بازگشت نفت از شوک قیمتی

دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
بهاي نفت خام با اميد به دوام آوردن تقاضا در دور جديد محدوديتهاي رفت و آمد بر اثر شيوع کرونا، در معاملات روز گذشته افزايش يافت. بهاي هر بشکه نفت خام برنت تا لحظه تنظيم اين گزارش (ساعت ۱۶ به وقت تهران)، با ۱۰ سنت رشد قيمت به ۵۴/ ۴۱ دلار بر بشکه رسيد. هر بشکه نفت خام آمريکا نيز ۸ سنت رشد قيمت داشت و ۳۹/ ۳۹ دلار بر بشکه معامله شد. رشد قيمتها در روز گذشته در حالي بود که در معاملات روز دوشنبه، بهاي نفت خام بر اثر فشار نگرانيهاي ناشي از شيوع موج دوم کرونا و بازگشت توليدات ليبي به بازار، با افت ۵ درصدي مواجه شده بود.
رشد شکننده تقاضاي نفت خام
رفت و برگشت قيمتها در بازار نفت بيشتر به بلاتکليفي اين بازار نسبت به مقررات خاص دوران کرونا بازميگردد. در شرايطي که بسياري از کشورها پس از گذشت ماهها محدوديتهاي رفت و آمدي ناشي از شيوع کرونا را لغو کرده بودند، با افزايش نگراني از شيوع دوباره اين ويروس در فصل سرد سال، مقررات منع رفت و آمد به پروتکلهاي بهداشتي برخي کشورها بازگشته است. اجراي مقررات منع رفت و آمد در ماههاي گذشته تقاضاي نفت خام را به شدت تحت فشار قرار داده و افت چشمگير قيمتها را در پي داشته است. به اين ترتيب با بازگشت دوباره اين مقررات در کشوري همچون انگليس، نگراني از تشديد مازاد عرضه عاملي براي فشار به قيمتها شد.
دولت انگليس مانند برخي کشورهاي اروپايي محدوديتهاي جديدي را براي حضور مردم در اماکن عمومي اعمال کرده و از آنها خواسته است به دورکاري در منازل ادامه دهند. فرانسه شاهد افزايش نرخ ابتلا به کرونا بوده، ايتاليا انجام آزمايشهاي اجباري را جديتر دنبال ميکند، اسپانيا براي مهار کرونا از ارتش کمک خواسته و آلمان نيز وضعيت را نگرانکننده توصيف کرده است. با وجود اين آنطور که رويترز گزارش ميدهد، به نظر ميرسد روند بهبود تقاضاي نفت خام هرچند شکننده، ادامه داشته باشد. جيواتي استانوو، تحليلگر نفت در يو بي اس، دليل اين اتفاق را اينگونه شرح داده است: از آنجا که هر نوع محدوديت جديد به احتمال قوي به شکلي محليتر اجرا خواهد شد، به نظر ميرسد بازيافت تقاضاي نفت همچنان ادامه پيدا کند؛ هرچند با سرعتي کمتر. به عقيده اين تحليلگر، از دست رفتن ۲ دلاري قيمتها در معاملات روز دوشنبه افتي چشمگير و براي بازار کافي بوده است، بنابراين بازار به مرور خود را به سطوح قيمتي بالاتر خواهد رساند.
تاثير محدود بازگشت توليد ليبي
بازگشت توليد نفت ليبي به مدار توليد از ديگر دلايل افت قيمت نفت بود. طبق اعلام شرکت ملي نفت ليبي، اين شرکت انتظار دارد توليد نفتش تا هفته آينده به ۲۶۰ هزار بشکه در روز افزايش پيدا کند. اين عضو اوپک قصد دارد با تکيه بر اين افزايش توليد، صنعت نفت اين کشور را که از ژانويه فلج شده بود، بار ديگر احيا کند.
با اعلام اين خبر، بازار نفت که از قبل با فشار عرضه مواجه بود، نگراني بيشتري نسبت به مازاد عرضه پيدا کرد. بخشي از افت ۵ درصدي قيمتها در معاملات روز دوشنبه نيز از اعلام اين خبر از سوي ليبي تاثير گرفته بود. ليبي تا پيش از بروز مشکلات داخلي روزانه حدود ۲/ ۱ ميليون بشکه نفت در روز توليد ميکرد که چيزي حدود يک درصد توليد جهاني نفت بود. اما اين ميزان با افزايش مشکلات اين کشور به ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش پيدا کرده بود. شرکت ملي نفت ليبي در پي اعلام خبر افزايش توليد در روز دوشنبه، از شروع دوباره صادرات نفت خام اين کشور از بنادر امن تا ۷۲ ساعت آينده خبر داد. با اين حال يک روز پس از انتشار اين اعلاميه از سوي وزارت نفت ليبي و فشاري که بر قيمتها آورد، روز گذشته از شدت اثر آن کاسته شد. زيرا اين انتظار در ميان تحليلگران ايجاد شد که بعيد است ميزان صادرات نفت خام ليبي به سرعت به سطوح پيش از درگيريها در اين کشور بازگردد. تحليلگران عقيده دارند اگرچه مسير جديد رسيدن به شرايط عادي در بازار نفت پر از دستانداز شده است، اما همچنان شاهد هستيم که سطح تقاضا اندکي بالاتر از عرضه قرار دارد بنابراين مازاد عرضه به مرور از بين خواهد رفت.
بازگشت پالايشگاهها به مدار توليد
در کنار اين موضوع، بازگشت پالايشگاههاي تگزاس به مدار توليد پس از پشت سر گذاشتن توفانهاي فصلي، علت ديگري براي خروج نفت از مسير نزولي روز دوشنبه شد. در عين حال شکل گرفتن انتظار براي کاهش سطح ذخاير نفت خام تجاري آمريکا نيز دليل ديگري براي تقويت قيمتها در روز گذشته شد. آمار رسمي اين ذخاير شامگاه چهارشنبه به وقت ايران منتشر ميشود اما نظرسنجي رويترز در اين زمينه نشان ميدهد ذخاير نفت خام تجاري و سوخت آمريکا در هفته گذشته کاهش يافته است.