دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
افزايش شانس پيروزي جو بايدن در انتخابات ماه نوامبر در برابر ترامپ، بار ديگر اميدها را در اردوگاه اروپاييها زنده کرده است؛ چراکه اروپا بايدن را فردي ميداند که ميتواند صدمات دولت ترامپ به روابط و اتحاد فراآتلانتيکي را بهبود دهد. با اين حال برخي ديگر بر اين باورند که بايدن نيز همان راه ترامپ؛ يعني نخست آمريکا را خواهد پيمود. در واقع به زعم اين کارشناسان اين سياست همواره در آمريکا وجود داشته است و ترامپ تنها نخستين فردي بود که بدون فيلتر از آن سخن ميگويد.
به گزارش بيزينس اينسايدر، آنچنانکه از سخنان ديپلماتهاي اروپايي و کارشناسان تجاري برميآيد، در صورت پيروزي جو بايدن بهعنوان رئيسجمهور جديد آمريکا در ماه نوامبر، روابط واشنگتن و لندن که بهدليل سياستها و اقدامات دولت ترامپ صدمه ديده است؛ بهبود خواهد يافت و حتي چشمانداز براي نيل به يک توافق تجاري فراآتلانتيکي نيز پررنگتر خواهد شد.
از زماني که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ سکاندار کاخسفيد شد، اتحاد فراآتلانتيکي نيز تحت فشارهاي مضاعفي قرار گرفته است. حملات ترامپ به موسسات چندجانبهاي نظير ناتو، اقدامات خصمانه او عليه نزديک شدن اروپاييها به ايران و تصميمش براي خارج ساختن ايالاتمتحده از معاهده آب و هوايي پاريس، همگي موجب زير سوال رفتن روابط ويژه و ديرينه ميان دو سوي آتلانتيک شده است. اين چالش حتي در ميان جوامع اروپايي نيز بازتاب داشته است و نتايج نظرسنجيهاي اخير نشان از آن دارند که تصور مردم اين کشورها نسبت به آمريکا دچار فروپاشي شده است. با اين حال خوشبيني روزافزوني در محافل ديپلماتيک اروپايي وجود دارد که بخش اعظمي از اين صدمات را در صورتي که ترامپ در انتخابات ماه نوامبر از رقيب خود شکست بخورد، ميتوان ترميم کرد.
يک ديپلمات ارشد بريتانيايي که خواست نامش فاش نشود به بيزينس اينسايدر در اين باره گفت که رياستجمهوري بايدن ميتواند پايان خوشي بر روابط صدمهديده در عصر ترامپ باشد؛ چراکه اگر بايدن پيروز شود، خيلي از مسائل نيز تغيير خواهند کرد. وي افزود: «اقدامات چرکين او و خانوادهاش و نيز جنبههاي خودشيفتگي در رفتارهاي ترامپ با آمدن يک رئيسجمهور جديد در کاخسفيد از بين خواهد رفت. بايدن در صورت پيروزي به جاي رويکرد يکجانبه و انزواگرايانه کنوني در آمريکا، تلاش ميکند تا براي حل چالشهاي بينالمللي با شرکاي خود همکاري کند.»
اظهارات اين ديپلمات بريتانيايي تصريح صحبتهاي پيشين آنتوني بلينکن، مشاور سياستخارجي بايدن است که گفته بود در آمريکاي تحت رهبري بايدن روابط ايالاتمتحده با موسسات چندجانبه ترميم خواهد شد. او در گفتوگو با انديشکده چتمهاوس در لندن اظهار کرد: «زماني که بايدن به جهان مينگرد، يک حقيقت مشخص است که جهان به خودي خود نميتواند نظمش را تامين کند و براي مدت بيش از ۷۵ سال اخير ايالاتمتحده در حفظ و برقراري اين نظم تلاش کرده است که شامل تاسيس موسسات، تدوين مقررات و مشخص ساختن قواعد ميشود.»
او ادامه داد: «اکنون اگر ما انجام اين کار را متوقف کنيم يکي از اين دو اتفاق رخ خواهد داد. يا يک طرف ديگر و احتمالا نه در مسير منافع و ارزشهاي ما، اين کار را انجام خواهد داد يا هيچ کشوري اين مسووليت را عهدهدار نخواهد شد و اين حتي با زيان بيشتري مواجه ميشود. سپس شما با خلأيي مواجه خواهيد بود که بيشتر مايل است تا با اقدامات بدخواهانه پر شود نه اتفاقات خوب. بنابراين آمريکا اين را وظيفه و در راستاي منافع خود ميداند تا جهان را با فروتني رهبري کند.»
شکاف روابط آمريکا و متحدان غربي آن، بيش از همه در روابط با بريتانيا آشکار شده است؛ جايي که دولت بريتانيا به رغم مخالفتها و تهديدات دولت ترامپ، بارها تلاش کرده است تا به توافقي با شرکت فناوري هوآوي چين براي ساخت و راهاندازي شبکه اينترنتي نسل پنجم دست يابد.
اين سخنان البته به معناي آن نيست که در صورتي پيروزي بايدن، او مواضع مصالحهجويانهاي را در برابر چينيها اتخاذ خواهد کرد. در واقع صحبتهاي وي اين سيگنال را منعکس ميکند که او نيز مواضعي سرسختانه شبيه به رويکرد ترامپ در برابر چين خواهد داشت و حتي ترامپ را ملامت ميکند که مواضع ملايمي در برابر چين اتخاذ کرده است.
هيثر کانلي، قائممقام ارشد بخش اروپا و آسياي مرکز مطالعات استراتژيک و بينالملل در اين باره ميگويد: «در اين زمينه، دموکراتها دقيقا به اندازه جمهوريخواهان سختگير هستند. البته تاکتيکهاي دموکراتها بسيار متفاوت خواهند بود. تصور ميکنم که دولت بايدن از تهديدات تعرفهاي و جنگ تجاري عليه متحدان واشنگتن استفاده نخواهد کرد. در عوض بايدن و دولتش تلاش خواهند کرد تا اروپاييها را قانع سازند که از ميزان وابستگي به سرمايهگذاريهاي چين بکاهند. در اين زمينه، ساخت موسسات و مراکز تحقيقاتي چين به همان اندازهاي که ترامپ را نگران ميکند، موجب نگراني بايدن نيز خواهد بود.»
يک ديپلمات بريتانيايي به بيزينس اينسايدر ميگويد: «موضوعاتي نظير موضعگيري سخت در برابر چين يا ايران ميتوانند به محل اصلي بحثها تبديل شوند. بايدن و اطرافيان او به اتحاد، تمايز بين خوب و بد و تعهد به جايگاه اخلاقي آمريکا بهعنوان رهبري جهاني معتقد هستند. اما اين موضوع را نيز قبول دارند که بايد اين جايگاه را به دست آورند.»
به علاوه در ميان برخي از کارشناسان تجاري نوعي خوشبيني ناگفته وجود دارد که دولت بايدن ميتواند چشمانداز نيل به توافق تجارت آزاد بين ايالاتمتحده و بريتانيا را پررنگتر کند. اگرچه پيامد اجرايي شدن چنين توافقي از منظر اقتصادي چندان قابلتوجه نيز نخواهد بود و تنها ميتواند اقتصاد بريتانيا را طي ۱۵ سال، ۱۶/ ۰ درصد رشد دهد؛ اما ساکن خيابان داونينگ معتقد است که اين توافق ميتواند يک پيروزي سياسي چشمگير باشد و عصر جديد پسابرگزيت را براي لندن رقم بزند.
هماکنون، موانع نيل به اين توافق شامل خواستههاي آمريکا براي موافقت بريتانيا با واردات محصولات کشاورزي آمريکا و نيز برنامه اعمال ماليات بر کسبوکارهاي ديجيتال توسط لندن است که ميتواند غولهاي فناوري آمريکا را با پرداخت مالياتهاي گزافتري مواجه کند. گري هوفبائر، تحليلگر ارشد اقتصاد بينالملل موسسه پيترسون معتقد است که دولت بايدن بيشتر مايل به سازش براي باز کردن گرههاي مذاکرات با بريتانيا خواهد بود.
با اين حال جيمز کين، يک کارشناس انديشکدهاي اقتصادي در لندن ميگويد که بعيد است دولت بايدن از خواستههاي کنوني آمريکا در زمينه محصولات کشاورزي کوتاه بيايد.
او به بيزينس اينسايدر گفت: «در زمينه سياستهاي تجاري، دولت آمريکا اغلب به منافع کسبوکارهاي داخلي توجه ميکند که اين موضوع در زمينه محصولات کشاورزي اين کشور نيز صادق است. هدف ايالاتمتحده پس از پيروزي احتمالي بايدن همچنان صادرات محصولات کشاورزي به بريتانيا خواهد بود. اين به معناي آن است که لندن بايد تعرفههاي خود را بر واردات برخي از محصولات کشاورزي و دامي بردارد.» وي افزود: «آمريکا در زمان دولت اوباما نيز تلاش کرد تا همين کار را با اتحاديه اروپا انجام دهد و نبايد تصور کرد که دولت بايدن اين مسير را نرود.» اين کارشناس معتقد است که بسياري از سياستهاي ترسناک تجاري ايالاتمتحده فراحزبي است. درواقع سياست نخست آمريکا همواره در اين کشور وجود داشته است؛ اما ترامپ نخستين فردي بود که تا اين حد عريان از آن نام برده است.
بازار