برگزیده

افت دلار با گشایش‌های ارزی

صبح نو

بروزرسانی 1399/07/15 - 16:43

صبح نو/متن پيش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

نرخ دلار نسبت به هفته گذشته روند کاهشي به خود گرفته است؛ افت قيمتي که از يک‌سو با بازگشت دلارهاي صادراتي به چرخه اقتصادي همراه شده و از سوي ديگر با آزاد‌‌سازي منابع ارزي کشور در بانک‌‌‌هاي خارجي؛ روندي که موجب شده کارشناسان روز‌‌هاي خوبي را براي بازار ارز پيش‌بيني کنند.

تشديد نوسانات ارزي موجب شد تا بازارساز تصميم جدي براي مديريت عرضه و تقاضا بگيرد و بر همين اساس علاوه بر افزايش عرضه در بازار با برداشتن سقف فروش در سامانه نيما، از سرگيري فروش ارز سهميه‌اي، آزاد شدن فروش ارز پتروشيمي‌ها در صرافي‌هاي غيربانکي و کاهش اختلاف دلار در بازار رسمي و آزاد، مقدمات کاهش نوسانات قيمتي را در بازار ارز فراهم کرد. سياست‌‌‌هاي بازارساز موقتا در روز نخست اجراي طرح در بازار جواب داد و دلار با کاهش 1000 توماني همراه شد؛ دلار از 27 هزار و 200 تومان به 26 هزار و 200 تومان در پايان معاملات کاهش يافت؛ هرچند مجددا روز گذشته بر اين نرخ افزوده شد اما پيش‌بيني مي‌ شود که روند نزولي نرخ ارز ادامه داشته باشد. عده‌اي افت قيمت‌ها را به بيمار شدن دونالد ترامپ نسبت مي‌دهند. خبر بيماري ترامپ از اين جهت موثر واقع شد که معامله‌گران تصور مي‌کنند ماندن او به معناي ادامه‌دار بودن تحريم‌هاست. اين در حالي است که بايدن عنوان کرده در صورت پيروزي به برجام بازخواهد گشت.
گروه ديگري از فعالان باور دارند پس از چند روز افزايش متوالي، طبيعي بود که برخي معامله‌گران از خريدهاي خود سودگيري کنند و به‌صورت موقت فروشنده شوند؛ البته عده ديگري هم عنوان مي‌کنند که بازارساز با تزريق ارز براي کنترل نرخ وارد شده است.
در اين ميان تعدادي نيز به تاثير بازار سهام روي بازار ارز اشاره کرده و عنوان مي‌کنند در روزي که شاخص بازار سهام حدود سه درصد افزايش يافت و بيش از ۷۰۰ ميليارد تومان نقدينگي جديد وارد بازار سهام شد، قيمت دلار و سکه به شکل قابل توجهي عقب‌نشيني کرد.
اما برخي اخبار نيز حاکي از گشايش‌‌‌هاي ارزي است که در اثر رايزني‌ها برخي منابع بلوکه‌شده ايران در ساير کشورها آزاد شده است؛ چنانکه همتي، رييس کل بانک مرکزي، 12 مهر با بيان اينکه بخشي از منابع مسدودشده در بانک‌‌‌هاي خارجي آزاد شده، گفت: هشت ميليارد دلار از مجموع ۲۷ ميليارد دلار ارز معوق‌شده حاصل از صادرات، به چرخه اقتصاد کشور بازگشت. وي در اين زمينه توضيح داد: ده‌ها ميليارد دلار منابع ارزي ما در بانک‌هاي کشورهاي خارجي مسدود شده است و بانک‌ها از ترس جريمه‌هاي دولت آمريکا براي رها ‌کردن اين پول‌ها سختگيري مي‌کنند، اما خوشبختانه بخشي از آن‌ها آزاد شده‌اند و به تدريج به چرخه اقتصاد کشور بازخواهند گشت و اميدواريم با ورود اين ارزهاي بلوکه‌شده، قدرت مداخله بانک مرکزي در تأمين ارز افزايش يابد و بتوانيم در کنار صادرکنندگان، نرخ متعادل ارز را در جامعه داشته باشيم؛ چنانکه در 12 روز ابتداي مهر سال‌جاري، 458 ميليون يورو ارز حاصل از صادرات در سامانه نيما عرضه شده است. در شهريور نيز عرضه ارز حاصل از صادرات در سامانه نيما به يک ميليارد و 609 ميليون يورو رسيده و اين ميزان عرضه يک رکورد محسوب مي‌شد.
پيش از اين نيز در 30 شهرويور سال جاري، رييس کل بانک مرکزي از گشايش‌‌‌هاي ارزي خبر داده و تاکيد کرده بود: «در حوزه بين‌المللي، رايزني‌هاي ما در بعضي کشورها در آستانه ثمردهي است و از طرف ديگر ميزان صادرات نفت و فرآورده‌هاي آن بهتر شده و روند بازگشت ارز صادرکنندگان سرعت گرفته که هر سه اين عوامل تاثيرات مثبتي خواهند داشت.»
گويا در حوزه بين‌المللي رايزني‌ها با بعضي کشورها در آستانه ثمردهي است و انتظار مي‌‌رود انتقال و بازگشت ارز به کشور سرعت بگيرد که تاثير بسيار مثبتي در بازار ارز خواهد داشت. گفته مي‌‌شود ايران در حال حاضر ۲۷ ميليارد دلار ارز صادرکنندگان بازنگشته دارد که رايزني‌‌‌هاي بسياري براي آزاد‌‌سازي اين منابع ارزي انجام داده است.
درآمد‌هاي ارزي کشور در يکي، دو سال اخير عملا به کمترين ميزان خود رسيده، به‌طوري‌که از يک طرف درآمد حاصل از فروش نفت در سال گذشته فقط بالغ بر هشت ميليارد دلار شده است و از سوي ديگر چندماهي مي‌شود که به دليل شيوع کرونا، صادرات غيرنفتي قطع شده و ارزي به کشور وارد نمي‌شود؛ با توجه به اين موضوع آزاد‌‌سازي دارايي‌هاي دلاري ايران در کشور‌هايي نظير عراق، کره‌جنوبي، چين و هند از اهميت بسزايي برخوردار است؛ کشور‌هايي که به بهانه تحريم‌هاي آمريکا از پرداخت بدهي خود طفره مي‌روند. در چنين شرايطي توقع از دولت آن بود که با اقدامات گسترده و فعال، طرف‌هاي خارجي را قانع کند که بدهي خود را بپردازند.
بخشي از منابع ارزي ايران که حاصل از صادرات است، در کره جنوبي بلوکه شده که عنوان مي‌‌شود اين منابع ارزي بين 6.5 تا 9 ميليارد دلار است. همتي، رييس کل بانک مرکزي، پيش‌تر بارها و بارها در اين خصوص به کره جنوبي هشدار داده و تاکيد کرده بود که در صورت ادامه اين روند بازار ايران را به روي کالاهاي کره‌اي خواهد بست.
علاوه بر کره جنوبي، حجم قابل توجهي از منابع ارزي ايران در عراق است. منابعي که با صادرات سالانه گاز و برق ايران به عراق به چندين ميليارد دلار مي‌رسد. بر اساس قرارداد ايران و عراق، عراقي‌ها موظف هستند پول گاز را با يورو و پول برق را با دلار به ايران پرداخت کنند اما با آغاز روند جديد تحريم‌ها، عراقي‌ها اعلام ‌کردند امکان پرداخت دلار را ندارند. از اين رو رايزني‌ها ميان مقامات بانک مرکزي ايران و عراق آغاز شد و همچنين تغيير با رييس‌کل بانک مرکزي و مديرعامل بانک تجارت عراق (TBI) گفته شد که اين دو تغيير مي‌توانند مقدمه‌اي باشند براي بازگشت منابع ارزي ايران که در کشور عراق مسدود شده‌اند.