سخنرانیهای انتخاباتی آقای معاون اول

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
همانقدر که نزديک شدن به انتخابات 1400 مخالفان دولت را تند و تيزتر کرده، روزهاي پاياني دولت دوازدهم هم باعث شده اعضاي کابينه از رييسجمهوري تا وزرا صريحتر شوند. چنانکه چهارشنبه هفته گذشته حسن روحاني در يک دفاع تمامقد از وزير ارتباطات بر مخالفت صريح دولت با فيلترينگ و کاهش پهناي باند تاکيد کرد و در همين اثنا يکي ديگر از اعضاي هيات دولت که پس از يک دوره طولاني فعاليت در حاشيه و دور از مرکز توجهها طي يکي، دو سال ابتداي کار دولت دوازدهم، حالا چند روزي است که بيش از پيش سخن ميگويد؛ اسحاق جهانگيري، معاون اول اصلاحطلب حسن روحاني، رييسجمهوري اعتدالگرايي که حالا آخرين سال حضورش را راس قوه مجريه سپري ميکند.
جهانگيري که 7 سال گذشته را معاون اول حسن روحاني بوده، در جريان انتخابات سال 96 نيز کانديداي پوششي او بود. کانديدايي که ساعات پاياني تبليغات انتخاباتي، چنانکه انتظار ميرفت به نفع حسن روحاني کنار کشيد و همين بدهبستان سياسي چنين تصوري ايجاد کرد که احتمالا اسحاق جهانگيري، کانديداي اصلي انتخابات رياستجمهوري سال 1400 خواهد بود و اصلاحطلبان لابد ميخواهند بعد از دو دوره حمايت از کانديداي ائتلافي و چهرهاي ميانهرو چون حسن روحاني، با کانديدايي چنانکه ميگفتند و ميگويند تماماصلاحطلب وارد گود رقابت انتخاباتي 1400 شوند. اما جز اينکه جهانگيري تا يکسال اول دولت دوم از اعضاي مهجور هيات دولت بود که به قول خودش حتي اختيار تغيير در دفترش را نداشت، با ادامه يافتن کار دولت دوازدهم و به خصوص از سال دوم دولت روحاني، اوضاع و احوال سياست داخلي و خارجي نيز به گونهاي پيش رفت که ماجراي «دلار جهانگيري» تاثير بسزايي بر سرنوشت سياسي او گذاشت. اما از چندماه پيش بار ديگر زمزمههايي مبني بر کانديداتوري جهانگيري در فضاي رسانهاي مطرح شده و برخي او را کانديداي بالقوه حزب کارگزاران و حتي مجموعه اصلاحطلبان ميدانند. از همينرو اغلب سخنرانيهاي اخيرش با نگاهي ديگر رصد ميشود کما اينکه محتواي سخنرانيهاي جهانگيري نيز از گذشته که بيش از هر چيز اقتصادي بود، از آن رنگ و بوي اقتصادي و فني فاصله گرفته و بيشتر سياسي شده است.
جهانگيري دو روزي است که به خوزستان سفر کرده است. روز شنبه معاون اول رييسجمهوري در جريان آيين احداث ۵ هزار واحد مسکوني براي مردم آسيب ديده در آبگرفتگي اخير بندرامام خميني (ره) به اعتراضات آبانماه 98 اشاره و در ادامه يادي کرد از اعتراض مردم ماهشهر که سال گذشته حواشي آن بسيار خبرساز شد و خاطرهاي تلخ از آن در فکر و ذهن ايرانيان بجا مانده و بر اين اساس گفت: «يکي از مهمترين دلايل حضورم در شهرستان بندر ماهشهر مربوط ميشود به حوادث آبانماه سال گذشته، از آن زمان، غصه اين مردم را داشتم؛ چراکه مطمئن بودم با نظام مشکلي ندارند، مشکل آنان تنها فقر و تبعيض است.»
از همينرو نميتوان رنگ و بوي سخنان او را در آستانه انتخابات رياستجمهوري و در جريان سفر به خوزستان ناديده گرفت، چراکه به هر حال او معاون اول رييسجمهوري بوده و ميتوانست در يکسال و اندي اخير که از حوادث آبان ميگذرد، در مورد اين اعتراضات و تحليل ماهيت آن سخن بگويد. سخنرانيهاي جهانگيري با رنگ و بوي سياسي و انتخاباتي اما روز يکشنبه نيز ادامه داشت. جهانگيري در نشست شوراي اقتصاد مقاومتي که دوازدهم بهمن و در استانداري خوزستان برگزار شد، به بحث «آزادي مردم» اشاره کرد و گفت: «در قانون اساسي، از آزادي مردم به عنوان يک گوهر گرانبها ياد شده است؛ به هيچ بهانهاي نميشود آزادي مردم را محدود کرد و مانع آزادي مردم شد و حتي به بهانه امنيت نميتوان اين کار را انجام داد. جمهوريت نظام جايي است که مردم خطمشي اداره کشور را تعيين کنند.» در واقع او با اين سخنان موضع خود در قبال امنيت و آزادي را مشخص کرد. دو پارامتري که گاهي از سوي برخي کنشگران سياسي به يکديگر ارتباط داده ميشود اما ارتباطي که اغلب منجر به ناديده گرفتن يکي به خاطر ديگري ميشود. جهانگيري در جريان سفر به استان خوزستان با نخبگان، جوانان و فعالان اجتماعي و فرهنگي اين استان نيز ديدار و گفتوگو کرد. او در بخشي از اين ديدار به سياستگذاري دولت در مورد واکسن کوويد19، شرايط و موقعيت زنان و جوانان، اقليتهاي قومي و مذهبي، مطبوعات و رسانهها اشاره و در مورد اين گزارهها سخنراني کرد؛ موضوعاتي که اغلب در سخنرانيهاي انتخاباتي به گوش ميرسد. او به مخاطبان و مستمعانش اطمينان داد که دولت حتما با استفاده از منابع ارزي واکسن وارد خواهد کرد. جهانگيري همچنين اطمينان داد و گفت با وجود همه موانع پيشرو واکسني که مورد تاييد وزارت بهداشت باشد، خريداري شده و در اختيار جامعه قرار ميگيرد و همانطور که پيشتر نيز گفته شد تا پايان بهمن و نهايتا اوايل اسفندماه فرآيند واکسيناسيون مطابق برنامهريزي به صورت «شفاف و بدون تبعيض» آغاز خواهد شد. معاون اول رييسجمهوري همچنين بخشي از اقدامات دولت در حوزه زنان را برشمرد و تاکيد کرد که بايد فضاي بيشتري براي حضور زنان مهيا شود. او در اين نشست يادآور شد که اهالي رسانه و مطبوعات به دليل محدوديتهاي ناشي از کرونا با مشکلات فراواني روبه رو شدند که لازم است براي کمک به اين گروهها برنامهريزي دقيقي انجام شود. او در بخش ديگري از سخنراني هم به اقليتهاي قومي و مذهبي اشاره کرد و گفت: «همه اقوام و پيروان مذاهب مختلف در نهايت صميميت در اين استان زندگي ميکنند و حقوق همه آنها بايد رعايت شود و همواره به همه استانداران استان خوزستان توصيه کردهايم که بايد حقوق تمامي اقوام رعايت شود و کسي نبايد احساس کند که مورد بيتوجهي است.»
اگرچه سخنان چند روز گذشته معاون اول رييسجمهوري رنگ و بوي انتخاباتي دارد اما نه او و نه نزديکانش تاکنون به صراحت به اين موضوع اشاره نکردهاند. با اين حال اسحاق جهانگيري و محسن هاشمي از کانديداهاي مدنظر حزب کارگزاران سازندگي هستند و فارغ از آنکه هاشمي به دفعات احتمال حضورش را صراحتا تکذيب کرده، جهانگيري در ميان باقي اصلاحطلبان از مقبوليتي دوچندان برخوردار است و حتي برخي ناظران از اين گفتهاند که جهانگيري از آن دست کانديداهاي احتمالي جريان اصلاحات است که اگر بهواقع وارد ميدان شود، بعيد نيست ديگر گزينههاي احتمالي به نفع او کنار بکشند و حتي از او در اين مسير حمايت کنند. جهانگيري همين چهار سال پيش يک بار از سد نظارت استصوابي شوراي نگهبان نيز گذشته و به نظر ميرسد از اين حيث نيز نسبت به مشکلي که بسياري از اصلاحطلبان از آن نگرانند، ايمن باشد. اما در حال حاضر مشخص نيست بدنه اجتماعي حامي جريان اصلاحات تا چه ميزان به يک عضو ارشد دولت روحاني اقبال نشان دهد.