ظریف: 8 سال با عراق جنگیدیم اما با دیپلماسی به آن جنگ پایان دادیم

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران در جلسه نشست مجازي گفت‌وگوي مديترانه‌اي ISPI به مجموعه‌اي از سوالات مجري درباره پرونده هسته‌اي ايران، نحوه مبارزه ايران با ويروس کوويد‌19، تنش در رابطه تهران و واشنگتن، نگاه ايران به انتخابات ايالات‌متحده و روابط دو‌جانبه ايران با افغانستان، چين و... پرداخت. وزير خارجه کشورمان در ابتداي سخنانش با بيان اينکه در حال حاضر ما با دو ويروس در جهان مواجه هستيم، گفت: اين جهان‌گيري بيماري کرونا نوعي تواضع را در ميان ما ايجاد کرد. پيش از اين گروهي احساس مي‌کردند که قدرت بسياري دارند اما در مقابل اين ويروس معلوم شد که چقدر ضعيف هستند. ويروس ديگر يکجانبه‌گرايي است. ما شاهد بيرون رفتن امريکا از همه تعهداتش هستيم. مردم در کشورهايي مانند ايران، ونزوئلا و سوريه همزمان با جهان‌گيري بيماري کرونا از فشارهاي امريکا هم رنج مي‌برند. بايد همگي درک کنيم که به تنهايي از پس مشکلات برنمي‌آييم و بايد با هم همکاري کنيم تا بر اين مشکلات غلبه کنيم. بايد باور کنيم که اشتباهات يکي از ما مي‌تواند به همه آسيب برساند. ايران مکانيسم حل و فصل اختلاف را در 2016 فعال کرد ظريف در ادامه در پاسخ به سوال مجري درباره اينکه آيا فکر مي‌کنيد برجام هنوز زنده است؟ گفت: من باور دارم که توافق هسته‌اي يک دستاورد عظيم براي ديپلماسي بود. اين توافق از طريق تلاش سخت با ديپلماسي پيگير پيش آمد. همه طرف‌ها با چشم باز وارد اين مذاکرات شدند و همه متوجه بودند که همه مشکلات را نمي‌توان يکجا حل کرد. ما در اين توافق به يک مصالحه رسيديم. وزيرخارجه در توضيح مکانيسم حل و فصل اختلاف و تفاوت ديدگاه ميان ايران و 3 کشور اروپايي حاضر در برجام گفت: اولين نامه من به فدريکا موگريني سپتامبر 2016 بود، چراکه حتي در دوران باراک اوباما هم امريکايي‌ها تعهدات‌شان را در برجام اجرا نمي‌کردند. در آن نامه اشاره کردم که امريکا براي صدور مجوز صادرات هواپيماهاي ايرباس به ايران 7 ماه تعلل کرد. من اولين‌‌بار در ماه نوامبر 2016 مکانيسم حل اختلاف را شروع کردم، چراکه در آن دوره کنگره امريکا با تمديد 10 ساله تحريم‌هاي ايران و عدم اقدام رييس‌جمهور امريکا براي وتوي اين قانون، باعث شد که تعهدات امريکا زير پا گذاشته ‌شود. برخي در اروپا تصور مي‌کنند که اروپايي‌ها اين مکانيسم را آغاز کرده‌اند در حالي که اين ايران بود که اولين شکايت‌ها را مطرح و اين سازوکار را درخواست کرد. اروپايي‌ها تعهدات مشخصي در برجام دارند که اجرا نمي‌کنند. تعهد برجامي اروپا فقط يک امضا پاي کاغذ نيست بلکه تعهدات اروپا با اجراي دقيق و نمايش آثار آن معنا پيدا مي‌کند. کمپاني‌هاي اروپايي ايران را ترک کرده‌اند و اتحاديه اروپا هيچ اقدامي براي پيگيري حقوق اين خروج‌ها نکرده است. وزير خارجه در ادامه افزود: تحريم‌هايي که عليه ايران ايجاد شده است، غيرانساني‌ترين نوع تحريم است. هيچ بانکي نمي‌تواند حتي براي انتقال غذا و دارو هم پول ايران را منتقل کند. پول‌هاي ما در اروپا و کره‌جنوبي بلوکه شده است. امريکا مي‌گويد که مي‌خواهد به ما کمک کند اما اجازه نمي‌دهد که از پول خودمان استفاده کنيم، ما از امريکا کمک نمي‌خواهيم بلکه مي‌خواهيم از جلوي راه ما کنار بروند تا ما به پول‌هاي خود که صدقه هم نيستند، دسترسي پيدا کنيم. ما اين روزها را تحمل مي‌کنيم و زنده مي‌مانيم اما اروپا بايد فکري به حال خودش بکند، آيا اتحاديه اروپا با اين شکل از يک‌جانبه‌گرايي زنده مي‌ماند؟ تحريم‌هاي ايران به شکل خودکار لغو مي‌شوند ظريف در ادامه افزود: هيچ‌کس قرار نيست تحريم‌هاي تسليحاتي ايران را لغو کند، قطعنامه‌هاي تحريمي به خودي خود لغو مي‌شوند. کسي قرار نيست کار کند، اين يک ماده اساسي در توافق ما (برجام) است. فرصت 5 ساله در برجام، يک فرصت قطعي و غيرقابل تغيير بود و قابل تغيير نيست. وزير خارجه در پاسخ به سوالي درباره عربستان گفت: حسن روحاني، رييس‌جمهور ايران به همه کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج‌فارس به اضافه عراق يک نامه نوشت و ابتکار ايران براي امنيت منطقه را با عنوان «ابتکار صلح هرمز (HoPE)» به آنها ارايه داد. تمام کشورها جز عربستان و بحرين به اين نامه پاسخ مثبت دادند اما پاسخ عربستان به نامه ما بسيار منفي بود. من همين‌جا باز هم به آنها مي‌گويم، اگر آنها صلح و امنيت و رونق در منطقه مي‌خواهند بايد بدانند که ايران همواره يک شريک حاضر و آماده براي گفت‌وگو در اين مورد است. تصور مي‌کنم که رياض تمام اميد خود را به دولت ترامپ بسته است. ما تلاش کرديم براي مساله کرونا هم مذاکرات منطقه‌اي را آغاز کنيم. ايران پيشنهاد داد، وزراي بهداشت کشورهاي پيرامون خليج‌فارس با يکديگر مذاکره کنند، همه آماده بودند اما عربستان نپذيرفت. تحريم باعث تغيير سياست نمي‌شود ظريف با اشاره به اينکه ايالات‌متحده امريکا از جنگ اقتصادي و در واقع تروريسم اقتصادي استفاده مي‌کند تا بر هر کسي که امريکا دوست ندارد فشار وارد کند، افزود: در تجربه ايران ثابت شد که فشارهاي اقتصادي يک اقدام ديگرآزارانه است که به مردم آسيب مي‌زند اما باعث تغيير سياست نمي‌شود. کاري که آنها مي‌کنند، تغيير دادن سياست نيست، آزار مردم است چه در مورد ايران چه در مورد لبنان و چه در مورد ونزوئلا. امريکا هر جا که مي‌تواند فشار وارد مي‌کند اين يک بخش جدايي‌ناپذير از سياست خارجي امريکاست. وضع ترامپ خراب شده است ظريف در پاسخ به سوالي درباره انتخابات آتي ايالات‌متحده گفت: من به عنوان يک تحليلگر حرف مي‌زنم، تحليلگران يک جام جهان‌نما ندارند و نمي‌توانند پيش‌بيني کنند. من بر‌اساس تحليل‌هايي که مشاهده کردم، تصور مي‌کردم که دونالد ترامپ باز هم رييس‌جمهور امريکا در دور دوم باقي مي‌ماند، اما اتفاقاتي اخيرا افتاده از‌جمله انتشار کتاب جان بولتون که در‌نتيجه ترامپ بخشي از جايگاهش را در ميان راي‌دهندگانش از دست داده است. اما به عنوان وزير خارجه بايد بگويم که براي ما فرقي نمي‌کند چه کسي در امريکا روي کار باشد، امريکا بايد غرامت مردم ايران را به خاطر سياست‌هايش عليه ايران بدهد. هر کس که در کاخ سفيد باشد بايد غرامت آسيب‌هايي را که توسط يک دولت در امريکا وارد شده است، جبران کند. ما با باراک اوباما موافقت امضا نکرديم. کسي که با من مذاکره کرد، نماينده حزب دموکرات نبود بلکه وزير خارجه دولت ايالات‌متحده امريکا بود. با فشار امريکا صندوق بين‌المللي پول پاسخ ما را نداده است وزير خارجه در پاسخ به سوالي درباره درخواست وام ايران از صندوق بين‌المللي پول گفت: ما يکي از اولين کشورهايي بوديم که درخواست وام از صندوق بين‌المللي پول داديم به‌ويژه در شرايطي که تحريم‌هاي امريکا آسيب زيادي به توانايي ما براي مقابله با جهان‌گيري کرونا و شرايط بعد از شيوع بيماري زده‌ بود. متاسفانه با فشار امريکا، صندوق بين‌المللي پول پاسخ ما را نداده است. امريکا علنا تلاش خود را براي جلوگيري از وام صندوق بين‌المللي پول نشان داده است. اين يک قلدري واضح است. ما درخواست اعانه نکرده‌ايم اين حق ماست و ما درخواست حق‌مان را کرده‌ايم. وزير خارجه در ادامه افزود: ما دو برابر ديگر کشورها با مشکل مواجهيم. در کنار شيوع ويروس کرونا تحت فشار بدترين جنگ اقتصادي عليه کشورمان هستيم. ما تلاش کرده‌ايم اما متاسفانه مردم ايران آسيب‌هاي زيادي ديده‌اند و مردم ايران مي‌دانند که امريکا سعي مي‌کند آنها را خفه ‌‌کند، همان کاري که امريکايي‌ها عليه اقليت‌هاي‌ خودشان انجام مي‌دهند. اين سياست مقابل ايران جواب نمي‌دهد و جواب نخواهد داد. همه هفته پيش جلسه شوراي امنيت را ديدند که همه کشورهاي عضو شوراي امنيت و حتي متحدان امريکا از دولت امريکا خواستند که به تعهداتش در برجام برگردد و حتي نزديک‌ترين متحدان امريکا هم نپذيرفتند که امريکا حق استفاده از مکانيسم ماشه را دارد. بزرگ‌ترين تأسفم عدم گفت‌وگو با برخي همسايگان است وزير خارجه کشورمان در پايان گفت: ديپلماسي لازمه حقوق بين‌الملل است، صلح جهاني بدون ديپلماسي وجود ندارد. ما 8 سال با عراق جنگيديم و عاقبت با ديپلماسي توانستيم اين جنگ را پايان دهيم. کساني که بدون جنگ و خونريزي بتوانند مسائل را حل کنند، حاکمان بهتري هستند. در ديپلماسي همه مي‌توانند برنده باشند. بزرگ‌ترين دستاورد من اين بود که توانستيم موضوعي که ممکن بود به جنگ برسد را از طريق ديپلماسي حل کردم، ساده نبود اما با مذاکرات سخت و پيگيرانه آن را حل کرديم نه فقط ميان دو کشور بلکه با چندين کشور. بزرگ‌ترين تاسف من اين است که نتوانستم با برخي همسايگان‌مان راهي براي گفت‌وگو پيدا کنم. اميدوارم که تا پايان حضورم در وزارت خارجه بتوانم اين گره را باز کنم.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar