معمای قورباغه؛ نقش خشونت، پول و رقابت در یک توقیف

آخرين خبر/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
سريال قورباغه در موقعيت بيسابقهاي قرار دارد، حتي يک سکانس از آن پخش نشده با دستور قضايي توقيف شده است، پيش از اين هم سايه توقيف بر سرش بود، اما با قاطعيت اعلام شد ۲۴ آذرماه ساعت ۲۰ اولين قسمت آن از پلتفورم نماوا پخش ميشود. حالا هم حاشيهها، شايعات و گمانهزنيها ادامه دارد. بعيد به نظر ميرسد اين حواشي به راحتي پايان يابد.
قورباغه اولين تجربه سريال سازي هومن سيدي، اولين تجربه حضور نويد محمدزاده و صابر ابر به عنوان دو ستاره سينما در يک سريال است. در کنار اين سه، سحر دولتشاهي و فرشته حسيني هم در اين مجموعه حضور دارند، تا به اندازه کافي مخاطب را قانع کنند که منتظر اين سريال باشد.
از سال ۹۸ که خبر ساخت قورباغه منتشر شد، اين فضاي انتظار وجود داشت و هر روز نيز با استراتژيهاي تبليغاتي سازندگان آن و همچنيني حواشي رنگارنگ آن تقويت شد. حرف و حديث و شايعات فراواني پيرامونش وجود داشت، از دستمزد ۷۰۰ ميليوني نويد محمدزاده گرفته تا پخش سريال از نتفليکس.
در اين بين شيوع ويروس کرونا در روند ساخت سريال اختلال ايجاد کرد، اما از جهاتي هم به سود پروژه بود. با شيوع کرونا شبکه خانگي نفوذ و محبوبيت بالايي در جامعه يافت، به ويژه دو پلتفورم نمآوا و فيليمو از اين وضعيت به خوبي بهره بردند. طبيعتا با رونق گرفتن شبکه خانگي توليدات آن نيز سود سرشاري را کسب ميکنند.
تاخير در پخش سريال و ماجراي توقيف
بلاخره پس از گذشت چند ما اواخر تابستان اعلام شد که "قورباغه" در پاييز عرضه ميشود، ابتدا گفته ميشد مهر و يا آبان اين اتفاق رخ ميدهد اما، باز هم نشد، پس از آن تاريخ سوم آذر ماه به عنوان زمان پخش سريال اعلام شد، باز هم به تاخير افتاد.
اين باره هومن سيدي نويسنده و کارگردان سريال سکوت خود را شکست و در يادداشتي با عنوان "تکليف قورباغه چيست؟" اين پرسش را مطرح کرد که آيا اين سريال "توقيف" شده است؟
او در يادداشت خود از اين پرده برداشت که سريال از مدتها پيش آماده شده بود، اما مدام عرضه آن به تاخير افتاده است. او نوشت: "تهيه کننده محترم به بنده رسما اعلام کرده که مجدد امکان پخش در ((آذر)) هم وجود ندارد؛ و ما بايد به خواسته ارشاد پخش رو به اول ((دي))ماه موکول کنيم."
او در ادامه از حسين انتظامي معاونت سينمايي وزارت ارشاد اين سوال را مطرح کرد که"چطور ممکن است که ما با داشتن پروانه نمايش از شوراي محترم همچنان بلاتکليف بمانيم؟"
سيدي در ادامه افزود: «ما مجبوريم تاريخ پخش را به اول ((دي))ماه موکول کنيم کسي هست که اين اطمينان را بدهد که دي به بهمن يا اسفند يا به هر ترتيبي به سال بعدي موکول نخواهد شد؟»
پس از انتشار اين يادداشت و بازتاب گسترده آن قاطعانه اعلام شد که سريال قورباغه ۲۴ آذر ماه عرضه ميشود. نماوا هم به عنوان پلتفورم پخش سريال تبليغات گستردهاي را آغاز کرد. بيلبوردهاي قورباغه پايتخت را پر کردند و شبکههاي اجتماعي مملو از پوسترهاي اين سريال شد.
اما در چيزي نگذشت که سنگ جديدي پيش پاي آن انداخته شد. ساترا يا سازمان تنظيم مقرارت رسانههاي صوت و تصوير فراگير است که نهاد نظارتي برنامه شبکههاي خانگي است، قورباغه را براي مخاطبان زير ۱۸ سال ممنوع کرد. اين موضع انتقادهايي را برانگيخت. غلامرضا موسوي رييس صنف تهيه کنندگان در يادداشتي نوشت: "ظاهرا ساتراييها نميدانند که زير ۱۸ سال براي فيلمهاي نيمه پورنو، پورنو و بسيار وبسيارخشن در دنيا استفاده ميشود."
با اين حال توليدگنندگان سريال در اين باره اظهارنظري نکردند و هيچ نگفتند، در واقع اين موضوع را پذيرفتند. با نزديکتر شدن به موعد پخش قسمت اول قورباغه تبليغات آن نيز به صورت فراگير ادامه داشت. تا اينکه درست روز ۲۴ آذر ماه حوالي ساعت ۲۰ نماوا اعلام کرد که پخش "قورباغه" با دستور قضايي متوقف شده است. اطلاعيه نماوا تاکيد داشت که اين توقيف به منظور "پايش و نظارت" صورت گرفته است. نماوا تاکيد کرد که مصرانه به دنبال تعيين وضعيت پخش سريال است.
نماوا تلاش کرد که اين اميد را زنده نگه دارد که سريال بلاخره عرضه خواهد شد. ماندگاري تبليغات محيطي سريال نيز در سطح شهر اين را نشان ميدهد که احتمالا توقيف آن موقت است.
در اين بين روزنامه هفت صبح روز سه شنبه در گزارشي مدعي شد که "قورباغه" از اول دي ماه پخش خواهد شد. اين روزنامه نوشت: " گويا حکم قضايي از مدتها پيش براي سريال صادر شده بوده و براساس اين حکم، قرار بوده قسمت اول آن روز يک دي توزيع شود، اما براساس برخي رايزنيها قرار ميشود يک هفته زودتر از تاريخ حکم اعلام شده، سريال را توزيع کنند. نهايتا درست در روز توزيع، با استناد به همان حکم اوليه، جلوي انتشار گرفته ميشود تا سريال درست در زمان اعلام شده در حکم قضايي توزيع شود؛ بنابراين ديگر مشکلي برسر راه انتشار آن در روز اول دي وجود نخواهد داشت."
تا لحظه تنظيم اين گزارش نه نماوا و نه هيچ يک از عوامل فيلم رسما اين ادعا را تائيد نکردند. از طرف ديگر برخي رسانهها ميگويند موضع جدي است و احتمال ادامه توقيف سريال وجود دارد.
با وجود اينکه مدتهاست "قورباغه" دچار حاشيه شده است، اما هيچ کس نميداند مشکل اصلي بر سر چيست؟ چرا پخش سريال به تعويق افتاده است و حالا هم توقيف شده است. سه گمانهزني قوي در اين رابطه وجود دارد.
ردپاي محمد امامي و مسائل مالي
تهيه کننده قورباغه علي اسدزاده است که در ساخت سريال "شهرزاد" نيز همکاري داشت. علي اسدزاده مديرعامل تصوير گستر پاسارگاد يکي از شريک محمد امامي در پروژه شهرزاد بود. محمد امامي يکي از متهمان اصلي پرونده فساد در صندوق ذخيره فرهنگيان و بانک سرمايه است.
فسادي که دامن سريال شهرزاد را گرفت و گفته شد که با پول کثيف توليد شده است.
سندي منتشر شده که نشان ميدهد محمد امامي در سال ۹۷ به عنوان رييس هيات مديره تصوير گستر پاسارگارد معرفي شده و اسدزاده نيز مديرعامل آن است. حالا هم ظن آن وجود دارد که پولهاي آلوده به پروژه قورباغه تزريق شده باشد و توقيف موقت آن هم در اين راستا و براي بررسي بيشتر است.
به ويژه آنکه در يکي از جلسات دادگاه امامي او تاکيد کرد که پيش توليده سه سريال ايراني را همچنان در دست دارد. در همين راستا اوايل آذرماه هشتگ "از شهرزاد تا قورباغه" در شبکههاي اجتماعي به راه افتاد که در آن برخي خواستار توقيف سريال قورباغه شده بودند.
با اين حال پس از اين حرف و حديثها علي اسدزاده تهيه کننده سريال گفت: «پلتفورم نماوا سرمايهگذار قورباغه است و من تهيه کننده آن» او تاکيد کرد: «اين سريال ارتباط مالي و معنوي با هيچ شخص حقيقي و حقوقي و همچنين تصويرگستر پاسارگاد ندارد.»
او تاکيد کرد: "ليست تمام اسناد و مدارک مالي سريال «قورباغه» موجود و در صورت درخواست مراجع رسمي آماده ارائه است."
رقابت نماوا و فيليمو
تا سال گذشته فيليمو و نماوا دو پلتفورم بزرگ "وياودي" با يکدگير اتحاد داشتند، اما پس از بحران کرونا و افزايش نفوذ اين دو پلتفورم در ميان مردم، رفاقتشان تبديل به رقابت شد. تا پيش از آن سريالها و برنامههاي مختلف به صورت مشترک در هر دو پلتفورم عرضه ميشد، اما حالا شرايط تغيير کرده است، درآمد و سود بيشتر اختلاف اين دو نيز دامن زده است.
نماوا و فيليمو در رقابت با يکديگر، مدتي است که تصميم به جدا کردن محتواي پخش انحصاري خود گرفتهاند و نتيجه اين اختلاف را ميتوان در جمله ثبت شده در ابتداي تيزر قورباغه ديد که پخش انحصاري آن به نماوا سپرده شده است.
فيليمو هم اين روزها پخش سريالهاي "مرداب"، "ملکه گدايان" و "خوب، بد، جلف" را به طور اختصاصي در اختيار دارد و انيميشن طنز "ديرين ديرين" را هم دو روز در هفته منتشر ميکند.
نماوا هم علاوه بر "قورباغه" برنامه "هم رفيق" با اجرا و کارگرداني شهاب حسيني را هم در انحصار پخش خودگرفته است.
شايعه اين است که تاخير در پخش "قورباغه" در نتيجه اين رقابت است. در همين راستا بعد از اينکه رسانهها، اختلاف مالکيتي را دليل تعويق پخش قورباغه دانستند، روابط عمومي سريال «قورباغه» نسبت به اين موضوع واکنشي تند داشته و انگشت اتهام را به سمت رقيب خود، "فيليمو"، يکي ديگر از پلتفرمهاي مهم وياودي کشور گرفت: «متاسفانه افرادي با هدف تخريب در آستانه پخش سريال شروع به دروغ پردازي نموده اند از جمله پلتفرم وي او دي بزرگي که سريال به ايشان فروخته نشده است منشا اين شيطنت هاست.»
خشونت و پليسکشي
در کنار اين دو روايت، موضوع سومي هم براي توقيف "قورباغه" مطرح شده است. گفته ميشود محتواي سريال در اين رابطه موثر بوده است. "خشونت" و "پليسکشي"، در اين سريال را عامل توقيف آن ميدانند. اين روايت بيشتر از سوي رسانههاي اصولگرا مطرح شده است. احتمال جدي بودن ورود دستگاه قضايي به اين ماجرا به خاطر اشکالات محتوايي وجود دارد، در اطلاعيه نماوا ۲۴ آذرماه نيز اشارهاي به آن شده بود.
پس از توقيف هم برخي منابع خبري به اين موضوع تاکيد کردند. روزنامه کيهان در اين رابطه نوشت: «سازندگان يکي از سريالهاي شبکه نمايش خانگي حاضر به انجام اصلاحيههاي نهادهاي نظارتي نيستند. اين اثر، يکي از خشنترين سريالهاي شبکه نمايش خانگي است که در نخستين قسمت مخاطب خود را به پليسکُشي ترغيب و تشويق ميکند! نقطه عطف روايت قسمت اول اين سريال، کشته شدن مأمور انتظامي است و اين ماجرا طوري طراحي شده که مخاطب به اين کار تشويق ميشود!»
اين روزنامه تاکيد کرد "مسئولان نيروي انتظامي بهخصوص ناجي هنر از محتواي ملتهب اين سريال مطلع نيستند و سازندگان هم از حذف مفهوم پليسکشي در اين سريال امتناع ميکنند." اين در حالي است که اطلاعيه نماوا تاکيد دارد که قورباغه پروانه نمايش از «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي»، مجوز از «سازمان تنظيم مقررات صوت و تصوير فراگير (ساترا)»، و تاييديه از «موسسه ناجي هنر» را دارد.
در ادامه همين خط خبري روزنامه فرهيختگان نيز به نقل از منابعي نوشته است: «سکانس و فضاي پليسکشي در قسمت اول و حتي قسمتهاي بعدي اين سريال وجود دارد و با وجود اصرار نهادهاي نظارتي، عوامل سريال حاضر به حذف سکانس پليسکشي نميشوند.»
فرهيختگان در ادامه درباره سکانسهاي مناقشه برانگيز توضيح داده است: «نمايش عريان قتلهاي مختلف با وسايل عجيب مانند بيل يا چکش و ارائه تصويري خشن و متوحش که ظاهرا جوانانش براي زندگي بهتر چارهاي جز خلاف کردن ندارند از مشکلات اصلي اين سريال بوده است. توصيه به تغيير وضعيت موجود از مسير آنارشي سخت و حتي ارائه تصوير زننده از دوران دفاع مقدس در فلشبک يکي از قسمتها و نمايش صريح و طولاني استعمال موادمخدر و مشروبات الکلي از محتويات ديگر اين سريال است که مشخص نيست با ذکر اين موارد در فيلمنامه از ارشاد مجوز گرفته است يا خير؟»
با اين حساب اگر اين حرفها صحت داشته باشد، ممکن است که ماجراي توقيف قورباغه بيخ پيدا کند و حتي تا مدتها تداوم يابد. جريان اصولگرا نيز فشار رسانهاي خود را در اين بين متمرکز کرده و شوراي نمايش و وزارت ارشاد را متهم ميکند.
با اين حال سکوت عوامل سريال و بيانيه نماوا در کنار ادامه حضور تبليغات سريال در شهر اين اميدواري را تداوم ميدهد که "قورباغه" به زودي عرضه شود.
در اين بين يک ديدگاهي هم وجود دارد که اين اتفاقات، حاشيهها و ... را در راستاي فضاسازي براي فروش سريال ميداند. اين گروه سکوت عوامل سريال پس از توقيف و همچنين حواشي پيشين آن را هم در اين راستا ارزيابي ميکنند. اين گروه منتظرند که ناگهان اعلام شود "قورباغه" توزيع ميشود.
درباره قورباغه
قورباغه سريالي درام، اجتماعي و رازآلود با هنرنمايي نويد محمدزاده، صابر ابر، سحر دولتشاهي، فرشته حسيني، مهران غفوريان، آناهيتا افشار، محمد امين شعرباف، احسان منصوري، نيما مظاهري، سعيد حاج علي، سيامک اتفاقيان و هومن سيدي و نويسندگي و کارگرداني هومن سيدي و تهيه کنندگي علي اسدزاده محصول سال ۹۹-۱۳۹۸ است.
اين سريال با حال و هوايي معمايي به مشکلات اجتماعي و تاثيرات فردي آن ميپردازد و توسط پيمان شادمانفر در کشورهاي ايران و تايلند فيلمبرداري شده است.
موسيقي قورباغه را بامداد افشار ساخته و اين اولين تجربه هومن سيدي در کارگرداني يک مجموعه داستاني به حساب ميآيد. همچنين قورباغه اولين سريالي است که بازيگران مطرحي، چون نويد محمدزاده و صابر ابر در آن به ايفاي نقش پرداختهاند.
قورباغه در ۱۶ قسمت ۵۰ دقيقهاي ساخته شده است. ساخت اين پروژه حدود دو سال به طول انجاميده و عدهاي ميگويند اين سريال عظيمترين و بزرگترين پروژه شبکه نمايش خانگي به شمار ميآيد. البته شايد اين ادعا درست نباشد اما حالا پر حاشيهترين سريال به حساب ميآيد.
گفته ميشد که اين سريال از نتفليکس هم پخش خواهد شد که البته شايعهاي بيش نبود.
در خلاصه سريال آمده است: "من هميشه يه صندلي واسم کم بوده، کتم واسم تنگ بوده، کفشام برام کوچيک بوده، ساعتم خواب ميمونده و من ازش جلوتر حرکت ميکردم. دنيا براي من جاي کوچيکيه، احساس ميکنم همه جا بسته است و نميتونم نفس بکشم. انگار همه اين لحظهها رو قبلاً ديدم، درختا، صداي آبشار، قورباغهها، اونا رو زماني ميبينم که در حال مردنم."