بد سرنوشت؛ آزمون پیشا انتخاباتی ترامپ برای مقابله با ایران

وطن امروز/متن پيش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

روزهاي آينده را مي‌توان مقطع زماني تعيين‌کننده‌اي در زمينه سياست‌هاي ضدايراني دولت آمريکا به حساب آورد؛ موقعيتي که بر اساس شواهد و قرائن حکايت از شکست راهبرد ممانعت از الغاي تحريم‌ تسليحاتي ايران در مهرماه سال جاري دارد.

---

بازار

---

دولت آمريکا روز سه‌شنبه قطعنامه‌اي را که خواستار تمديد تحريم‌ تسليحاتي عليه ايران است در شوراي امنيت سازمان ملل متحد به رأي خواهد گذاشت تا شايد مهم‌ترين آزمون پيشاانتخاباتي ترامپ براي مقابله با ايران به کمک او بيايد. با اين حال به رغم زمان محدودي که تا جلسه روز سه‌شنبه مانده است، برآوردها و تحليل‌هاي رسانه‌اي حکايت از ناکامي آمريکا در اين امر دارد به گونه‌اي که حتي فراتر از اعلام صريح مخالفت چين و روسيه با طرح پمپئو، برخي گمانه‌زني‌ها حکايت از ناتواني آمريکا در جمع‌آوري 9رأي لازم براي تصويب اين طرح دارد. با اين حال شواهد موجود حکايت از همراهي کشورهاي اروپايي با طرح پمپئو دارد و بعيد به نظر مي‌رسد که ۲ عضو اروپايي و دائم شوراي امنيت سازمان ملل (انگليس و فرانسه) و ديگر دولت‌هاي اروپايي حاضر در شوراي امنيت، راي متفاوتي با آمريکا داشته باشند؛ امري که ماريا زاخارووا، سخنگوي وزارت خارجه روسيه در نشست خبري ماه گذشته خود از آن به عنوان هدفگيري برجام از سوي ديگر کشورها ياد کرده بود. در اين ميان روز گذشته نيز شوراي همکاري خليج‌فارس در نامه‌اي به شوراي امنيت سازمان ملل خواستار تمديد تحريم تسليحاتي ايران شد. به گزارش خبرگزاري بلومبرگ، کشورهاي عضو شورا يعني بحرين، کويت، عمان، قطر، امارات عربي متحده و عربستان سعودي روز شنبه در نامه‌اي به شوراي امنيت سازمان ملل از اين شورا درخواست کردند تحريم‌هاي تسليحاتي تمديد شده و در راستاي جلوگيري از آنچه «اشاعه بي‌ثبات‌کننده تسليحات ايران» عنوان شده است، اقدامات لازم ديگري نيز مانند توقيف دارايي‌ها و ممنوعيت سفر براي افراد مشارکت‌کننده در تامين، فروش و انتقال تسليحات به ايران يا از آن انجام شود. 
 
* عدم اجماع روي متن مسموم
با تمام اين تفاسير، خط ثابت رسانه‌هاي بين‌المللي و پيام غيرمستقيم کناره‌گيري برايان هوک، خبر از ناکامي پروژه آمريکا در تمديد تحريم‌ تسليحاتي ايران که 26 مهرماه لغو خواهد شد، دارد. روز شنبه فارين‌پاليسي در گزارشي اين قطعنامه را نمونه‌اي از سندي با ويژگي‌هاي «ديپلماسي ترامپ» توصيف کرد و نوشت: اين قطعنامه جسورانه است و به دنبال تحميل تعهدات حقوقي جامع به کشورها و ملزم کردن آنها به مقابله با کشتي‌هاي حامل بارهاي ايران و توقيف آنهاست. پيش‌نويس قطعنامه آمريکا علاوه بر اين، به دنبال تحميل مجازات‌هايي مانند مصادره دارايي‌ها و منع سفر براي افراد و نهادهاي ايراني از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامي است. برخي رسانه‌هاي آمريکايي با اشاره به اين مساله که اين قطعنامه احتمالا از حمايت اندکي در ميان متحدان اروپايي اين کشور برخوردار خواهد شد، علت احتمالي اين عدم همراهي را نقش تعيين‌کننده آن در آينده برجام دانسته و نوشته‌اند که تصويب چنين قطعنامه‌اي به نابودي توافق هسته‌اي برجام منجر خواهد شد. در اين ميان چين و روسيه نيز که ماه‌ها پيش موضع منفي خود نسبت به تحرکات آمريکا را اعلام کرده بودند به صراحت گفته‌اند که اين قطعنامه را وتو خواهند کرد؛ با اين حال فارين‌پاليسي نوشته ممکن است کار اصلا به وتو هم نکشد، زيرا واشنگتن احتمالا از ۹ رأي لازم براي تصويب قطعنامه خود نيز برخوردار نيست.
«الي ليک» ستون‌نويس نشريه «بلومبرگ» هم که به داشتن مواضع ضدايراني شهرت دارد، روز جمعه در يادداشتي براي اين نشريه خبر از آن داده بود که قطعنامه آمريکايي تمديد تحريم تسليحاتي ايران تقريبا به طور حتم در نشست شوراي امنيت سازمان ملل متحد تصويب نخواهد شد. ليک در اين يادداشت نوشت: هفته آينده آمريکا تلاش خواهد کرد شوراي امنيت سازمان ملل متحد را متقاعد کند کاري را انجام دهد که ظرف يک سال گذشته از متحدانش خواسته از آن حمايت کنند؛ تمديد تحريم تسليحاتي سازمان ملل عليه ايران که در ماه اکتبر منقضي مي‌شود. تقريبا به ‌طور حتم قطعنامه مربوط به آن شکست خواهد خورد اما به اين معنا نيست که سياست آمريکا عليه ايران با شکست مواجه مي‌شود. وي در ادامه يادداشت خود با اشاره به نقشه راه آمريکا در اين زمينه نوشت: کلي کرافت، نماينده آمريکا در سازمان ملل اين هفته در نشست امنيتي آسپن در مصاحبه‌اي به من گفت قادر نخواهم بود نظر آنها (چين و روسيه) را عوض کنم. با اين حال آنچه مي‌توانيم انجام دهيم اين است که ديدگاه ديگر کشورها نسبت به آنها را تغيير دهيم و اين چيزي است که اهميت دارد. راهبرد پمپئو در کوتاه‌مدت اين است که اين ۲ ابرقدرت رقيب را در سازمان ملل خجالت‌زده کند. روز گذشته خبرگزاري فرانسه هم در گزارشي تفصيلي از قول ديپلمات‌هاي فرانسوي خبر از شکست قطعنامه آمريکايي داد. يکي از ديپلمات‌ها به اين خبرگزاري گفت: اين قطعنامه يک موضع ماکسيماليستي [افراطي و حداکثري] را در قبال ايران اتخاذ کرده است. يک ديپلمات ديگر با تاکيد بر لزوم حفظ تمرکز بر برجام گفت: برجام تنها راه تضمين ماهيت کاملا صلح‌آميز برنامه هسته‌اي ايران است. هيچ جايگزين معتبري براي اين ابزار از زمان خروج آمريکا تاکنون پيشنهاد نشده است. در اين ميان ريچارد گاون، کارشناس سازمان ملل در نيويورک در گفت‌وگو با خبرگزاري فرانسه، پيش‌نويس قطعنامه پيشنهادي آمريکا درباره ايران را به عنوان يک «متن مسموم» توصيف کرد و گفت: اين قطعنامه همچون يک سانحه خودرو است که همه‌ مي‌دانند قرار است اتفاق بيفتد. وي با اشاره به طرح آمريکا براي جلوگيري از انقضاي تحريم‌ تسليحاتي ايران طبق برجام گفت: يک قطعنامه براي تصويب در شوراي امنيت نيازمند موافقت دست‌کم ۹ عضو، بدون وتو از سوي هر يک از ۵ عضو دائم شوراي امنيت است. دولت ترامپ گفته در صورتي که در تمديد تحريم‌ تسليحاتي عليه ايران موفق نشود قصد دارد از يکي از بندهاي برجام که با نام‌هايي مانند «مکانيسم ماشه»، «ساز‌و‌کار حل و فصل اختلاف» يا «ساز‌و‌کار بازگشت خودکار تحريم‌ها» شناخته مي‌شود براي بازگرداندن تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران استفاده کند. با اين حال کارشناسان مي‌گويند آمريکا از آن جهت که ارديبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شده جزو طرف‌هاي مشارکت‌کننده در «برجام» نيست و نمي‌تواند از بندهاي اين توافق براي تمديد تحريم‌ها عليه ايران استفاده کند. در اين شرايط شکست تقريبا قطعيت‌يافته آمريکا براي تمديد تحريم‌ تسليحاتي ايران و ناتواني آمريکا در اجماع‌سازي عليه کشورمان را مي‌توان آغازي بر معادلات جديد ميان ايران و آمريکا دانست؛ معادلاتي که در ماه‌هاي گذشته با کنار گذاشته شدن «جان بولتون» و در روزهاي اخير با خط زدن نام «برايان هوک» به عنوان ۲ چهره اصلي سياست فشار حداکثري به ايران برجسته و ملموس‌تر شده است. عدم موفقيت سياست‌هاي دولت ترامپ عليه ايران و گذر زماني که به ضرر وي در انتخابات آبان‌ماه است، باعث مي‌شود در مدت زمان محدودي که تا انتخابات وجود دارد به سمت پيگيري گزينه‌هاي جديدتري براي کشاندن ايران به سمت ميز مذاکره استفاده کند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar