ماجرای قره‌باغ و ائمه جمعه‌

شرق/متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

 شوراي سياست‌گذاري ائمه جمعه زماني گفته بود که دخالتي در اظهارنظرهاي ائمه جمعه ندارد. اين را زماني گفته بود که برخي معتقد بودند جرقه رخدادهاي دي 96 از سخنان امام جمعه مشهد زده شد. مهدي عرب، مدير نظارت و ارزيابي شوراي سياست‌گذاري ائمه جمعه، آن زمان گفته بود نماز جمعه يک کارکرد رسانه‌اي و حاکميتي دارد، يعني امام و امت در يک روز جمع مي‌شوند تا وحدتي براساس سياست‌هاي حکومت اتفاق بيفتد. نظر امام و مقام معظم رهبري نيز همين است که امام جمعه رابط بين حکومت و ملت محسوب مي‌شود؛ بنابراين به‌هيچ‌عنوان نبايد ائمه جمعه متصل به حاکميت يا ذيل آن‌ باشد.

---

بازار

---

در روزهاي گذشته و بعد از اينکه شهرهاي تبريز، اروميه، زنجان و حتي تهران، شاهد اعتراض‌هايي پراکنده به نفع آذربايجان در غائله قره‌باغ بودند، اين گمانه تقويت شد که اين اعتراض‌ها بعد از بيانيه چهار ائمه جمعه استان‌هاي شمال غربي رخ داده است. نگراني‌ها ناشي از اين است که رخدادهاي بين آذربايجان و ارمنستان به تحريک و تهييج احساسات قومي در مناطقي از کشور دامن بزند؛ اما به نظر مي‌رسد در داخل نگاه‌هاي ديگري هم وجود دارد که خواستار اعلام موضع به نفع يکي از طرف‌هاي دعوا - به‌طور مشخص آذربايجان- هستند؛ براي نمونه علي مطهري، نماينده مردم تهران در مجلس دهم، در توييتي درباره درگيري ارمنستان و آذربايجان، خطاب به وزارت خارجه نوشت: وزارت خارجه بايد مراقب باشد مثل درگيري قبلي آذربايجان و ارمنستان بر سر قره‌باغ، به‌خاطر ملاحظات قومي جانب ارمنستان را نگيرد. صرف درخواست آتش‌بس و دعوت طرفين به مذاکره هم کافي نيست، بايد ديد حق با کدام طرف است، همان‌طور‌که ما در جنگ تحميلي انتظار داشتيم. انصاف‌نيوز هم گزارش داده بود که پنجشنبه کمي پايين‌تر از ميدان امام حسين در خيابان ۱۷ شهريور جمعيت حدود ۱۰۰ نفري شعارهايي مانند «قره‌باغ بيزيم دي/ بيزيم قره‌باغ»، «مرگ بر اشغالگر»، «مرگ بر ارمني»، «بيز اولميه حاضيريخ»، «الله‌اکبر بسم‌الله» و... مي‌دادند. در روزهاي گذشته هريک از آن چهار ائمه جمعه استان‌هاي شمال غربي هم جداگانه در اين زمينه اظهارنظر کرده‌اند. لحن سيدمحمدعلي آل‌هاشم، امام جمعه تبريز که در ششمين همايش ائمه جمعه آذربايجان شرقي سخن مي‌گفت لحني نرم‌تر از بيانيه چهارنفره داشت. او با اشاره به درگيري‌هاي چند روز گذشته جمهوري آذربايجان و ارمنستان، با بيان اينکه دخالت ساير کشورها به اين درگيري مضر است، گفته بارها اعلام شده و مجدد تأکيد مي‌کنيم که جنگ و درگيري به نفع هيچ‌کدام از طرفين درگير نيست. او در ادامه تأکيد کرده که جوانان آذربايجاني بايد خودشان از تماميت ارضي و مرزهاي کشور خود دفاع کنند. اين گفته او به معني تلويحي دخالت‌نکردن در امور داخلي جمهوري آذربايجان و ارمنستان است.

‌آيت‌الله عاملي، نماينده ولي فقيه در استان و امام جمعه اردبيل، به‌جز بيانيه مشترک، يک بيانيه جداگانه هم صادر کرده که در آن به ملت جمهوري آذربايجان تبريک گفته بود. در آن آمده بود: «اقدام دولت آذربايجان در بازپس‌گيري اراضي غصب‌شده، اقدامي کاملا شرعي و قانوني است و طبق مواثيق بين‌المللي هر دولتي در اراضي خود حق دفاع از خود و استنصار از ساير دول را دارد. ما در ايران اسلامي براساس فلسفه انقلاب اسلامي، دفاع از مظلوم و مبارزه با ظالم را وظيفه ديني، انساني و اسلامي خود مي‌دانيم. بدين‌وسيله پيروزي‌هاي اخير را به ملت بزرگ آذربايجان تبريک مي‌گوييم و آزادي کل قره‌باغ را از خداوند متعال مسئلت داريم. در ذاکره ملت آذربايجان ثبت است که ايران اسلامي بالاتر از هر کشوري در ايام عسرت آذربايجان و مخصوصا در اوايل اشغال قره‌باغ در کنار آذربايجان بوده است و هجمه‌هاي رواني، تهمت‌هاي ناجوانمردانه و تصويرسازي‌هاي کذب و دروغ، دو ملت را از هم جدا نخواهد ساخت. اين تهمت‌ها، تسويل‌ها و مکر الليل و النهارها قطعا به‌خاطر ترس از پيوندهاي عميق دو ملت و براي رسيدن به رؤياهاي غيرقابل تأويل است. بدون ترديد «مساعدت‌هاي بدون تمنا به آذربايجان» مخصوص ايران است و مخصوص ايران خواهد بود. ملت آذربايجان حقا ملت متفهم و متفطن است و بر نکته مذکور از همه بهتر و بيشتر وقوف دارد. از خداوند متعال براي يک ميليون مسلمان آواره قره‌باغ بازگشت عاجل به اوطان و براي مدافعان حق در جبهه قره‌باغ، صحت و سلامتي و فتح و ظفر و براي شهداي اين دفاع ارزشمند علو درجات مسئلت دارم». آيت‌الله سيدحسن عاملي، سه سال قبل هم نسبت به مصاحبه روزنامه «شرق» با وزير خودخوانده قره‌باغ واکنش نشان داد و گفت: «دولت قره‌باغ را هنوز کسي به رسميت نشناخته که اين روزنامه بخواهد با وزيرش مصاحبه کند. او با انتقاد از اين مصاحبه با وزير خارجه حکومت خودخوانده قره‌باغ متذکر شد: از اينکه روزنامه مذکور ادعاهاي باطل فرد جعلي را در دنيا مطرح کرده و در همين حد به آنها رسميت داده، شديدا معترض بوده و آن را محکوم مي‌کنيم. از اينکه وزارت خارجه اين‌گونه به تخريب رابطه دو کشور ايران و آذربايجان بي‌توجه است، اعتراض داريم. حکومت خودخوانده قره‌باغ را غير از ارمنستان هيچ دولتي به رسميت نشناخته و عضو کشورهاي سازمان ملل نيست. چنين حکومتي نبايد مجال تبليغ پيدا کند. اين شخص که خود را وزير خارجه قره‌باغ مي‌نامد، يک مجرم واقعي است و براي يک روزنامه بي‌اعتباري بالاتر از اين نمي‌شود که با يک مجرم مصاحبه کند». آن زمان روزنامه «شرق» با ماسيس مايليان، وزير امور خارجه خودخوانده قره‌باغ، مصاحبه‌اي با عنوان «از عقد قرارداد صلح بسيار دور شده‌ايم» انجام داده بود.

محمدجواد فتحي، نماينده مجلس دهم، قبلا گفته بود: «متأسفانه در کشور ما هم‌اکنون يک امام جمعه سياست خارجه را مشخص و تعيين تکليف مي‌کند؛ بنابراين بايد اين ايراد در کنار ايرادات ساختاري ديگري که در کشور وجود دارد اصلاح شود. عضو کميسيون قضائي و حقوقي مجلس شوراي اسلامي، تأکيد کرد: هم‌اکنون موضوعات سياست خارجي از مسائل پيچيده‌اي است که عواقب تأثيرگذار اعم از حُسن يا عيب، خسارت يا منفعت براي کشور دارد؛ بنابراين، اصلاح ساختار و تعيين حدود و اختيارات ضروري است تا ما ورزيده‌تر عمل کنيم و کمتر تحت تأثير آسيب‌هاي خارجي قرار بگيريم».

تکذيب شايعه کمک ايران به ارمنستان!
اين در حالي است که سياست خارجي ايران در مناقشه قره‌باغ حفظ بي‌طرفي و کمک براي حل اختلاف در چارچوب حقوق بين‌الملل است. سخنگوي کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس گفته که درگيري نظامي در منطقه قره‌باغ بررسي شد و پس از تبادل اخبار و مرور آخرين تحولات منطقه‌اي مذکور، جمع‌بندي کميسيون اين بود که ما اولا از دو کشور همسايه ارمنستان و جمهوري آذربايجان مي‌خواهيم ضمن خويشتن‌داري، روند تبادلات آتش و نظامي را به‌سرعت متوقف کنند و براي حل اختلاف به گفت‌و‌گو روي بياورند. محمود واعظي، مسئول دفتر روحاني، در تماس تلفني «شاهين مصطفي اف»، معاون نخست‌وزير جمهوري آذربايجان با او تأکيد کرده است: در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، آذربايجان از جايگاه مهم و خاصي برخوردار است و ما همواره از هر فرصتي براي تقويت و توسعه روابط و مناسبات خود با اين کشور استفاده کرده‌ايم. واعظي با ابراز نگراني از مناقشه و درگيري ايجادشده بين آذربايجان و ارمنستان، تأکيد کرد: تحولات اخير را با دقت و جديت دنبال مي‌کنيم و آماده هرگونه کمک براي حل‌وفصل اختلافات دو کشور از طريق گفت‌وگو و مذاکره در چارچوب قوانين و مقررات حقوق بين‌المللي هستيم. رئيس دفتر رئيس‌جمهور در همين زمينه شايعات مطرح‌شده در برخي رسانه‌ها، شبکه‌هاي اجتماعي و فضاي مجازي مبني بر ارسال کمک از سوي ايران به ارمنستان در مناقشه بين دو کشور را به‌شدت تکذيب کرد و گفت: اين شايعات کاملا بي‌اساس بوده و با هدف برهم‌زدن روابط خوب ايران و آذربايجان مطرح مي‌شود. واعظي تأکيد کرد: بي‌ترديد روابط خوب، راهبردي و همه‌جانبه تهران - باکو با طرح چنين شايعات بي‌اساسي تحت تأثير قرار نخواهد گرفت و تحرکات بدخواهان روابط دو کشور، نتيجه‌اي به دنبال نخواهد داشت. «شاهين مصطفي‌اف»، معاون نخست‌وزير آذربايجان نيز در اين گفت‌وگوي تلفني، جمهوري اسلامي ايران را همسايه خوب و کشور دوست آذربايجان دانست و گفت: دو کشور روابط صميمانه‌اي با يکديگر دارند و نبايد اجازه دهيم اين روابط خوب با تلاش‌هاي مخالفان خدشه‌دار شود. مصطفي‌اف با اشاره به اشتراکات مذهبي، فرهنگي و اجتماعي ايران و آذربايجان افزود: مقام‌هاي عالي دو کشور براي توسعه و تعميق روابط تهران - باکو زحمات زيادي کشيده‌اند و امروز اين روابط در سطح بسيار خوبي قرار دارد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar