ماجرای انتقاد بی سابقه "کیهان" از آیت الله سیستانی

فرارو/متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
ديدار چندي پيش آيتالله سيستاني مرجع بزرگ شيعيان با نماينده ويژه دبيرکل سازمان ملل بحث برانگيز شده و در ايران با انتقاد همراه بوده است. حسين شريعتمداري مدير مسئول روزنامه کيهان بخشي از سخنان آيتالله سيستاني درباره نظارت سازمان ملل در انتخابات پارلماني را مورد نقد قرار داده است.
شريعتمداري در يادداشت خود نوشته است "حضرت آيتالله سيستاني (دام عزّه) در اين ديدار از نماينده ويژه دبيرکل سازمان ملل خواستند که انتخابات پارلماني عراق تحت نظارت نمايندگاني از سازمان ملل متحد انجام پذيرد! که با عرض پوزش بايد به محضر ايشان عرضه داشت اين درخواست اولاً؛ دون شأن و جايگاه برجسته و قابل احترام حضرت آيتالله سيستاني است. در واقع اين سازمان ملل است که براي توجيه صلاحيت خود به تائيد حضرت ايشان نياز دارد."
به عقيده مدير مسئول کيهان سخنان مرجع بزرگ شيعيان عراق "با جايگاه و منزلت عراق به عنوان يک کشور مستقل که استقلال و آزادگي خود را با ايثارها، از خودگذشتگيها، خوندادنها و خوندل خوردنهاي مردم شريف و مخصوصاً جوانان غيور آن سرزمين مقدس به دست آورده است، همخواني ندارد."
حسين شريعتمداري در بخش ديگري از يادداشت خود تاکيد کرده است "دعوت از سازمان ملل براي نظارت بر انتخابات يک کشور، اعلام ورشکستگي آن کشور، بدبيني به ملت و خوشبيني به بيگانگان است و بديهي است که اين دو مقوله از ساحتقدسي حضرت آيتالله سيستاني مرجع عاليقدر جهان تشيع به دور است."
او سازمان ملل را متهم کرده که "به صورت يک اهرم فشار، در اختيار قدرتهاي زورگو، مخصوصاً آمريکا و متحدان غربي و عبري و عربي آن قرار دارد. "
مدير مسئول روزنامه کيهان در پايان يادداشت خود معتقد است که در گزارش ديدار آيتالله سيستاني با نماينده سازمان ملل "اشتباه" رخ داده است و "انتظار آن است که دفتر معظمله اين بخش از گزارش ملاقات يادشده را تصحيح کند."
آيتالله سيستاني چه گفت؟
جنين هنيس پلاسخارت، نماينده دبيرکل سازمان ملل در عراق ۲۳ شهريور ماه با آيتالله سيد علي سيستاني مرجع عاليقدر اين کشور، ديدار و گفتگو کرد.
پلاسخارت به عنوان نماينده دبيرکل سازمان ملل در عراق، تنها مقام بينالمللي است که آيتالله سيستاني حاضر است با او ديدار و گفتگو کند. همين مسئله نشان ميدهد که او چقدر به عدم دخالت خارجي در امور عراق پايبند است.
نماينده دبيرکل سازمان ملل در عراق پيش اين در بحبوبه اعتراضات اجتماعي اکتبر ۲۰۱۹ تا فوريه ۲۰۲۰ در يازدهم نوامبر ۲۰۱۹ با آيت الله سيستاني ديدار و پيرامون اوضاع عراق با او بحث و گفتگو کرد.
در ديدار اخير نماينده سازمان ملل، آيتالله سيستاني درباره اهميت انتخابات پارلماني سال آينده سخن گفت. براساس بيانيه دفتر مرجع شيعيان عراق او تاکيد کرد: "انتخابات زودهنگام به خودي خود يک هدف نيست بلکه مسير مسالمت آميز صحيح براي خروج از بن بست فعلي است."
اما بخش مهمي که مورد انتقاد حسين شريعتمداري قرار گرفته اين است: «انتخابات پارلماني که قرار است سال آينده برگزار شود، از اهميت بالايي برخوردار است و بايد شرايط لازم را براي آن فراهم آورد که به نتايج آن درجه بالايي از اعتبار بدهد تا شهروندان را به مشارکت گسترده در آن ترغيب کندو براي اين هدف بايد مطابق با يک قانون منصفانه و عادلانه و به دور از منافع شخصي برخي فراکسيونها و طرفهاي سياسي انجام شود همچنان که بايد در مراحل مختلف برگزاري آن، روند شفافيت مراعات شود و نظارت بر آن به صورت جدي و با هماهنگي بخش مربوطه در هيئت سازمان ملل متحد صورت گيرد.»
انتقاد روزنامه کيهان بازتاب وسيعي در رسانهها داشته است، اما به نظر ميرسد برداشت روزنامه کيهان با آنچه که از سخنان آيتالله سيستاني توسط دفتر او منتشر شده متفاوت است.
روزنامه کيهان اينگونه برداشت کرده که مرجع شيعيان عراق خواستار نقش مستقيم سازمان ملل در نظارت بر انتخابات شده است، اما، خبرگزاري شفقنا که نزديک به محافل مذهبي عراق است تفسير ديگري از سخنان آيتالله سيستاني ارائه کرده است.
شفقنا با اشاره به بيانيه دفتر مرذجع شيعيان عراق درباره ديدار او با نماينده سازمان ملل نوشته است: «بيانيه ياد شده از نظارت بر انتخابات توسط سازمان ملل سخن نميگويد بلکه از هماهنگي نظارت با ضوابط سازمان ملل سخن ميگويد، ومعناي آن اينست که نظارت صرفا از سوي عراقيها صورت گيرد، ولي ويژگي اشخاص ناظر وضوابط اعمال شده در اجراي انتخابات با ضوابط سازمان ملل همخوان باشد، تا جاي هيچگونه اعتراض و ايراد از طرف بعضي گروههاي ذي ربط در صحت انتخابات وجود نداشته باشد."
تاکنون دفتر آيت الله سيستاني به انتقاد وارد دشه از سوي روزنامه کيهان واکنشي نشان نداده است.
انتخابات زودهنگام چالش تازه عراق
مرداد ماه امسال «مصطفي الکاظمي» نخست وزير عراق پس از اختلافات فراوان گروه هاي سياسي در اينم کشور موعد برگزاري انتخابات پارلماني زودهنگام را تعيين کرد. او اعلام کرد که انتخابات پارلماني زودهنگام در تاريخ ۶ ژوئن سال ۲۰۲۱ ميلادي (۱۶ خردادماه سال آينده) برگزار ميشود.
اعلام زمان برگزاري انتخابات زودهنگام در عراق واکنشهاي مختلفي را به دنبال داشت. برخي از شخصيتها و مقامات عراقي از آن استقبال کردند و برخي ديگر نيز به مخالفت با اين تصميم پرداختند و انتقاداتي را نسبت به آن مطرح کردند. در اين ميان، اما کميسارياي عالي انتخابات عراق اعلام کرد که از آمادگي کامل براي برگزاري اين انتخابات در زمان مقرر برخوردار است.
محمد الحلبوسي رئيس پارلمان عراق از جمله اولين افرادي بود که مخالفت خود با تصميم الکاظمي را اعلام کرد و خواستار آن شد تا انتخابات پارلماني در موعدي زودتر از آنچه که الکاظمي اعلام کرده است، برگزار شود. الحلبوسي تأکيد کرد: «شرايط کنوني در عراق ميطلبد که انتخابات پارلماني زودتر از آنچه که الکاظمي اعلام کرد، برگزار شود.»
برخي ديگر از سياستمداران عراقي معتقد بودند که برگزاري انتخابات زودهنگام ارزش چنداني ندارد و بايد پيش آن نظام پارلماني تغيير کند.
عمار حکيم رهبر جريان "حکمت ملي" از تصميم الکاظمي حمايت کرده است، اما نوري المالکي رهبر ائتلاف «دولت قانون» عراق «به صورت مشروط» با اقدام نخست وزير اين کشور موافقت کرده است.
در حال حضر جداي از مساله انتخابات زودهنگام پارلماني، بحث و جدلهايي که در خصوص تقسيم حوزههاي انتخابيه و استفاده از کارت الکترونيکي براي دادن راي، از مسائل مورد مناقشه در عراق است.
يکي ديگر از چالشها بحث نظارت بينالمللي است، اختلافاتي در اين باره وجود که آيا بايد يک نظارات مستقيم بين المللي وجود داشته باشد و يا اينکه نظارت بايد به گونه اي ديگر باشد.
عبدالحسين الهنداوي مشاور «مصطفي الکاظمي» نخست وزير عراق در اين باره معتقد است: "هرگونه نظارت بين المللي بر انتخابات پارلماني زودهنگام مي بايست در چارچوب حاکميت اين کشور صورت پذيرد."