سرمقاله وطن امروز/ خط معیوب مذاکره همراه با امتیازدهی

وطن امروز/ « خط معيوب مذاکره همراه با امتيازدهي » عنوان يادداشت روزنامه وطن امروز به قلم دکتر سعدالله زارعي است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد: اروپايي‌ها در تجربه جمهوري اسلامي در دوره دموکرات‌ها به طور مثال اوباما و در دوره‌اي که جمهوري‌خواهان سر کار بودند [دوره بوش يا ترامپ]، تکميل‌کننده پازل آمريکايي‌ها بودند، بنابراين برخلاف بعضي ادعاهايي که روي آن تبليغات زيادي هم صورت گرفته است، در اولين گام بايد اين انگاره را که مي‌توانيم بين اروپا و آمريکا فاصله بيندازيم يا مانع اتحاد آنان عليه خود شويم، کنار بگذاريم. 1- تجربه ما مي‌گويد اروپا تکميل‌کننده پازل آمريکا در فشار غيرقانوني عليه جمهوري اسلامي ايران بوده و گاهي در نقش پليس خوب و گاهي در نقش پليس بد ظاهر مي‌شود. به هر حال اين وضعيت را ما در تجربه دست‌کم 2 دهه اخير اروپا داريم. اين گام اول است، بنابراين ما بايد بدانيم لحن بيانيه اتحاديه اروپايي يا لحن مقامات اروپا اگر تند باشد يا کند در هر 2 وجهش در جهت تامين منافع آمريکا در مقابل منافع جمهوري اسلامي ايران است. 2- مطلب ديگر اين است که اروپايي‌ها در واقع يک کار عملي انجام دادند و يک کار شعاري. کار عملي آن بود که اينها يکصدا آمدند در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي قطعنامه‌اي را ارائه کردند و بعد بر اساس آن آرا را جمع کردند و يک اجماع نسبي را عليه فعاليت مشروع جمهوري اسلامي ايران شکل دادند، اين کار عيني بود که عليه ما انجام دادند و تاثيرات خودش را دارد، ما را متهم کردند به اينکه با آژانس همکاري کافي نداريم و در واقع اشکال کار عدم همکاري جمهوري اسلامي ايران است. در بيانيه خودشان هيچ اشاره‌اي به اين نکته نکردند که برجام يک قرارداد چندجانبه بين 6 کشور و حداقل دوجانبه بين ايران و غرب بوده و دو طرف تعهداتي داشتند و آنچه جمهوري اسلامي انجام داد در وهله اول انجام کامل و يکجاي تعهدات بوده و در گام دوم نيز کاستن از تعهدات برجامي؛ آن هم در شرايطي که با بدعهدي کامل طرف مقابل مواجه شده. از طرف ديگر آمريکايي‌ها بدون هيچ حق و مستند و ضابطه‌اي در روزي که موظف بودند تعهدات‌شان را اجرايي کنند، تعهدات‌شان را تعليق کردند يا اصلا رد کردند و ترامپ قانون برجام را به طور رسمي و علني کنار گذاشت و در بالاترين سطح در روزي که ايران با گشاده‌دستي و حتي افراط به تعهداتش عمل کرده بود، در حقيقت توافق برجام را علنا پاره کرد. اينها در بيانيه خود در آژانس هيچ اشاره‌اي به اين مسأله نکردند و نگفتند ماجراي کاهش تعهدات برجامي از طرف ايران بعد از تعليق کامل تعهدات برجامي آمريکا و اروپا بوده و در ادامه نيز مي‌گويند جمهوري اسلامي تعهداتش را کاهش داده و بايد به طور کامل تعهداتش را اجرايي کند(!) اين اقدام عملي‌اي است که آنها عليه ما انجام دادند. در کنار اين مسأله آمدند و بيانيه‌اي صادر کردند که اين بيانيه ارزش اجرايي ندارد و تبديل به قانون و قاعده نشده اما يک سند به نفع جمهوري اسلامي هم نيست. اروپايي‌ها به گونه‌اي وانمود کردند که از ادامه حيات برجام حمايت مي‌کنند تا برخي در ايران نيز بگويند اروپايي‌ها گامي به جلو برداشتند؛ ما نيز فضايي ايجاد کنيم تا با اروپا وارد گفت‌وگو بشويم بلکه حلقه واسطي در اروپا پيدا کنيم که بين ما و آمريکايي‌ها به‌گونه‌اي قرار گيرد تا مسائل بين ما و آمريکا نيز کاهش پيدا کند. در واقع اين مسأله يک هدف داخلي نيز داشت. 3- ما به عنوان جمهوري اسلامي بايد تحليل دقيقي از آنچه اروپايي‌ها انجام داده‌اند داشته باشيم که اقدام آنها، کاري منفي و غيرمتعهدانه است که داراي تاثيرات حقوقي خاص خود نيز هست. از آن طرف، يک اقدام تبليغاتي انجام دادند که به ظاهر حمايت از ادامه حيات برجام است. کفه اقدام اول سنگين اما کفه اقدام دوم بسيار سبک است. بايد به اروپايي‌ها بگوييم ما بر اساس حقوق‌مان که در برجام نيز توافق شده است تعهدات‌مان را کم کرده و حتي خارج نشده‌ايم. حتي نگفته‌ايم ما به برجام پايبندي و اعتقاد نداريم. رئيس‌جمهور نيز رسما اعلام کرد ما به طور موقت تعهدات‌مان را کاهش داديم و اگر اروپايي‌ها و آمريکايي‌ها به سمت اجراي تعهدات‌شان بروند، ما نيز گام‌هاي به جلو برداشته را به عقب برگردانده و به نقطه تعهدات کامل بازمي‌گرديم، حتي رئيس‌جمهور اعلام کرد حالا که آمريکا از برجام خارج شده، اروپا بيايد و تعهداتش را عملي کند؛ ما در برجام با اين شرايط مي‌مانيم. با اينکه طرف اصلي تحريم‌هاي ايران، آمريکا بوده، حالا که آمريکا بيرون رفته و ما مي‌دانيم که با خروج آمريکا و بقاي اروپا در برجام باز هم ما مشکلات خاصي پيدا خواهيم کرد و حتي اگر اروپايي‌ها به صد درصد تعهدات‌شان عمل کنند و آمريکا بگويد من قائل نيستم، آمريکايي‌ها مي‌توانند تحريم‌هاي يکجانبه‌اي را عليه ايران اجرا کنند کما اينکه اجرا نيز کردند و دائما برگ جديدي بر برگ‌هاي قبلي اضافه مي‌کنند؛ اما ما اين را ناديده مي‌گيريم و به کشورهاي اروپايي مي‌گوييم شما بياييد و به تعهدات‌تان عمل کنيد و اگر چه مشکل ما را به طور کامل حل نمي‌کند اما بالاخره بخشي از مشکلات ما از جمله صادرات نفت و بازگشت پول ناشي از صادرات نفت حل شده و مراودات بانکي بين ايران و اروپا برقرار مي‌شود. حتي اين کار را هم اروپايي‌ها نکرده و نمي‌کنند؛ در عين حال قلدرمآبانه مي‌گويند شما چرا تعهدات‌تان را کاهش داده‌ايد و جالب اين است که اينها روي کاهش تعهدات ما نيز حساسيت نشان دادند؛ اين در حالي است که زماني که آمريکا از برجام خارج شد، ما نيز مي‌توانستيم کامل خارج شويم چون وجه حقوقي داشته و جزو موارد مطرح‌شده در متن برجام است اما اين کار صورت نگرفت، الان ما بايد با جديت حقوق خود را پيگيري کرده و جا داشت زماني که اين قطعنامه توسط 3 کشور اروپايي انگليس، آلمان و فرانسه به آژانس ارائه شد، سفراي آنها را فرامي‌خوانديم و خيلي جدي به آنها تذکر داده و مي‌گفتيم اگر قطعنامه‌اي در آژانس تصويب شود ما چه کاري را در مقابل انجام مي‌دهيم و يک خسارت دووجهي را به تصوير مي‌کشيديم اما ما اين کار را نکرديم و در تريبون‌ها صرفاً اظهار تاسف(!) و مخالفت کرده، کار اروپاييان را ظالمانه و تاثيرپذيري از صهيونيسم دانستيم و در واقع اظهاراتي بيان داشتيم که خاصيتي نداشت، در حالي که ما بايد سفيران 3 کشور اروپايي را احضار کرده و به طور رسمي گام‌هايي را نشان مي‌داديم؛ براي اينکه آنها وادار به عقب‌نشيني شوند. 4- اروپايي‌ها فقط پشت تريبون حرف نزده و در آژانس امضا جمع کردند و قطعنامه اجماعي صادر کردند و با توجه به اينکه آژانس يکي از نهادهاي تحت مديريت سازمان ملل است و يک نهاد خصوصي نيست و وابسته به شوراي امنيت سازمان ملل است، اروپاييان آمدند و اقدام عملي عليه ما انجام داده و ما در پاسخ، صرفاً جواب تريبوني داشتيم و اين اشکال بزرگي است. همان‌طور که بيان شد، وزارت خارجه بايد قبل از اينکه قطعنامه تصويب يا حتي مطرح شود به محض اينکه شنيد چنين قطعنامه‌اي دنبال مي‌شود بايد سفراي اين 3 کشور را احضار مي‌کرد و به آنها تذکر جدي مي‌داد که اين کار را نکرد. متأسفانه دليلش اين است که وزارت خارجه ما براي تلطيف فضاي داخل و اينکه مردم ناراحت نشوند اين اظهارات تريبوني را بيان کرد؛ انگار مردم ما نيازمند سخنراني‌هاي بليغ وزير خارجه هستند! زماني که موقع عمليات و انجام پاسخ مناسب بود، وزارت امور خارجه ما کاري انجام نداد و اين ايراد بود و دليل آن اين است که خط مذاکره هنوز از ذهن وزارت امور خارجه ما پاک نشده و اين خط مذاکره توأم با امتيازدهي است که در ذهن وزارت خارجه ما است. 5- مسؤولان وزارت خارجه اينطور فکر مي‌کنند که اگر ما امتياز بدهيم، فضاي بين‌المللي را نسبت به خود تلطيف مي‌کنيم و اين اشتباه است. الان 2 سال و 3 ماه است ترامپ از برجام خارج شده؛ اگر شما مي‌توانستيد فضاي بين‌المللي را تلطيف کنيد تا به حال ميسر شده بود. تلطيف فضاي بين‌المللي در شرايطي که ترامپ گستاخي کرده و از برجام خارج شده و از قراردادهاي ديگر هم خارج شده، اگر شدني بود، در تلطيف فضا، قطعا اروپا موفق‌تر بود چون به هر حال آمريکا و اروپا به هم نزديک‌ترند و مي‌توانند با تلطيف فضا، ترامپ را مهار کنند اما شما حتي نتوانستيد اروپا را وادار به اجراي تعهداتش کنيد. متاسفانه دستگاه ديپلماسي ما در يک تصور غيردقيق، يک‌سري ذهنيت‌هايي را پيگيري مي‌کند که اين ذهنيت‌ها در تجربه هيچ‌گاه به نتيجه مثبتي براي ملت ايران منتهي نشده است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar