چرا مردم ایران پیگیر انتخابات امریکا هستند؟

عصر ايران/متن پيش رو در عصر ايران منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

تعيين ارزش پول در جيب ما به عوامل مختلف از جمله راي مردم امريکا و تصميمات دولت امريکا مرتبط است. 

---

بازار

---

رضا غبيشاوي/ انتخابات رياست جمهوري امريکا سه شنبه اين هفته 13 آبان يعني در سالگرد اشغال سفارت امريکا در تهران (41 سال قبل) برگزار مي شود و همزمان تمايل مردم ايران براي پيگيري نتيجه انتخابات امريکا به سطح کم سابقه اي رسيده است. چرا اينگونه است؟

1- تاثيرگذاري و اختيارات بالا

امريکا بزرگترين اقتصاد و ارتش جهان را در اختيار دارد. در امريکا نيز بالاترين اختيارات و قدرت در دست رئيس جمهور است.  

رئيس جمهور در امريکا به صورت نسبي اختيارات بالايي دارد. قدرت ميان رئيس جمهور و کنگره تقسيم شده است ولي بخش بزرگتر در دست رئيس جمهور است.  رئيس جمهور آمريکا مي تواند از توافقنامه ها و قراردادها و توافق هاي دو طرفه يا بين المللي خارج يا وارد آنها شود. جنگ را آغاز يا صلح برقرار کند. او مي تواند درباره ارتش، پليس، سازمان هاي اطلاعاتي امنيتي و امور دادگستري و قضايي کشورش تصميم گيري کند. در عين حال هر کدام از اين بخش ها، از استقلال حرفه اي خود برخوردارند.

رئيس جمهور امريکا مي تواند يک کشور را به رسميت بشناسد يا به رسميت شناختن يک کشور را لغو کند. او مي تواند يک شهر يا يک منطقه را جز يک کشور بداند يا اين موضوع را لغو کند. رئيس جمهور مي تواند سياست هاي امريکا را درباره يک موضوع مشخص تغيير دهد. کافي است واکنش دولت امريکا در دوره اوباما و ترامپ را در برابر موضوعاتي مثل برجام و فلسطين و اسرائيل مقايسه کنيم.

علاوه بر اين نبايد فراموش کرد که امريکا در اصل يک کشور نيست بلکه 50 کشور است که باهم متحد شده اند و آنچه ما در زبان فارسي به عنوان "ايالت متحده آمريکا" (United States of America) مي خوانيم در اصل "کشورهاي متحد امريکا"ست. 50 کشوري که تصميم گرفته اند باهم متحد باشند و در قالب يک کشور جديد ضمن برخوداري از خودمختاري حداکثري اما برخي امور از جمله سياست خارجي، اقتصاد ملي و تصميم گيري هاي کلان و ملي را به دولت ملي يا فدرال بسپارند. به دليل سيستم فدرالي، امور مربوط به هر منطقه/ ايالت توسط مسوولان همان منطقه اداره مي شود که توسط مردم به صورت مستقيم، انتخاب مي شوند.

با اين حال در کشورهاي ديگر شاهد چنين حجم از تضارب آرا يا امکان تغيير در اثر انتخابات نيستيم. به عنوان مثال در چين، تنها يک حزب وجود دارد و فعاليت ديگر احزاب ممنوع است. چيزي به نام انتخابات نيز وجود ندارد و اعضاي حزب حاکم مي توانند در انتخابات حزبي، اعضاي ارشد حزب را تعيين کنند. در نتيجه انتخابات بي معني است. در روسيه هم حزب حاکم، احزاب ديگر را سرکوب يا ضعيف نگه داشته و زمينه هاي لازم براي رقابت حزبي را تخريب مي کند. در کشورهاي ديگر هم به دليل تاثيرگذاري و نقش آفريني هاي کوچک اين کشورها، هيچ کدام جذابيت و اهميت انتخابات آمريکا را ندارند.

2- زندگي مردم ايران و تصميم مردم و دولت امريکا

آيا انتخابات آمريکا به ايران و مردم ايران مربوط است؟ بله . چون وضعيت زندگي مردم ايران به انتخاب مردم امريکا و نوع رفتار رئيس جمهور امريکا بسيار مرتبط شده است. تعيين ارزش پول در جيب ما به عوامل مختلف از جمله راي مردم امريکا و تصميمات دولت امريکا مرتبط است. اين يک واقعيت است که حداقل در 10 سال اخير آن را به خوبي حس و درک کرده ايم. کافي است قيمت دلار را در دوره هاي اوباما قبل از تحريم هاي حداکثري، دوره اوباما بعد از برجام، ترامپ قبل و بعد از خروج از برجام مقايسه کنيم.

اينکه مردم ايران پيگيري و سوال مي کنند و مي خواهند بدانند چه کسي در آينده رئيس جمهور امريکا خواهد بود واکنش طبيعي مردم براي حفاظت از منافع خود است. اگر شما در بانکي پول داشته باشيد و شايعه اي درباره احتمال ورشکستگي بانک بشنويد قطعا سرنوشت بانک براي شما اهميت دارد و پيگيري مي کنيد. پس طبيعي است که مردم ايران پيگير انتخابات امريکا باشند. از همين الان مي توان پيش بيني کرد در صورت پيروزي ترامپ قيمت سکه و دلار افزايش و اگر جو بايدن، پيروز ميدان باشد قيمت سکه و دلار در ايران کاهش بيابد. اين تنها يکي از نشانه هاست چرا که هر کدام  چشم انداز 4 ساله متفاوتي را در مقابل سياست و اقتصاد دولت و ملت ايران قرار مي دهند.

 انتخابات هيچ کشور ديگري در دنيا چنين تاثيري در بازار آزاد ايران ندارد. البته اين داستان محدود به ايران نيست. ترکيه هم وقتي با اتحاديه اروپا وارد چالش و نزاع مي شود ارزش ليره در برابر دلار و يورو کاهش مي يابد که هم اکنون به شدت يافته است. وقتي بريتانيا و اتحاديه اروپا بر سر برگزيت وارد تنش مي شوند ارزش پوند انگليس کاهش مي يابد.

هر چقدر ميزان تاثيرگذاري منفي امريکا در کشور ما بيشتر شود پيگيري مردم هم افزايش خواهد يافت. اگر مردم کشورهاي ديگر اين موضوع را از دريچه "جذابيت" دنبال مي کنند ما از دريچه "اهميت و تاثيرگذاري" دنبال مي کنيم. البته بسياري از کشورهاي ديگر از چين و روسيه به عنوان رقباي امريکا تا ژاپن و آلمان و بريتانيا اين انتخابات را دنبال مي کنند و اگر غير از اين باشد غيرطبيعي است.

انتخابات امريکا و تصميمات و رفتارهاي رئيس جمهور امريکا در زندگي تک تک انسان هاي جهان از جمله ايران به صورت مستقيم و غيرمستقيم، کم يا زياد تاثيرگذار است. البته کشورهايي سعي کرده اند و مي کنند اين تاثيرگذاري را کاهش دهند و با ايمن سازي رابطه با آمريکا، از تاثيرات منفي اين کشور بر سياست و اقتصاد خود به دور باشند و با شرايط نامناسب روبه رو نشوند.

 مي توان گفت هم اکنون -متاسفانه- دولت و مردم ايران به شدت گروگان تصميمات و رفتارهاي دولت امريکا شده اند. چون اکثريت نقل و انتقال مالي کشورهاي جهان با ايران، بايد مجوز و نظارت دولت امريکا را داشته باشد. اکثريت نقل و انتقال کالا در جهان از مقاصد غير از همسايه ها و کشورهاي نزديک به مقصد ايران بايد با مجوز، نظارت يا نظر دولت امريکا انجام شود يا اينکه امريکايي ها مي توانند در روند آن در سطح بالايي دخالت و اخلال کنند.

سير تحريم ها به گونه اي پيش رفته که اين شرايط به وجود آمده است. متاسفانه اينکه ايران چقدر نفت بفروشد و پول آن را دريافت کند يا نکند و اگر به جاي پول، بخواهد کالا دريافت کند چه کالايي باشد و از چه کسي و چگونه دريافت کند و ... همه اينها به نظر، تصميم گيري و مجوز دولت آمريکا محدود شده است.
 
3- ترامپ يا جو بايدن کدام يک براي ايراني ها بهتر هستند؟

ميان ترامپ و جو بايدن کدام يک انتخاب شوند به سود مردم ايران خواهد بود؟ با توجه به شرايط مختلف، به نظر مي رسد جو بايدن باشد. چرا؟ چون در صورت انتخاب جو بايدن، به احتمال زياد، او به برجام باز خواهد گشت و به احتمال زياد، تحريم هاي حداکثري که دونالد ترامپ بعد از خروج از برجام عليه ايران اعمال کرد برداشته خواهد شد و در اين صورت دوباره مي توانيم از شرايط صفر دور شويم. صحبت از تفاوت در رفاه و زندگي مناسب نيست سخن درباره دور شدن از تحريم هاي حداکثري و شرايط صفر است. البته بعيد هم نيست که جو بايدن براي بازگشت به برجام شرط و شروطي را مطرح کند.

برجام نيز نام اتاق مذاکره ايران و امريکا بود که به قول ظريف، ترامپ آن را منفجر کرد. در اتاق برجام، ايران و امريکا درباره همه چيز باهم گفتگو مي کردند و اين گفتگو و وجود کانال ارتباطي مستقيم و دائمي خود از ميزان تنش و اختلاف ميان دوطرف مي کاست و راه راي براي تبادل نظر مستقيم و شفاف و احتمالا همکاري مي گشود اما هم اکنون مسوولان مذاکرات (از جمله ظريف) نيز از سوي دولت ترامپ تحريم شده اند. قرار نيست با آمدن جو بايدن شرايط اقتصادي ايران عالي شود يا همه مشکلات اقتصادي ايران حل شود بلکه سطح تنش ميان ايران و آمريکا کم مي شود و کاهش تنش، تاثير مثبتي بر شاخص هاي اقتصادي از جمله قيمت دلار دارد.

پس تا اينجا هم تحريم هاي حداکثري از ايران برداشته مي شود (از جمله صادرات نفت، مبادلات بانکي و حمل و نقل کالا) و هم کانال ارتباط مستقيم ميان ايران و امريکا احيا مي شود.

بخش سوم اينکه با بازگشت امريکا به برجام، اين توافق نيز از حالت حداقلي فعلي مي تواند دوباره به حالت تاثيرگذاري قبلي بازگردد. درصورت احيا برجام، ايران در بخش هاي مختلف مي تواند از مزاياي آن استفاده کند. کافي است دوره زماني آغاز برجام ( تير 94) تا زمان خروج ترامپ از برجام (ارديبهشت 97) را با قبل و بعد از آن مقايسه کنيم تا به ارزش برجام پي ببريم.

در کنار اين سه مورد مي توان به اين نکته هم اشاره کرد که انتخاب جو بايدن و شکست ترامپ به سود مردم جهان نيز هست. ترامپ را مي توان تهديدي عليه جهان و ارزش هايي چون صلح، دموکراسي، مردم سالاري، حقوق انسان ها و مرجعيت سازمان هاي بين المللي و تصميم گيري هاي جمعي جهاني دانست.

کافي است مشاوران ترامپ و جو بايدن را بررسي کنيم تا بدانيم چه افرادي با چه گرايش ها و رويکردهايي در کنار اين دو قرار گرفته اند. مجموعه از افراد افراطي، متمايل به گرايش هاي نژادپرستانه، ضد دموکراسي و جنگ طلب و به دور از همکاري بين المللي در کنار ترامپ قرار گرفته اند.

حضور 4 ساله ترامپ در کاخ سفيد باعث شد جريان هاي افراطي، نژادپرست، تندرو، ضددموکراسي و جنگ طلب و حتي گرايش هاي آمريکاستيز و غرب ستيز در اکثر مناطق جهان، رشد کنند و تقويت شوند.

4 - اگر ترامپ پيروز شد؟

اگر جو بايدن برنده شود برخي احتمالات در بخش قبلي نوشته شد. علاوه بر اين در صورت پيروزي او بعيد نيست برخي جريان هاي سياسي داخلي، مانع از همکاري دولت روحاني با جو بايدن شوند تا هم مانع از احياي برجام شوند و هم در انتخابات رياست جمهوري بعدي ايران (1400) حاميان برجام نتوانند از آن بهره برداري کنند و خود در انتخاباتي کم رونق، پيروز مطلق باشند و پس از آن، با مذاکره با دولت جو بايدن، حل مشکل را به نام خود ثبت کنند.

برخي نيز در خارج و داخل ايران دوست دارند ترامپ پيروز شود. در خارج از ايران فکر مي کنند ترامپ با حمله نظامي يا فشارهاي حداکثري تحريم ها يا حکومت را تغيير مي دهد يا حکومت را به تسليم شدن وادار مي کنند. به نظر مي رسد آنها متوجه اين موضوع نشده اند که تحريم هاي حداکثري عليه زندگي و کسب و کار عادي و روزانه تک تک مردم ايران اعمال مي شود و بزرگترين آسيب به حيات شهروندان ايراني وارد مي شود. تاکنون در جهان نيز در اثر تحريم ها، هيچ حکومتي سرنگون نشده است.

در داخل هم برخي جريان هاي سياسي فکر مي کنند با پيروزي ترامپ و ادامه تحريم هاي حداکثري او، شکست روحاني و دولتش ادامه مي يابد و پيروزي در انتخابات رياست جمهوري 1400 تضمين مي شود.

در صورت پيروزي مجدد ترامپ، احتمال مذاکره ايران و امريکا دوباره پررنگ مي شود. قبل از انتخاب ترامپ در نخستين دوره رياست جمهوري امريکا بسياري در ايران مي گفتند که کاسب مسلک بودن و نگاه اقتصادي ترامپ يک مزيت او در هر گونه مذاکره با وي است و حالا عجيب است که اين موضوع به فراموشي سپرده شده است.

اگر ترامپ پيروز انتخابات شد پيشنهادات زير به مسوولان ايراني قابل ارائه است:

- ورود به گفتگوهاي همه جانبه
- بررسي امکان ازسرگيري روابط کامل اقتصادي سياسي با امريکا
- تلاش براي حذف کامل تحريم ها در چارچوب توافق جامع
- ارائه پيشنهاد خروج ارتش امريکا از خليج فارس و اقدام ايران براي حفظ منطقه خليج فارس با کمک کشورهاي منطقه.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar