عملکرد شورای شهر تهران؟ همان کارنامه دولت در ابعاد کوچکتر

الف/متن پيش رو در الف منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

در واپسين سال فعاليت شوراي شهر پنجم تهران، حالا شايد بتوان قضاوتي بهتر و کارشناسي از کارنامه  اين شورا داشت. حدود سه سال پيش، قاطبه مردم پايتخت به ليستي راي دادند که برخي از اسامي آن، کاملا ناشناخته بود. اعضاي اين شورا، مواضعي مشابه با دولت فعلي داشتند و همان ادبيات و شعارهاي اصلاح طلبي، اعتدال، تدبير و اميد را تکرار کردند. حالا پس از گذشت سه سال، تحول مثبت و تغيير محسوسي در ساختارهاي شهري پايتخت، حس نمي شود. حتي اگر به آمارها و برخي اظهارنظرهاي خود اعضاي شوراي شهر نگاه کنيم، مي بينيم که در طول سال هاي اخير، گشايش محسوسي در حل مشکلات و معضلات شهري پايتخت، ايجاد نشده است. 

به گزارش الف، چندي قبل نيز محسن هاشمي رفسنجاني، رئيس شوراي شهر تهران با صراحت اعلام کرد: «در طول سه سال اخير حتي يک کيلومتر مترو در پايتخت ساخته نشده و در طول هفت سال گذشته نيز حتي يک دستگاه اتوبوس به ناوگان حمل و نقل عمومي پايتخت اضافه نشده است. حتي دستگاه‌هاي حفار مدرني که براي کندن تونل‌هاي مترو و ساخت سازه تونل در دوره گذشته از سوي خودم تامين و به کشور وارد شده بود، الان سه سال است که بيکار افتاده و در اين سه سال حتي يک کيلومتر مترو در تهران ساخته نشده است. در‌ حالي‌که اصولا ساخت تونل مترو بسيار کم‌هزينه است و مشکل مالي يا اجرايي ندارد.»

---

بازار

---

هاشمي يادآور شد: «در هفت سال اخير، حتي يک اتوبوس هم به تهران تحويل داده نشده است. عمر اتوبوس‌هاي شرکت واحد از پنج سال به 11 سال افزايش پيدا کرده و تعداد آنها از حدود هفت هزار به پنج هزار دستگاه کاهش پيدا کرده است. به‌ همين‌ خاطر حجم مسافر جابه‌جا‌شده با اتوبوس در تهران به دو ميليون نفر رسيده است و وسايل نقليه شخصي عمدتا جايگزين آن شده‌اند.»
همين دو پاراگراف بالا از زبان رئيس شوراي شهر پنجم تهران، کاملا گوياي کارنامه اين شورا در سه سال گذشته است. وقتي خود هاشمي مي گويد حتي يک کيلومتر مترو در سه سال گذشته ساخته نشده و يا حتي يک دستگاه اتوبوس در طول اين سال ها به ناوگان حمل و نقل شهري پايتخت اضافه نشده است، اين مسائل کاملا گوياي پسرفت اوضاع تهران در حوزه امکانات و خدمات شهري است.

مغفول ماندن نقش نظارتي شوراي شهر
شوراي شهر بايد بر عملکرد شهرداري نظارت داشته باشد و با تدوين قوانين و دستورالعمل هاي کارشناسي، مسير توسعه خدمات شهري را هموار کند. شواهد نشان مي دهد که در اين بخش نيز شوراي شهر تهران نتوانسته است کارنامه نظارتي خوبي برجاي بگذارد.
چندي قبل، رئيس شوراي شهر تهران عنوان کرده بود :«اختلافي در نظر و ديدگاه بين شورا و شهرداري وجود ندارد؛ بلکه مشکل اصلي در اجراست. مديران معمولا در سال آخر به‌ويژه اگر اميد زيادي براي بقا و ماندن در دوره بعد نداشته باشند، محافظه‌کار مي‌شوند. مديران فعلي شهرداري که از ابتدا هم جسارت و ريسک‌پذيري زيادي نداشتند. ما فقط مي‌توانيم در اين سال آخر، شهرداري را تشويق کنيم و حتي هل دهيم که تحرک بيشتري داشته باشد.»

يعني در نظر بگيريد که تهران در طول سه سال گذشته با پسرفت جدي در حوزه حمل و نقل عمومي مواجه بوده است، اما شوراي شهر تهران بجاي نظارت جدي بر عملکرد شهرداري، نقش خود را در حد تشويق کننده شهرداري، پايين آورده است. انتظار مي رود که شوراي شهر به عنوان نمايندگان مردم در پارلمان محلي، حافظ منافع مردم باشند و با خاطيان برخورد کنند، نه اينکه بگويند «فقط مي توانيم آنها را هل بدهيم تا تحرک بيشتري داشته باشند.»

وقتي مي خواهيم عملکرد شوراي شهر را بررسي کنيم، بايد به عملکرد شهرداري نگاه کنيم. رئيس شوراي شهر تهران هم با اشاره به همين موضوع، تاکيد مي کند: «طبيعي است بروز و ظهور عملکرد شوراي پنجم، در بيلان شهرداري بعنوان بازوي اجرايي مديريت شهري، تبلور مي يابد.»
البته شوراي شهر تهران مي گويد بخشي از دلايل حل نشدن معضلات شهري و بروز نارضايتي ها به دليل تغيير مکرر شهردار تهران، بوده است.
هاشمي تاکيد مي کند: «به دليل بي ثباتي و تغييرات شهردار در سه سال گذشته و همچنين فاصله عملکرد موجود با عملکرد مطلوب، نارضايتي ها و انتقاداتي وجود دارد که شوراي پنجم شنونده و پذيراي نظرات کارشناسي است.»

دفاع شوراي شهر از عملکرد سه ساله
اواخر پاييز سال گذشته بود که محمدرضا جوادي‌يگانه، معاون فرهنگي و اجتماعي شهرداري تهران با اشاره به نظرسنجي جهاد دانشگاهي، اعلام کرده بود که نمره رضايت مردم شهر تهران از عملکرد شهرداري تهران حدود 11 درصد است که عدد خوبي نيست.
با اين وجود، محمد سالاري، عضو شوراي پنجم شهر تهران در دفاع از عملکرد شوراي شهر مي گويد: «در اين دوره با توجه به انسجام و هماهنگي بين شورا و شهرداري، برنامه پنج‌ساله سوم را در چند محور تدوين کرديم. من تاکيد دارم در اين چند بخش موفق بوده‌ايم. جلوگيري از شهرفروشي، سليقه‌گرايي و تصميم‌هاي دلبخواهي شهرداران مناطق و مديران و ... از اقدامات مهم شوراي پنجم است که همين اقدامات حالا ما را به اتهام «قفل‌کردن شهر» رسانده و همين اقدام يعني شورا مسير درست را رفته است.»

سالاري معتقد است که در اين دوره از شوراي شهر، شفافيت بيشتر و فساد کمتري وجود داشت. او خاطرنشان مي کند: «در دوره قبل شورا، شهردار بدون مصوبه و اطلاع شورا واگذاري‌هاي گسترده‌اي در املاک داشت و اجازه بهره‌برداري از املاک مردم را به عناوين مختلف و به افراد حقيقي و حقوقي داده بود. در اين دوره اين مسير بسته شد و تعدادي هم برگشت داده شد. همچنين حالا ديگر پيمانکاران به هر نحوي که دلشان بخواهد، قرارداد ندارند و از آنجايي که ديگر راه ترک تشريفات باز نيست و بايد رسمي در مناقصه بيايند و قرارداد را منتشر کنند، تمايل چنداني به کار با شهرداري ندارند و حالا شهرداري بايد دنبالشان برود! همين موارد موضوعات مهم نگراني براي شهرداري است، اما مسير درستي است که شورا در آن قدم گذاشته است. اتفاقا بخشي از نارضايتي‌ها از شهرداري به دليل همين مواردي است که مطرح کردم، زيرا منافع عده زيادي را قطع کرده است.»

 او تاکيد مي کند: «در اين دوره پروژه‌هاي خرد و محلي زيادي براي نوسازي و بهسازي محلات انجام شده و تلاش کرده‌اند تا تهران را زيست‌پذيرتر کنند. به عنوان مثال سابقه نداشته که شهرداري در اين شرايط مالي در مناطق فرسوده با بافت متراکم، تملک براي ايجاد زيرساخت محلي داشته باشد. معتقدم که شوراي پنجم در وظيفه اصلي خود يعني حوزه نظارتي موفق بود و دنباله‌رو شهردار نبود.»

محيط زيست پايتخت در اولويت آخر
بسياري از کارشناسان شهري تاکيد دارند که در طي چندين دهه، فکري به حال مشکل آلودگي هواي تهران نشده است. در دوره اخير مديريت شهري نيز همين بي توجهي به بحث حفظ محيط زيست پايتخت، ادامه داشته است. 

محمد قاسم زاده، کارشناس مديريت شهري نيز در گفتگو با «الف» به همين مساله اشاره مي کند و تاکيد دارد: «مهم ترين مساله در مديريت شهري، حفظ سلامت شهروندان است. در اين بخش متاسفانه شاهد هستيم که در طي چند سال اخير، تغيير محسوسي در حل مشکل آلودگي هواي پايتخت، صورت نگرفته است. به دليل نوسازي نشدن ناوگان حمل و نقل عمومي، وضعيت آلودگي هواي پايتخت نيز تشديد شده است.»

او يادآور مي شود: «کم شدن ترافيک شهري به حفظ محيط زيست، ارتقاي سلامت جسمي و رواني شهروندان پايتخت، منجر مي شود. در اين حوزه نيز شاهد هستيم که در طي چند سال اخير، ترافيک سنگين پايتخت، کنترل نشده است.»
قاسم زاده از زوايه ديگري هم به مشکلات شهري تهران نگاه مي کند و مي گويد: «درست است که در حوزه مديريت شهري با ضعف مديريت مواجه هستيم، اما واقعيت اين است که بخش عمده اي از مشکلات شهري تهران به دليل ازدحام فعاليت هاي تجاري، اقتصادي و اداري در پايتخت است. در صورت انتقال پايتخت و توسعه متوازن شهرها و روستاهاي کشور، مهاجرت معکوس شکل مي گيرد و در آن صورت، مشکلات شهري تهران نيز کمتر خواهد شد.»
حدود يک سال ديگر به پايان فعاليت شوراي شهر پنجم تهران باقي مانده است. در اين مدت بايد منتظر ماند و ديد که آيا در طول اين يکسال، تحولي در افزايش دسترسي مردم به خدمات شهري اتفاق مي افتد يا اينکه در بر همان پاشنه سه سال قبل خواهد چرخيد؟

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar