افزایش نسخه فامیل و همسایه به‌جای نسخه‌های پزشکی
ايران
بروزرسانی
ايران/متن پيش رو در ايران منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
فريبا خان احمدي/ نظام سلامت با روزهاي شلوغي براي درمان و کنترل بيماران کرونا مواجه است و هر‌چند هفته يک بار هم خبرهايي از افزايش تعداد مراجعات سرپايي به مراکز درماني منتشر مي‌شود. اين شرايط باعث شده تا داروخانه‌ها با تعداد زيادي از مراجعان بدون نسخه پزشک روبه‌رو شوند. گزارش‌هاي ميداني ما نشان مي‌دهد پس از همه‌گيري کرونا «همسايه درماني» از طريق نسخه‌هاي خانگي واتساپي راه جديد را براي خودش پيدا کرده است. مردم به جاي مراجعه به پزشک يا سطح يک خدمات درماني «همسايه درماني» مي‌کنند. آنها براي هم نسخه‌هاي متعدد پزشکي مي‌پيچند تا از اين طريق بتوانند بدون نياز به پرداخت هزينه ويزيت و مراجعه به مطب خوددرماني کنند. دسترسي به اطلاعات پزشکي و داروهاي مصرفي براي درمان و رفع علائم بيماري کوويد19 راه را براي «همسايه درمانگرها» هموارتر کرده و بر شيوع خودتجويزي در ميانه اپيدمي دامن زده است. اين مسأله آنچنان نگران‌کننده شده است که چندي پيش معاون اول وزارت بهداشت نسبت به افزايش 30 درصدي مراجعه مردم بدون داشتن نسخه به داروخانه‌ها هشدار داد. مطابق آمارهاي سازمان غذا و دارو هر ايراني به‌طور متوسط 500 عدد دارو در سال مصرف مي‌کند که حدود 10 تا 15 درصد آن خودسرانه و نابجاست.
اظهارات داروخانه داران حاکي از آن است که در طول چند ماه گذشته که ترس از مراجعه به مطب‌ها زياد شده، خيلي از بيماران بدون نسخه يا درنهايت با ارائه پوکه داروهايشان، از آنها تقاضاي دارو مي‌کنند يا اينکه اسم تجاري دارو را روي گوشي موبايل نشان مي‌دهند که اغلب از طريق فرد غيرمتخصص براي درمان بيماري‌شان تجويز شده است.
تقاضاي داروهاي واتساپي!
دکتر محمودي مسئول فني داروخانه‌اي در ميدان انقلاب تهران به «ايران»مي‌گويد: برخي از مراجعه‌کنندگان بر حسب تجربه ديگران براي درمان کرونا اقدام مي‌کنند.بعد از شيوع کرونا اسم برخي داروها بر سر زبان‌ها افتاد از جمله ناپروکسن و فاموتيدين يا مصرف برخي مکمل‌ها. روزانه تعداد زيادي مراجعه‌کننده داريم که بدون هيچ مشورتي با پزشک با داروهايي که در اينترنت جست‌و‌جو مي‌کنند يا از دوستان و آشنايان‌شان شنيده‌اند درمان بيماري کرونا را شروع مي‌کنند که البته مواردي هم از تشديد بيماري و مرگ و مير بر اثر اين خودتجويزي‌ها گزارش شده است.
او در ادامه مي‌افزايد:البته برخي از بيماران بهبود يافته که کوويد19 را تجربه کرده‌اند فکر مي‌کنند مي‌توانند تشخيص و تجويز کرونا را براحتي انجام دهند. در حالي که اغلب بيماراني که با حال بد به بيمارستان مي‌رسند همين افرادي هستند که پيش از مراجعه به پزشک به نسخه‌هاي در و همسايه‌هاي‌شان اعتماد مي‌کنند. ما به اينها مي‌گوييم «فاميل درماني».
به‌گفته اين داروساز؛ واکنش التهابي بدن به ويروس کرونا در افراد مختلف شدت و ضعف دارد و با توجه به‌شرايط عمومي بيمار درمان مشابهي ندارد، پزشکان عمومي براي درمان کرونا پروتکل‌هاي درماني خاصي دارند و با توجه به سوابق بيمار و شرايط وي نوع و اندازه مصرف دارو را مشخص مي‌کنند که اين نکات در خودتجويزي‌ها مدنظر قرار نمي‌گيرند.
مراجعه به چند داروخانه در سطح شهر تهران و گفت‌و‌گو با نسخه‌پيچ‌ها و کارشناسان فني دارو گوياي آن است که در يک سال گذشته مصرف خودسرانه دارو در اپيدمي کرونا افزايش قابل توجهي داشته است. بيشترين مراجعه هم مربوط به سالمندان، جوانان و نوزادان است که براي تهيه داروهاي مسکن، تب‌بر، ضد سرفه، آنتي بيوتيک، مکمل‌ها، اعصاب و روان و بيماري‌هاي زمينه‌اي فشار خون و قلبي و عروقي و داروهاي هورموني است.
خانم شهسواري يکي از افرادي است که پشت باجه تحويل دارو صفحه گوشي موبايلش را به نسخه‌پيچ نشان مي‌دهد و از او مي‌خواهد داروهايي که در واتساپش نوشته شده تهيه کند. کمي بعد يک نايلون قرص آزيترومايسين و ناپروکسن و شربت ضد سرفه تحويل خانم شهسواري داده مي‌شود. از او مي‌پرسم علائم کرونا داريد؟ چرا به پزشک مراجعه نمي‌کنيد؟مي‌گويد: «پسرم دو روزاست که سرفه مي‌کند و ديشب هم کمي تب داشت. همکارش چند وقت پيش کرونا گرفته بود و اين داروها را براي من فرستاد و گفت هر دکتري برويد همين‌ها را تجويز مي‌کند. چون کرونا داروي خاصي نداره همين‌ها را بخورد خوب مي‌شود.»
خوددرماني در بين سالمندان هم زياد شده است بيشتر آنها نسخه‌هاي قديمي را مي‌آورند و مي‌گويند: دکتر هم برويم همين دارو را تجويز مي‌کند چرا که داروهاي فشار خون و قلب که تغيير نمي‌کند لذا دکتر هم دوباره همين‌ها را مي‌نويسد. براي چه به مطب برويم و بعدش هم کرونا بگيريم. اينجوري هم هزينه اضافي ويزيت را نمي‌دهيم هم جان‌مان را به خطر نمي‌اندازيم.
دکتر جمشيد طاهري مسئول داروخانه‌اي در حوالي خيابان انقلاب با تأييد اينکه تقاضا براي تهيه برخي داروهاي بدون نسخه در چند ماه گذشته افزايش چشمگيري داشته است، مي‌گويد: دقيقاً بعد از شيوع کرونا توزيع برخي داروها مثل تلفست يا اسپري بيني، آزيترومايسين و شياف ديکلوفناک و برخي داروهاي مربوط به خواب زياد شد. مردم فارغ از عوارض داروهاي آنتي بيوتيک و اعصاب و روان در کانال‌هاي تلگرامي و اينستاگرامي سرگردانند و داروهاي شايع درمان نگهدارنده علائم کوويد19 را بدون بررسي پزشک مثل نقل و نبات مصرف مي‌کنند و به خوددرماني دل خوش مي‌کنند. در حالي که ويروس کرونا به‌دليل مخفي شدن علائم بيماري فرد، ناگهان با درگيري 80 درصد ريه و مشکل جدي شروع مي‌شود.
ارائه نسخه‌هاي قديمي توسط سالمندان!
سودابه شاه کرمي مسئول فني داروخانه‌اي در حوالي بيمارستان امام خميني مراجعه‌کننده‌هاي بدون نسخه را به دو دسته تقسيم مي‌کند: «دسته اول افرادي هستند که قبل از کرونا مشتري ثابت داروخانه‌ها بوده‌اند. اين مراجعه‌کنندگان بيشتر به‌دنبال داروهاي اعصاب و روان از جمله فلوکستين، فلووکسامين، زولپيدم، آلپرازولام و کلونازپام هستند يا اينکه داروهاي ديابت از جمله انسولين مصرف مي‌کنند. فروش اين داروها اگرچه ممنوع است اما داروساز پس از مشاوره کوتاه و در صورت صلاحديد در اختيار‌شان قرار مي‌دهد. علاوه بر اينها مصرف بي‌رويه داروهاي هورموني تستسترون نيز بين جوانان زياد شده است. دسته دوم نيز افرادي هستند که قبلاً مراجعه به پزشک داشته‌اند و نسخه‌هاي يک سال گذشته را همراهشان مي‌آورند. اين گروه افراد معمولاً سالمند‌ند و بيماري‌هاي زمينه‌اي دارند و پوکه يا جعبه خالي دارو را مي‌آورند و درخواست دارو مي‌کنند.
دکتر شاه کرمي در ادامه مي‌افزايد: قديم‌ها اسم دارو را روي کاغذ مي‌نوشتند الان اطرافيان بيمار اسم دارو را پيامک مي‌کنند و هر فردي از فاميل کرونا گرفت پيامک را به همه ارسال مي‌کند. اين مسأله در ايام کرونا به‌وفور ديده مي‌شود. افرادي که علائم شبه کرونا دارند نسخه‌هايي را در گوشي تلفن همراهشان مي‌آورند که اغلب توسط افراد غيرپزشک تجويز شده‌اند ما به اينها مي‌گوييم: «همسايه درماني». جالب اينکه چون اسامي برخي داروها در يک سال گذشته شناخته شد، اين افراد به دروغ مي‌گويند پزشک داروها را تجويز کرده است. اينها بلافاصله بعد از تب شروع به مصرف آنتي بيوتيک مي‌کنند يکي از معضلات آينده خوردن آزيترومايسين است. اين داروها در بسياري موارد جان آدم‌ها را نجات مي‌دهد اگر مقاومت آنتي بيوتيک شکل بگيرد و دارو جواب ندهد بايد سراغ داروهاي قوي‌تر برويم که عوارض جبران‌ناپذيري دارند.
دکتر هاله هاشمي‌زاده که در بيمارستان بهمن داروخانه دارد از افزايش ميزان مراجعه مردم نسبت به قبل از کرونا به داروخانه‌ها خبرمي‌دهد و مي‌گويد: در يک سال گذشته درخواست ويتامين‌ها و داروهاي خواب‌آور مانند لورازپام و ضد افسردگي از جمله فلوکستين و سيتالوپرام بدون نسخه پزشک افزايش داشته است اما نگراني اصلي درباره مصرف آنتي بيوتيک‌هايي از جمله سفکسيم، آزيترومايسين و مترونيدازول است. مردم ترس عجيبي دارند و علائم کرونا هر روز تغيير مي‌کند. بنابراين با هر درد يا نشانه کوچکي اقدام به خوددرماني مي‌کنند.
اخبار بیشتر درباره
اخبار بیشتر درباره
پس از این بخوانید
سرمقاله خراسان/ احیای توس، راههای رفته و نرفته
مخالفان مذاکره یا درکی از واقعیت ندارند یا منافع گروهی را بر منافع ملی ترجیح میدهند
آیا چین به ایران اسلحه می فروشد؟
چرخش بزرگ واشنگتن در برابر پوتین
تایمز: آیا رابطه صمیمی ترامپ و پوتین به پایان رسیده است؟
دیپلماسی چاپلوسی؛ جهان قلق ترامپ را پیدا کرده است؟
نیویورکتایمز: اسرائیل بسیار منفورتر از قبل شده است
نتیجه دیدار پشت درهای بسته نتانیاهو و ترامپ چه بود؟
