ترکیه با قدرت نظامی بلندپروازیهای اردوغان را پیش میبرد

ايسنا/متن پيش رو در ايسنا منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
«توافق آتش بسي که به شش هفته درگيري در قرهباغ پايان داد، از سوي ترکيه به عنوان يک "موفقيت مقدس" براي "کشور برادر جمهوري آذربايجان" در درگيري با ارمنستان مورد تمجيد قرار گرفت.»
کريستين ساينس مانيتور در بررسي نقش ترکيه در جنگ قرهباغ آورده است: «از نظر ترکيه اين نتيجه به مثابه تازهترين نمونه موفقيت آميز تغيير بازي با استفاده جسورانه از قدرت نظامي سخت که تاکنون باعث بازترسيم واقعيتهاي ژئوپلتيکي از ليبي و سوريه تا جنوب قفقاز شده، به شمار ميرود.
تحليلگران ميگويند، اين اقدامات حاصل بهره گيري از خلا بر جاي مانده از بابت غيبت بازيگران اروپايي و آمريکايي با هدف محقق ساختن بلندپروازيهاي رجب طيب اردوغان براي برتري منطقهاي و تقويت محبوبيت آن در داخل است.
نتيجه آن اين بوده که اردوغان جديدترين نمونه از تاثيرگذاري ديپلماسي قايق جنگي (ديپلماسي همراه به تهديد استفاده از نيروي نظامي) حتي با وجود عقب نشيني بازيگران نظامي سنتي از ميدان است. اگر يک هشدار مهم وجود داشته باشد آن اين است که بلندپروازيهاي ترکيه سبب شده که هر چه بيشتر وارد رقابت با يک قدرت ديگر يعني روسيه شود.
آسلي آيدينتاشباش، کارشناس ترکيه در شوراي روابط خارجي اروپا بيان داشت: به وضوح يک ترکيه در حال خيزش وجود دارد – ترکيهاي که اعتماد به نفس بيشتري دارد – که نقشش را در جهان به نحوي که يک ردپاي نظامي در خارج از مرزهايش دارد، تعيين ميکند.
او گفت: ترکيه ميخواهد يک عامل مسلط منطقهاي باشد و درک ميکند که براي رسيدن به آن بايد يک بازيگر فعال در مناطق جنگي باشد. رجب طيب اردوغان، رئيس جمهور ترکيه پيش خودش احساس ميکند "ما هم اکنون به يک عصر جديد رقابت قدرتهاي بزرگ وارده شدهايم" و ماموريتش را اين ميداند که اطمينان حاصل کند ترکيه به عنوان يک قدرت بزرگ سر بر مي آورد.
وي افزود: اغلب در خارج همه اين چيزها را به عنوان ماجراجوي ترکيه در نظر ميگيرند، در حالي که در ترکيه آنها منبع افتخار هستند. دولت اينها را به عنوان ماجراجويي نميبيند بلکه نقاط عطفي ميبيند که منجر به تقويت يک امپراتوري ترکيهاي در عصر جديد ميشوند.
در قره باغ، روسيه ميانجي آتش بسي بعد از گفتگوي ولاديمير پوتين با رجب طيب اردوغان شد. حدود 2000 سرباز روس قرار است بر خطوط آتش بس نظارت کنند. نقش حافظ صلح ترکيه همچنان بايد تعيين شود اما اردوغان لايحهاي را به پارلمان براي استقرار يک ساله سربازان حافظ صلح تحويل داده است.
کمتر کسي فکر ميکند سربازان جمهوري آذربايجان ميتوانستند بن بست چند ساله با ارمنستان را بدون حمايت آهنين و تسليحات ترکيه بشکنند. به گزارش رويترز فروشهاي تسليحاتي ترکيه به جمهوري آذربايجان در سال جاري ميلادي شش برابر افزايش يافته و تنها در ماه سپتامبر به 77 ميليون دلار رسيد و به اين ترتيب جمهوري آذربايجان تبديل به بزرگترين مشتري تسلحيات ترکيه شد. ترکيه همچنين بر اساس گزارشها اقدام به استقرار نيروهاي مزدور آموزش ديده توسط خودش از سوريه کرد.
جنگ ارمنستان و جمهوري آذربايجان را به سختي ميتوان تنها حوزه در منطقه و فراتر از آن که ترکيه در آن اعمال نفوذ کرده، دانست.
مداخله نظامي سر وقت ترکيه در ليبي در بهار گذشته در حمايت از دولتي در طرابلس که از سوي سازمان ملل به رسميت شناخته شده، به جهت جلوگيري از عمليات تصرف نيروهاي خليفه حفتر، ژنرال مورد حمايت روسيه، فرانسه و عربستان اعتبار پيدا کرد.
ترکيه از سال 2016 نقشهاي نظامي موثري در سوريه و عراق با هدف محدود ساختن قدرت و دسترسي شبه نظاميان کردي که آنها را تروريست ميداند – حتي با وجود مواجهه مستقيم با واحدهاي نيروهاي ويژه آمريکايي و همينطور نيروهاي روسيه در بهار گذشته بر سر منطقه ادلب در شمال غرب سوريه- ايفا کرد.
ترکيه همچنين در مناقشه دريايي متشنجي با يونان و قبرس بر سر استفاده از ذخاير جديد منابع انرژي در شرق مديترانه درگير شده است.
و همچنين رئيس جمهور ترکيه در اواخر ماه اکتبر تلاشهاي دولتي براي محدود کردن اجراي اسلام در فرانسه بعد از چند حمله افراطگران را مردود دانسته و عنوان کرد، امانوئل ماکرون، رئيس جمهور فرانسه "نياز به درمان از بابت مشکل رواني دارد". اين هر چه بيشتر روابط گسسته ترکيه با اروپا را پيچيده کرده و ادعاي اردوغان در اين خصوص که رهبري براي همه مسلمانان سني است را تقويت کرد.
يک چنين فعاليتهاي ملي گرايانه و حمايت از اسلام در داخل براي اردوغاني که محبوبيتش به خاطر مساله اقتصاد تنزل يافته، خوب بوده است.
سينان اولجن، ديپلمات سابق ترکيه و رئيس مرکز مطالعات سياست خارجي و اقتصاد در شهر استانبول بيان داشت: يک سري محدوديتهاي ذاتي براي اينکه اين وضعيت چطور ميتواند جلو برود وجود دارد و واقعا چنين محدوديتي اقتصاد ترکيه است زيرا بسيار متکي به اقتصاد غرب است.
وي بيان داشت، دو تغيير همزمان در نظم جهان به اين جسارت ترکيه در خارج کمک کرده است: اول آمريکايي است که علاقهاش به اين بخش از جهان خيلي کمتر شده و همراه با آن نيز تداوم بي تاثير بودن اتحاديه اروپا به عنوان يک بازيگر سياست خارجي است.»
ترجمه علي مدني