آیا شرایط کنونی کشور راه حل دارد یا خیر؟

ابتکار/متن پيش رو در ابتکار منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

محمدعلي وکيلي/ قيمت ارز افسار بريده است. بورس به عنوان تنها دستاورد دولت به کما رفته است. توليد و اشتغال هر روز آب مي‌رود. بازارها دچار آشفتگي شده‌اند و هيچ بازاري رفتار پيش‫بيني‫پذير ندارد. حجم نقديندگي و پايه پولي از توان تنظيم حاکميت خارج شده است. اين نقدينگي مانند سيل در بازار رها شده و هرلحظه ممکن است به جايي و بازاري برخورد و آن را تخريب کند. امنيت اقتصادي به پايين‫ترين حد خود رسيده و جز سرمايه‫گذار دولتي کسي ريسک سرمايه‫گذاري را نمي‫پذيرد؛ خزانه دولت نيز البته خالي‫تر از آن است که بتواند اينچنين تکاليفي را به دوش بکشد. از طرف ديگر فساد اقتصادي در کشور مزمن شده است و در غيبت ساختار شفاف و نظارت هوشمند، فاسدان مانند زالو خون اقتصاد را مي‌مکند. ديوان کشور همچنان پرهزينه و گران اداره مي‌شود و بروکراسي کشور گرفتار دو چالشِ اطاله و هزينه است.
در چنين شرايطي چرا بايد کشور نجات پيدا کند؟ کدام ايده و اراده براي اين همه مساله متولد شده است؟
همه از نقش تحريم‫ها در شرايط فعلي آگاهيم. مي‌دانيم که کشور در اثر تحريم چه مصيبتي مي‌کشد. حال و روز کشور مانند بيمار سرطاني است که هم‌زمان چاقويي در شکمش فرو کرده‫اند و دچار خونريزي شده است. تحريم چاقويي به پهلوي ما فرو کرده اما ما پيش‌تر دچار سرطان بوده‫ايم. ما کشور را بهينه مديريت نمي‌کرديم. طبيعتاً سرطان مهم‫تر است اما براي درمان سرطان بايد ابتدا اين چاقوي تحريم را از پهلويمان بيرون بکشيم و جلوي خونريزي را بگيريم. به همين سبب بايد از هر کوششي براي رفع تحريم‌ها به مثابه مقدمه اصلاحات و درمان اقتصادي حمايت کرد.
با اين حال اکنون در شرايطي هستيم که تحريم تا اطلاع ثانوي پابرجا است و ما بايد با فرض تحريم نيز اصلاحات اقتصادي را شروع کنيم. همه کارشناسان از تحمل‫ناپذير بودن ادامه شرايط فعلي سخن گفته‫اند.
در اين چند سال بارها نوشته‫ايم و گفته‫ايم که تحريم، پرده از نقاط آسيب‌پذير ما برداشت. مانند ويروسي که به بدن وارد مي‌شود و بر دستگاه‫ها و قسمت‫هاي ضعيف بدن به تاثير مي‌نشيند. البته پيش از تحريم نيز ضعف ما در کشورداري مشخص بود. تحريم، ضرورت اصلاح آن را جلو انداخت و امکان تعويق اصلاحات را منتفي کرد. لذا هرچند رفع تحريم ضرورتي اجتناب‫ناپذير است اما بي‫شک بدون راه حل داخلي وضعيت آشفته اقتصاد سامان نمي‫يابد. ما اکنون که با تحريم‫ دخل‫مان سقوط کرده، منطقاً بايد با اصلاحات خرجِ کشورداري را هم پايين بياوريم. براي تنظيم دخل و خرج مملکت، طبيعتاً بايد با اصلاحات ساختاري و رفتاري هزينه کشورداري را کاهش بدهيم.
سوال اصلي در پس اين شرايط مشوش و به هم ريخته اينکه آيا ساماندهي اقتصادي راه حل داخلي دارد يا خير؟ اگر دارد چرا طي اين ساليان اقدامي انجام نگرفته و غالباً يا گرفتار بي‫تصميمي هستيم و يا تصميمات گره‫ها را کورتر کرده است؟ برخي معتقدند به علت ذي‫نفع بودن و منتفع شدن برخي مسئولان از اين اوضاع به هم ريخته، عامداً براي تغيير وضع فعلي مانع‫تراشي مي‌شود. ارزش دارايي برخي مسئولان باگراني مسلسل‫وار ملک و ارز و خودرو و ... سر به فلک گذاشته، پس تعلل و عدم اقدام موثر در ساماندهي اوضاع موجه مي‫نمايد. با اين وجود ترديدي نيست که اگر اراده‫اي براي ساماندهي مثلاً بازار ارز باشد راه حل وجود دارد. ابتدايي‫ترين آن، که بسياري از کشورها از آن بهرمند هستند استفاده از ارزهاي ديجيتالي است ارزهاي ديجيتالي فرصت مهمي براي دور زدن تحريم و امکان تامين نيازهاي وارداتي تا مرز ماهيانه چهار ميليارد دلار است. اما چرا داريم کشور را محروم مي‌کنيم و هيچ تحرک ‌و اقدام اساسي صورت نمي‫پذيرد، جاي تامل دارد و گمانه ذي‫نفع بودن برخي از تصميم‫گيرندگان در اين اوضاع را تقويت مي‌کند.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar