سرمقاله وطن امروز/ روحانی از یک سوراخ ۲ بار گزیده میشود؟

وطن امروز/« روحاني از يک سوراخ ۲ بار گزيده ميشود؟ » عنوان يادداشت روزنامه وطن امروز به قلم مهدي گرگاني است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد:
بهرغم خسارات سنگيني که از مذاکرات مستقيم ميان آمريکا و دولت تدبير و اميد و ماحصل اين مذاکرات يعني «برجام» به کشور وارد شد، به نظر ميرسد دولت دوازدهم دوباره در همان مسير غلط و اشتباه قرار گرفته است و برخلاف سياستها و جهتگيريهاي کلي نظام، قصد دارد دوباره با واشنگتن وارد مذاکره شود.
1ـ اگر چه طي چند ماه گذشته دولت از هرگونه تعامل مستقيم با آمريکاييها منع شده و هر چند مقامات وزارت امور خارجه طي روزهاي اخير تاکيد کردهاند هيچ نوع مذاکره مستقيم و غيرمستقيم ميان ايران و آمريکا در کار نخواهد بود اما رويهاي که مجموعه دستگاه ديپلماسي دولت در پيش گرفته است، نشان ميدهد خواسته يا ناخواسته در يک بازي حسابشده و از پيش طراحيشده فروافتاده و نشست مجازي کميسيون برجام در روز جمعه و نشست حضوري سهشنبه [پريروز] در وين در همين راستا برنامهريزي شده است.
2ـ مقامات دولت، پيش از اين بارها تاکيد کرده بودند بازگشت به برجام نيازي به هيچ مذاکره و هماهنگي ندارد و فقط به اراده طرف آمريکايي وابسته است. با اين حال اکنون در اتريش هستند تا مذاکراتي در اين زمينه برگزار کنند. «سيدعباس عراقچي»، معاون وزير امور خارجه روز يکشنبه تاکيد کرد در وين هيچ مذاکره مستقيم يا غيرمستقيمي با آمريکا نخواهيم داشت و هيچ طرح گام به گامي نداريم و قبول هم نميکنيم. اما اظهارات طرفهاي ديگر ـ بويژه مقامات آمريکايي که در سطح بالا در وين حاضر شدهاند ـ نشاندهنده مسائل ديگري است.
«رابرت مالي» نماينده آمريکا در امور ايران گفته: هدف آمريکا از حضور در نشست وين اين است که ببيند چه گامهايي ميتواند براي بازگشت به پايبندي به توافق هستهاي اتخاذ کند و همچنين ايران چه گامهايي بايد براي بازگشت به پايبندي به برجام بردارد. او همچنين تاکيد کرده: از طريق شرکاي اروپايي به دنبال مشخص کردن گامهايي هستيم که براي بازگشت ايران و آمريکا به برجام مشخص شود. چنين اظهاراتي کاملا با همان طرح گام به گام موردنظر طرفهاي غربي همسو است. هر چند اظهارات رابرت مالي با صحبتهاي عراقچي در تناقض کامل است، با اين وجود با توجه به بيانيه پاياني نشست کميسيون برجام در روز جمعه به نظر ميرسد به صورت غيرمستقيم هماهنگيهايي ميان طرفين در اين چارچوب انجام شده است که اکنون بازتاب آن را در مواضع طرفهاي غربي مشاهده ميکنيم.
3ـ در سياست بينالملل بسياري از کشورها در جهتگيريهاي سياست خارجي خود از «اصل سياست اعلامي و سياست اعمالي» پيروي ميکنند. اين اصل به آنها کمک ميکند ضمن بر هم زدن محاسبات دشمنان و رقبا، از ترکشهاي اجراي سياستهاي غيرعادي در امان بمانند. حال به نظر ميرسد دولت روحاني براي فريب افکار عمومي داخل(!) در حال اجراي چنين روشي است؛ بدين نحو که هر روز بر سياستها و رويکردهاي مجموعه نظام که در داخل روي آن اجماع شده است، تاکيد ميکند اما در نهايت کار خود را کرده و کار را به روشهاي مورد علاقه خود اجرا ميکند!
4- حسن روحاني طي هفتههاي گذشته مخالفان برجام را به سياسيکاري و بازيهاي انتخاباتي متهم کرد و ديروز هم مدعي توبه(!) آمريکا شد اما عجله دولت وي براي ساخت و پاخت با طرف آمريکايي مؤيد اين مساله است که دولتمردان بيش از همه به انتخابات رياستجمهوري 1400 چشم دوخته و تلاش ميکنند تا قبل از برگزاري انتخابات، به صورت فرمايشي و ظاهري هم که شده برجام را زنده کنند تا بتوانند از قِبَل احياي برجام، برنامه انتخاباتي خود را پيش ببرند. اين همان طرحي است که از آن به عنوان «بازگشت بد» به برجام ياد ميشود.
مرکز پژوهشهاي مجلس ضمن هشدار درباره تبعات سنگين چنين طرحي تاکيد کرده رفع تحريمها در قالب بيانيه سياسي و حتي تغييرات حقوقي در دستورالعملهاي خزانهداري آمريکا نه تنها منافع اقتصادي ايران را تضمين نخواهد کرد، بلکه ايران را در چرخه تکراري «محدودسازي برنامه هستهاي در ازاي تقريباً هيچ» گرفتار خواهد کرد.
5ـ دولت جو بايدن براي رفع تحريمهاي ايران موانع زيادي در مقابل خود دارد و حتي اگر فرض بگيريم قصد دارد به وعده انتخاباتي خود براي بازگشت به برجام عمل کند، در عمل نميتواند کاري از پيش ببرد. اصليترين مانع در برابر واشنگتن، کنگره آمريکاست. برخلاف اين ادعا که گفته ميشد تحريمها به صورت کامل رفع خواهد شد اما رفع کامل تحريمها نيازمند مصوبه خانه نمايندگان و سناي آمريکاست. در نهايت روي کار آمدن دونالد ترامپ ثابت کرد نه تنها امضاي جان کري تضمين نبود بلکه تحريمها به صورت موقت تعليق شده و با امضاي يک دستور اجرايي ساده، دوباره سرجاي اول خود بازگشت. اکنون هرگونه وعده آمريکاييها براي رفع تحريمها همان تعليق موقت يا تخفيف در تحريمهاست نه لغو تحريمها. مانع ديگر، تلاش لابيهاي صهيونيستي و سعودي براي گنجاندن مساله موشکي و سياستهاي منطقهاي ايران در مذاکرات مربوط به برجام است. وزير خارجه سعودي طي هفتههاي گذشته بارها تاکيد کرده مساله موشکي و فعاليتهاي منطقهاي ايران قرار است در هرگونه توافق جديد با ايران گنجانده شود.
6 - در نهايت بايد تاکيد کنيم رويکرد کنوني دولت روحاني دقيقا همان چيزي است که تيم امنيت ملي دولت بايدن با همکاري شرکاي اروپايي خود از اول طراحي و برنامهريزي کرده بود و دقيقا براي مقابله با همين طرح بود که حضرت آيتالله العظمي خامنهاي رهبر حکيم انقلاب اسلامي، سياست قطعي جمهوري اسلامي ايران در موضوع برجام را مطرح فرمودند و مجلس شوراي اسلامي نيز قانون «اقدام راهبردي براي لغو تحريمها» را تهيه و تصويب کرد. با اين حال، دولت روحاني براي فرار از شکست بزرگ در دوران 8 ساله خود و انتخاباتي که در پيش است، در حال زير پا گذاشتن اصول بنيادين نظام و بر باد دادن منافع ملي کشور است.