ترامپ چگونه به قدرت رسید؟
فرارو/متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
بالاخره روز ۲۰ ژانويه ۲۰۲۱ فرا رسيد و "دونالد ترامپ" رئيس جمهور جنجالي آمريکا، پس از چهار سال حضور در قدرت، کرسي رياست جمهوري را ترک کرده و جاي خود را به جو بايدن، رئيس جمهور منتخب آمريکا داد. بسياري از ناظران و تحليلگران، در بحبوحه انتقال نهايي قدرت در آمريکا، ديدگاههاي متفاوتي را در مورد ترامپ و دوره رياست جمهوري وي مطرح ميکنند. به نظر ميرسد اغلب اين تحليل ها، نقطه تاکيد خود را بر شخصيت جنجالي ترامپ و سياستهاي هرج و مرج گونه او قرار داده و حتي افرادي نظير "تيم نفتالي"، نويسنده و تحليلگر نشريه آتلانتيک، ترامپ را "بدترين رئيس جمهور در کل تاريخ آمريکا" ارزيابي کرده اند و عدهاي خواستار محاکمه وي پس از خروج از کاخ سفيد شده اند.
با اين حال، برخي ديگر از تحليلگران، از منظري متفاوت به دوره رياست جمهوري ترامپ نگريسته و ترامپ را نه به مثابه مولد آشوب و تنش در آمريکا، بلکه محصول گسستها و بحرانهاي جامعه آمريکا در چند سال اخير ارزيابي ميکنند. با اين همه، در پايان رياست جمهوري ترامپ، بد نيست به بررسي اين مساله بپردازيم که اساسا ترامپ چگونه قدرت را در آمريکا به دست گرفت و به يکي از جنجاليترين روساي جمهور تاريخ اين کشور تبديل شد. در ادامه به برخي از مهمترين تاکتيکهاي وي در اين رابطه اشاره ميشود:
ترامپ و ارائه تصويري طلايي و اسطورهاي از خود
اغلب کارشناسان و تحليلگران به اين مساله تاکيد ميکنند که ترامپ، پيش از رسيدن به کرسي رياست جمهوري آمريکا، همواره سعي داشته تا بي تجربگي اش در مسائل سياسي را با استفاده از، در مرکزِ توجه قرار دادنِ خود، جبران کند. وي پيش از پيروزي در انتخابات رياست جمهوري ۲۰۱۶ آمريکا، به کرات در برنامهها و شوهاي تلويزيونيِ پرطرفدار سرمايهگذاري کرد و بارها در مصاحبه با نشريات مختلف آمريکا سعي ميکرد تا تصوير يک انسان اسطورهاي و موفق را از خود در عرصه تجارت و صنعت سرگرمي، ارائه کند (بگذريم که بعدها گزارشهاي زيادي در مورد دروغ بودن اين ادعاها و ضررهاي سنگين کسب و کارهاي ترامپ در دوره قبل از رياست جمهوري اش، منتشر شد).
اين يک تاکتيک ابتدايي براي آن دسته از انسانهايي است که سعي دارند با تمسک به پوپوليسم، قدرت را قبضه و مراتب ترقي را طي کنند. از اين منظر، ترامپ به شيوههاي مختلف و با تصويرسازي از خود به مثابه چهرهاي اسطورهاي که تا حد زيادي اين مساله ريشه در شخصيتِ خودشيفته ترامپ نيز داشت، سعي داشت همگان را تحت تاثير قرار دهد و بايد گفت تا حد زيادي در اين مساله موفق نيز بود. پيروزي او در انتخابات ۲۰۱۶ و کسب راي بيش از ۷۳ ميليون نفر در جريان انتخابات ۲۰۲۰، مهمترين نشانههاي موفقيت ترامپ در جلب توجه افکار عمومي آمريکا بوده است (تعداد آرا ترامپ در سال ۲۰۲۰ با توجه به سومديريت بحران کرونا و وضعيت نامساعد اقتصادي آمريکا، قابل توجه بوده است). ترامپ در دوران رياست جمهوري خود و در موقعيتهاي مختلف، به کرات از اين تاکتيک استفاده کرده و از آن را به يکي از وجوه مميزه حضور خود در قدرت، تبديل کرده است.
ترامپ و اتهام زني به مخالفان
يکي از تاکتيکهاي اساسي ترامپ در دوره تبليغات انتخابات رياست جمهوري آمريکا و حتي در دوره رياست جمهوري او، طرح اتهامات گسترده به مخالفان سياسي اش بود. در واقع، ترامپ همواره در دوره حضور خود در قدرت به شيوههاي گوناگون سعي داشته تا از مخالفانش، با هر ابزاري، مشروعيت زدايي کند و در اين زمينه، به هيچگونه حد و مرز اخلاقي نيز پايبند نبوده است. شايد مهمترين نمود از اين مساله، اقدام ترامپ در تحت فشار قراردادن "ولاديمير زيلينسکي" رئيس جمهور اوکراين در پرونده سازي براي "هانتر بايدن"، پسر جو بايدن رقيب اصلي انتخاباتي ترامپ در سال ۲۰۲۰ باشد. امري که حتي منجر به استيضاح شخص ترامپ شد و جنجالهاي زيادي را در آمريکا به پا کرد.
ترامپ و استفاده از تاکتيک "تفرقه بينداز و حکومت کن"
يکي از ديگر از تاکتيکهاي ترامپ در دوره حضور در قدرت، ايجاد اختلافات و جنجالهاي گسترده در داخل جامعه آمريکا و تلاش جهت استفاده از اين شرايط در راستاي اهداف و منافع خودش بود. ترامپ به خوبي ميدانست که به دليل ضعيف بودن سابقه و تجربه سياسي اش، هيچ راهي الا دو قطبي سازي و ايجاد يک پايگاه خاص مردمي براي خود ندارد. شايد اين رويکرد ترامپ، بيشترين خسارت را نيز به منافع ملي آمريکا وارد کرده است.
رويکردي که نتايج فاجعه باري نظير بي قانونيهاي گسترده حاميان ترامپ در اقصي نقاط آمريکا داشته و همانگونه که اخيرا مشاهده شد، منجر به حمله گسترده حاميان افراطي وي به ساختمان کنگره آمريکا شد. امري که در نوع خود در تاريخ سياسي آمريکا، بي سابقه بوده است.
شايد همين مساله باشد که بسياري از ناظران و کارشناسان مسائل آمريکا را نگران کرده است. ترامپ در برهه کنوني با ايجاد يک پايگاه افراطي خاص براي خود، احتمالا در دوره پس از رياست جمهوري خود نيز از آنها استفاده خواهد کرد و در اين مسير، هزينههاي زيادي را به جامعه آمريکا تحميل خواهد کرد.
ترامپ و هاليووديسم سياسي
در نهايت بايد گفت شايد يکي از اساسيترين تاکتيکهاي ترامپ در دوران رياست جمهوري اش، تکيه بر رويههاي هاليووگونه در عرصه معادلات سياسي و اجتماعي آمريکا باشد. بسياري از حاميان ترامپ، وي را نه يک رئيبس جمهور بلکه در قامت يک سوپر قهرمان ميبينند. خودِ ترامپ نيز همواره نشان داده که به دنبال اين مساله است. به عنوان مثال، ترامپ پس از ابتلا به کرونا و منتقل شدن به بيمارستان "والتر ريد"، به گفته بسياري از نزديکانش قصد داشت لباس "سوپرمن" را به تن کند و براي هوادارانش در خيابان، دست تکان دهد. با اين حال، مشاوران او، ترامپپ را از اين کار منصرف کردند.
ترامپ به خوبي ميداند که تهييج مردم آمريکا به شيوههاي هاليوود گونه، ميتواند براي وي مفيد باشد و حتي تا حد زيادي موجب منزوي شدن و تضعيف مخالفان سياسي او شود. نوعِ بيان سياسي-اجتماعي ترامپ، رويههاي عملي او و جنجال هايش، همه و همه نمودهايي عيني از اهميت جلب توجه به سبک فيلمهاي هاليوودي از سوي ترامپ هستند. امري که وي را نه در قامت يک رئيس جمهور، بلکه در قالب يک شومن، به افکار عمومي آمريکا معرفي کرده است.