برگزیده

چرا پیروزی بایدن برای بن‌سلمان کابوس است؟

خبرآنلاين

بروزرسانی 1399/08/19 - 23:15

چرا پیروزی بایدن برای بن‌سلمان کابوس است؟

خبرآنلاين/متن پيش رو در خبرآنلاين منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

واکنش عربستان سعودي به نتايج انتخابات آمريکا اين روزها سوژه رسانه‌هاي خبري غرب شده است.وليعهد جوان دقيقا از چه چيز مي‌ترسد؟آيا قرار است بايدن بلاي جان او شود يا ترس اصلي او ايران است؟ يا پرونده حقوق بشري کشورش که تا اين لحظه با دلارهاي نفتي مختومه مانده قرار است باز شود؟
زهره نوروزپور: ناظران خاورميانه در رسانه‌هاي خبري غرب اين روزها معتقدند که شخص بن سلمان تنها کسي است که از پيروزي بايدن واهمه دارد. وليعهد جوان و شاه سعودي پس از دو روز در پيامي نه چندان صميمي و ديرهنگام پيروزي بايدن را تبريک گفتند.اين سکوت دو روزه واکنش خبرگزاريهاي جهان را در پي داشت با طرح اين سوال که بن سلمان از چه مي ترسد؟ ايا بايدن روياي وليعهد جوان را در منطقه بر باد مي دهد يا دست دوستي مي دهد؟

چرا واکنش عربستان مهم است؟
عربستان با توسل به لابي قدرتمند خود در ايالات متحده ، در انتخابات 2016 هزينه گزافي را براي انتخاب دونالد ترامپ متحمل شد که البته از نتيجه مطلوب آن چهارسال بهره ببرد. هزينه اين پيروزي آنقدر گزاف و سنگين بود که ترامپ اولين سفر خارجي خود را به عربستان اختصاص داد و قرارداد 100 ميليارد دلاري تسليحات را با بن سلمان منعقد کرد. همان سفر معروفي که با کشورهاي عربي عليه ايران پيمان ائتلاف بستند.

اما اينبار بن سلمان درانتخابات 2020 حريف قدرت جامعه جهاني و دموکراسي حاکم در آمريکا نشد. مردمي که يکصدا به انتخاب مجدد ترامپ «نه» گفتند. آنطور که برآورد شده اين دوره از انتخابات ايالات متحده از لحاظ مشارکت مردمي بي سابقه ترين ادوار تاريخي اين کشور به حساب مي ايد. با اينحال دلار سعودي نتيجه دلخواه را از صندوق ها بيرون نياورد. اين در حالي بود که رسانه هاي منتسب به سعودي در سه ماه اخير از هيچ تلاشي براي پيروزي ترامپ دريغ نکردند. حتي رسانه هاي فارسي زبان مانند اينترنشنال و العربيه نيز در حمايت از ترامپ لحظه اي غافل نشدند.

نگراني سعودي از پيروزي بايدن دموکرات از چند منظر قابل بررسي است؛ اولين نگراني عربستان پرونده حقوق بشري وليعهد جوان است؛ پرونده قتل خاشقچي که دموکرات ها حتي در زمان ترامپ موي دماغ وليعهد شدند و هر طرحي که عليه سعودي در کنگره مطرح کردند با وتوي ترامپ مواجه شدند.

مساله بعدي فروش نفت و اوپک است اگر تحريم هاي امريکا عليه ايران و ونزوئلا تعليق شود دو شريک قدرتمند نفتي ممکن است بازار نفت را براي عربستان سياه کنند

مساله ديگر بازگشت بايدن به برجام است؛ عربستان به همراه اسرائيل در چهار سال گذشته تمام تخم مرغ هاي خود را در سبد ترامپ گذاشتند به اين اميد که تيم ترامپ بتواند اخرين ميخ برجام را در شوراي امنيت عليه اين توافق جهاني بکوبد و تحريم تسليحاتي ايران نيز مجددا اعمال شود اما با صبر استراتژيک ايران قطعنامه 2231 ملغي نشد که هيچ حتي به قوت خود باقي ماند و ايران از زير يوغ تحريم ها خارج شد.

از سوي ديگر مذاکره احتمالي بايدن با تهران بر سر بازگشت امريکا به برجام است که دربار سعودي را اشفته کرده است. بازگشت امريکا به توافق اتمي به معني لغو تحريم ها و قدرت گرفتن ايران است. چه صنعت نفت چه واردات و صادرات و حتي بازار 80 ميليوني ايران و نفوذ بيشتر ايران در منطقه که همگي اينها خواب را از چشمان عربستان ربوده است.

در نهايت ميلياردها دلار نفتي که عربستان براي نفوذ بيشتر در منطقه بر باد داد ؛تنها براي 4 سال!

آنها ترامپ را مي‌خواهند
استيون کوک مفسر ارشد شوراي روابط خارجي سناي آمريکا و نويسنده کتاب "طلوع دروغين: اعتراض ، دموکراسي و خشونت در خاورميانه جديد"، در تاريخ 2 نوامبر يک روز قبل از آغاز انتخابات رياست جمهوري امريکا، در يادداشتي براي فارن پالسي با عنوان «آنها يک متحد همجنس خود را در کاخ سفيد مي بينند» نوشت:

رسانه هاي عربستان سعودي که به يکي از ابزارهاي قدرتمند و گسترده براي محمد بن سلمان تبديل شده اند، تلاش کرده اند تا داستان لپ تاب هانتر بايدن را تقويت کنند. بسياري از اسرائيلي ها نيز آشکارا خواهان يک چهار سال ديگر ترامپ هستند.

هيچ يک از اينها شگفت آور نيست. کافي است نگاهي به پيشينه ترامپ بيندازيم: او بر ايران سخت مي گيرد، به حقوق بشر اهميتي نمي دهد، سفارت ايالات متحده در اسرائيل را به بيت المقدس منتقل مي کند، از رژيم هاي خودکامه منطقه در برابر انتقادات کنگره و خطرات قانوني، پشتيباني مي کند، طرحي براي باز کردن گره اختلاف اسرائيل و فلسطين فراهم کرده که وقتي خوانده مي شود انگار در دفتر نخست وزير اسرائيل نوشته شده است، مي خواهد سلاح هاي بسيار پيشرفته اي را به اسرائيل، عربستان و امارات بفرستد.چنين ليستي تقريبا همه پادشاهان، روساي جمهور و نخست وزيران منطقه را خوشنود مي کند. تنها استثنا در اينجا مردم خاورميانه هستند که جرات مقاومت دارند.

ترامپ سياست خارجه ايالات متحده را به همان روشي پيش برد که رهبران خاورميانه مي خواستند، آن هم نه به صورت رسمي بلکه بر اساس روابط شخصي. رسيدن به وزارت امور خارجه ايالات متحده کار سختي نيست وقتي يک شاهزاده يا وزير مي تواند فقط از گذر واتساپ به داماد رئيس جمهور امر و نهي کند.

هيچ کس بيشتر از محمد بن سلمان در مورد احتمال رياست جمهوري بايدن نگران نيست
آرون ديويد ميلر، عضو ارشد اقتصادي و استراتژي در بنياد کارنگي براي صلح بين المللي است. وي به عنوان تحليلگر و مذاکره کننده خاورميانه در وزارت امور خارجه در دولت هاي جمهوري خواه و دموکرات و نويسنده کتاب پايان عظمت است: چرا آمريکا نمي تواند رئيس جمهور بزرگ ديگري داشته باشد (و نمي خواهد). ميلر در 6 نوامبر در يادداشتي براي فارن پالسي که کانال مطالعات عربستان منتشر کرده است نوشت: دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا در تاريخ 20 مارس 2018 با «محمد بن سلمان» وليعهد سعودي در دفتر بيضي شکل کاخ سفيد در واشنگتن دست داد.

طي چند روز گذشته، پايتخت هاي کمي با اضطرابي مشابه رياض، به ويژه پادشاه احتمالي آينده جوان و بي رحم آن يعني «محمد بن سلمان» وليعهد کنوني، منتظر نتايج انتخابات رياست جمهوري آمريکا بوده اند. اگرچه او به خوبي مي داند که روابط آمريکا و عربستان سعودي هنوز هم به قدري بزرگ و مهم تلقي مي شود که متوقف نمي‌شود: اما پيروزي قريب الوقوع جو بايدن به معناي پايان مصونيت منطقه اي است که دولت ترامپ به عربستان اعطا کرده است. سوابق حقوق بشري اين کشور، اقدامات آن در يمن و تلاش هاي بي پروا براي جمع آوري نفوذ در منطقه خود به احتمال زياد به عنوان زمينه هايي براي تنش لفاظي، خصوصاً با دولت بايدن که به دنبال سرمايه گذاري زياد در خاورميانه نيست، ظاهر خواهد شد.

وليعهد عربستان دلايل بسياري براي نگراني دارد. او به خوبي دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا و «جارد کوشنر» داماد و مشاورش را که طرفدار عربستان سعودي بود، به بازي گرفت، و آنها را متقاعد کرده بود که عربستان تمايل به خريد ميلياردها دلار اسلحه از آمريکا و مخالف ايران است بنابراين مجاز است هر کاري مي خواهد در منطقه انجام دهد. اما رئيس جمهور جو بايدن کمتر مي تواند با عربستان سعودي همراه شود: او اين کشور را «منفور» توصيف کرده، و خواستار پايان دادن به «جنگ فاجعه بار» در يمن و بازنگري در روابط ايالات متحده با رياض شده است. سال گذشته بايدن به شوراي روابط خارجي گفت: «اولويت هاي آمريکا در خاورميانه، بايد در واشنگتن تعيين شود، نه در رياض!»

به نظر مي رسد در دولت بايدن، اين اولويت ها با بازگشت دوباره به توافق هسته اي، تنش با ايران را کاهش دهد. در اين تلاش ها، يک رقيب جديد براي عربستان وجود خواهد داشت و آن «محمد بن زايد» از امارات متحده عربي است که قبلا روابط خود را با اسرائيل عادي کرده است، نسبت به محمد بن سلمان کمتر جسور و بي پروا است، و بنابراين ممکن است به نظر دولت بايدن شريک قابل اعتمادتري محسوب شود.

با فرض اينکه تهران به روابط نزديک علاقه مند است و به دنبال توافق در مورد مسئله هسته اي است، به ويژه اگر با يک وعده مشابه باراک اوباما براي برقراري تعادل بيشتر در سياست هاي ايالات متحده و دور ماندن از عربستان سعودي و بازي هاي منطقه اي ايران همراه باشد، تلاش هاي منطقه اي آمريکا به احتمال زياد عليه رياض خواهد بود. و با توجه به اينکه بايدن علاقه مند به دخالت کمتر در خاورميانه است، دولت ممکن است ديگر تمايلي براي سرمايه گذاري آن همه وقت و توجه به عربستان را نداشته باشد. اينکه اين فاصله گرفتن ممکن است چه تاثيري بر رياض بگذارد هنوز مشخص نيست.

اين اقدام ممکن است عربستان سعودي را به گسترش روابط با چين، به ويژه در مورد مسئله هسته اي سوق دهد، يا شايد اين کشور بتواند روند عادي سازي روابط با رژيم اسرائيل را تسريع کند و تلاش کند رضايت واشنگتن را جلب کند. هر کاري که انجام شود، منصفانه است که بگوييم در دولت بايدن و با توجه به اولويت هاي ديگر، عربستان سعودي ديگر محبوب واشنگتن نخواهد بود.

سايه ايران بار ديگر در اوپک
رويترز نيز از منظر ديگر به اين موضوع نگاه کرده؛اين خبرگزاري نوشت: جو بايدن احتمالا در روابط آمريکا با سه عضو اصلي اوپک يعني عربستان بعنوان بزرگترين توليد کننده سازمان، ايران و ونزوئلا که هردو تحت تحريم هستند و همچنين روسيه توليد کننده غير اوپک، تجديد نظر کند. اگر چنين شود تنشي ديگر در اوپک و درنتيجه بازار جهاني نفت درخواهد گرفت که اعضاي اين سازمان از حالا نگران بروز آن هستند.

بر اساس اين گزارش، اعمال تحريم هاي شديد آمريکا عليه ايران و ونزوئلا ميليون ها بشکه نفت را از بازار دريغ کرد و درصورتي که بايدن در دوران رياست جمهوري خود تحريم هاي اين دو کشور را کاهش دهد، افزايش توليد نفت از سوي ايران و ونزوئلا ممکن است به هماهنگي عرضه و تقاضاي اوپک که چندسالي به غيبت دو شريک خود عادت کرده بود، ضربه بزند.

اين خبرگزاري با بررسي سخنان بايدن درباره احتمال بازگشت آمريکا به برجام، نوشت: رييس جمهور منتخب ايالات متحده همواره اعلام کرده "ديپلماسي چندجانبه" را به "تحريم هاي يک جانبه" توسط ترامپ ترجيح مي دهد، اما اين لزوما به معناي تخفيف تحريم ها در اولين فرصت نيست بنابراين با توجه به احتمال بازگشت بايدن به برجام برخي اعضاي اوپک از اينکه بازگشت منابع نفتي ايران به بازار جهاني نفت عرضه را افزايش دهد؛ نگرانند.

بدترين چيز نسبت به کوويد-۱۹ بايدن-۲۰ خواهد بود
اين خبرگزاري در يادداشتي ديگر عنوان کرد: عربستان احتمالا بيش از هر کشور ديگري از پيروزي جو بايدن،‌ نامزد دموکرات‌ها در انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا متحمل زيان شده و از اين رو در واکنش به انتخابات آمريکا تعلل کرده است. زيرا دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوري آمريکا که از حمايت رياض در گام‌ها و سياست‌هايش در منطقه به خصوص خصومت شديد با ايران بهره‌مند شده بود، شکست خورده است.

اين گزارش افزود، روابط شخصي مستحکمي بين بن سلمان و ترامپ وجود داشت که مانعي مهم در برابر موجي از انتقادات بين‌المللي به دليل عملکرد رياض در خصوص نقض حقوق بشر و قتل جمال خاشقجي روزنامه‌نگار منتقد سعودي و نقش رياض در جنگ يمن و بازداشت فعالان زن سعودي مي‌شد. تحليل‌گران اشاره مي‌کنند اين نقاط محل برخورد بين بايدن و عربستان است که از بزرگترين صادرکنندگان نفت و بزرگترين خريدار سلاح آمريکاست.

رويترز يادآوري کرد، بايدن در کمپين انتخاباتي خود متعهد شد که روابط با عربستان را ارزيابي و مسؤولان قتل خاشقجي را بيشتر مواخذه کند او همچنين خواستار پايان حمايت آمريکا از جنگ يمن شده بود.

اين خبرگزاري بي‌توجهي گسترده شبکه‌هاي اجتماعي عربستان براي ساعاتي نسبت به نتايج انتخابات آمريکا را بعد از اعلام پيروزي بايدن از سوي شبکه‌هاي تلويزيوني آمريکا را رصد کرده است. اين خبرگزاري اشاره کرد، دختر سعودي در صفحه‌اي به اسم "الدکتورة مني" در توييتر نوشته بود، بدترين چيز نسبت به کوويد-۱۹ بايدن-۲۰ خواهد بود.

پيام صلح ايران
به گزارش خبرآنلاين، اينطور که مفسران بيان کردند شرايط براي عربستان چندان خوشايند نيست. شايد وقت آن رسيده است که عربستان به جاي خريد امنيت از روساي جمهور امريکا و پرداخت هزينه هاي سنگين جهت تامين امنيت خود به دعوت ايران پاسخ دهد همانطور که وزير خارجه کشورمان محمدجواد ظريف شب گذشته بار ديگر در توئيتي خطاب به کشورهاي خليج فارس نوشت: ترامپ رفت؛ ما و همسايگانمان مانديم.

تکيه به بيگانگان امنيت نمي‌آورد بلکه اميد را بر باد مي‌دهد.

دست هاي خود را براي همکاري جهت تحقق منافع مشترک مردم و کشورهايمان دراز مي‌کنيم.

ما همه را به گفت‌وگو دعوت مي‌کنيم چرا که تنها راه پايان دادن به اختلافات و تنش‌هاست.

همه با هم براي ساخت آينده‌اي بهتر براي منطقه‌مان