهاجمي و معمولا تقابلي، منافع ملي چين را تامين مي‌کنند. به کارگيري اين رويکرد جديد از سخنگويان وزارت خارجه چين شروع شد و تا سفراي اين کشور در جهان امتداد يافت. يک نمونه استفاده از ديپلماسي گرگ جنگجو، توئيت‌هاي سخنگوي وزارت خارجه چين درباره کمک‌هاي بهداشتي اين کشور به ساير کشورهاست. برخي محافل رسانه‌اي غربي ادعا کردند که تجهيزات پزشکي چين فاقد کيفيت مناسب هستند. ژائو لي‌جيان، سخنگوي وزارت خارجه چين در توئيتي در همين خصوص نوشت: «اگر کسي ادعا مي‌کند که صادرات چين، سمي هستند، از پوشيدن ماسک‌هاي و گان‌هاي محافظ چيني خودداري کند.» لي جيان حدود يک هفته قبل از اين توئيت، در توئيت ديگري، ارتش آمريکا را به آوردن ويروس کرونا به ووهان متهم کرده بود. گفتني است که «گرگ جنگجو» نام يک فيلم اکشن چيني است که فعاليت‌هاي ماموران عمليات نيرو‌هاي ويژه چين را به تصوير مي‌کشد. اين فيلم غرور ملي و ميهن پرستي در چين را تقويت کرده است. در واقع، اطلاق نام اين فيلم به ديپلماسي جديد چين، به مثابه تشبيه ديپلمات‌هاي چيني به ماموران عمليات‌هاي ويژه است. با اين تفاوت که ديپلمات‌هاي چين، در عالم واقع براي منافع چين مبارزه مي‌کنند. از سوي ديگر، چين ضمن تاييد رويکرد جديدش در ديپلماسي، با اطلاق عنوان «ديپلماسي گرگ جنگجو» مخالفت کرده و آن را اقدامي براي بدنام کردن ديپلماسي چين ارزيابي کرده است. روزنامه دولتي چيني «ديلي چاينا» طي يادداشتي به قلم وانگ پنگ، پژوهشگر دانشگاه «رنمين» چين، با اشاره به اتهام زني‌هاي غربي عليه چين، نوشت: «اگر چه دولت چين به چنين اتهاماتي، پاسخ قاطع و سنجيده‌اي داده است، اما برخي رسانه‌ها و رهبران غربي در عين تلاش براي بدنام کردن ديپلمات‌هاي چين به خاطر دفاع از منافع ملي چين و عزت مردم چين، گفتمان ديپلماتيک عادي چين را "ديپلماسي گرگ جنگجو" خوانده اند. به عنوان نمونه، برخي از آن‌ها ديپلمات‌هاي چيني را به عجله داشتن براي درگير شدن در "جنگ لفظي" و "دردسرسازي" و در "نتيجه منزوي کردن بيشتر چين" متهم کرده اند.» اما پنگ مي‌گويد ديپلمات‌هاي چيني آغازگر جنگ لفطي نبوده و تلاش هاي‌شان براي مقابله با اتهام‌زني‌هاي غربي عليه چين، به انزواي اين کشور منجر نشده است. بلکه، اين غربي‌ها بودند که ويروس کرونا را «ويروس ووهان» و «ويروس چيني» خواندند و مردم چين را به خوردن مار و خفاش متهم کردند. اين کارشناس چيني نوشت: «برخي رسانه‌هاي آمريکايي گفتند "چيني‌ها بايد به طور رسمي به خاطر کوويد-۱۹ عذرخواهي کند" و "همه گيري در چين شروع شد، چون چيني‌ها عاشق خوردن خفاش‌ها و مار‌ها هستند".»، اما پنگ اين ادعا‌ها را «بي اساس» خواند. پنگ در پايان نوشت: «اگر (غربي‌ها) رديه‌هاي معقول و خويشتندارانه ديپلمات‌هاي چيني در مقابل ادعا‌هاي مضحک را مورد تحقير و بدنامي قرار دهند و به اين ديپلمات‌ها برچسب "ديپلمات‌هاي گرگ جنگجو" بزنند، پس تلاش‌هاي برخي سياستمداران آمريکا براي بدنام کردن چين بدون هيچ مدرکي، را چگونه توصيف کنيم؟ چين، به اصطلاح ديپلماسي گرگ جنگجو را اجرا نکرد، اما ديپلمات‌هاي آن قادر هستند با "گرگ‌هايي" که روابط بين الملل را آلوده مي‌کنند، مبارزه کنند.»

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar