پیروزی جو بایدن چه تغییری در رابطه ایران و آمریکا ایجاد خواهد کرد؟

فرارو/متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

مدتي پيش بود که جو بايدن نامزد حزب دمکرات در انتخابات آمريکا از سياست خود در قبال ايران گفت. بايدن گفته بود که اگر رئيس جمهور شود به برجام برخواهد گشت و مسئله ايران را حل خواهد کرد. حالا، اما شيرين هانتر استاد ايراني-آمريکايي روابط بين‌الملل مي‌گويد اميدي به جو بايدن براي حل مسئله ايران نيست.

هانتر نگاه چندان خوش‌بينانه‌اي به استراتژي مشاوران سياست‌خارجي بايدن در قبال ايران ندارد و تاکيد مي‌کند که اين راهبرد نياز به تشريح و بررسي جزء به جزء دارد.

در اين باره مهدي مطهرنيا استاد دانشگاه و تحليلگر مسايل بين الملل در گفتگو با فرارو گفت: پيوند زدن پرونده ايران و آمريکا به انتخابات آمريکا امري غيرخردورزانه محسوب مي‌شود به دليل آنکه آنچه در انتخابات ايالات متحده آمريکا رخ مي‌دهد تغيير در استراتژي‌هاي کلان يا دکترين‌ها نيست بلکه با تغيير رئيس جمهور تنها تاکتيک و تکنيک‌ها و در بالاترين وجه استراتژي‌ها تغيير پيدا مي‌کند، ولي اهداف استراتژيک در قالب سياست‌هاي کلان و دکترين‌هاي شکل گرفته در يک نظام فرادولتي و در چارچوب روابط پيچيده سياسي ميان نهاد‌هاي قدرت در ايالات متحده آمريکا تعيين مي‌شود که تنها يکي از آن‌ها خانه امنيت يا جامعه اطلاعاتي آمريکا است.

وي افزود: اين جامعه اطلاعاتي که شامل ۱۶ سازمان اطلاعاتي بزرگ است درتفاهم با يکديگر در چارچوب يک جهت گيري فراحزبي در تعامل با ديگر انديشکده‌ها که آن‌ها هم فراحزبي به موضوع مي‌نگرند در قالب پژوهش‌هاي دو حزبي به تحقيق در موضوعات ملي مي‌پردازند. در اين منظر دکترين تحديد همکاري‌هاي بين المللي با ايران و محاصره منطقه‌اي ايران در سال‌هاي آخر دوران اوباما شروع شد و ترامپ آن را ادامه داد و تلاش کرد از سال ۲۰۱۸ به بعد آن را به دکترين تبديل چالش ايران به دشمن نظم منطقه‌اي و نظام بين الملل درچارچوب جنگ نامتعادل بکشاند و لذا اين وضعيت استمرار آن چيزي است که در دوران اوباما شروع شده است.

اين تحليلگر مسايل بين المللي ادامه داد: به همين خاطر با روي کار آمدن بايدن، تغييري در سطوح استراتژيک و سياست‌هاي کلان به راحتي صورت نمي‌پذيرد و اساسا صورت پذير نيست. اما با روي کارآمدن بايدن اين احتمال وجود دارد که به بهانه بازگشت به برجام فضاي سياسي مثبتي براي بازگشت ايران به پاي ميز مذاکره و پذيرش شروط آمريکا صورت بگيرد.

او افزود: با توجه به آنچه پس از خروج آمريکا از برجام در سال ۲۰۱۸ در دوران ترامپ تحت فشار حداکثري ايالت متحده آمريکا صورت گرفته ايران در بالاترين موضع محافظه کارانه در قبال آمريکا قرار دارد. منطق حضور آمريکا و اسرائيل در خليج فارس و شکل گيري جبهه موافقت با ايالت متحده آمريکا عليه ايران به رهبري آمريکا و مديريت اسرائيل و همکاري کشور‌هاي عربي، بازگشت ايران را به پاي ميز مذاکره گرچه در ايران به بهانه روي کار آمدن جو بايدن توجيه پذير مي‌سازد، اما تفسير آن در ميان محافل سياسي و امنيتي ناشي از سياست‌هاي آمريکا عليه ايران قلمداد مي‌شود.

مطهرنيا اظهار کرد: در جمهوري اسلامي ايران مذاکره با آمريکا نفي شده و حتي مذاکره بر سر پرونده هسته‌اي بر اثر اضطرار و توسط رهبر معظم انقلاب شکل و محتوا گرفته است. فرمان صريح و آشکار رهبري براي افکار عمومي مبني بر "نپذيرفتن هر گونه مذاکره و حتي ميانجي  ميان تهران و واشنگتن" در صحن افکار عمومي و سخنراني‌هاي ايشان بيان شده و به جامعه منتقل شده است به تبع هر گونه مذاکره و پذيرش ميانجي از سوي ايران درباب پرونده تهران و واشگنتن، اين پرسش را ايجاد ‌مي‌کند که چه تغييري در آمريکا ايجاد شده است که اين امر صورت مي‌پذيرد؟ آيا تغيير جو بايدن تغيير بنيادين در آمريکا است يا تغيير حزبي به حزب ديگر و يک جناح سياسي با جناح سياسي ديگر است. به هر حال، اين نمي‌تواند جوابگوي تغيير موضع در برابر آمريکا در ارتباط با تغيير و تحول در کاخ سفيد تلقي شود.

وي ادامه داد: تغيير فاز پرونده هسته‌اي تهران و واشنگتن پيش از آنکه در واشنگتن رقم بخورد در تهران رقم مي‌خورد و نگاه‌ها بيش از آنکه به انتخابات در آمريکا باشد بايد به تغيير و تحولات در دستگاه سياست خارجي ايران و موضع گيري‌هاي نظام جمهوري اسلامي ايران در قبال آمريکا با‌شد و گرنه آنچه مسجل است آمريکا به دنبال مذاکره و رسيدن به اهداف حداکثري خود در قالب هزينه‌هاي حداقلي است و بار‌ها اعلام کرده است حاضر به مذاکره با ايران بر سر همه مسايل در قالب اهداف تعريف شده ايالات متحده آمريکا از مذاکره با تهران است.

اين استاد دانشگاه بيان کرد: ايران هم بار‌ها اعلام کرده هر گونه مذاکره با آمريکا را به نفع منافع خود نمي‌داند. اين موضع گيري رسمي نظام جمهوري اسلامي در برابر ايالات متحده آمريکا قلمداد مي‌شود آنچه بيشتر اهميت دارد نه موضع گيري واشنگتن بلکه موضع گيري نظام جمهوري اسلامي ايران نه حتي دولت حاکم بر تهران بلکه حکومت حاکم بر ايران در قبال ايالات متحده آمريکا با تصميم گيري نهايي رهبر جمهوري اسلامي ايران است.

او درباره تحول در سياست‌هاي آمريکا در صورت روي کار آمدن بايدن گفت: آمريکا به برجام بازخواهد گشت. ولي برگشت او به برجام مشروط به پذيرش ديدگاه‌هاي آمريکا خواهد بود که در دوران ترامپ آغاز شده، اما در دوران بايدن با شدت و حدت کمتر و ادبيات محترمانه‌تري بيان خواهد شد. تنها تمايز همين خواهد بود. هم اکنون بايدن درباره مسايل موجود در ايران موضع گيري‌هاي صريحي دارد. آخرين توئيت او درباره اعدام نويد افکاري نشان دهنده همين معناست و تاکيد او بر مسايل حقوق بشري بيشتر از ترامپ صورت مي‌پذيرد.

وي افزود: در ضمن دمکرات‌ها با روي کار آمدن در کاخ سفيد، پتانسيل‌هاي بيشتري براي جذب کشور‌هاي اروپايي و حتي رقباي آمريکا در شرق براي اعمال فشار بيشتر بر ايران دارا هستند.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar