سرمقاله ایران/ به امید فردایی صلح‌آمیز در قره‌باغ

ايران/« به اميد فردايي صلح‌آميز در قره‌باغ » عنوان يادداشت روزنامه ايران به قلم بهرام اميراحمديان(کارشناس حوزه قفقاز) است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد:
 
اميد آنکه اين آتش بس پايدار باشد، ولي پس از اعلام آتش‌بس در جبهه قره‌باغ به ابتکار روسيه، اين بار در ارمنستان جنگ بين ارامنه و دولت آغاز شده و کابينه پاشينيان را با بحران فروپاشي روبه‌رو کرده است. قره‌باغ به يک مسأله حيثيتي بين دو کشور تبديل شده بود. پس از برقراري آتش بس از سوي گروه مينسک سازمان امنيت و همکاري در اروپا از سال1994 فرصتي براي جمهوري آذربايجان پيش آمد تا بتواند به اوضاع اقتصادي خود سر و سامان دهد. حيدر علي‌اف با دعوت از سرمايه‌گذاران غربي توانست به توسعه ميادين نفت و گاز خود سامان بخشد و به زعم او حضور سرمايه‌گذاران غربي موجب بروز صلح در منطقه و بازپس‌گيري مناطق اشغالي ارمنستان خواهد شد. سرمايه‌گذاران غربي و دولت‌هاي اروپايي و امريکايي چندان تمايلي به حل مسأله نشان ندادند و با وجود عضويت امريکا و فرانسه در گروه مينسک در کنار روسيه به عنوان رؤساي گروه در موضوع قره‌باغ، گروه نخواست، نمي‌توانست يا نتوانست در روند صلح گام مثبتي بردارد. جمهوري آذربايجان در برابر ارمنستاني که بخش هايي از کشورش را اشغال کرده بود تنها ماند. هم فرانسه  وهم روسيه با ارمنستان روابطي نزديک داشته و دارند و پشتيبان اين کشورند، امريکا هم چندان تمايلي به کار کردن در کنار روسيه در منطقه نداشته است. جمهوري آذربايجان از فرصت نه جنگ نه صلح بهره‌برداري کرد و با اعلام موضع رسمي«حل مناقشه از مجاري ديپلماتيک» از دست‌يازي به جنگ اجتناب و به توسعه اقتصادي و تجهيز ارتش ملي پرداخت، موردي که ارمنستان ناتوان از آن بود. شرايط جغرافيايي کوهستاني مناطق اشغالي و قرار داشتن بقيه نقاط جمهوري آذربايجان در تيررس نيروهاي ارمني، آذربايجان را بر آن داشت که فرصت به دست آورد.
حمله نيرومند و پرتعداد اخير جمهوري آذربايجان به منطقه اشغالي موجب غافلگيري ارمنستان شد. انگيزه بازپس‌گيري سرزمين‌هاي اشغالي ميهن براي ارتش جمهوري آذربايجان با تجهيزات مدرن و فوق پيشرفته، طبيعي بود که در برابر نيروهاي ارتش ارمنستان مي‌توانست به برتري دست يابد و ارتش ارمنستان با از دست دادن تجهيزات و نيرو وادار به عقب‌نشيني شده و يکي پس از ديگري قلمروهاي اشغالي را باز پس گذارد.
مقرر شده بود در صورت برقراري آتش‌بس (که چند بار در جريانات اخير برقرار و نقض شد) ارتش‌هاي کشورهاي اسکانديناوي به عنوان نيروهاي پاسدار صلح بي‌طرف در خط تماس مستقر شوند. موافقت ناگهاني ديروز به ابتکار روسيه و برقراري آتش‌بس و استقرار نيروهاي نظامي روسي نشان مي‌دهد که روسيه باز هم دست بالا را در منطقه دارد. امکان برقراري ارتباط بين مناطق ارمني‌نشين قره‌باغ با ارمنستان از طريق ايجاد کريدور خانکندي –لاچين تحت نظارت نيروهاي صلح‌بان روسي و در برابر امکان برقراري ارتباط نخجوان با مناطق غربي جمهوري آذربايجان از طريق گذر از دالان «زنگه زور» در جنوب ارمنستان تحت نظارت نيروهاي صلح‌بان روسي، از نقاط مثبت اين بيانيه است که به امضاي رئيس جمهوري آذربايجان، رئيس جمهوري روسيه و نخست وزير ارمنستان رسيده است. در اعلاميه‌اي که از سوي نخست وزير ارمنستان صادر شده است آمده است که: «توافقنامه‌اي را با رئيس‌ جمهوري روسيه و جمهوري آذربايجان براي پايان دادن به جنگ در قره‌باغ امضا کردم. تصميمي گرفتم که براي همه‌مان سخت است؛ آتش‌بس، براي مردم ما و خود من بسيار دردناک است. اين پيروزي نيست، اما تا زماني که شما اذعان نکنيد که باخته‌ايد، شکستي در کار نخواهد بود؛ ما هرگز اذعان نمي‌کنيم که باخته‌ايم و اين آغاز عصر وحدت ملي براي ما خواهد بود».
نکته اساسي در اين ميان اين است که سه کشور هم مرز با قلمرو مناقشه: ايران در جنوب، روسيه در شمال و ترکيه در غرب است. اينکه چرا در گروه مينسک تنها روسيه عضويت دارد، سؤال برانگيز و مورد اعتراض ايران و ترکيه است. بيشترين سهم را ايران در جوار با مرزهاي منطقه بحراني دارد که در اين ساختار ناديده گرفته شده است. اين حق ايران است که در مرزهاي شمالغربي خود در همجواري با منطقه بحراني بايد نقشي اساسي داشته باشد که به فراموشي سپرده شده است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar

---

بازار

---