چراغ قرمز به سناریوی واشنگتن

وطن امروز/متن پيش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
چگونه قانون INARA هرگونه توافق دولت بايدن با ايران را مشروط به مجوز کنگره آمريکا ميکند؟
نشست کميسيون مشترک برجام روز گذشته در شرايطي با حضور نمايندگان ايران و 1+4 آغاز شد که ميان موضع رسمي ايران و سيگنالهاي آمريکا شکاف آشکاري مشاهده ميشود. به گزارش «وطنامروز»، روز دوشنبه بود که سعيد خطيبزاده، سخنگوي دستگاه سياست خارجي کشورمان با اشاره به آغاز نشست کميسيون برجام در روز سهشنبه، گفته بود: دستور کار اين جلسه، رفع تحريمهاي ظالمانه آمريکا عليه ايران و چگونگي اجراي تعهدات طرفهاي مقابل است. در نشست روز جمعه بحث جدي مطرح شد و سهشنبه معلوم ميشود آيا 1+4 ميتواند موارد مورد نظر ايران را تامين کند يا خير و آن وقت ميتوانيم مسير روشنتري را داشته باشيم. خطيبزاده همچنين از عدم پذيرش هيچگونه طرح گام به گامي خبر داده بود. با اين حال جن ساکي، سخنگوي کاخ سفيد شامگاه دوشنبه به اظهار نظر درباره مذاکرات در وين درباره برنامه جامع اقدام مشترک پرداخت و گفت: ما هيچ امتيازي را در مسأله کاهش تحريمها به ايران در زمان کنوني نخواهيم داد. او در ادامه افزود: رابرت مالي، نماينده ويژه آمريکا در امور ايران، رياست هيات آمريکايي را در مذاکرات وين به منظور بررسي مسأله بازگشت به توافق هستهاي بر عهده خواهد داشت. ما انتظار دستيابي به موفقيت سريع يا فوري درباره پرونده هستهاي ايران را نداريم. سخنگوي وزارت خارجه آمريکا در بخش ديگري از سخنان خود مدعي شد: مذاکرات در زمينه پرونده هستهاي ايران منوط به جدي بودن طرف ايراني است. ما با روسيه و چين در زمينه پرونده هستهاي ايران هماهنگي ميکنيم.اظهارات سخنگوي کاخ سفيد در شرايطي است که روز گذشته خبرگزاري رويترز در گزارشي درباره نشست ديروز کميسيون مشترک برجام، به نقل از يک مقام ايراني که نامي از وي برده نشده است، نوشت: دستور کار هيأت ايراني در نشست وين، برداشته شدن همه تحريمهاي آمريکا عليه ايران خواهد بود.
* پکن: آمريکا بايد بدون قيد و شرط به برجام بازگردد
«ژائو ليجيان» سخنگوي وزارت خارجه چين روز گذشته در جريان نشست خبري ضمن ابراز اميدواري پيرامون لغو تحريمهاي آمريکا عليه کشورمان در جريان نشست وين گفت: در حال حاضر، وضعيت برنامه هستهاي ايران در مرحله مهمي قرار دارد. چين از نشست برجام براي بحث درباره موضوعات مربوط به لغو تحريمهاي آمريکا و بازگشت ايران به تعهداتش استقبال ميکند. وي ضمن انتقاد از تحريمهاي يکجانبه واشنگتن عليه جمهوري اسلامي، ادامه داد: پکن همچنين از تعاملات اعضاي برجام با ايالات متحده به شيوهاي مناسب حمايت ميکند و اميدواريم تمام طرفين درباره طرح بازگشت ايالات متحده و ايران به تعهداتشان به اجماع برسند. ژائو تصريح کرد: آنچه ميخواهم بر آن تأکيد کنم اين است که خروج يکجانبه آمريکا از برجام توافقات همه اعضاي اين توافق هستهاي را تضعيف کرد و اين دليل اصلي و ريشهاي بحران فعلي در زمينه برنامه هستهاي ايران است. وي با تأکيد بر لزوم بازگشت بدون قيد و شرط ايالات متحده به برجام توضيح داد: ايالات متحده بايد بدون قيد و شرط به برجام بازگردد و تمام تحريمهاي غيرقانوني عليه ايران را لغو کند و اعمال قدرت بر طرفهاي ديگر را کنار بگذارد. ژائو در پايان با تأکيد بر عزم چين براي کمک به حفظ برجام گفت: چين همواره نقش سازندهاي را درباره موضوع هستهاي ايران ايفا کرده است و همچنان به تلاش براي بازگرداندن هرچه سريعتر برجام به مسير اصلي ادامه ميدهد و در عين حال، با قاطعيت از حقوق و منافع قانوني خود نيز حفاظت ميکند.
* پايان دور نخست و برگزاري ۲ نشست موازي کارشناسان
دور نخست نشست حضوري کميسيون مشترک برجام با توافق براي ادامه رايزنيها در سطح کارشناسي پايان يافت. دور نخست اين نشست يک ساعت به طول انجاميد. بر اساس توافق شکلگرفته، ۲ نشست کارشناسي موازي بين اعضاي کميسيون مشترک برجام جهت انجام رايزنيهاي فني در حوزه رفع تحريم و هستهاي تشکيل شد. اين نشستهاي کارشناسي قرار است به بحث و رايزني درباره جنبههاي فني و جزئيات مسائل مربوط به لغو تحريمها و مسائل هستهاي بپردازد و نتيجه بحثها به کميسيون گزارش شود. سيدعباس عراقچي، معاون سياسي وزير امور خارجه و رئيس هيأت ايراني در نشست کميسيون مشترک برجام تأکيد کرد: رفع تحريمهاي آمريکا، نخستين و ضروريترين اقدام براي احياي برجام است و جمهوري اسلامي ايران آمادگي کامل دارد به محض رفع تحريمها و پس از راستيآزمايي آن، اقدامات جبراني هستهاي خود را متوقف کرده و به اجراي کامل برجام بازگردد. ميخائيل اوليانوف، نماينده روسيه در سازمانهاي بينالمللي مستقر در وين نيز ضمن موفقيتآميز توصيف کردن اين نشست در توئيتي نوشت: نشست کميسيون مشترک برجام موفقيتآميز بود. ۲ گروه در سطح کارشناسي (درباره برداشته شدن تحريمها و مسائل هستهاي) موظف شدند اقدامات ملموسي را که بايد از سوي واشنگتن و تهران براي احياي کامل برجام اتخاذ شود، شناسايي کنند. اين گروهها بلافاصله آغاز به کار کردند.
* تحت هر شرايطي مذاکره فرابرجامي ممنوع!
اما مهمترين واکنش به مذاکرات وين را علي شمخاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي کشورمان دقايقي پس از آغاز اين نشست نشان داد و با انتشار توئيتي که در آن از هشتگ «مقاومت فعال» استفاده کرده بود، نوشت: «فارغ از اينکه اروپا، اراده يا توان مجابسازي آمريکا براي لغو يکباره همه تحريمها و بازگشت واشنگتن به تعهدات خود را داشته باشد يا نه، امکان ورود ايران به مذاکرات فرابرجامي تحت هيچ شرايطي وجود نخواهد داشت». اشاره شمخاني به تغييرناپذير بودن موضع ايران مبني بر عدم پذيرش مذاکرات فرابرجامي در حالي است که در روزهاي گذشته گمانهزنيهاي مختلفي پيرامون تبديل کردن اين مذاکرات به پلي براي آغاز مذاکرات جديد در حوزههاي فرابرجامي به گوش ميرسيد. دولت جديد آمريکا که طمع بسياري براي پيش کشاندن موضوعات منطقهاي و موشکي در سايه اعطاي برخي امتيازات حداقلي دارد، نشست وين را به عنوان فرصتي براي تحقق ايده خود مدنظر قرار داده است. در اين ميان برخي پالسهاي داخلي نيز همنوا با طرح آمريکا بوده و تلاش داشتهاند با تکرار ايده «توافق به هر قيمتي» پذيرش اين موارد را مطرح کنند. موضع شمخاني به عنوان دبير شوراي عالي امنيت ملي بيش از هر چيز ميتواند به عنوان هشداري از سوي يک مقام عاليرتبه نظام نسبت به پيگيري اين ايده در هر شرايطي باشد.