يادداشت جام‌جم/ اما و اگرهاي نرخ‌هاي جديد سود بانکي

جام جم/ «اما و اگرهاي نرخ‌هاي جديد سود بانکي» عنوان يادداشت روز روزنامه جام‌جم به قلم سيدعلي دوستي موسوي است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد: بانک مرکزي ديروز در حالي نرخ‌هاي جديد سود سپرد‌ه‌هاي بانکي را به شبکه بانکي کشور ابلاغ کرد که ابهامات و اما و اگرهايي در اين باره به چشم مي‌خورد که بي‌پاسخ مانده است. اهميت برخي از اين اما و اگرها به حدي است که اگر براي آن فکري نشود، مي‌تواند مانند نوبت قبل، توافق بانک‌هاي دولتي و خصوصي براي رعايت نرخ‌هاي جديد را با شکست مواجه کند: 1 ـ نرخ‌هاي سود تعيين شده همچنان با نرخ تورم 30درصدي فاصله زيادي دارد و اين فاصله ممکن است به خروج سپرده‌ها از بانک‌ها به سوي بازارهاي ديگر منجر شود. ابراز شادماني بورس از اعلام اين نرخ‌ها، خود حاکي از آن است که مسئولان بورس تصور مي‌کنند يکي از دلايل رکود و کاهش اين روزهاي شاخص بورس، افزايش نرخ سود تسهيلات باشد، هر چند وزير اقتصاد در اظهارنظري عجيب و با ملاک قرار دادن نرخ تورم نقطه به نقطه 17.6 درصدي (ماه به ماه) اعلام کرد که نرخ سود سپرده‌هاي بانکي براي اولين بار از نرخ تورم بيشتر شده است، اما اين‌گونه بازي با آمار ـ که البته قديمي و نخ‌نما شده است ـ کمکي به ماندگاري سپرده‌ها در بانک‌ها نمي‌‌کند. چرا که دست‌کم در مقام تئوري، نرخ تورم ميانگين 12 ماهه، نرخ تورم استاندارد و ملاک محاسبه است و اين نرخ اکنون 30.2 درصد است. بگذريم که قيمت پول در اقتصاد رکودي ايران حتي بيش از نرخ تورم است. 2 ـ در نرخ‌هاي ابلاغي بانک مرکزي به نرخ سود سپرده‌هاي بيش از يک سال (يک تا پنج سال) اشاره‌اي نشده و ماجرا به نوعي مسکوت گذاشته شده است. به عبارت ديگر سقف نرخ سود سپرده‌ها همان 22 درصد براي يک سال قيد شده است. بديهي است در اين حالت کمتر کسي حاضر به سپرده‌گذاري بلندمدت در بانک‌ها مي‌شود و اتکاي بانک‌ها به منبع اصلي ورودي‌شان کاهش مي‌يابد. 3ـ بانک مرکزي، فعلا درباره سرنوشت کاهش نرخ سود تسهيلات بانکي سکوت کرده‌ و معلوم نيست همپاي تعديل نرخ سود سپرده‌ها، نرخ سود عقود (وام‌هاي) مبادله‌اي و مشارکتي چقدر کاهش خواهد يافت. قطعا حق اين بود که از همان روزي که بانک‌ها سود سپرده‌هاي خود را کاهش مي‌دادند، نرخ سود تسهيلاتشان هم کاهش مي‌يافت نه اين‌که اين کاهش نقد و آن کاهش بسان حلواي نسيه به آينده موکول شود. در نهايت اين فکر که براي نجات يک بازار، وضع يک بازار ديگر آشفته شود، راه به جايي نمي‌برد، زيرا بازار پول و سرمايه دو بال هستند که تضعيف يکي به قيمت جان گرفتن ديگري، گل به خودي است.