چرخش سیاست سعودی درقبال سوریه

فارس/متن پيش رو در فارس منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

اظهارات اخير وزير خارجه عربستان سعودي درباره پرونده سوريه بيانگر نوعي انعطاف و چرخش در سياست رياض در قبال دمشق است که به اعتقاد ناظران و تحليلگران سياسي هدف اصلي آن، دور کردن سوريه از ايران است.

 اظهارات اخير «فيصل بن فرحان» وزير خارجه عربستان سعودي در توضيح موضع کشورش درباره نظام سوريه مورد توجه ناظران سياسي سوري قرار گرفته و به اعتقاد اغلب آنها، اين اظهارات بيانگر تغيير و چرخش در سياست سعودي‌ها در قبال پرونده سوريه است.

پايگاه خبري «عربي ۲۱» در گزارشي در اين‌ خصوص با تکيه بر تحليل ناظران سياسي تاييد کرد که هدف اصلي عربستان، همچنان دور کردن سوريه از ايران و محور مقاومت است، هدفي که با سياست‌هاي آمريکا و رژيم صهيونيستي براي منزوي کردن ايران در منطقه، کاملا همسو است.

در اين گزارش آمده است: «چيزي که در اين اظهارات مشهود بود، اين بود که وزير خارجه سعودي از استفاده از اصطلاح «رژيم سوريه» پرهيز کرد و به جاي آن از واژه «دولت بشار اسد» استفاده و بر ضرورت دستيابي به يک راه حل ميانه، بين معارضان و نظام حاکم بر سوريه تاکيد کرد.»

فيصل بن فرحان دو روز پيش در گفت‌وگو با شبکه آمريکايي «سي.ان.ان» در توضيح موضع کشورش در قبال پرونده سوريه گفت: عربستان سعودي از راهکار سياسي در سوريه حمايت مي‌کند و اميدوار است که دولت بشار اسد گام‌هاي مناسبي براي ايجاد يک راهکار سياسي اتخاذ کند زيرا اين، تنها راه پيشرفت در سوريه است.

وي در ادامه از حمايت رياض از روند برنامه تحت نظارت سازمان ملل متحد براي پيوستن مخالفان به دولت بشار اسد خبر داد.

اين اظهارات درحالي مطرح شد که رياض از زمان آغاز بحران سوريه در سال ۲۰۱۱ ميلادي همواره به دنبال براندازي نظام قانوني اين کشور به رياست جمهوري بشار اسد بوده  و علنا از گروه‌هاي تروريستي و تکفيري عليه نظام و مردم سوريه حمايت کرده است.

وزير خارجه سعودي درباره قانون سزار و موضع رياض در قبال آن گفت: اين قانون از سوي ايالات متحده اتخاذ شده و به موضع آن در قبال سوريه مربوط مي‌شود. من معتقدم که مهم آن است که قضيه اساسي را حل و فصل کنيم و يک راهکار سياسي بيابيم.

بن فرحان در حالي که به خوبي مي‌داند دولت سوريه به دليل پيروزي‌هاي چشمگير نظامي و پايداري چندين ساله در قبال تجاوز همه‌جانبه به اين کشور، در فرايند سياسي در موضع برتر قرار دارد و مخالفان در موضعي ضعيف قرار گرفته‌اند، باز بر ضرورت حمايت از برنامه سازمان ملل براي پويستن مخالفان به نظام اسد تاکيد مي‌کند.

اولويت رياض، مهار ايران است نه براندازي نظام سوريه

«روان الرجوله» نويسنده و تحليلگر سياسي، اين اظهارات و لحن وزير خارجه سعودي را بيانگر تغيير موضع سعودي‌ها در پرونده سوريه مي‌داند و در تفسير آن به پايگاه خبري عربي ۲۱ گفت: اولويت کنوني رياض، مهار نفود ايران و تعامل با بازوهاي آن در منطقه است.

وي افزود: سوريه يکي از کشورهايي است که به صورت مستقيم و غير مستقيم تا حدود زيادي تحت تاثير ايران است. آنچه که اکنون رياض براي آن تلاش مي‌کند، بازگرداندن سوريه به اتحاديه عرب و بازکردن کانال‌هاي مستقيم با دمشق به عنوان يک گام حقيقي براي مقابله با تاثير ايران در سوريه از طريق ارائه بسته‌هاي حمايتي اقتصادي و سياسي و نظارت بر دستيابي به يک راه حل سياسي است.

اين تحليلگر و کارشناس سياسي در خصوص قانون سزار نيز گفت: در صورت موافقت دمشق با ورود به فرآيند مذاکره سياسي و پذيرش مشارکت حقيقي با شماري از احزاب سياسي ديگر، مي‌توان تحريم‌هاي سزار را رفع يا تعليق کرد. اين امر در قطعنامه ۲۲۵۴ نيز آمده است. به همين دليل نيز وزير خارجه سعودي بر پايبندي رياض به تطبيق اين قطعنامه براي دستيابي به راهکار سياسي تاکيد کرد.

وي ادعا کرد که بي‌ترديد پس از سفر اخير وزير خارجه‌ روسيه به منطقه، مسکو نيز در همين مسير قرار گرفته است.

کاهش تنش رياض يا دمشق از سال 2017 آغاز شد

«محمد سالم» تحليلگر و پژوهشگر مرکز «الحوار السوري» نيز مي‌گويد که در اظهارات بن فرحان نوعي کاهش تنش با نظام سوريه که عملا از سال ۲۰۱۷ آغاز شده بود ، ديده مي‌شود. از  اين تاريخ به بعد، ديگر اظهارات آتشين مشابه اظهارات «عادل الجبير» وزير خارجه سابق عربستان و تاکيد بر ضرورت براندازي سياسي و نظامي، نظام سوريه به گوش نرسيد.

وي نيز تصريح کرد که عربستان سعودي بر ضرورت خارج کردن ايران از سوريه متمرکز شده نه شخص بشار اسد يا نظام او. موضعي که تا حدودي متفاوت از موضع امارات است که نزديک به حمايت از نظام سوريه است.

اين پژوهشگر در ادامه گفت: اين را مي‌توان از واکنش وزير امور خارجه عربستان سعودي و اجتناب او از حمايت از رويکرد امارات درباره قانون سزار و تمرکز وي در حمايت از روند سياسي و نياز نظام اسد به امتيازدهي به مخالفان دريافت.

امارات با وجود آنکه از سال ۲۰۱۱ در جبهه ضدسوري حضور فعال داشت، در دسامبر ۲۰۱۸ سفارت خود را در دمشق بازگشايي کرد؛ اقدامي که با استقبال دولت سوريه همراه شد. «محمد بن زايد آل نهيان» ولي‌عهد امارات نيز يک سال پيش از تماس با بشار اسد رئيس جمهور سوريه خبر داد. 

تحليلگران، تمايل به سرمايه‌گذاري و مشارکت در بازسازي سوريه در مرحله آتي، رقابت با ترکيه در سوريه، همسويي با دمشق در مخالفت با اخوان‌المسلمين، تلاش ولي‌عهد امارات براي ترميم وجهه خود به دليل شکست‌ها و ناکامي‌هاي مستمر در جنگ يمن را مهمترين انگيزه‌هاي ابوظبي براي بهبود روابط با دمشق مي‌دانند. هرچند که برخي تحليلگران نيز مي‌گويند که اساسا اين چرخش امارات به سوي دمشق از سال ۲۰۱۸، با چراغ سبز و هماهنگي رياض براي بازگرداندن سوريه به اتحاديه عرب از طريق ابوظبي صورت گرفته است.

محمد سالم در پايان تحليل خود درباره چرخش رياض در قبال پرونده سوريه به يک نکته مهم اشاره کرد و گفت: مهم است که اين را همواره مدنظر قرار دهيم که مواضع سياسي کشورها تحت تاثير توازن قوا بر روي زمين هستند و علاوه بر آن به عوامل متعدد ديگري وابسته هستند. در نتيجه مي‌توان گفت که اين موضع با تغيير موازنه‌ها و حوادث مختلف و گذشت زمان قابل تغيير است. به عبارت ديگر، موضع دولت کنوني آمريکا هنوز تبلوري نيافته و اين موضع مي‌تواند بر مواضع ساير کشورها که موضع آشکاري اتخاذ نکرده‌اند و راه را براي همه احتمالات باز گذاشته‌اند و منتظر موضع آمريکا هستند، تاثير بگذارد.

اما «احمد الهواس» از روزنامه‌نگاران مخالف نظام سوريه به عربي‌۲۱، مي‌گويد که موضع عربستان سعودي در قبال سوريه تغيير نکرده زيرا رياض هرگز از انقلاب‌هاي بهار عربي حمايت نکرده است. لذا نمي‌تواند از انقلاب سوريه نيز حمايت کند. 

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar