برائت از تندروها

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست درست 48 ساعت پيش بود که محمدجواد ظريف در قامت وزير امور خارجه جمهوري اسلامي در شرايطي در يازدهمين پارلمان ايران حاضر شد که به خوبي مي‌دانست از ديد اصولگرايان حاضر در ساختمان هرمي‌شکل ميدان بهارستان، به‌رغم تعريف و تمجيدهاي عالي‌ترين مقام جمهوري اسلامي و برخورداري از حاميان به نسبت پرتعداد در جمع حاميان دولت و دست‌کم بخشي از اصلاح‌طلبان، برخلاف سعيد جليلي و ساير يارانش به عنوان «ديپلمات انقلابي» شناخته نمي‌شود. تناقض و تفاوت‌هاي موجود در خط و مشي ظريف و نوع نگاهش به سياست خارجي با مجلس ‌يازدهمي‌هايي که اگرچه در سخن از تعامل با جهان مي‌گويند ولي با شعارهاي تند و تيزشان عملا راه بر اين مهم مي‌بندند، نويد نشستي پُر تنش را مي‌داد؛ تنشي که نه‌تنها ايجاد شد، بلکه از قرار معلوم از حد هم گذشت؛ چنانکه علاوه بر اصلاح‌طلبان و فعالان و تحليلگران متعلق به منتهي‌اليه چپ نمودار سياست ايران، دست‌راستي‌ها هم يکي پس از ديگري از آنچه نمايندگان‌شان در پارلمان کردند، انتقاد کرده و لب به اعتراض گشودند تا مبادا شريک قصورهاي طيفي شوند که در 4 سال آينده احتمالا بارها و بارها جنجال‌ساز خواهند شد. فرياد پشت فرياد و «دروغگو» خطاب کردن ظريف، آن ‌هم ميانه اظهارات وزير امور خارجه حداقل در دهمين دوره مجلس شوراي اسلامي که رياستش برعهده علي لاريجاني بود و ميانه‌روها و اصلاح‌طلبان اکثريت کرسي‌هايش را دراختيار داشتند، امري بعيد بود و اگر رخ مي‌داد، کم‌تکرار. ولي مجلس‌يازدهمي‌ها از قرار معلوم از همان ابتدا شمشيرها را از رو بستند. روزي بر سر وزير ارتباطات فرياد مي‌زنند و از بي‌توجهي به فرهنگ و فرهنگ‌سازي گلايه مي‌کنند، درحالي که کمترين اشتياق را براي عضويت در کميسيون فرهنگي مجلس دارند، روز ديگر از اتحاد درون پارلمان مي‌گويند و همزمان تلاش‌هايي راي استيضاح رييس مجلس ترتيب مي‌دهند؛ روز ديگر هم در شرايطي به ‌دنبال سوال از رييس‌جمهوري و حتي اگر به ‌اصطلاح پا داد، استيضاح روحاني مي‌روند که خود را ريل‌گذار مي‌دانند و از عزم‌شان براي ياري‌رساني به دولت، آن‌هم در دشوارترين شرايط تاريخ جمهوري اسلامي سخن به ميان مي‌آورند. همه اينها کنار هم، حالا سبب شده تا مجلس يازدهم نه البته ازسوي تمامي ياران روزگار انتخاباتش، بلکه دست‌کم ازسوي بخشي از آنان مورد انتقاد قرار بگيرد. آداب انتقاد سياست آدابي دارد و سياست‌بازي قواعدي. آداب و قواعدي که شايد خلاصه‌ترين توصيف آن همان باشد که لسان‌الغيب گفته بود: «عيب مي‌جمله چو گفتي، هنرش نيز بگو / نفي حکمت مکن از بهر دل عامي چند» دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم همچون تمام دولت‌هاي پيش و پس از جمهوري اسلامي بي‌عيب و نقص نبوده و کنار نقاط ضعفش، نقاط قوتي نيز داشته، همين مهم ازجمله نکاتي است که عباس سليمي‌نمين، تحليلگر اصولگرا در جريان يادداشت خود که تسنيم آن را منتشر کرده، به مجلس‌ يازدهمي‌ها گوشزد کرده است. او در بخشي از اين يادداشت خطاب به آنان که بر سر ظريف فرياد زدند و او و دولت دوازدهم را «دروغگو» خطاب کردند، نوشته که «هرگز پسنديده نيست که افرادي به نام دفاع از مصالح جامعه در مقام ايجاد تقابل‌هاي آشتي‌ناپذير بين قوايي که مي‌بايست تکميل‌کننده يکديگر باشند، برآيند. اگر واقعا خود را پيروي رهبري مي‌دانيم از رويه شهيدي که ممشاي او را درس‌آموز همگان دانستند، تبعيت کنيم.» سليمي‌نمين همچنين تاکيد کرده که «بايد توجه داشت مسوولاني را که در چارچوب ساختار سياسي و با پشتيباني ملت به امر تصميم‌سازي مشغولند، نمي‌توان بي‌ملاحظات حقوقي و قانوني به مسائلي همچون خيانت، محکوم کرد، آن‌هم در صحن مجلس که مي‌بايست بالاترين مرجع صيانت از قانون و قانون‌گرايي باشد. اگر چنين رويه ناصوابي باب شود به‌ جاي سخن گفتن با دليل و استدلال، هر کس مخالف فکري خود را با برچسب‌زني تخريب خواهد کرد‌ و اين سهل‌طلبي! مسير فکر و انديشه را در جامعه بسيار ناهموار خواهد ساخت.» راديکال کيست؟ راديکاليسم چيست؟ يادداشت سليمي‌نمين که مدت‌هاست تلاش مي‌کند خود را در زمره اصولگرايان معتدل قرار دهد، در بخش پاياني خود به نکته قابل‌توجهي اشاره مي‌کند. او بدون نام بردن از محمود احمدي‌نژاد و اعضاي جبهه پايداري حاضر در پارلمان که به رييس‌جمهوري سابق ايران و يارانش در پارلمان نزديکي ويژه و البته غيرقابل انکاري دارند، اشاره کرده و نوشته است: «افرادي همچون رييس دولت دهم که به هيچ‌وجه توفيق اصولگرايان را برنمي‌تابند، تمام همت خود را بر مخدوش کردن چهره اين مجلس معطوف داشته‌اند. اميد آنکه مجلسيان با درک شرايط، مراقب بدخواهي‌هاي دروني باشند.» اينکه راديکال‌سازي فضا و ايجاد تشنج در رابطه «پاستور» و «بهارستان» چطور مي‌تواند به «قدرت‌طلبي» احمدي‌نژاد و جريانش کمک کند، امري است نامشخص و البته بدون توضيح ازسوي سليمي‌نمين ولي خبرگزاري تسنيم هم علاوه بر اين يادداشت با انتشار تصوير جواد کريمي‌قدوسي، نماينده عضو جبهه پايداري مشهد که او نيز نزديکي‌هاي غيرقابل‌انکاري با ياران احمدي‌نژاد در پارلمان دارد، از اين عضو جبهه پايداري مشهد در مجلس و آنچه «راديکاليسم» خوانده، به تندي انتقاد کرده و مدعي شده که اين قبيل رفتارها موجبات «حفظ وضع موجود» را فراهم مي‌آورد. تسنيم در بخشي از گزارش خود که از آن براي عکس يک نشريه روزانه آنلاينش استفاده کرده، بدون ذکر نويسنده، آورده است که «علي‌رغم اظهارنظرهاي بعضا مثبت و درستي که امروز توسط برخي نمايندگان صورت گرفت، اما برون‌داد کليت ماجرا و بازنمايي آن در بيرون، هم در «فرم» و هم در «محتوا» نشانه‌هاي راديکاليسمي را داشت که از جنبه اجتماعي آن به‌ نفع حفظ وضع موجود عمل مي‌کند. داد و فريادهاي برخي نمايندگان مجلس ‌هنگام سخنراني آقاي ظريف و قطع چندين‌باره حرف‌هاي او مصداقي از راديکاليسم در «فرم» و محتواي بعضي اظهارات عليه او مصداقي از راديکاليسم در «محتوا» است» برخلاف تسنيم، «وطن امروز» اما تلاش کرده در گزارشي همچون «کيهان» اسناد «دروغگويي» ظريف در پارلمان را ارايه دهد ولي با اين حال روزنامه مهرداد بذرپاش هم نهيبي به هم‌طيفي‌هايش در مجلس يازدهم زده و نوشته که «خشم نمايندگان از خلاف‌گويي‌هاي ظريف قابل‌درک است اما مجلس بايد با وزانت و متانت و به دور از جنجال بانيان وضعيت اقتصادي موجود را استنطاق کند.» نقد منصفانه اين ميان مهدي چمران، رييس شوراي شهر سابق تهران و از فعالان سياسي اصولگراي نزديک به محمدباقر قاليباف در اظهاراتي که خبرآنلاين آن را منتشر کرده، در حالي مدعي شده که «لحن تهاجمي» ازسوي نمايندگان مجلس يازدهم در قبال دولت نديده که آنچه در جلسه علني ظهر يکشنبه گذشت، از ديد اصولگرايان نيز مصداق راديکاليسم است. او البته در بخش ديگري از اظهاراتش مجلس را به منزله همراهي براي دولت و قوه قضاييه دانسته و با تاکيد بر لزوم رعايت آداب نقد، گفته که «بنده معتقدم اگر دولت در جايي از کار خود عملکرد خوبي دارد، بايد نمايندگان از اين عملکرد حمايت کنند و اگر دولتي‌ها با مشکل مواجه مي‌شوند، منتخبان مردم تلاش کنند که در زمينه اصلاح آن مشکل به دولت ياري برسانند. گاهي دولت در برخي امور انحراف دارد که در آن زمان نمايندگان موظف هستند، به مساله ورود کنند و اگر لازم شد نقد خود را به دولت انتقال دهند، اما همين نقد نيز بايد بر پايه «عقل»، «منطق» و «انصاف» باشد. در چنين فضايي دولت مي‌تواند انتظار داشته باشد که در قبال عملکرد خوب خود، از حمايت مجلس نيز برخوردار خواهد بود. البته دولت نيز نبايد انتظار داشته باشد که مجلس به‌طور کل از اهرم نظارت و نقد بهره نگيرد.» يک نهيب و يک درس با تمام اين موارد، خبرگزاري فارس که کنار تسنيم يکي از اصلي‌ترين رسانه‌هاي اين جريان سياسي محسوب مي‌شود، تلاش کرده توجه خود را به ‌جاي گذشته، به آينده معطوف کند و بايدها و نبايدهايي براي نمايندگان در جريان سوال‌شان از حسن روحاني در قامت رييس‌جمهوري تعيين کند. نويسنده اين گزارش از قرار معلوم حضور روحاني براي پاسخ به سوال نمايندگان در صحن علني را قطعي دانسته - که باتوجه به نوع کنش و واکنش‌هاي اخير ميان قواي مقننه و مجريه، چندان دور از ذهن هم نيست- از اين‌رو درس‌هايي از سوال نمايندگان در مجلس دهم براي مجلس يازدهمي‌ها آماده کرده تا آنان «بدهکار» نشوند. اين خبرگزاري در جريان گزارش خود عدم ‌‌ارسال سوالات طرح شده از روحاني در مجلس دهم به قوه قضاييه را ماحصل «استدلال لاريجاني» دانسته، حال آنکه هيچ‌يک از نمايندگان سوال‌کننده نتوانسته بودند در جريان سوالات خود «استنکاف رييس قوه مجريه از اجراي قانون» را اثبات کنند؛ از اين‌رو عملا ارسال پرسش و پاسخ‌ها به قوه قضاييه براي پيگيري ماجرا موضوعيت نداشت. در همين راستا اين خبرگزاري خطاب به مجلس يازدهمي‌ها نوشته که «اگر سوال‌کنندگان بخواهند با استدلال پيشين که باعث شد تا نعل وارونه به سوال زده شود، مواجه نشوند، قاعدتا بايد در طرح سوال خود، استنکاف از وظايف قانوني را درنظر بگيرند؛ چراکه رييس مجلس قبل پايه‌گذار استدلالي بود که مانع از پاسخگو کردن رييس‌جمهوري مي‌شد.» اين ميان که فارس حضور روحاني در مجلس براي پاسخ‌دهي به سوالات نمايندگان را قطعي دانسته، روزنامه ايران به عنوان ارگان رسمي دولت به احمد توکلي، عضو اصولگراي مجمع تشخيص مصلحت نظام که اين روزها مواضع تند و تيز و بعضا متناقضي درقبال دولتي‌ها اتخاذ مي‌کند، تاخته و با انتقاد از اظهارات اخير او براي «استيضاح رييس‌جمهوري»، نوشته که «به هر حال از چند نماينده شايد فاقد تجربيات سياسي و دورانديشي‌ها و حتي مطلع از ساز و کارهاي استيضاح و تاثيرات بيروني بر آن چندان انتظاري نيست؛ آنها تصور مي‌کنند در برابر شعارها و وعده‌هايي که در ايام انتخابات داده‌اند يا براي آنکه مورد توجه بيشتر رسانه‌ها قرار گيرند، حالا بايد متهمي پيدا کنند و رگ‌هاي گردن را کلفت‌تر و اقدامات پر سر و صداتر را انتخاب کنند... اما همين مهم را نمي‌توان به چهره‌هايي مثل احمد توکلي هم تعميم داد. اتفاقا از امثال ايشان انتظار مي‌رود که اين قبيل موارد و به‌خصوص تبعات چنين ماجراجويي‌هاي پرهزينه را به جوان‌ترها گوشزد کنند. اين انتظار در حقيقت معطوف به مسووليت اجتماعي و سياسي آقاي توکلي است که شرايط موجود کشور را نه از زاويه رقابت‌هاي جناحي و انتخاباتي که از منظر مصلحت نظام و مردم ارزيابي کنند.» ‏حالا بجز اصولگرايان و ميانه‌روها البته اصلاح‌طلباني همچون مسعود پزشکيان، نايب رييس مجلس دهم و نماينده فعلي مجلس که ازجمله وزاري خاتمي بوده، به اصولگرايان امروز پارلمان توصيه کرد که رفتاري معقول پيش گيرند و جالب‌تر آن‌که ساعتي پس از نشست علني عجيب يکشنبه عطاالله مهاجراني ديگر وزير کابينه اصلاحات با اشاره به جلسه استيضاح خود در سال‌هاي دور، در توييتي نوشت: « مجلس پنجم که استيضاح شدم. جناب آقاي ناطق رئيس مجلس بودند و مهندس باهنر، کارگردان استيضاح. يک روز تمام گفتگو و مجادله احسن استيضاح بود.» کنايه‌اي به بزرگان اين روزهاي پارلمان که درقبال آن‌چه يکشنبه گذشت، مسئولند. مهاجراني همچنين نوشت: « اکثريت مجلس با اصولگرايان بود. سخنان بسيار تندي موافقان استيضاح مطرح کردند. اما مجلس از وقار و طمانينه خارج نشد. جلسه امروز مجلس؟ چيز ديگري بود!»

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar