رد علمی یک فرضیه درباره کرونا (کووید-۱۹)

دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

 ويروس کرونا در هواست، سطوح را نساييد!

---

بازار

---

 دانشمنداني که در ابتدا درباره سطوح آلوده هشدار مي‌دادند اکنون مي‌گويند اين ويروس در درجه اول از طريق استنشاق قطرات آلوده گسترش مي‌يابد و اينکه تقريبا هيچ سند و مدرکي وجود ندارد که نشان دهد تميزکاريِ سطوح، تهديد در فضاي داخلي ساختمان‌ها را کاهش مي‌دهد. به گزارش گروه اقتصاد بين‌الملل روزنامه «دنياي‌اقتصاد» به نقل از نيويورک‌تايمز، در فرودگاه خلوت هنگ‌کنگ، خدمه نظافت، دائما چرخ‌دستي‌هاي مخصوص حمل چمدان، دکمه آسانسورها و پيشخوان‌هاي ورود مسافران را با مايع ضدعفوني‌کننده پاک مي‌کنند. در نيويورک‌سيتي، کارگران پيوسته سطوح را در اتوبوس‌ها و قطارهاي زيرزميني (مترو) ضدعفوني مي‌کنند. در لندن، بسياري از کافه‌ها پيش از اينکه دوباره در ماه نوامبر تعطيل کنند پول زيادي را صرف تميزکاريِ عميقِ سطوح براي بازگشايي بعد از تعطيلي‌ها کردند.

افراد در سرتاسر جهان مشغول صابون زدن، پاک کردن و ضدعفوني کردنِ اضطراريِ سطوح با يک هدف هستند: مقابله با ويروس کرونا. اما دانشمندان هر روز بيشتر از پيش مي‌گويند تقريبا هيچ مدرکي وجود ندارد که نشان دهد سطوح آلوده منجر به گسترش ويروس خواهند شد. آنها مي‌گويند در محيط‌هاي سربسته شلوغِ داخل ساختمان‌ها مثل فرودگاه‌ها، ويروسي که افراد مبتلا استنشاق مي‌کنند و در فضا مي‌ماند به مراتب تهديدي بزرگ‌تر است.

شست‌وشوي دست با آب و صابون به مدت ۲۰ ثانيه يا استفاده از ژل ضدعفوني در نبودِ صابون، براي پيشگيري از گسترش ويروس، هنوز هم توصيه مي‌شود. اما کارشناسان مي‌گويند ساييدن سطوح تاثير کمي در کاهش تهديد ويروس در محيط‌هاي سربسته دارد و مقامات حوزه سلامت بايد تمرکز خود را به جاي ضدعفوني کردن سطوح بر بهبود تهويه و فيلتر هواي داخل ساختمان بگذارند.  دکتر کوين پي. فنلي، متخصص عفونت‌هاي تنفسي در موسسه ملي بهداشت ايالات متحده مي‌گويد: «به عقيده من، در بسياري از مواقع، انرژي و پول با ضدعفوني کردنِ سطوح به هدر مي‌رود و مهم‌تر از آن، اينکه مانع تمرکز حواس و منابع بر پيشگيري انتقال از طريق هوا مي‌شود.»

حس کاذب امنيت
برخي از کارشناسان مي‌گويند هنگ‌کنگ به عنوان يک شهر شلوغ با ۷ميليون و ۵۰۰ هزار نفر ساکن و تاريخچه‌اي طولاني در شيوع بيماري‌هاي عفوني، يک مورد مطالعه‌اي است براي بررسي تميزکاري نمايشي سطوح که به مردم عادي، احساس امنيت کاذبي در رابطه با ويروس کرونا را منتقل مي‌کند.  مقامات فرودگاه هنگ‌کنگ، از «کانال ضدعفوني‌کننده سرتاسر بدن» که شبيه به باجه تلفن است براي اسپري کردن مواد ضدعفوني به کارکنان خود در نواحي قرنطينه استفاده مي‌کردند. اين باجه که به گفته مقامات فرودگاه، نخستين در جهان است و به صورت آزمايشي فقط بر روي کارکنانش استفاده مي‌شود، بخشي از تلاش‌هاي گسترده براي ايجاد امکان «محيطي امن براي همه کاربران» است. نمايش چنين مواردي مي‌تواند کمي خيال مردم را راحت کند چرا که اين‌ها، مبارزه مقامات محلي با کوويد-۱۹ را نشان مي‌دهد. اما شلي ميلر، متخصص آئروسل در دانشگاه کلوروداو بولدر مي‌گويد اين باجه عملا هيچ معنايي به لحاظ کنترل عفونت ندارد.  ويروس‌ها از طريق فعاليت‌هايي که منجر به گسترش قطرات تنفسي مي‌شوند – حرف زدن، نفس کشيدن، دادن زدن، سرفه کردن، آواز خواندن و عطسه کردن – انتشار مي‌يابند. به‌علاوه دکتر ميلر مي‌گويد اسپري‌هاي ضدعفوني‌کننده اغلب از مواد شيمياييِ سمي ساخته مي‌شوند که مي‌توانند تاثير منفي روي کيفيت هواي محيط سربسته و سلامت انسان‌ها بگذارند.  او مي‌گويد: «من نمي‌فهمم چرا کسي بايد فکر کند ضدعفوني کردنِ سرتاسريِ بدنِ يک فرد مي‌تواند خطر انتقال ويروس را کاهش دهد.»

نمايش بهداشت
گستره وسيعي از بيماري‌هاي تنفسي، از جمله سرماخوردگي‌هاي متداول و آنفلوآنزا، حاصل ميکروب‌هايي هستند که مي‌تواند از سطوح آلوده شايع شود. به همين دليل، وقتي ويروس کرونا از زمستان گذشته در چين شايع شد، اين فرض منطقي به نظر مي‌رسيد که اين به اصطلاح اقلام ناقل بيماري، نخستين ابزار شيوع بيماري در نظر گرفته شوند.

خيلي زود، مطالعات نشان دادند که اين ويروس ظاهرا روي برخي از سطوح از جمله پلاستيک و فلز، دست‌کم تا سه روز زنده خواهد ماند (البته مطالعات بعدي نشان داد که بخش زيادي از اين‌ها احتمالا لايه‌هاي ويروس مُرده هستند که ديگر عفونت را منتقل نمي‌کنند). سازمان بهداشت جهاني هم بر انتقال از طريق سطوح به عنوان خطر، تاکيد کرد و گفت شيوع از طريق هوا فقط زماني نگران‌کننده است که کادر درمان درگير رويه‌هاي پزشکيِ خاصي باشند که منجر به توليد آئروسل‌ مي‌شود. اما شواهد علمي به شکل فزاينده‌اي نشان مي‌دادند که ويروس مي‌تواند ساعت‌ها در قالب قطرات خيلي ريز در هواي راکد بماند و افراد را حين تنفس، آلوده کند به‌ويژه درمحيط‌هاي سربسته شلوغي که سيستم تهويه ضعيفي دارند.  در ماه جولاي، مقاله‌اي از نشريه پزشکيِ لنست ادعا مي‌کرد برخي دانشمندان در رابطه با خطر ابتلا به ويروس کرونا از طريق سطوح غلو کرده‌اند و شواهد به دست آمده از مطالعات مربوط به خانواده نزديک اين ويروس، از جمله سارس-کو را که پيش‌برنده همه‌گيري سارس در ۲۰۰۳-۲۰۰۲ بود، در نظر نگرفته‌اند.

امانوئل گلدمن، نويسنده اين مطلب و ميکروبيولوژيست دانشگاه راجرز در ايميلي گفته‌است: «اين مدرک که دست‌کم براي ويروسِ اصليِ سارس که انتقال آن از طريق سطوح در بدترين حالت هم خيلي کم بود، به شدت قوي است.» او با اشاره به ويروس کروناي جديد، اضافه کرد: «دليلي وجود ندارد که انتظار داشته باشيم خويشاوند نزديکِ سارس-کو-۲ رفتاري چندان متفاوت از اين تجربه داشته باشد.»

چند روز بعد از انتشار مقاله دکتر گلدمن در لنست، بيش از ۲۰۰ دانشمند با سازمان بهداشت جهاني تماس گرفتند تا تاييد کنند که ويروس کرونا در هر نوع محيط داخلي از طريق هوا منتشر مي‌شود. اين سازمان بعد از کوتاه آمدن در برابر فشارهاي عمومي در رابطه با اين مساله، تصديق کرد که انتقال هوايي در محيط‌هاي داخلي مي‌تواند در شرايطي که محيط تهويه ضعيفي داشته باشد مثل رستوران‌ها، کلوب‌هاي شبانه، اداره‌ها و عبادتگاه‌ها منجر به گسترش ويروس شود.

مرکز پيشگيري و کنترل بيماري‌ها که از ماه مه اصرار داشت سطوح «راه اصليِ شيوع ويروس نيستند» در ماه اکتبر گفت انتقال قطرات تنفسيِ عفوني «راهِ اصليِ» انتقال ويروس است.

اما تا آن زمان، ترس از لمس سطح هر چيزي، از نرده‌هاي پله گرفته تا کيسه‌هاي خريد، همه را درگير کرده بود و ميل به ساييدنِ سطوح به عنوان روشي براي پيشگيري از کوويد- آن‌طور که مجله آتلانتيک آن را نام‌گذاري کرده: «تئاتر بهداشت»- اکنون ديگر عميقا به يک عادت تبديل شده‌است.  گوف داير در مقاله‌ ماه مارس خود براي مجله نيويورکر چيزي نوشت که توجه ميکروب‌ هراسان را به خود جلب کرد: «من و رقيب تنيس‌بازم، دست دادن در پايان بازي را ترک کرديم – اما وقتي به توپ تنيسي دست زده‌ام که او قبلا لمس کرده‌است، اين دست ندادن چه حاصلي دارد؟»

به اين دست نزن
به‌رغم هشدارهاي سازمان بهداشت جهاني نسبت به اينکه مواد شيميايي ضررش بيشتر از فايده‌اش است، نظافتچي‌ها از نايروبي تا ميلان و تا سئول، مجهز به مواد پاک‌کننده شيميايي همچنان اماکن عمومي را ضدعفوني کرده‌اند.  در هنگ‌کنگ که زمان شيوع همه‌گيريِ سارسِ اصلي، ۲۹۹ نفر جان خود را از دست دادند، دکمه‌هاي آسانسورها با پلاستيک‌هايي پوشانده شده‌اند که چند بار در روز تميز مي‌شوند. خدمه برخي از ساختمان‌هاي اداري و متروها، هنگام ازدحام، نرده پله‌برقي‌ها را با مواد ضدعفوني‌کننده مي‌شويند. نظافتچي‌ها اماکن عمومي را با پوشش ضد ميکروبي پر کرده‌اند و ناوگاني از روبات‌ها را براي تميز کردنِ واگن‌هاي مترو بسيج کرده‌اند. فروش محصولات پاک‌کننده شخصي هم در نقاط مختلف جهان افزايش يافته‌است.

هوا چطور؟
آمار کوويد-۱۹ در هنگ‌کنگ، يعني ۵۴۰۰ مورد ابتلا و ۱۰۸ فوت، براي هر شهري نسبتا کم به حساب مي‌آيد، اما بعضي از متخصصان مي‌گويند که اين شهر در رسيدگي به خطرهاي انتقال آئروسل‌ها در فضاي داخلي، کُند عمل کرده است. در ابتداي مسير مسوولان هنگ‌کنگي از رستوران‌ها مي‌خواستند که يک جداکننده بين ميزهاي مختلف نصب کنند، چيزي شبيه جداکننده بي‌مصرفي که در ماه اکتبر در مناظره معاونان رياست جمهوري در انتخابات آمريکا استفاده شد.

با اين‌حال، از آن‌جا که مقامات هنگ‌کنگي رفته‌رفته سخت‌گيري‌هاي مربوط به فعاليت‌هاي داخلي را کاهش دادند و کارهايي مثل برگزاري مراسم عروسي با سقف ۵۰ نفر را مجاز اعلام کردند، نگراني‌هايي مبني بر شيوع در فضاهاي داخلي را ايجاد کرده است. به طور مشخص بعضي از متخصصان نگران اين واقعيت هستند که قطرات حاوي ويروس کرونا مي‌تواند از طريق شبکه تهويه هوا در دفاتر شرکت‌ها منتشر شود. اين دفاتر معمولا پرجمعيت هم هستند، زيرا در اين شهر هنوز فرهنگ دورکاري جا نيفتاده است. يونگ کينگ-لون، استاد مهندسي شيمي و بيولوژي دانشگاه علم و صنعت هنگ‌کنگ مي‌گويد: «مردم هنگام خوردن ناهار يا بازگشت به ميز کار خود ماسک‌هايشان را کنار مي‌زنند، زيرا فکر مي‌کنند فضاي ميز کار و اتاقک آنها خصوصي به حساب مي‌آيد، اما بايد در نظر داشته باشيد که: هوايي که تنفس مي‌کنيد، اساسا اشتراکي است.»
 
 

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar