برگزیده

نوسان سیاسی در بازار ارز؟

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1399/09/20 - 14:54

دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

قيمت دلار پس از اينکه از کانال ۲۴ هزار توماني خارج شد، سرانجام توانست کانال ۲۵ هزار توماني را هم پشت سر بگذارد. روز چهارشنبه، اسکناس آمريکايي ۳۷۰ تومان رشد را به ثبت رساند و روي عدد ۲۶هزار و ۳۵۰ تومان قرار گرفت. اين اتفاق در حالي رخ داد که در تاريخ نهم آذرماه، ارزش دلار در بازار داخلي در محدوده ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان قرار داشت. در آن مقطع زماني، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در جلسه علني با دو فوريت با طرح اقدام راهبردي براي لغو تحريم‌ها موافقت کردند و در تاريخ ۱۲ آذر به تاييد شوراي نگهبان هم رسيد.
برخي فعالان اعتقاد دارند، اين طرح از دو جهت انتظارات معامله‌گران بازار داخلي را تحت تاثير قرار داد و تمايل آنها به خريد را بالاتر برد. از نگاه آنها، اين طرح چنين تصوري را در ميان معامله‌گران به وجود آورد که ممکن است اقدام ايران جهت کاهش تعهدات هسته‌اي در نهايت منجر به واکنش جدي طرف‌هاي خارجي شود و به جاي کاهش تحريم‌ها منجر به تشديد آنها شود. افزون بر اين، گروهي عنوان مي‌کردند که مخالفت‌هاي مقامات دولتي با طرح مجلس، اين سيگنال را به معامله‌گران ارزي ارسال کرد که اختلاف در سطوح بالاي حاکميتي وجود دارد، در نتيجه رسيدن به توافق با آمريکا به آساني ميسر نخواهد بود، چرا که احتمالا هر گروه از ارکان قدرتي انتظارات متفاوتي نسبت به نوع توافق و مفاد آن دارد. طبيعتا آنها انتظار دارند، هر چقدر تحريم‌ها ديرتر برداشته شوند، منجر به نوسانات ارزي بيشتر خواهد شد. با اين حال، جدا از کساني که نوسان فعلي دلار را به وقايع سياسي ارتباط مي‌دهند، گروهي ديگر در بازار حضور دارند که معتقدند قيمت دلار به‌دليل افزايش تقاضاي فصلي رشد پيدا کرده است. گروهي هم عنوان مي‌کنند، فارغ از تصميم مجلس، اثر رواني انتخاب بايدن در بازار تخليه شده است و به همين دليل، تغيير جهت و روند قيمت غيرطبيعي نبود.

افزايش قيمت دلار به هر دليلي باشد، تا حدي زمينه‌ساز رشد قيمت سکه در دو هفته اخير نيز بوده است. سکه که دو هفته پيش در انتهاي کانال ۱۰ ميليون توماني قرار داشت، روز چهارشنبه ۱۰۰ هزار تومان ديگر افزايش يافت و به بهاي ۱۲ ميليون و ۷۵۰ هزار تومان رسيد.

خريدهاي تازه معامله‌گران دلار
به باور گروهي از بازيگران ارزي که نوسانات دلار را بيشتر به اتفاقات سياسي ارتباط مي‌دهند، طرح مجلس براي لغو تحريم‌ها انتظارات بازار را تغيير داد و زمينه‌ساز حرکت تازه معامله‌گران ارزي شد که افزايش قرار گرفتن در موقعيت خريد بود. دلار طي دو روز بعد از طرح مجلس هزار تومان گران شد و به بالاي ۲۶ هزار تومان رفت. پس از آن هيجان بازار کمي تعديل شد تا اينکه در نهايت روز چهارشنبه اين هفته، بازار بار ديگر قيمت‌هاي بالاي ۲۶ هزار تومان را تجربه کرد. مرز ۲۶ هزار توماني براي معامله‌گران ارزي از اهميت زيادي برخوردار است. آنها اعتقاد دارند تا زماني که دلار زير خط يادشده نوسان مي‌کند، انتظارات ارزي ميان‌مدت بيشتر رو به سوي قيمت‌هاي پايين‌تر خواهد داشت و زماني که اين ارز به بالاي ۲۶ هزار تومان مي‌رود، جهت انتظارات هم بيشتر صعودي مي‌شود.

قيمت دلار قبل از انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا حتي به بالاي ۳۲ هزار تومان رسيده بود، ولي هر چقدر شانس پيروزي بايدن بالاتر رفت، نرخ اين ارز هم کاهشي‌تر شد و پس از پيروزي او در انتخابات، قيمت اسکناس آمريکايي در بازار داخلي حتي تا زير ۲۴ هزار تومان هم پايين آمد. گروهي باور داشتند، افزايش احتمال پايان فشار حداکثري زمينه‌ساز افت قيمت دلار شد و گروهي هم احتمال رفع تحريم‌ها توسط رياست‌جمهور دموکرات را عامل افت قيمت مي‌دانستند.

