ابتکار/ متن پيش رو در ابتکار منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
بورس باز هم رکورد زد، شاخص کل بورس در معاملات روز گذشته با رشد ۷۵ هزار واحدي، عبور مستحکمي از خط مقاومت ۱.۷ ميليون واحدي داشت و به رقم ۱ ميليون و ۷۳۰ هزار واحد رسيد و بار ديگر خبر اين بازار را بر سر زبانها انداخت و سرمايهگذاران را نسبت به رشد بيشتر شاخص دلگرم کرد. اين در حالي است که همچنان اما و اگرها در خصوص بازار سرمايه وجود دارد و اينکه رشد تا کجا ادامه خواهد داشت هنوز پرسشي است بيپاسخ.
شاخص کل بورس روز دوشنبه با رسيدن به قله يک ميليون و ۷۳۰ هزار و ۸۲۸ واحدي و رشد ۷۵ هزار و ۳۹۸ واحدي توانست رکورد جديدي را به ثبت برساند. ثبت رکوردهاي جديد توسط بازار سرمايه ديگر جاي تعجب ندارد، چراکه مدتهاست رشد شاخص بورس تيتر خبري رسانهها را به خود اختصاص داده است. از زمان صعودي شدن شاخص و ثبت رکوردهاي جديد تحليلگران بازار پيشبينيهاي متفاوتي را درخصوص آينده بازار مطرح ميکردند.
از همان ابتداي تغييرات در بازار سرمايه و رشد شاخص برخي از کارشناسان نسبت به شرايط به وجود آمده هشدار ميدادند و رشد همراه با شتاب شاخص را غيرعادي ميدانستند. اين در حالي است که عدهاي ديگر بر اين باور بودند که بعد از سدشکني شاخص بورس از کانال ١.۵ ميليوني، پيشبيني ميشود که شاخص آماده حرکت به سمت کانال دو ميليون واحدي است. به گفته آنها بازار با قرار گرفتن در مسير نزولي و ريزشهاي اندک دست به اصلاح زد و اکنون آماده حرکت به سمت جلو است. از سوي ديگر هستند فعالان اقتصادي که معتقدند اگر نقدينگي جذب بازار سرمايه نميشد بازارهاي موازي اکنون در شرايط متفاوتي به سر ميبردند و ما شاهد افزايش قيمتهاي لجامگسيخته ميبوديم. حال اين پرسش مطرح ميشود که آيا واقعا جذب نقدينگي در بازار سرمايه مانع از انفجار قيمتي در بازارهاي موازي از جمله ارز و يا طلا شده است؟ در اين راستا غلامرضا سلامي، کارشناس بازار سرمايه با تاکيد بر اينکه بازارهاي اقتصاد خواسته و ناخواسته مسير حرکتي خود را ادامه ميدهند و متمرکز شدن نقدينگي در بورس تنها وسيلهاي براي کنترل موقتي جريانات است به «ابتکار» گفت: برخيها عقيده دارند که اگر نقدينگي وارد بازار بورس نميشد ما اکنون دلار 30 هزار توماني داشتيم. اين افراد بايد توجه داشته باشند که اگر دلار بخواهد به کانال 30 هزار تومان وارد شود به راحتي و با توجه به مولفههاي موثر در اقتصاد به مسير خود ادامه خواهد داد، البته اين جريان ممکن است دير و زود داشته باشد اما درنهايت بازار تصميم خود را براي ادامه مسير خواهد گرفت. به عبارتي ديگر ممکن است رشد تصنعي بازار سرمايه اين اتفاق را به تاخير بيندازد اما مانع از اين اتفاق نميشود.
وي با اشاره به روند بازار سرمايه ادامه داد: روند بازار سرمايه به اين شکل شده است که يک رانت بزرگ به عدهاي ميرسد و در پايين ضرر هنگفتي به سهامداران خرد وارد ميشود. به علاوه پس از اينکه بورس سقوط کند جهش قيمتي در بازارهاي موازي به مراتب بيشتر و شديدتر خواهد بود. چراکه نقدنگي مکاني براي ماندن در بازار سرمايه را نخواهد داشت و طبيعتا بازارهاي موازي را نشانه ميگيرد و قطعا تبعات سنگيني را به همراه خواهد داشت.
افراد به فکر حفظ ارزش سرمايههايشان هستند
سلامي در بخش ديگري از صحبتهايش به تمايل افراد براي فعاليت در بازارهاي اقتصاد اشاره کرد و گفت: اکنون شرايط کشور بهگونهاي است که افراد سعي دارند به هر وسيلهاي که شده دارايي خود را حفظ کنند، سپرده در بانک ديگر مانند گذشته ارزش سرمايه افراد را حفظ نميکند و برعکس نگهداري سرمايه در سپردههاي بانکي يعني از بين رفتن بخشي از سرمايه و در اين شرايط سرمايهگذاران ترجيح ميدهند نقدينگي در دستشان را به سمت بازارهاي اقتصادي ببرند تا قدرت خريدشان حفظ شود.
وي ادامه داد: اين در حالي است که در بازارهايي همچون طلا و يا مسکن ما با کالايي روبهرو هستيم که داراي ارزش ذاتي است. اما در بازار سرمايه ماجرا کمي متفاوت ميشود، سرمايهگذاران در اين بازار با سهم-هايي مواجه ميشوند که ارزش ذاتي پايينتري به نسبت قيمتشان دارند. اکنون افراد توجهي به قيمت ذاتي سهمها نداشته و تنها به فکر سوددهي هستند. اين روند همانند يک بازي ميماند و سهامداران با اميد اينکه فرد زيانده نيستند فعاليت ميکنند.
اين کارشناس بازار سرمايه اظهار کرد: خوشبيني در بازار سرمايه متعلق به کساني است که از اين حوزه منتفع ميشوند. هنگامي که اقتصاد رو به افول بوده و رشد اقتصادي منفي داريم يعني يکي از عوامل ارزش افزوده که سود شرکتها است پايين آمده، پس چطور ميشود سود شرکت پايين بيايد اما ارزش سهام همان شرکت بالا برود؟ اين معما بايد حل شود تا از بروز مشکلات جدي در اين بخش از اقتصاد جلوگيري کرد.
خروج اين حجم از نقدينگي انفجاري خواهد بود؟
وي به سود ناشي از نقدينگي در بازار سرمايه اشاره کرد و در اين خصوص گفت: در مسير ورود نقدينگي به بازار سرمايه ما تنها با حجم نقدينگي روبهرو نيستيم، بلکه مسئله مهمتر سود ناشي از نقدينگي است که در اين مدت وارد بازار شده، اگر بورس در آستانه سقوط قرار بگيرد مطمئنا با توجه به سود آن حجم از نقدينگي ما با تبعات سنگينتري روبهرو خواهيم شد.
سلامي با اشاره به قدرت انفجاري خروج نقدنگي ادامه داد: اگر اين حجم از نقدينگي قبل از ورود به بازار سرمايه تقسيم ميشد و بخشهاي ديگر را دربر ميگرفت شدت و حدت خروجش از هر بازاري کمتر ميشد. اکنون نقدينگي در بازار سرمايه متمرکز شده است و اگر اين بازار در مسير سقوط قرار بگيرد با توجه به حجم نقدينگي و سود آن قدرت انفجاري بيشتري خواهد داشت. در آن شرايط، بازارهاي موازي نيز به شدت در معرض خطر قرار ميگيرند، بايد بدانيم که اگر قرار باشد که شاخص بورس با سقوط همراه باشد ما انفجاري قيمتي خواهيم داشت.
دولت بايد اداره بازار را به دست بخش خصوصي بدهد
سلامي در پايان به راهکاري براي مديريت بازار اشاره کرد و گفت: اکنون دولت و بسياري از فعالان اقتصادي تمام سعي و تلاش خود را ميکنند تا با روش و ترفندهاي مختلف اين خطر را به عقب بيندازند. اما اينکه تا کجا ميتواند از بروز اين اتفاق جلوگيري کند خود جاي سوال دارد. اگر واقعا دولت براي حفظ بازار مصمم است بايد يکسري بازسازيهايي را در ساختار خود انجام دهد و حضور بخش خصوصي در بازار سهام را پررنگتر کند. به عبارتي ديگر اداره شرکتها را به بخش خصوصي بسپارد تا اين بازار عمق کافي را پيدا کند تا اين فروپاشي به تعويق بي-افتد و شدت آن کاهش يابد. در اين شرايط ميتوانيم اميد داشته باشيم که بازار و سرمايه سهامداران حفظ شود.
بازار