نقش مشکوک انگلیس در شورای امنیت

فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست روز سه شنبه جلسه شوراي امنيت سازمان ملل درباره اجراي قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شوراي امنيت از طريق ويدئوکنفرانس و با حضور وزراي خارجه ايران و آمريکا برگزار شد. در اين جلسه، نماينده بريتانيا اظهاراتي بيان کرد که به مواضع آمريکا نزديک بود. جلسه روز سه شنبه، يک جلسه دوره‌اي بود که هر شش ماه يک بار برگزار مي‌شود. اما از آنجا که اين جلسه بعد از گزارش مناقشه‌برانگيز اخير دبيرخانه سازمان ملل درباره ايران و همچنين در بحبوحه تلاش آمريکا براي تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي ايران برگزار شد، از اهميت خاصي برخوردار بود. به نحوي که ايران و آمريکا به جاي نماينده خود در سازمان ملل، وزراي خارجه خود را مامور کردند که در جلسه سخنراني کنند. محتواي سخنراني محمد جوادظريف، وزير امور خارجه ايران، و همتاي آمريکايي‌اش مايک پمپئو، قابل پيش بيني بود. ظريف قويا از لزوم رفع تحريم‌هاي تسليحاتي ايران طبق برجام حمايت کرد. در مقابل، آمريکا بر ضرورت تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي ايران در اواسط اکتبر آينده تاکيد کرد. در اين ميان، مواضع اروپايي ها، خصوصا بريتانيا، کمي قابل تامل بود. کشور‌هاي اروپايي عضو برجام، حداقل در سطح سياسي و ديپلماتيک از اين توافق حمايت مي‌کنند. در جلسه شوراي امنيت نيز اين حمايت را بار ديگر يادآوري کردند. در حالي که موضع اروپايي‌ها در خصوص برجام تقريبا مشخص است، موضع آن‌ها درباره رفع يا تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي ايران مشخص نيست و ابهاماتي دارد. اظهارات نماينده انگليس در جلسه روز سه شنبه شوراي امنيت به اين ابهامات دامن زد. اروپايي‌ها بعد از صدور قطعنامه عليه ايران در شوراي حکام آژانس بين المللي انرژي اتمي به تدريج مواضع نزديکتري به آمريکا در موضوع تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي ايران اتخاذ کردند. بعد از صدور اين قطعنامه، سه کشور اروپايي عضو برجام بيانيه مشترکي صادر کردند و تلويحا از تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي حمايت کردند. در اين بيانيه آمده است: «سه کشور اروپايي به اجراي کامل قطعنامه ۲۲۳۱ که از طريق آن برجام در سال ۲۰۱۵ تاييد شد، متعهد هستند. با اين حال، معتقديم که رفع برنامه‌ريزي‌شده تحريم تسليحات متعارف سازمان ملل در اکتبر آينده که توسط قطعنامه ۲۲۳۱ مقرر شده، براي ثبات و امنيت منطقه‌اي تبعات بزرگي خواهد داشت. ما يادآوري مي‌کنيم که تحريم‌هاي اتحاديه اروپا بر صادرات سلاح‌هاي متعارف و فناوري موشکي، تا ۲۰۲۳ برقرار باقي خواهند ماند.» رمزگشايي از مواضع انگليس در شوراي امنيت جوناتان آلن، نماينده انگليس در جلسه شوراي امنيت، همين موضع را تکرار کرد. آلن، در ابتدا، حمايت انگليس را از برجام را اعلام کرد، اما در عين حال، در بسياري موارد اظهاراتي بيان کرد که هيچ تفاوتي با مواضع دولت آمريکا ندارد. او ايران را به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ و ساير قطعنامه‌هاي شوراي امنيت متهم کرد و مدعي شد که ايران برجام را نقض کرده و از موشک‌هاي ماهواره بر به عنوان پوششي براي توسعه فناوري‌هاي پيشرفته موشکي استفاده مي‌کند. همچنين، آلن ايران را به اشاعه موشک در منطقه متهم کرد و آن را مسئول حملات به تاسيسات نفتي و غيرنفتي عربستان دانست. علاوه بر اين، آلن مدعي شد که حملات به نفتکش‌ها در بندر فجيره امارات و درياي عمان کار ايران بوده است. آلن بعد از اتهام زني به ايران، در پايان به طور تلويحي از لزوم تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي حمايت کرد و گفت: «ما معتقديم که رفع مقرر شده محدوديت‌هاي تسليحاتي بر ايران در اکتبر، براي امنيت و ثبات منطقه تبعات بزرگي خواهد داشت.» معناي اين موضع اين است که اروپايي‌ها از تبعات رفع تحريم‌هاي تسليحاتي ايران نگران هستند. اما در عين حال، مايل نيستند که برجام از بين برود. چون به گفته آلن، هيچ جايگزين بادوامي براي برجام وجود ندارد. موضع آلن در جلسه شوراي امنيت، اين گمانه را تقويت کرد که آمريکايي‌ها ممکن است از طريق انگليس، تهديد به فعال سازي مکانيسم ماشه کنند. سپس ساير طرف‌هاي برجام، خصوصا روسيه و چين را که با تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي ايران مخالفت مي‌کنند، به تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي در ازاي عدم فعال سازي مکانيسم ماشه متقاعد کنند. مواضع آلن نشان مي‌دهد که کشور‌هاي اروپايي ممکن است از اين روش استفاده کنند. آلن گفته است که وزراي خارجه سه کشور اروپايي عضو برجام اعلام کرده اند که «تلاش‌هاي يکجانبه [آمريکا] براي فعال سازي مکانيسم ماشه تحريم‌هاي سازمان ملل با تلاش‌هاي‌مان براي حفظ برجام ناسازگار است.» پرسشي که اينجا مطرح مي‌شود اين است که اگر آمريکا به طور «چندجانبه» و در همکاري با اروپا مکانيسم ماشه را فعال کند، آيا باز هم اين کار از نظر بريتانيا ناسازگار با تلاش‌هاي اروپا براي حفظ برجام خواهد بود؟ اروپايي‌ها هنوز به سوال پاسخ نداده اند. اما مواضع آن‌ها نشان مي‌دهد که چنين سناريويي را امکان پذير مي‌بينند. در واقع، اروپايي‌ها دنبال راهي هستند که هم برجام را حفظ کند و هم به تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي منجر شود. در دسترس‌ترين راه اين است که اروپايي‌ها با همکاري آمريکا، تهديد به فعال سازي مکانيسم ماشه کنند. سپس در ازاي عملي نکردن اين تهديد، چين و روسيه را به موافقت با تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي ايران متقاعد کنند. تاکيد مکرر اروپايي‌ها بر کار با شرکاي برجام و اعضاي شوراي امنيت براي پرداختن به نگراني‌ها در خصوص ايران، مي‌تواند در همين راستا باشد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar