10
97
9.3K
سرمقاله فرهیختگان/ داشبورد‌‌‌‌های هوشمند شهری طرحی نو برای مدیریت یکپارچه
فرهيختگان
بروزرسانی
فرهيختگان/ « داشبوردهاي هوشمند شهري طرحي نو براي مديريت يکپارچه » عنوان يادداشت روزنامه فرهيختگان به قلم ميثم اقربايي‌فام است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد:
لزوم مواجهه فناورانه با امر حکمراني و عبور از سيستم‌هاي وزارتخانه‌اي قرن بيستم، سيستم حکمراني را به سمت‌وسوي درگاه‌هاي يکپارچه الکترونيک سوق مي‌دهد.
رهبر معظم انقلاب نيز در ديدار اخير با هيات دولت يکي از موارد ضروري براي ايجاد اصلاحات ساختاري را «راه‌اندازي سامانه‌هاي اطلاعاتي و اتصال اين سامانه‌ها به يکديگر» برشمردند. ازجمله مسائل سامانه‌هاي اطلاعاتي عدم‌اتصال سيستم‌ها به يکديگر و درج اطلاعات به‌صورت بخشي است که داشبورد1هاي شهري قابليت تجميع بسياري از سيستم‌هاي اطلاعاتي را در بستري واحد فراهم مي‌کند.
شايد ابتدا با لغت داشبورد ذهن ما به سمت داشبوردهاي اتومبيل روانه شود، اما امروزه داشبورد در معناي شبکه‌هاي متصل به يکديگر هم به کار مي‌رود. با گسترش شهرها و توسعه دامنه خدمات اداري، اقتضاي مديريت شهري به‌کارگيري سيستم‌هاي يکپارچه اطلاعات است که به‌طور کارآمدي اطلاعات شهري نهادهاي مختلف را به يکديگر متصل کند؛ اين درحالي است که نبود سيستم‌هاي يکپارچه اطلاعاتي واحد منجر به موازي‌کاري‌هاي نهادي و برخوردهاي بخشي در خدمات عمومي و تحميل هزينه‌هاي سرسام‌آور غيرضرور مي‌شود. در اين سيستم کل اطلاعات ارگان‌هاي مختلف در قالب يک پلتفرم واحد جمع‌آوري شده و تصميمات حاکميتي بر پايه اطلاعات قبلي ورودي اتخاذ مي‌شود. اطلاعاتي مانند جمعيت محله‌ها، نقشه اطلاعات آب، برق و گاز شهري، خطوط انتقال انرژي منطقه‌اي، تعداد خانه‌هاي خالي، بيکاران شهرها و محله‌هاي مختلف، مجوزهاي کسب‌وکار، سلامت و درمان، جرايم و امنيت، کسب‌وکارها، مراکز حمايتي، تعداد و وضعيت افراد کم‌بضاعت و صد‌ها نوع اطلاعات ديگر بخش حاکميتي در آن تجميع مي‌شود و اطلاعات با سطوح دسترسي متفاوت بين مردم و مسوولان ذي‌ربط به اشتراک گذارده مي‌شود. در ذيل مثال‌هايي عيني از مشکل عدم‌اتصال سامانه‌ها و عملياتي نشدن اسناد بالادستي را بررسي مي‌کنيم.
1. فرآيند صدور مجوزهاي کسب‌وکار و آمايش سرزمين
يکي از موارد عيني اين مشکلات فرآيندهاي کسب مجوز کسب‌وکار است، امروزه در ايران کسب مجوزهاي کسب‌وکار خود تبديل به بازاري سودده براي دلالان متصل به رانت‌ها شده است، وجود فرآيندهاي اداري پيچيده کار را براي توليدکنندگان سخت‌تر مي‌کند تا جايي‌که توليدکنندگان ممکن است ماه‌ها در انتظار استعلامات بخشي ارگان‌هاي مختلف بمانند. و جالب است بعد از مرحله مشقت‌بار صدور مجوز با کمال تعجب مي‌بينيم که اعطاي مجوزها در فرآيندي خارج از بررسي صحيح آمايش سرزمين و فاکتورهاي عدالت توزيعي (بين مناطق مختلف کشور) انجام مي‌پذيرد و در سطح کشور با خيلي از صنايع مختلف سروکار داريم که ثمري به جز اتلاف منابع و تخريب محيط‌زيست نداشته‌اند.
2. توزيع عادلانه امکانات شهري
در سطح شهر محلاتي خالي از بانک‌ها، ارگان‌ها، بيمارستان‌ها و ديگر نهادهاي خدمت‌رسان ضروري‌اند، درحالي که در برخي مناطق فراتر از نسبت جمعيتي و اقتضائات، تجمع امکانات را شاهد هستيم و متاسفانه در فرآيند مکان‌يابي هيچ‌کدام از فاکتورهاي جمعيتي و برخورداري مدنظر قرار نمي‌گيرد.
درواقع داشبوردهاي شهري بستري است که مي‌توان براساس سياستگذاري‌هاي کلان، آمايش سرزمين، عدالت توزيعي، کل يک شهر و کشور را به نحو مطلوب اداره کرد، اين داشبوردها به جاي آيين‌نامه‌ها و بخشنامه‌هاي ديکته‌اي، از جز به کل فرآيند اداره را سرعت مي‌بخشند و شهرهاي هوشمند دنيا2 مانند سيدني، دوبلين و لندن اين سيستم‌هاي يکپارچه را به‌عنوان طرح‌هاي فناورانه حکمراني دنبال مي‌کنند.
3. حق شفافيت و مشارکت مردم
حکمراني مردم‌نهاد و مشارکت مردم در پروسه تصميم‌سازي و تصميم‌گيري سبب افزايش اميد اجتماعي و مسئوليت‌پذيري در قبال تحولات جامعه مي‌شود، اين داشبوردها با مشارکت مستقيم و غيرمستقيم مردم در امر حکمراني (ازجمله امکان ثبت انتقادات و شکايات در سامانه نظارتي واحد و رفراندوم‌هاي مجازي محلي در موضوعات با اهميت و...) و در معرض دسترسي قرار دادن اطلاعات املاک و مستغلات عمومي و امکان‌پذيري مقايسه عملکرد دستگاه‌هاي مختلف، گام موثري در شفافيت و مشارکت مردمي برمي‌دارند. اطلاعات موجود در پلتفرم امکان مقايسه شهرها و محلات با يکديگر را فراهم مي‌سازد و با آشکار شدن نقاط ضعف و قوت هريک از مناطق، مي‌توان ميزان اجرايي شدن اسناد بالادستي را به‌طور عيني سنجيد و مورد مطالبه قرار داد و درنهايت دسترسي آزاد به اطلاعات و نظارت مردمي بي‌شک مردم را از تابعيت صرف به سطح بالاتري از مشارکت، يعني شهروندي منتقل مي‌کند. علاوه‌بر اين مردم نيز مي‌توانند داده‌هاي کسب‌‌وکارهاي خصوصي خود را ثبت و معرفي کنند که درتکميل اطلاعات جامع شهري و استفاده‌هاي عمومي بسيار اثرگذار است.
4. حق توسعه بومي و فرهنگي
توجه بر فرهنگ بومي و نيازسنجي‌هاي محلي، فارغ از سيستم‌هاي يکسان‌انگار اداري از ديگر مزيت‌هاي اين سيستم‌هاست. توجه به نگاه ناحيه‌محور به شهرهاي داراي اقتضائات مشترک خود باعث کاهش هزينه رقابت‌هاي بين‌شهري و اتلاف منابع کشور مي‌شود. از طرفي به دليل ويژگي‌هاي ناهمگن محيطي در شهرهاي مختلف کشور طراحي و اجراي بومي اين سيستم‌هاي يکپارچه خود فرصت مغتنمي براي اشتغالزايي در حوزه ديجيتال در مناطق کمتر توسعه‌يافته است. عدم وجود قاعده‌ورزي‌هاي صحيح درحوزه فناوري‌هاي ديجيتال، باعث ايجاد بازار انحصاري و غيررقابتي مي‌شود که نتيجه‌اي جز حذف رقباي کوچک‌تر محلي را رقم نمي‌زند و تمرکزگرايي رسانه‌اي در حوزه فناوري ديجيتال را تعميق مي‌کند. (تفکيک آمار استاني توسعه‌دهندگان برنامه‌هاي ايراني نيز نشانگر محدود بودن غالب توليدات ديجيتال درچند شهرکشور است.)4 اما مي‌توان با حمايت از برنامه‌هاي کاربردي محلي و ايجاد پلتفرم‌هاي بومي، بازار را به سمت‌وسوي رقابت‌پذيري سوق داد.
5. مديريت بحران‌ها
از مصائب اصلي کشور هنگام بروز بحران‌ها، نبود اطلاعات دقيق و يکپارچه از مناطق بحران‌زده و تعارض صلاحيت نهادهاست که خود موجب ناهماهنگي درمديريت بحران مي‌شود. تصميم‌گيري لحظه‌اي در بحران حرف اول و آخر را مي‌زند و با دردسترس بودن اطلاعات به صورت يکپارچه نتايج تصميم‌گيري‌ها به واقعيت‌هاي عيني موجود نزديک‌تر مي‌شود. به‌طور مثال در آتش‌سوزي جنگل‌ها همکاري بين‌بخشي و به کارگيري تجهيزات اطفاي آتش نهادهاي مختلف ضروري است، ولي به دليل نبود سيستم‌هاي يکپارچه، هماهنگي فرآيندهاي اداري گاهي تا چند روز طول مي‌کشد يا در زلزله‌ها، به دليل عدم تجميع اطلاعات دقيق از ويژگي‌هاي جمعيتي مناطق حادثه ديده، واحدهاي توليدي، خطوط انتقال انرژي و... فرآيندهاي خدمت‌رساني پسازلزله و اقدامات حمايتي با اما و اگرهاي جدي مواجه مي‌شود. از سوي ديگر در دوره تجربه‌نگاري بعد از بحران‌ها هم اين سيستم‌ها مي‌توانند تجارب خام سابق را حفظ کنند و براي مديريت‌هاي بعدي کارساز باشند. اين اطلاعات خود مي‌توانند نقش بسزايي در سياستگذاري پدافند غيرعامل ايفا کنند و طراحي تجهيزات موردنياز شهري، مکان‌يابي دقيق سالن‌هاي مديريت بحران، پايش شبکه‌هاي انتقال انرژي و بررسي کم‌وکيف ترافيک که همگي از اطلاعات حوادث پيشين به دست آمده است مي‌تواند نقش پيشگيرانه‌اي را در وقوع بحران‌هاي آتي به‌عهده بگيرد.
پي‌نوشت‌ها
1. city dashboard
2. smart city
3. Transparency
4. https://s.cafebazaar.ir/1/reports/Born_in_Iran_97.pdf
اخبار بیشتر درباره
اخبار مرتبط
7
48
1.5K
18
257
7K
11
43
3.6K
26
229
2.5K
10
14
3.6K
10
14
3.6K
اخبار بیشتر درباره
پس از این بخوانید
سرخوردگی بیبی در واشنگتن
زمین خوردن دولت پزشکیان به نفع هیچ کس نیست
حملات زود هنگام مخالفان به دولت تشکیل نشده
انتقاد روزنامه اصولگرا از یک همایش: هیچ کمکی به مساله حجاب نمیکند
رویترز: صادرات نفت ایران به چین افزایش یافته، آن هم با قیمتی بالاتر
شانتاژ رسانهای برجام
کیهان: دولت رئیسی خاموشی گسترده تحویل گرفت، با کمترین خاموشی تحویل داد
هشدار «مدیرمسئول کیهان» به پزشکیان: مقصد خراسان است نه میدان خراسان!
سرمقاله جمهوری اسلامی/ کابینه باید صدای بیصدایان باشد