نوسان دلار و واقعيت‌هاي اقتصادي
در حالي که عده‌اي از معامله‌گران تغيير جهت انتظارات به‌دليل طرح مجلس را عامل افزايش قيمت دلار مي‌دانستند، گروهي ديگر اعتقاد دارند، بازار تحت تاثير اتفاقات سياسي قرار ندارد و بيشتر در حال تنظيم خود بر اساس واقعيت‌هاي اقتصادي است. از نگاه اين گروه، با انتخاب جو بايدن به‌عنوان رئيس‌جمهور آمريکا، بازار به شکل هيجاني از خريدار خالي شد و قيمت به سرعت راه افزايشي رفته را بازگشت. با اين حال، واقعيت اين است که در وضعيت بنيادي عرضه و تقاضاي بازار با انتخاب بايدن اتفاق خاصي نيفتاده است و تا زماني که تحريم‌ها برداشته نشوند، نمي‌توان انتظار داشت قيمت دلار در يک جهت نزولي حرکت کند. از نظر اين دسته از معامله‌گران، بازار تا زماني که اطمينان بيشتري نسبت به رفع تحريم‌ها پيدا نکند، دشوار است که کف‌هاي قيمتي جديدي را به ثبت برساند. با اين حال، اين گروه باور دارند که دشوار است قيمت دلار به سادگي به نرخ‌هاي بالاي ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان برسد. از نگاه اين گروه، تقاضاي سفته‌بازي تا آمدن بايدن به کاخ سفيد تا حدي باز هم احتياط خواهد کرد. اگر جريان وقايع به سمتي پيش رود که احتمال رفع تحريم‌ها افزايش پيدا کند، قيمت دلار راه کاهشي را در پيش خواهد گرفت و در غير اين صورت، جريان افزايشي دست بالا را در معاملات حفظ خواهد کرد.

تقاضاي فصلي و تغييرات دلار
برخي از معامله‌گران ارزي باور دارند، جريانات و اخبار سياسي در نوسان روزهاي اخير اثر زيادي نداشته‌اند و بازار به‌دليل افزايش تقاضاي سنتي در اين مقطع از سال دچار افزايش قيمت شده است. از نگاه اين گروه، هر چقدر به پايان سال ميلادي نزديک‌تر مي‌شويم، تقاضاي ارز توسط شرکت‌هاي تجاري بيشتر مي‌شود، چرا که براي تسويه‌هاي سالانه خود نياز به دلار دارند. در کنار اين، برخي از واردکنندگان در اين مقطع از سال عموما تمايل دارند که کالاهاي مورد نياز خود براي انتهاي سال را ثبت سفارش کنند و همين مساله باز هم سمت تقاضا را قوي‌تر مي‌کند. عده‌اي نيز اعتقاد دارند، به‌دليل انتظار براي افزايش سفرها در زمان کريسمس و تعطيلات ميلادي، قيمت در جهت افزايشي قرار گرفته است. در کنار اين، گروهي عنوان مي‌کنند که در سمت عرضه ارز اتفاق خاصي رخ نداده است که انتظار کاهش معنادار قيمت‌ها را داشت. به باور اين عده بازار ارز به واسطه انتظارات حاصل از پيروزي بايدن، کاهش قيمت را تجربه کرد ولي با تخليه اين انتظارات، کمتر کسي تمايلي به فروش هيجاني ارز دارد. اين اتفاقات در حالي رخ مي‌دهد که گفته مي‌شود دولت براي سال بعد قيمت ارز در بودجه را حدود ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان تعيين کرده و عنوان شده است که انتظار افت قيمت‌ها در بازار ارز به ميزان قابل توجهي را دارد.

در اين ميان، معامله‌گران کاهشي عنوان مي‌کنند که بايد نوسانات ارزي را به شکل پله‌اي بررسي کرد. آنها اعتقاد دارند شرايط به گونه‌اي نيست که بتوان براي قيمت دلار به‌صورت درازمدت پيش‌بيني خاصي داشت، چرا که به ميزان قابل توجهي حرکات آتي دلار به اخبار سياسي بستگي خواهد داشت. به باور اين گروه، کف اول و سنگين بازار در شرايط کنوني محدوده ۲۳ هزار و ۸۰۰ توماني است و زماني که شکسته شد، در مرحله دوم مي‌توان به فکر فروش ارز به مقصد ۲۱ هزار تومان بود.