ترامپ در روزهای پایانی اش آتش افروزی می کند؟

ديپلماسي ايراني/متن پيش رو در ديپلماسي ايراني منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

جو سيرنچونه-ريسپانسيپل استيت کرافت/ يک مساله را در رابطه با دولت دونالد ترامپ مي توان با قطعيت گفت و آنهم اين است که هميشه احتمال بدتر شدن شرايط وجود دارد. به نظر مي رسد رئيس جمهوري در روزهاي پاياني خود در حال بررسي گزينه جنگ با ايران است.

نيويورک تايمز روز سه شنبه نوشت که ترامپ هفته گذشته گزينه هايي براي حمله به ايران را از مشاوران خود خواستار شده و برخي مقامات به اين روزنامه گفته اند که رئيس جمهوري احتمالا هنوز به دنبال راه هاي حمله به دارايي ها و متحدان ايران است. يک روزنامه اسرائيلي هم اينطور گمانه زني کرد که ترامپ يا دستور «اقدام نظامي آمريکا عليه ايران» را صادر مي کند يا به اسرائيل براي اين کار «چراغ سبز» نشان مي دهد.

اما بيشتر ناظران بر اين عقيده هستند که چنين حمله اي بعيد است. اما تحليل گران در عين حال نگران پيشينه ترامپ هستند چرا که تنها به اين دليل که يک اقدام از نظر استراتژيک بي معني است، نمي تواند به اين معنا باشد که ترامپ آن را انجام نخواهد داد.

کوري شاکه از موسسه «امريکن اينترپرايز» در مصاحبه اخير خود با «ان.پي.آر» درباره اين مساله ابراز نگراني کرد که ترامپ «افراد دست نشانده و بله قربان گو» را روي کار آورده تا با «سر و صدا» رياست جمهوري خود را پايان دهد. او در عين حال افزود که حمله آمريکا (به ايران) محتمل نيست به اين دليل که براي چنين حمله اي به هماهنگي با متحدان آمريکا نياز است و آنها مخالفت خواهند کرد؛ احتمال اينکه اسرائيل خودسرانه عمل کند وجود دارد. نيکلاس برنز، معاون سابق وزارت خارجه، هم درباره احتمال اينکه ايران به هدف حمله نظامي احتمالي تبديل شود، و ژنرال مک مستر، مشاور امنيت ملي سابق ترامپ، درباره حمله احتمالي اسرائيل هشدار داده اند.

آنچه اين نگراني ها را بيشتر تشديد کرده، سفرها، تماس ها و گفت و گوهاي مقامات ترامپ با مقامات خاورميانه است. اليوت آبرامز، نماينده ترامپ در امور ايران و ونزوئلا اخيرا براي گفت و گو با نخست وزير بنيامين نتانياهو به اسرائيل رفته و وزير امور خارجه مايک پومپئو هم با رئيس ستاد کل ارتش اسرائيل تماس ويديويي داشته است. يکي از اعضاي کابينه نتانياهو هم در اوايل ماه نوامبر پيش بيني کرده بود که در صورت پيروزي جو بايدن در انتخابات رياست جمهوري ايالات متحده، اسرائيل به ايران حمله خواهد کرد. مساله ناخوشايند ديگر هم اين بوده که فرماندهي مرکزي ايالات متحده روز دوشنبه از انتقال گروهي از بمب افکن هاي اف-16 از آلمان به امارات متحده عربي خبر داده است.

مباحثات درباره جنگ پس از چهار سال شکست سياست هاي ترامپ در «حصول يک توافق بهتر» يا «تصعيف دولت ايران به شيوه اي که فروپاشي آن ساده باشد» مطرح شده است. ترامپ پس از خروج موثر از برجام، تحريم هاي شديدالحني را عليه اين کشور اعمال کرد و بسياري از مقامات و سازمان هاي ايراني را تروريست دانست. توافق تاريخي امضا شده توسط دولت باراک اوباما و ديگر قدرت هاي جهاني، برنامه هسته اي ايران را به شدت عقب رانده و دستيابي احتمالي اين کشور به هر گونه بمب اتم را دست کم براي يک نسل از بين برده و اين کشور را در معرض يکي از کامل ترين برنامه هاي بازرسي در جهان قرار داده بود.

نماينده گري کانلي (دموکرات) هفته گذشته به سي.ان.ان گفت: «توافق هسته اي کار مي کرد. ايران از هر جهت به آن پايبند بود: در زمينه خودداري از نصب سانتريفيوژها، غني سازي، ذخيره اورانيوم غني شده و حتي در رابطه با برچيدن راکتور پلوتونيوم. ترامپ از توافق خارج شد چون نام اوباما روي آن بود. ايران هم در واکنش به تدريج شروع به افزايش ذخاير اورانيوم غني شده خود کرد. اين مساله خطرناک است، اما ايالات متحده خودش با خروج از توافق اين مساله را رقم زده.» آژانس بين المللي انرژي اتمي هفته گذشته گزارش داد که ذخاير ايران در حال حاضر 12 برابر قبل از نقض توافق توسط ترامپ است و به حدود 2400 کيلوگرم اورانيوم با غناي پايين مي رسد. ايران اکنون تنها چندين ماه تا تبديل اين مواد به هسته يک بمب فاصله دارد. (ايران بارها اعلام کرده نمي خواهد بمب اتم بسازد.)

باربارا اسلاوين از شوراي آتلانتيک مي گويد: «استراتژي اعمال فشار حداکثري يک شکست حداکثري است.» ايران اکنون در قياس با گذشته به ساخت بمب هسته اي نزديک تر شده است؛ موقعيت آن در منطقه قوي تر شده است، نه ضعيف تر. اکنون اين احتمال وجود دارد که ترامپ وسوسه شود تا با يک حمله ناگهاني، موشکي يا سايبري، يا يک حمله نيابتي توسط اسرائيل، بر اين شکست سرپوش بگذارد. احتمالا جناح راست افراطي که از سوي لابي گري هاي واشنگتن تامين مالي مي شوند و طرفداران جنگ با ايران از او حمايت خواهند کرد. اگر مقامات نظامي، اعضاي کنگره و کارشناسان و سازمان دهندگان مسئول اين امر در مقابل ترامپ ايستادگي نکنند، اين احتمال وجود دارد که ترامپ بخواهد با يک جنگ جديد در خاورميانه نظرها را از شکست انتخاباتي خود منحرف و احتمالا توجيهي براي در قدرت ماندن در مواقع اضطراري پيدا کند.

اما پاسخ مساله ايران ديپلماتيک است نه حمله نظامي. همانطور که تريتا پارسي، معاون موسسه کوينسي، توضيح مي دهد، بايدن بايد تا پيش از پايان سال جاري ميلادي زمينه را براي احياي توافق هسته اي و ديپلماسي گسترده تر با ايران فراهم کند. بازگشت ايالات متحده و ايران به تعهدات برجامي مي تواند خيلي سريع در آغاز کار دولت جديد صورت بگيرد، تهديد هسته اي کاهش يابد و بنيان توافق براي مذاکرات بعدي براي حل اختلافات درباره ديگر مسائل مجددا برقرار شود.

چنين اتفاقي اين امکارن را براي ايالات متحده فراهم مي آورد تا رابطه محکم تري با ايران برقرار کند و اين مساله همانند شرايط در دولت اوباما، مي تواند خطرات درگيري هاي احتمالي را کاهش دهد و از بروز جنگي که سبب مي شود جنگ در عراق و افغانستان بي اهميت جلوه کنند، جلوگيري کند.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar