هر بیمار کرونایی می تواند ٣٤٠ نفر را مبتلا کند

روزنامه شهروند/متن پيش رو در شهروند منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
ويروس کرونا هر لحظه رنگ عوض ميکند روزهاي اولي که سروکله اين ويروس پيدا شد، خودش را در عطسه و سرفه و بدن درد پنهان کردهبود. اين ويروس قاتل افراد سالخورده و بيماران خاص بود و کاري به بچه ها و جوان تر ها نداشت اما کمي که گذشت کرونا روي ديگر خود را نشان داد جوان تر ها هم کوويد- ١٩ سخت را تجربه کردند و تعدادي نيز نتوانستند در برابر اين ويروس دوام بياورند و جان باختند. بچه ها نيز از گزند کرونا در امان نماندند و کار به جايي رسيد که توصيه هايي براي حفاظت کودکان از اين ويروس ناشناخته در جامعه مطرح شد.کمي که گذشت کرونا علائم جديد از خودش نشان داد، بي اشتهايي، عوارض گوارشي مانند اسهال و استفراغ که از علائم اوليه اين بيماري نبود، ظاهر شد و از بين رفتن حس چشايي و بويايي نيز به آن اضافه شد. اينها در کنار هم نشان مي داد که اين ويروس تغيير رفتار و به زبان ديگر جهش ژنتيکي پيدا کرده و تغيير رويه داده است.
جهش ژنتيکي ويروس کرونا موضوعي است که محمد علي ملبوبي عضو هيأت علمي پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيک و مدير تيم رديابي ژنتيکي ويروس کرونا آن را تاييد مي کند و معتقد است تاکنون اين ويروس ٢٣ بار جهش ژنتيکي پيدا کرده که ٤ مورد آن تنها در ايران رخ داده و نمونه هاي آن در خارج از کشور ديده نشده است.
او که مدير تيم رديابي ژنتيکي ويروس کرونا در ايران است ادامه مي دهد: تحقيقات در خصوص جهش ژنتيکي اين ويروس در چند مرحله انجام شده است. در گام نخست نمونه هاي ايراني ويروس را اخذ و ۴ ژن از آنها را تکثير کرديم که در آنها تواليهاي جهش يافته را معين کنيم.اين پزشک متخصص مي گويد با طي اين روند هدفي را دنبال مي کرديم و چشم اندازمان اين بود که اطلاعات پايه اي از جهش ويروس کرونا را ايجاد کنيم. به گفته عضو هيأت علمي پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيک، در حال حاضر هم ۳۰-۴۰ درصد در تشخيصهاي مولکولي خطا وجود دارد که ميتواند يکي از دلايل آن جهشهاي ويروس کرونا باشد.
ملبوبي معتقد است که اگر جهش هاي ويروس کرونا را بشناسيم و بدانيم که ويروس چه مراحلي را سپري مي کند در ساخت دارو و واکسن بهتر مي توانيم نقش ايفا کنيم و به همين دليل فرآيند جهش ژنتيکي بسيار اهميت دارد. در واقع جهشهاي ژنتيکي ويروس را مورد بررسي قرار داديم تا ارتباط آنها با شرايط را ارزيابي کنيم.
ميزان بيماري زايي ، سرايت اين ويروس، سن افراد مبتلا، قوميت و ميزان ورود ويروس به بدن با جهش اين ويروس رابطه مستقيم دارد که اين موضوع سبب شده است فرآيند درمان به تاخير بيفتد.
او در توضيح جهش ژنتيکي مي گويد: ويروس هايي که از نوع rna هستند دچار جهش و تغييرات زيادي مي شوند اما در اين ميان کرونا تلاش مي کند جلوي تغييرات زياد را بگيرد و به قولي مدام خودش را ترميم مي کند تا از افزايش تغيير جلوگيري کند. اما در اين ميان يک اتفاق رخ مي دهد و ويروس زماني که مي خواهد جلوي تغيير را بگيرد به شدت تکثير پيدا مي کند. در واقع زماني که ويروس وارد بدن فرد مي شود ،ميلياردها ويروس کرونا در بدن توليد مي شود. اين افزايش تعداد ويروس نه در ميزان بيماري و نه در شدت آن نقش دارد و نمي توان گفت اين ماجرا بيماري را سنگين تر مي کند، اما يک اتفاق رخ مي دهد و آن هم اين است که ميزان جهش و انتقال آن به افراد افزايش پيدا مي کند. اين محقق معتقد است که اطلاعات و پژوهش هاي صورت گرفته منطبق با تحقيقات جديد در دنيا پيش مي رود و مي گويد در کل جهان ٩٠ هزار ويروس را از بيماران جداسازي کرده و در ايران ١٢٣ توالي ژنوم را داشتيم که ٦ تا ژنوم کامل و ما بقي ژن هاي ويروس هستند و بر روي آنها تحقيقات علمي صورت گرفته است که چه جهش و تغييري از زمان ورود به يک محدوده جغرافيايي تا کنون ايجاد شده است. در ايران ٢٣ جهش شيوع زيادي داشته که ٤ مورد آن مختص ايران بوده و در کشورهاي ديگر شاهد اين جهش نبوده ايم.
اين متخصص علم ژنتيک با اشاره به اينکه مهم است که ويروس از چه جهتي وارد بدن شود ادامه مي دهد رابطه بين افزايش جهش ژنتيکي ويروس کرونا و نژاد ،قوم و محدوده آب و هوايي در حال بررسي است اما نکته اي که در حال حاضر به نتيجه رسيده اين است که جهتي که ويروس به سلولهاي بدن متصل مي شود در شدت نوع بيماري تاثير گذار است.
به اعتقاد اين کارشناس حوزه ژنتيک منحني سني بيماري تغيير کرده و اين نشان دهنده جهش ژنتيکي اين بيماري است. جهش در ويروسها تجميع پيدا ميکند و اين يعني همان ويروس در بدن فرد ديگري جهش ديگري خواهد داشت؛ اين جهش در بدن فرد سوم جهش سومي خواهد داشت و به ترتيب با گذشت زمان ويروس تغييرات زيادتري خواهد داشت.
در جهان مطالعه خوبي بر روي اين ويروس انجام شده است که نشان از قدرت ٧ تا ٩ برابر تکثير آن دارد .يعني در حال حاضر قدرت سرايت ويروس افزايش پيدا کرده و کرونا تهاجمي تر شده است در نتيجه اگر پيش از اين فردي کرونا داشت مي توانست ٣٠ نفر را درگير کند اما امروز با جهش ژنتيکي اين ويروس فرد بيمار قدرت اين را دارد که ٣٤٠ نفر را درگير کند.
معاون فناوري پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيک و زيست فناوري معتقد است که ما چند راه براي مقابله با ويروس کرونا پيش رو داريم اول آنکه واکسن بسازيم که ساخت اين واکسن با توجه به شرايط کرونا در حال حاضر کار ساده اي نيست و جهش آن کار را سخت مي کند. راه ديگر درمان است که در حال حاضر بحث درمان در دستور کار تمامي مراکز درماني قرار دارد . با آنکه کرونا درمان اساسي ندارد اما درمانهاي جانبي براي کرونا در نظر گرفته مي شود و تلاش مي شود با ريکاوري بيمار شرايط او را بهبود بخشند. اما در حال حاضر تنها راهي که به صورت منطقي وجود دارد تشخيص و جلوگيري از شيوع بيماري است . او معتقد است که در شرايط کنوني بهترين کار رعايت پروتکل هاي بهداشتي است توصيه هايي که از سوي مجامع پزشکي به مردم مي شود کاملا علمي و موثر هستند. ماسک زدن و رعايت فاصله اجتماعي و جلوگيري از اختلاط جمعيت از راههايي است که مي تواند از تکثير اين بيماري بکاهد .