رابطه سلبریتیها، شبکه بانکی و آقازادهها با شبکه عظیم قمار

اعتماد/متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
ليلاج هم اگر باشي از هستي ساقطت ميکنند
قمار و شرطبندي پديده جديدي نيست. سلبريتيها و شاخهاي مجازي هم چند سالي ميشود که مهمان توجهات مردم شدهاند. افرادي که تا همين چند سال پيش تنها استفادهاي که از معروفيتشان در مجازي ميبردند تبليغ دندانپزشکي و بوتيک و معروف کردن يک نفر با شات کردنش بود. مشکل از جايي شروع شد که از تقريبا سه سال قبل پيوند شومي بين سايتهاي شرطبندي و آدمهاي مشهور فضاي مجازي برقرار شد. سلبريتيها ديدند به جاي اينکه منتظر بمانند تا بابت يک استوري که آيا سفارش داده شود يا نشود دو ميليون تومان پول بگيرند، ميتوانند وارد يک بيزينس با سود چند صد برابري و پايدار بشوند. اين پيوند شوم در کنار ساختارهاي ضعيف و غيرشفاف فعاليتهاي مالي در ايران رشد هزار درصدي تعداد سايتهاي قمار و چند هزار درصدي گردش مالي اين تجارت در سه سال اخير را به وجود آورد؛ رشدي که نتيجه مستقيم آلوده شدن بخش قابلتوجهي از جوانان و نوجوانان به قمار است.
طبق اعلام آمار رسمي گردش مالي سايتهاي شرطبندي رقمي بين ۹ هزار تا ۱۲ هزار ميليارد تومان است. از همين مساله ميتوان به سادگي فهميد که به هيچ عنوان با پديدهاي ساده که يک گادفادر در پشت پرده به همراه چند تيم پشتيباني و تعداي آدم فريبخورده دارد طرف نيستيم. سيستمي که گردش مالياش چند برابر بودجه وزارت ورزش در سال ۱۴۰۰ است يک سيستم کثيرالوجوه است که بدون کمک برخي افراد قدرتمند و صاحب نفوذ در ارگانهاي رسمي کشور نميتوانسته شکل بگيرد. اينکه شبکه قمار در ايران چطور کار ميکند مهمترين سوالي است که در ابتدا بايد پاسخ داده شود. بدون روشن کردن سيستم و سازوکار شبکه قمار هر اقدامي براي مهار آن آب کوبيدن در هاون است. در اين مسير بايد از هياهوهاي شاخهاي اينستاگرامي و آنهايي که روي صحنه در حال نقش بازي کردن هستند عبور کنيم و برسيم به بک استيج. بايد از پرسيدن سوالهايي نظير «چرا شادمهر عقيلي هم سايت بت زد؟» يا اظهارنظرهايي مثل «دنيا جهانبخت با مهراد جم رل زد تا لايک و فالوورش بيشتر شه و سايتش پربازديدتر» يا پيگيري حاشيههايي همچون «چاقوکشيها و آدمرباييهاي فيک داوود هزينه» دستبرداريم و سوالهاي مشخصي را مطرح کنيم که جوابهايش بتواند ابعاد کوه يخي که زير آب رفته را نمايان کند. در اين گزارش سعي ميکنيم همين سوالها را مطرح کرده و با توجه به آخرين اطلاعاتي که در اين زمينه به دست آمده پاسخ دهيم.
هر آدم؛ يک مبلغ، يک سايت
اگر اخبار مربوط به سايتهاي قمار و شرطبندي را دنبال کرده باشيد حتما با نام «سعدالله اميرشقاقي» ملقب به دکتر و «فرشيد اميرشقاقي» ملقب به مونتيگو آشنا شدهايد. بارها و بارها نام اين پدر و پسر به عنوان افراد پشت پرده شبکه قمار پخش شده است. سعدالله در ترکيه است و مونتي بين ترکيه و اسپانيا در رفتوآمد. آنچه از اين دو نفر ميدانيم اين است که مونتي طراح پنلهاي بت است و پدرش وظيفه منيج کردن سيستم را برعهده دارد. درآمد آنها از مديريت شبکه قمار چند ميليون دلار در ماه است. البته خود سعدالله در گفتوگو با يکي از رسانهها هرگونه ارتباط با شبکههاي قمار و پسرش را تکذيب کرد و گفت: «من اصلا نميدانم قمار چيست و حتي بلد نيستم بنويسمش!» در چند وقت گذشته نه تنها کذب بودن اظهارات اميرشقاقي مشخص شد بلکه همه فهميدند دکتر و مونتي تنها کساني نيستند که شبکه مخصوص به خودشان را دارند.
«دنيا جهانبخت» از بزرگترين بازوهاي رسانهاي شبکه قمار با نزديک يازده ميليون فالوور در يک مصاحبه به اين نکته اشاره کرد که حداقل ده تيم همين کاري که سعدالله و فرشيد ميکنند را انجام ميدهند. او به صورت مشخص به «شادمهر عقيلي» اشاره کرد و گفت سايت «مجيک بت» کلا مربوط به يک تيم ديگر است. جالب توجه اينکه يکي از افتخارات دنيا جهانبخت فيلتر نبودن سايتي است که او تبليغ ميکند. او همين پنجشنبه شب گذشته و در اوج مبارزه نهادهاي امنيتي و قضايي با سايتهاي قمار در استورياش نوشت: «انفجبازا (منظور کساني که بازي انفجار را انجام ميدهند) لينک بدون فيلتر هميشه در بيو هست واسه اونايي که ميخوان» اين در حالي است که سايت او احتمالا پربازديدترين سايت قمار در ايران است!
متخصصان حوزه سيستمهاي آنلاين به اين نکته اشاره ميکنند که داشتن و گرداندن يک سايت بت اصلا کار سختي نيست و در واقع هر کسي بخواهد ميتواند با پرداخت مبلغي يک پنل شرطبندي مختص به خودش را داشته باشد. مساله اصلي اين است که آن سايت چقدر ميتواند مخاطب جذب کند؟ کما اينکه وجود بيش از ۲۰۰۰ سايت بت شناسايي شده در ايران در حالي که چند هزار سايت تا به حال فيلتر شدهاند نشان ميدهد که حتما قرار نيست يک نفر سلبريتي يا شاخ مجازي باشد تا بتواند در اين حوزه فعاليت کند. آدمهاي عادي نه تنها ميتوانند سايت خودشان را داشته باشند بلکه ميتوانند تبليغ هم بکنند. اين شبکه به صورتي است که هر کس در هر جايگاهي ميتواند در آن فعاليت کند و بسته به آدمهايي که به سايت قمار ميکشاند سود بگيرد. سيستم عضوگيري برخي سايتها که بيشباهت به شبکههاي هرمي نيست در همين راستا فعاليت ميکند. منتها وجود سلبريتيها براي اينکه بتوانند مخاطب ميليوني جذب کنند بسيار حائز اهميت است. حال ممکن است برخي از اين آدمهاي مشهور سايت بت خودشان را داشته باشند و برخي ديگر نيز ممکن است تنها وظيفه تبليغ را برعهده بگيرند و درصد خودشان را به جيب بزنند. گفته ميشود سلبريتيها رقمي بين ۵۰ تا ۶۰ درصد از درآمد يک سايت بت را به عنوان حق تبليغ دريافت ميکنند. حال ببينيد در مورد چه مبلغي صحبت ميشود که با وجود اختصاص ۵۰ تا ۶۰ درصدش به تبليغکننده باز هم مبلغ قابلتوجهي از آن باقي ميماند و به سرشاخههاي شبکه و ساير دستاندرکاران ميرسد.
سايت قمار، دنبال اعتبار
با وجود اينکه قمار پديدهاي فراگير و پرمخاطب به حساب ميآيد، گردانندگان اين شبکه از هر راهي براي اعتبار بخشيدن به فعاليتهاي خود استفاده ميکنند. نشان دادن زندگي لاکچري تنها بخشي از تلاش آنها براي اثبات صحت ادعاهايشان در مورد پربازده بودن شرطبندي است. اين گروه براي جذب حداکثري آدمها همهچيز را با هم قاطي ميکنند تا هر شخصي بنا بر تفکرات خودش جذب شود. مثلا تصور کنيد «ميلاد حاتمي» از افراد اصلي شبکه قمار در ترکيه و همسرش يک روز ويديوي رقصشان را در حالتي نيمه برهنه منتشر ميکنند و يک روز ويديوي عزاداري در ايام محرم را. يک روز هزار تومنيهاي لاي دسته پولهايشان را به نشانه بيارزش بودن مياندازند داخل سطل آشغال و يک روز از کمک به فقرا و نيازمندان دم ميزنند.
علاوه بر اين انديشههاي التقاطي، شبکه قمار از افرادي که در جامعه يا لااقل جامعه مجازي ايران اعتبار و وجاهتي خاص دارند هم سوءاستفاده ميکنند. آن افراد هم دانسته يا نادانسته در زمين آنها بازي ميکنند. از جمله اين اقدامات ميتوان از لايو گذاشتن شخصي نظير «حسن آقاميري» با برخي بازوهاي رسانهاي شبکه قمار نام برد. آقاميري يک روحاني خلع لباس شده است که در اينستاگرام بيش از ۳ ميليون دنبال کننده دارد و ويديوهاي سخنرانيهايش چندين ميليون بيننده جذب ميکند. اين شخص گرچه خلع لباس شده اما هنوز وجاهت يک شخص روحاني را يدک ميکشد. ضمن اينکه سخنرانيهاي او که اغلب اعتراضي است، بين قشر روشنفکر نيز طرفداراني پيدا کرده. غير از لايو گذاشتن که عملي آگاهانه است، بازوهاي تبليغاتي شبکه قمار از برخي ترفندهاي کوچک ولي تاثيرگذار ديگر نيز استفاده ميکنند. به عنوان مثال مدتي پيش «امين فردين» خبرنگار به اصطلاح پاپاراتزي و يکي از اعضاي تيم رسانهاي شبکه قمار در لايو با «پويان مختاري» خواننده و ديگر بازوي بزرگ رسانهاي شبکه، خطاب به او ميگويد: «ميخواي زنگ بزنم حسن آقاميري؟» پويان مختاري ميپرسد: «مگه جوابتو ميده؟» فردين هم جواب ميدهد: «خودت چي فکر ميکني؟» و بعد شماره آقاميري را ميگيرد و چند ثانيه با او همکلام ميشود. فردين در اين ديالوگ کوتاه نشان ميدهد صميميتي بين او و آقاميري وجود دارد. گرچه آقاميري قبول نکرد صدايش بيايد روي اسپيکر تا همه بشنوند اما جواب دادن او و همصحبت شدنش با فردين، تاثيري که آن افراد ميخواستند را گذاشت. آن ويديو در روزهاي بعد با تيتر تماس تلفني امين فردين و حسن آقاميري در فضاي مجازي ترند شد. احتمالا برخي آدمهايي که نسبت به اين سايتها ظنين بودند ولي به آقاميري اعتماد داشتند، با خودشان گفتند شايد اين سايتهاي بت آنقدرها هم که ميگويند چيز بدي نباشد. اين ترفندهاي ريز همان اعتباري که شبکه قمار ميخواهد را به وجود ميآورد. در اين زمينه «سالار غلامي» کاپيتان سابق تيم ملي بوکس داستان جالبي تعريف ميکند. غلامي که اکنون کاناداست ميگويد به او هم پيشنهاد شده بود سايتهاي قمار را تبليغ کند و در ازاي آن ماهيانه حداقل ۱۰ هزار دلار نقد دريافت کند. غلامي ميگويد به آنها گفتم من آدم معروفي نيستم و به دردتان نميخورم اما آنها جواب دادند ما اعتبار تو را لازم داريم. با اين حال غلامي ميگويد من به دليل اعتقادات مذهبيام پيشنهادشان را نپذيرفتم. کاملا مشخص است که شبکه قمار براي جذب ورزشکاران ميخواهد از يک قهرمان سابق که اتفاقا خيلي هم بيحاشيه است سود ببرد.
شبکه بانکي؛ بازوي اصلي
هنگامي که يک سايت قمار راه ميافتد و اعتبار لازم را براي جذب مخاطب کسب ميکند آدمهايي براي بازي وارد پنل ميشوند. آنها براي شروع بايد حساب کاربري خود را شارژ کنند. هر پنل شرطبندي چند روش براي دريافت و پرداخت پول دارد. اين کار از طريق کارت به کارت، ووچر، ارزهاي ديجيتال يا درگاه بانکي انجام ميشود. پيگيريها نشان ميدهد تمام ۱۳ درگاه فعال کشور در اين راه مورد سوءاستفاده قرار گرفتهاند. بعد از شارژ و انجام بازي وقتي يک نفر اصطلاحا ميبازد پول به يک حساب عادي در يکي از بانکهاي ايران منتقل ميشود و سپس از طريق تبديل شدن به ارز يا پول ديجيتال از کشور خارج ميشود. در اين بين اما اتفاقاتي ميافتد که بسيار عجيب است.
اول از همه سوال اينجاست که شبکه الکترونيک پرداخت کارت يا به اختصار «شاپرک» که زيرنظر بانک مرکزي کار ميکند چطور به اين سايتها سرويس ميدهد؟ اين سرويسدهي از دو طريق انجام ميشود؛ اول از همه ذکر اين نکته ضروري است که هر شخص يا کسب و کاري براي داشتن درگاه دريافت وجه به صورت آنلاين بايد توسط مراجع ذيصلاح تاييد شود و بعد نماد اعتماد يا enamad بگيرد. با اين حال ممکن است عدهاي براي يک کسب و کار مجاز مثل کتابفروشي درگاه دريافت کنند و سپس آن را به سايت قمار بفروشند يا اجاره دهند. راه دوم اين است که يک صفحه واسط براي اتصال به شاپرک در سايتهاي بت طراحي ميشود که اطلاعات حساب بانکي شخص را ميگيرد و بعد خود صفحه واسط به عنوان يک مشتري از يک درگاه ثبت شده و مجوزدار پول را انتقال ميدهد. به عنوان مثال يکي از سايتهايي که نقش اين واسط را برعهده داشت و سپس فيلتر شد سايت «پارسيگرام» متعلق به فرشيد اميرشقاقي بود. اين سايت در توضيح خودش نوشته بود: «نسل جديد سيستم پرداخت اينترنتي پارسيگرام امنترين سيستم پرداخت اينترنتي با ارايه کارت مجازي و درگاه پرداخت و سيستم پرداخت اتوماتيک بانکي براي اولين بار در ايران» اين سايت با اينکه فيلتر شده هنوز فعال است و از شبکه بانکي رسمي ايران براي فعاليتهايش استفاده ميکند!
از ديد کارشناسان امور بانکي و رايانهاي برخورد با چنين جرايمي کار سادهاي است. با اين حال تنها اقدام عملي که در اين رابطه حداقل تا قبل از بالا گرفتن تب شرطبندي صورت گرفت نامهاي به تاريخ ۲۶ اسفند ۹۶ بود که در آن «م.ق» از مديران پيشين شاپرک که در ۱۱ خرداد امسال از سمتش استعفا داد، به افراد زيرمجموعهاش در مورد سوءاستفاده از درگاههاي بانکي هشدار داد. م.ق در چند ماه گذشته به دليل استفاده علني شبکه قمار از شبکه بانکي کشور تحت فشار زيادي قرار گرفت. «محمد جرجندي» کارشناس جرايم سايبري ساکن امريکا که مدتهاست روي پرونده شبکه قمار کار ميکند ادعاي جالبي در مورد وي مطرح کرده است. جرجندي ميگويد، طي تحقيقاتم به نام م.ق برخوردم و براي اولينبار نامش را در ارتباط با شبکه قمار به همراه تصويرش در کانال خبررساني «وبآموز» منتشر کردم. بلافاصله فردي ناشناس به من پيام داد و گفت هرقدر بخواهي به تو پول ميدهم و پست مربوط به او را حذف کن. من قبول نکردم اما بعدها فهميدم آن شخص ناشناس مونتيگو پسر سعدالله اميرشقاقي بوده است.
حسابهاي اجارهاي
بعد از شارژ شدن حساب فردي که قصد بازي دارد، دو اتفاق ميافتد؛ يا فرد برنده ميشود يا بازنده. اگر برنده شود حساب کاربرياش افزايش پيدا ميکند و آن شخص ميتواند پولش را برداشت کند يا دوباره بازي کند. اگر هم ببازد پول به حساب سايت بت ميرود. در حالت اول برخي سايتها به جز سقف تراکنش روزانه مشکل ديگري در پرداخت پول فرد برنده ندارند اما بارها و بارها ديده شده افراد بعد از بردن مبالغ سنگين توسط ادمين سايت بلاک شدهاند يا حساب کاربريشان مسدود شده يا به بهانههاي واهي نظير دور زدن قوانين سايت جريمه شدهاند و پول از حساب کاربريشان کسر شده. به بيان سادهتر در موارد بسياري پولي که فرد برنده شده توسط سايت دزديده ميشود. اين جدا از مواردي است که سايت حين بازي دست به تقلب ميزند. مثلا اگر شما تخته نرد بازي کنيد و طرف مقابل «شخص» نباشد سايت به راحتي ميتواند با دستکاري در اعداد تاس شما را بازنده کند. در بازيهاي ديگر نظير «انفجار» يا «سنگ کاغذ قيچي» که رسما برنده را سايت تعيين ميکند.
در حالت دوم که فرد ميبازد، همانطورکه گفته شد پول به حساب سايت ميرود. حساب سايت هم يک حساب معمولي مثل حساب همه ماست. برخي مواقع آن حساب متعلق به دارنده سايت بت است و برخي اوقات ممکن است آن حساب اجارهاي باشد. حتما در چند وقت اخير با آگهيهاي تبليغاتي حساب اجارهاي برخورد کردهايد. عدهاي در فضاي مجازي با وعده پرداخت مبلغي معين در ماه کارت بانکي شما را اجاره ميکنند و به شما وعده ميدهند که وقتي کارت به شما بازگردانده شود با توجه به تراکنشهاي مالي بسيار زياد آن ميتوانيد به راحتي وام بگيريد و چه و چه. ضمنا به شما تاکيد ميشود کار غيرقانوني با کارت انجام نميشود! اما در واقع يکي از مصارف استفاده از کارتهاي اجارهاي اختصاص آن به سايت بت و پولشويي است. طبق آخرين اطلاعات بيش از ۲۰ هزار حساب اجارهاي در کشور شناسايي و مسدود شده و البته تعداد بسيار زيادي از اين نوع حسابها هنوز مشغول فعاليت هستند. آنطورکه شنيده شده شبکه قمار در برخي بانکها افرادي دارند که وظيفهشان کنترل اين حسابهاي اجارهاي است. گاهي پيش ميآيد به دليل مشکوک بودن يک حساب به خاطر گردش مالي عجيب يا شکايت افراد بازنده، دستور قضايي مسدود شدن آن حساب صادر ميشود اما گماشتگاني که در بانک کار ميکنند هميشه زودتر متوجه ميشوند و خبر را به گوش دارنده حساب ميرسانند تا او قبل از مسدود شدن آن را خالي کند. همچنين وکلايي در سطح کشور مشغول به فعاليت هستند که کارشان باز کردن حسابهاي مسدودشده شبکه قمار است.
پولشويي
وقتي پول در يک حساب جمعآوري شد، از طريق تبديلش به ارز ديجيتال يا پول الکترونيکي که قابل ردگيري نباشد از کشور خارج ميشود. به اين کار پولشويي گفته ميشود. پولشويي مهمترين فرآيند در انتقال پول به خارج از کشور است، چراکه شايد در کشوري همانند ترکيه مهم نباشد پولي که از ايران ميرسد چگونه به دست آمده اما براي استفاده از اين پول در کشورهايي نظير انگلستان، اسپانيا يا امريکا مهم است که فرد ثابت کند پول کثيف نيست. پول حاصل از کار غيرقانوني پول کثيف ناميده ميشود. صرافيهايي در ايران وجود دارند که عمليات تبديل ريال بازندهها به پولهاي الکترونيک يا ارزهاي ديجيتال و فرستادنش به خارج کشور را برعهده دارند. خيلي از اين صرافيها رسمي هستند و از بانک مرکزي مجوز فعاليت دارند. ارزهايي که توسط صرافيها تبديل ميشود از طريق کشورهاي ديگر به هيچ عنوان قابل شناسايي نيستند، بهخصوص اينکه ايران جزو FATF هم نيست. بعد از انتقال پول به خارج براي شاکيها تنها ردي که باقي ميماند همان حسابهاي اجارهاي است. براي همين بسياري از افرادي که کارت بانکي خود را اجاره دادهاند با مشکلات پيچيده قضايي مواجه ميشوند. آنها بايد پاسخگوي پولهاي دزدي باشند که در حسابشان وارد و از آن خارج شده است. افرادي که کارتهايشان را اجاره ميدهند عمدتا از قشر ضعيف جامعه هستند و براي رهايي از مشکلات اقتصادي حاضر ميشوند کارت بانکي خود را دراختيار ديگران قرار دهند. اين در حالي است که فرآيند شناسايي صرافها بسيار راحت است، چراکه تعداد آنها محدود است و ضمنا همه صرافيها هر هفته ميلياردها تومان را تبديل به ارز ديجيتال نميکنند!
شخم زدن!
اما باختن سرمايه در بازي تنها اتفاق بدي نيست که براي يک فرد در سايت قمار رخ ميدهد. وقتي او از سايت خارج ميشود ممکن است مورد فيشينگ قرار بگيرد و تمام حسابش خالي شود. فيشينگ يعني تلاش براي به دست آوردن اطلاعاتي مانند نام کاربري، گذرواژه، اطلاعات حساب بانکي افراد. در واقع آن سرورهاي واسط ميتوانند با ذخيره کردن اطلاعات کارت بانکي شما، حسابتان را خالي کنند. در اين بين لازم است با اصطلاحي به نام «شخم زدن» آشنا شويم. شخم زدن به اين معناست که سايتهاي بت نيمهشب به حسابهايي که اطلاعاتشان را دراختيار دارند سر ميزنند و پولهاي توي حسابها را کمکم خالي ميکنند. اگر هم خود مالک سايت بت حوصله شخم زدن نداشته باشد آن اطلاعات را با مبلغ قابلتوجهي به شرکتهايي که کارشان شخم زدن است، ميفروشد. آنها هرقدر در بياورند مال خودشان است. روايتهاي بسياري از افراد مختلف شنيده شده که شب خوابيدهاند و صبح با انبوهي از پيامهاي برداشت وجه از حسابشان مواجه شدهاند. بعضا گفته ميشود با راه افتادن رمز پويا فيشينگ ناممکن شده ولي بايد توجه داشت که گرچه با وجود رمز يکبار مصرف کار براي سارقان سخت شده اما ناممکن نيست. سرورهاي واسط ميتوانند همان زمان که شما قصد واريز وجه داريد، مبلغ را دستکاري کنند يا با کم کردن جزيي اما مداوم مبالغي که نياز به رمز پويا ندارد حساب را خالي کنند. پولهايي که از فيشينگ به دست ميآيد دوباره به يک يا چند حساب اجارهاي منتقل و از آنجا به صرافي ميرسد و بعد راهي خارج ميشود.
شبکه بانکي و صرافيها چطور سود ميبرند؟
همانطورکه گفته شد افراد بسياري در بدنه ارگانهاي رسمي کشور به شبکه قمار سرويس ميدهند. آنها دستمزد خود را دريافت ميکنند و البته رسما مجرم به حساب ميآيند. با اين حال شبکه بانکي کشور بدون اينکه به شکل مشخص درگير شبکه قمار باشد از وجود آن سود ميبرد و سود ميرساند. سيستم بانکي ايران يک سيستم سودمحور است. يعني ميزان پول در گردش و تعداد تراکنش برايش اهميت دارد؛ اهميتي فراتر از امنيت حساب کاربران يعني مردم. شکل وامدهي بانکها و محاسبه سودها در کنار نحوه فعاليت آنها در بازار سرمايه که به جاي توليد به سمت بازارهايي نظير مسکن و اتومبيل و ارز و طلا ميرود رويکرد بانکها را ثابت ميکند. سيستم بانکي به راحتي ميتواند شبکههاي قمار را شناسايي کند اما بيشتر ترجيح ميدهد سود حاصل از تراکنشهاي مالي اين شبکه که رقمي وحشتناک ميشود را دريافت کند در حالي که عملا کاري غيرقانوني هم انجام نداده. در اهميت سود تراکنشها همين بس که در چند سال گذشته انواع و اقسام سيستمهاي پرداخت آنلاين معرفي شدهاند که هيچ هزينهاي بابت ارايه خدمات به کاربران دريافت نميکنند ولي با تبليغهاي ميلياردي در تلويزيون مدام مردم را به استفاده از سيستم پرداخت خودشان تشويق ميکنند. دليل اين کار همان سودي است که بابت هر تراکنش ميبرند که شايد مبلغ بسيار ناچيزي باشد اما در ابعاد وسيع تبديل به رقمي بسيار بزرگ ميشود. اين دقيقا ذهنيت صرافها هم هست. آنها نيز سود خودشان را از چينج کردن ريال به ارز دريافت ميکنند و برايشان مهم نيست پول از کجا آمده است. هرچند دقيقا ميدانند.
مثلث بانک مرکزي، قوه قضاييه و پليس فتا
بهطور کلي ميتوان گفت نهادهاي قوه قضاييه، نيروي انتظامي (پليس فتا)، وزارت اطلاعات، شبکه بانکي و وزارت ارتباطات بهطور مستقيم با معضل شبکههاي قمار درگير هستند. البته به صورت کليتر همه دستگاههاي کشور به نوعي با اين پديده روبهرو هستند که در جاي خودش مفصل بررسي خواهد شد. نهادهاي ذکر شده در سه سال گذشته و مخصوصا در دو، سه ماه اخير با بالا گرفتن فعاليت شبکه قمار اقداماتي را انجام دادهاند. امين مهاجر مدير ارشد امنيت اطلاعات بانک مرکزي گفت: «اين بانک پروژههاي مهمي را با همکاري پليس فتا و دادستان براي مبارزه با درگاههاي مرتبط با قمار و شرطبندي هستند طراحي کرده است که يکي از اين پروژهها فراهم شدن امکان شناسايي هوشمند اين سايتها است.» همچنين به گزارش روابط عمومي بانک مرکزي، تشکيل کارگروه تخصصي، همکاري با پليس فتا و مرکز مبارزه با پولشويي وزارت اقتصاد و معاونت فضاي مجازي دادستاني به همراه تدوين آييننامه مبارزه با سايتهاي شرطبندي و قمار ازجمله ساير اقدامات بانک مرکزي در برخورد با سايتهاي شرطبندي است. فيلتر شدن سايتها، دستگيري سرشبکههاي داخلي، تلاش براي استرداد متهمان از خارج کشور به داخل، مسدود کردن حسابها، اطلاعرساني در حوزه نحوه فعاليت سايتهاي شرطبندي و آگاهسازي مردم از ساير اقداماتي است که در حال انجام است. با اين وجود به نظر ميرسد باتوجه به گستردگي موضوع و پيچيدگي روابط قدرت در اين شبکهها مشکل به اين زوديها حل بشود.
سردار وحيد مجيد چندي قبل در گفتوگو با روزنامه جامجم، ضمن تاکيد بر افزايش صعودي سايتهاي قمار و شرطبندي از سال 96 تاکنون، دليل رشد فعاليت اين شبکهها را، افزايش تعداد کاربران اينترنت و شبکههاي اجتماعي مثل اينستاگرام و تلگرام در کشور اعلام کرده و گفته بود: «در سال 90، تعداد اين سايتها به تعداد انگشتان دست هم نبود ولي در سالهاي ۹۷ و ۹۸، ۹۵۰۰ سايت فعال در اين حوزه را شناسايي کرديم و ۱۹۲۰متهم دستگير و تحويل مقام قضايي شدند. در 8 ماهه امسال هم 3 هزار و 500 سايت شرطبندي را شناسايي و ۶۰۳ متهم را در اين رابطه دستگير کرديم. البته دستگيرشدگان، سرپلهاي ارتباطي در داخل کشور هستند اما افرادي که در خارج از کشور اين شبکهها را هدايت ميکنند هم، تحت پيگرد قرار ميدهيم چنانکه چندي قبل يکي از اين سرکردهها را در خارج از کشور دستگير کرديم و به ايران بازگردانديم و حالا هم يکي ديگر از سرکردهها با لقب پدرخوانده سايتهاي شرطبندي، در ترکيه زندگي ميکند که اقدامات لازم قضايي-پليسي براي بازگرداندن او و همدستانش به کشور انجام شده و پيگير آن هستيم.» آنطورکه مشخص شده افراد صاحب نفوذي در بدنه نهادهاي مسوول وجود دارند که به شبکههاي قمار متصل هستند و در ازاي دريافت مبالغي هنگفت خدماتي به گردانندگان شبکه ارايه ميدهند. جدا از اينها آدمهاي کاملا معمولي که پيجها يا کانالهايي با مخاطب چند هزار نفري تا چند صد هزار نفري دارند هم دانسته يا نادانسته به تبليغ سايتهاي شرطبندي ميپردازند. گفته ميشود پولي که ادمينهاي سايتهاي شرطبندي براي تبليغ ميپردازند چند برابر ساير تبليغدهندههاست. در اين زمينه هم طبق گفته مقامات پليس فتا اقداماتي صورت گرفته و براي تبليغ سايت بت در هر سطحي جرمانگاري شده است. اولتيماتوم پليس در اين زمينه در رفتار کانالها و پيجهايي که پيشتر به تبليغ سايت بت ميپرداختند کاملا نمايان شده و حجم تبليغات در يک ماهه اخير کاهش يافته است اما به صفر نرسيده.
يکي از مهمترين نهادهايي که در زمينه شبکه قمار بايد نقش ايفا کند صداوسيماست. اما متاسفانه اين نهاد در سه سال گذشته با در پيش گرفتن برخي سياستها نه تنها با پديده شوم قمار مبارزه نکرد که با آنتنفروشي به برخي افراد به نوعي همان رفتارها را به نوعي ديگر تکرار کرد و هم براي شبکه قمار دست به تبليغ مجاني زد. انواع و اقسام ستاره مربعهايي که از مردم مبلغي را دريافت ميکرد تا در ازايش آنها را در قرعهکشي شرکت دهد به نوعي قمار به حساب ميآمد. اين ماجرا از کد # 3٭ و انحصار توسکا بر صداوسيما شروع شد. اين شرکت که به نوعي روي صداوسيما سيطره پيدا کرده بود با راهاندازي سامانههاي ارزش افزوده مبالغ زيادي را از بينندگان به هواي شرکت دادنشان در قرعهکشيهاي روزانه و جوايز ميليوني دريافت ميکرد. در همين زمان بود که اسپانسرهايي وارد تلويزيون شدند و شروع به ساخت برنامه کردند. در برههاي تقريبا هر مجري تلويزيون که روي آنتن ميآمد يک کد دستوري تبليغ ميکرد.
توسکا از ۲۶ مهر ۱۳۹۶ ستاره مربعها را وارد صداوسيما کرد. وزير ارتباطات در آن برهه اعلام کرد اين شرکتها هيچ مجوزي از ITC ندارند. برنامههاي پرمخاطبي نظير خندوانه، ماه عسل، بيست هجده، فوتبال برتر، فرمول يک، کودک شو و عصر جديد، از اپليکيشن روبيکا که محصول توسکا بود در برنامههاي خود استفاده ميکردند و از حساب مردم بابت چيزهاي بيارزش پول برميداشتند. گفته ميشد در آن برهه بيش از ۶ ميليون نفر از مردم ايران عضو سيستمهاي ارزش افزوده شده بودند و درآمد توسکا به ۵ هزار ميليارد تومان رسيده بود که به دليل ثبت شرکت در کيش از دادن ماليات هم معاف بود.
يکي از برنامههاي معروف آن زمان «برنده باش» با اجراي محمدرضا گلزار بود؛برنامهاي که پول جوايزش را از پول خود مردم ميداد و مصداق بارز قمار به حساب ميآمد. در واقع پول جايزه پولي بود که مردم بابت خريد سوال در اپليکيشن برنامه پرداخت ميکردند تا به برنامه اصلي برسند اما موفق نميشدند. اين برنامه با فتواي مستقيم برخي مراجع تقليد نظير آيتالله مکارم تعطيل شد. اما تهيهکننده آن برنامه «سجاد خواجه عليجاني» که براي نخستينبار نامش بابت سرمايهگذاري سنگين و غيرمنطقي در برخي پروژههاي سينمايي از جمله فيلم «ما همه با هم هستيم» مطرح شد هنوز به فعاليتهاي اقتصادياش ادامه ميدهد و هنوز تولدش توسط سلبريتيهايي نظير گلزار به صورت رسمي تبريک گفته ميشود! گفته ميشود سجاد عليجاني از يک مغازه خدمات کامپيوتري در محله نارمک به جايي رسيده که اسپانسري بزرگترين جشنوارههاي فيلم در ايران را به دست ميآورد و اين نشان ميدهد او از چه نفوذي برخوردار شده است. ريحانه پارسا که مدتي پيش از ايران رفت و درنهايت به نوعي به شبکه قمار متصل شد، در يکي از پستهاي اينستاگرامياش نوشت ميخواهد افشاگريهايي عليه «س.ع» که در رابطه با درگاههاي بانکي کشور فعال است و يکي از سرمايهگذاران روي ارزهاي ديجيتال به حساب ميآيد انجام دهد. پارسا گفت، س.ع از جمله سرمايهگذاران فيلمهاي جشنواره فيلم فجر امسال بوده. چندي پيش جرجندي نيز در سايت وبآموز مدعي شد: «بيش از يک سال است که در حال رصد شبکه پرداخت ايران و درگاههايي هستيم که به شبکه قمار و پولشويي داده شده و آنها را در کانال اينجا و در وب سايت منتشر ميکنيم. درگاه پرداخت به قابليتي گفته ميشود که شبکه بانکي از طريق شرکتهاي واسط PSP به کسب و کارها ارايه ميکند و طبق آن مشتري کسب و کار ميتواند تا سقف نامحدود اقدام به خريد کالا يا خدمات نمايد. يکي از افراد سجاد خواجه عليجاني بود.» همچنين مدتي پيش برخي افراد که خود را مالباخته معرفي کرده بودند در دادگاه کيفري شماره دو شهرستان درگز از عليجاني شکايت کردند اما دادگاه به دليل آنچه «مجهولالمکان» خواندن عليجاني عنوان کرد دستور داد حکم او در رسانههاي کثيرالانتشار منتشر شود تا خوانده در اسرع وقت خودش را معرفي کند!
چرا ترکيه؟
وقتي روي لوکيشن عکسها و ويديوهاي بازوهاي رسانهاي شبکه قمار کليک ميکنيم متوجه ميشويم اکثر آنها در ترکيه سکونت دارند. اينکه چرا ترکيه تبديل به جذابترين پايگاه شبکه قمار شده سوال خيلي از افراد است. شايد نزديک بودن، رفت و آمد راحت، تعداد زياد ايرانيهاي ساکن در آن و داشتن برخي آزاديها از جمله اين دلايل باشد. با اين وجود هستند کشورهاي ديگري در نزديکي ايران که ميتوانند چنين شرايطي را فراهم کنند. يکي از فعالان حوزه مالي در اين رابطه به خبرنگار روزنامه اعتماد گفت: «دليل اصلي سيستم مالي است. شبکه بانکي ترکيه هم دستکمي از ايران ندارد.» اين فرد ادعا کرد که ميتواند بدون نشان دادن مدارک هويتي نظير کارت شناسايي يک حساب بانکي در ترکيه باز کند و تنها خرجش کمي بيشتر ميشود. او همچنين به اين نکته اشاره کرد که ترکيه هرگز از سرمايهگذاران خارجي نميپرسد پولهايشان را از کجا آوردهاند. همه اين دلايل باعث شده ترکيه تبديل به مقر اصلي شبکه قمار و پولشويي بشود. سعدالله اميرشقاقي در همان گفتوگويي که ابتداي متن به آن اشاره شد مدعي ميشود، رييس پليس استانبول و رييس دادستاني اين شهر دوست صميمياش هستند و مشکلات دندانهايشان را پيش او ميآورند! چند روز پيش هم ميلاد حاتمي ويديويي از خودش توي ماشين پليس استانبول منتشر کرد. ميلاد در آن ويديو با ماشين پليس به گشت و گذار ميرود و با دکمههاي ماشين بازي ميکند! اين ويديو خشم برخي مقامات و مردم ترکيه را به همراه داشت. آنها سوال کردند اين شخص کيست که ميتواند از ماشين پليس به اين شکل سوءاستفاده کند؟محمد جرجندي در مجموعه مطالب خود درباره اميرشقاقيها به محل استقرار و اقامت آنها در هتلي به نام «ديوان» در استانبول ترکيه نيز اشاره ميکند. اين هتل، محل اقامت قبلي يا فعلي بسياري از شاخهاي اينستاگرامي و فعالان حوزه شرطبندي از قبيل محسن افشاني، پويان مختاري، ساشا سبحاني، داوود غفاري (هزينه)، وحيد خزايي و... بوده است. اين هتل همچنين ميزبان تعداد زيادي از دختران ايراني نيز هست. اين هتل بسيار گرانقيمت است و آنگونه که از تصاوير دختران و توضيحات صفحات اينستاگرام آنان برميآيد، برخي از آنها مشغول دادن خدمات جنسي به مشتريان ثروتمند هستند. از همين رو ميتوان همپوشانيهايي بين شبکه قمار و شبکه قاچاق دختران نيز پيدا کرد. شبکههايي که همه در ترکيه فعاليت دارند!
طبق اعلام آمار رسمي گردش مالي سايتهاي شرطبندي رقمي بين ۹ هزار تا ۱۲ هزار ميليارد تومان است. از همين مساله ميتوان به سادگي فهميد که به هيچ عنوان با پديدهاي ساده که يک گادفادر در پشت پرده به همراه چند تيم پشتيباني و تعدادي آدم فريبخورده دارد طرف نيستيم.
گردش مالي اين سيستم چند برابر بودجه وزارت ورزش در سال ۱۴۰۰ است
در اسفند ۹۶ «م .ق» از مديران پيشين شاپرک که در ۱۱ خرداد امسال از سمتش استعفا داد، به افراد زيرمجموعهاش در مورد سوءاستفاده از درگاههاي بانکي هشدار داد. او در چند ماه گذشته به دليل استفاده علني شبکه قمار از شبکه بانکي کشور تحت فشار زيادي قرار گرفت.
سيستم بانکي ايران يک سيستم سودمحور است. يعني ميزان پول در گردش و تعداد تراکنش برايش اهميت دارد؛ اهميتي فراتر از امنيت حساب کاربران يعني مردم. شکل وامدهي بانکها و محاسبه سودها در کنار نحوه فعاليت آنها در بازار سرمايه اين مساله را ثابت ميکند. سيستم بانکي به راحتي ميتواند شبکههاي قمار را شناسايي کند اما بيشتر ترجيح ميدهد سود حاصل از تراکنشهاي مالي اين شبکه را دريافت کند