انتظارات جهانی از دولت بایدن

ايران

بروزرسانی 1399/09/05 - 17:35

ايران/متن پيش رو در ايران منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

اميرعلي ابوالفتح/ جو بايدن، رئيس جمهوري منتخب امريکا، نخستين گروه از اعضاي کابينه خود را معرفي کرد. در اين فهرست، نام وزير امور خارجه، وزير امنيت داخلي، مشاور امنيت ملي، مدير اطلاعات ملي، سفير در سازمان ملل و فرستاده ويژه در امور تغييرات آب و هوايي اعلام شد.
درصورت تأييد نهايي از سوي سنا، آنتوني بلينکن به‌عنوان وزير امور خارجه، آلخاندرو مايورکاس به‌عنوان وزير امنيت داخلي، آوريل هينز به‌عنوان مدير اطلاعات ملي و ليندا توماس گرينفيلد به‌عنوان سفير امريکا در سازمان ملل منصوب مي‌شوند. در حالي که دو سمت مشاور امنيت ملي رياست جمهوري و فرستاده ويژه در امور تغييرات آب و هوايي به ترتيب در اختيار جيک ساليوان و جان کري قرار گرفته است. اغلب اين افراد در دولت پيشين امريکا به رياست باراک اوباما و معاونت جو بايدن عهده دار سمت‌هايي مهمي بوده‌اند. کري براي چهار سال وزير خارجه بود و بلينکن در سمت قائم مقام وي فعاليت مي‌کرد. ساليوان نيز در زمان رياست هيلاري کلينتون بر وزارت خارجه امريکا، دستيار ويژه و از نزديک‌ترين ياران وي به شمار مي‌آمد. از اين‌رو قابل انتظار است که مسير طي شده در دوران رياست جمهوري اوباما از سوي اعضاي کليدي تيم سياست خارجي و سياست امنيتي بايدن در پيش گرفته شود.
در اين ميان، حضور سه چهره حامي توافق هسته‌اي با ايران در ميان مقامات ارشد دولت بعدي امريکا، مي‌تواند کمک کننده براي خروج از بن‌بست کنوني در مناسبات تهران و واشنگتن باشد. برجامي که ترامپ از آن خارج شد، محصول روزها و هفته‌ها مذاکرات فشرده ميان تيم مذاکراتي ايران به رياست محمد جواد ظريف و تيم مذاکراتي امريکا به رياست جان کري بود. گرچه سمت کري در دولت بعدي، مربوط به مذاکرات آب و هوايي است، با اين حال مي‌توان انتظار داشت که ديدگاه‌هاي وي در خصوص برجام، از سوي معاون و دستياران سابق وي يعني آنتوني بلينکن و جيک ساليوان مدنظر قرار گيرد. ساليوان نيز نقش مهمي در شروع مسيري که در نهايت به توافق هسته‌اي ميان ايران و گروه 1+5 انجاميد داشت. وي در مأموريتي پنهاني از سوي هيلاري کلينتون، وزير امور خارجه وقت امريکا راهي مسقط، پايتخت عمان شد تا با مقامات ايراني ديدار نمايد و همين ديدار نيز باب گفت‌و‌گو براي رسيدن به توافق برجام را حاصل کرد. در اين ميان، آنتوني بلينکن نقش پررنگ تري در رسيدن به تفاهم ميان مقامات ايراني و امريکايي بازي کرد، زماني که توانست تماس تلفني را ميان حسن روحاني، رئيس جمهوري ايران و باراک اوباما، همتاي امريکايي وي در سفر رئيس جمهوري ايران به نيويورک برقرار سازد. با اين تماس، روند مذاکرات ميان ايران و گروه 1+5 سرعت گرفت و بسياري از موانع پيش روي مذاکره کنندگان ايراني و امريکايي برداشته شد.
اکنون بعد از چهار سال تنش‌آفريني‌هاي بي‌سابقه ترامپ که با خروج امريکا از برجام شروع شد و با ترور سردار سليماني، فرمانده وقت نيروي قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به اوج رسيد، قرار است گروهي در کاخ سفيد عهده دار مسئوليت شوند که نگاه معتدلي حداقل در حوزه هسته‌اي به ايران دارند. با اين حال، قضاوت در مورد مقامات بعدي امريکا براساس مواضع پيشين آنان، مي‌تواند گمراه کننده باشد. گرچه جو بايدن و شخصيت‌هاي معرفي شده از سوي وي همگي با تصميم دولت ترامپ براي خروج امريکا از برجام مخالفت کرده‌اند، با اين حال دور از انتظار خواهد بود که دولت بعدي اين کشور به شکل بي‌قيدو شرط بار ديگر به توافق هسته‌اي با ايران برگردد. بايدن در مقاله‌اي که در تابستان گذشته در سايت سي‌ان‌ان منتشر کرد، روند بازگشت امريکا به برجام را مشخص کرد؛ اينکه تهران به تعهدات برجامي خود برگردد تا واشنگتن نيز بازگشت به برجام را در دستور کار قراردهد. اين درحالي است که اگر در نهايت دولت بايدن تحت فشار جريان‌هاي ايران ستيز داخلي و خارجي، از وعده‌هاي انتخاباتي خود مبني بر بازگشت به برجام عدول نکند.
فارغ از موضوع ايران، تيم سياست خارجي و سياست امنيتي بايدن، در زمره حاميان جريان فکري بين‌الملل‌گرايي و چندجانبه‌گرايي قرار مي‌گيرند که خواهان تقويت نهادهاي بين‌المللي و مناسبات سنتي امريکا با متحدان اين کشور در اقصي نقاط جهان هستند. با اين حال، بازگشت به عصر بين‌الملل گرايي، بعد از چهار سال حاکميت ملي گرايان افراطي به رهبري ترامپ بر دستگاه ديپلماسي امريکا، کار آساني به نظر نمي‌رسد؛ ويژه اينکه ميزان اعتماد عمومي به دولتمردان امريکايي هم در ميان دوستان، هم ميان رقبا و هم در ميان دشمنان امريکا بشدت کاهش يافته است. از اين جهت شايد بتوان گفت، اعتمادسازي، عمده‌ترين مسئوليت و در عين حال، عمده‌ترين چالش پيش روي تيم سياست خارجي و سياست امنيتي دولت جو بايدن به شمار مي‌آيد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar