آغاز دوئل بایدن با پوتین
دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
اقدامات تنبيهي آمريکا با روي کار آمدن دولت بايدن عليه روسيه شدت گرفته است. به نوشته روزنامه نيويورکتايمز، پس از سالها سياستهاي دست روي دست گذاشتن دولت ترامپ در قبال روسيه، حالا اقدامات عليه کرملين از سر گرفته شده است. در اين راستا دولت آمريکا روز پنجشنبه اعلام کرد که به تلافي دخالت روسيه در انتخابات رياستجمهوري سال ۲۰۲۰ و حمله هکرهاي وابسته به کرملين به نهادهاي دولتي آمريکا، ۱۰ ديپلمات روس را اخراج و ۳۸ شخصيت حقيقي و حقوقي روسيه را تحريم ميکند.
اين اقدامات تنبيهي عليه روسيه که از چند هفته پيش در دست بررسي بود اولين بخش از اقدامات تلافيجويانه دولت جو بايدن در واکنش به فعاليت هکرهاي روس است. اين تحريمها شامل اقداماتي است که در صورت ادامه اقدامات مخرب روسيه، از جمله در فضاي مجازي و مرز اوکراين، مشارکت روسيه در اقتصاد جهاني را دشوارتر ميشود. در حالي که اين تحريمها ممکن است بلافاصله به سختي تاثير خود را نشان دهد، مقامات کاخ سفيد گفتند که در صورت تشديد تنشها آمريکا فضا را براي گرفتن وام از سوي روسيه در بازارهاي جهاني تنگتر خواهند کرد.
اين تنبيهات پس از آن صورت گرفت که ارزيابي نهادهاي امنيتي آمريکا حاکي است که هکرهاي وابسته به کرملين در مجموعه عمليات مخرب خود با هدف سرقت اطلاعات محرمانه دولت آمريکا، به سامانه کامپيوتري حداقل ۹ وزارتخانه و نهاد فدرال حمله کردهاند.علاوه بر اين، مقامات دولت جديد آمريکا ماه گذشته اعلام کردند که ولاديمير پوتين، رئيسجمهوري روسيه، شخصا عمليات تاثيرگذاري بر انتخابات رياستجمهوري آمريکا با هدف پيروزي مجدد دونالد ترامپ را تاييد کرده است. بايدن در اين رابطه گفت که اقداماتشان عليه روسيه مناسب بوده است. او تصريح کرد که پيشتر در گفتوگوي تلفني به پوتين هشدار داده بود که کارهاي روسيه چه عواقبي خواهد داشت. بايدن که يکبار هم نام پوتين را به اشتباه کلوتين گفت، تصريح کرد که آمريکا بهدنبال افزايش تنشها با روسيه نيست و ما ثبات و يک رابطه قابل پيشبيني ميخواهيم. بايدن البته اين نکته را هم گوشزد کرد که به پوتين گفته است خواستار يک ملاقات حضوري در تابستان در اروپا است که تاکنون روسها به اين پيشنهاد پاسخي ندادهاند.
بهرغم ادعاي آمريکا مبني بر اقدامات مخرب روسيه در انتخابات سال ۲۰۲۰ ايالات متحده، تحقيقات نهادهاي امنيتي و قضايي آمريکا نشان ميدهد که نه روسيه و نه هيچ دولت خارجي ديگري نتوانستند روي نتايج رايگيري تاثير بگذارند. اين تحريمهاي جديد، شش موسسه و شرکت روسي فعال در زمينه حمايت از اقدامات سايبري مسکو و ۳۲ نفر از جمله افراد صاحب امتياز در روسيه را شامل ميشود که به گفته دولت آمريکا به اشکال گوناگون مثل انتشار اطلاعات غلط تلاش کردهاند در انتخابات رياستجمهوري سال گذشته دخالت کنند.
کاخ سفيد گفت: يکي از ديپلماتهايي که اخراج شده، نماينده نهادهاي اطلاعاتي- امنيتي روسيه است. کاخ سفيد افزود: دولت جو بايدن با استفاده از مجاري ديپلماتيک، امنيتي و نظامي و با تکيه بر «دقيقترين ارزيابي» نهادهاي اطلاعاتي آمريکا، قصد دارد به گزارشهاي مربوط به تشويق طالبان از سوي روسيه براي حمله به نيروهاي آمريکايي و ناتو در خاک افغانستان پاسخ دهد.
گزارشهاي مربوط به تعيين جايزه براي حمله به نيروهاي آمريکايي و ناتو در خاک افغانستان سال گذشته منتشر شد و دونالد ترامپ به دليل واکنش نشان ندادن به اين اقدام روسيه مورد انتقاد قرار گرفت.کاخ سفيد تاکنون به طور علني اين گزارشها را تاييد نکرده است ولي در بيانيه روز پنجشنبه خود گفت: «امنيت و سلامت نيروهاي ما و متحدان ما يکي از اولويتهاي اساسي دولت آمريکا است.»
اين اقدام جديد دولت آمريکا بدون شک مناسبات سرد ميان واشنگتن و مسکو را دچار تنش بيشتري خواهد کرد. جو بايدن در دومين مکالمه تلفني خود با ولاديمير پوتين در روزهاي اخير خواستار «کاهش تنش» در مرزهاي شرقي اوکراين شد و در رابطه با دخالتهاي عوامل روسيه در انتخابات آمريکا گفت: «ما از منافع و امنيت ملي خود با قاطعيت دفاع ميکنيم.» جو بايدن ماه گذشته در يک مصاحبه تلويزيوني در پاسخ به اين سوال که آيا ولاديمير پوتين را «قاتل» ميدانيد، گفت: «بله». جو بايدن افزود دوران «امتياز دادن» به پوتين به سر رسيده است.
ولاديمير پوتين در واکنش به اين سخنان، سفير روسيه در واشنگتن را فراخواند و در سخنراني خود به موضوع بردهداري سياهپوستان و نسلکشي بوميان در تاريخ آمريکا و استفاده از بمب اتمي در حمله به ژاپن اشاره کرد. مشخص نيست که اقدامات تنبيهي دولت جو بايدن روي رفتار روسيه تاثير بگذارد. دولت اوباما در واکنش به دخالت عوامل روسيه در انتخابات رياستجمهوري سال ۲۰۱۶ تعدادي از ديپلماتهاي روس را اخراج کرد.
دولت دونالد ترامپ نيز که معمولا از رويارويي با روسيه اکراه داشت در سال ۲۰۱۸ در واکنش به مسموميت يک جاسوس سابق توسط عوامل روسيه در بريتانيا چند ديپلمات روسيه را از واشنگتن اخراج کرد.
دولت آمريکا هنوز در حال بررسي ابعاد و نتايج حملات سايبري عوامل روسيه به سامانه کامپيوتري نهادهاي فدرال از جمله وزارت خزانهداري، وزارت دادگستري، وزارت انرژي و امنيت داخلي است. اقدام روز پنجشنبه دومين مجموعه از تحريمهاي دولت جو بايدن عليه روسيه است. ماه گذشته دولت آمريکا هفت مقام روسيه و حدود ۱۰ نهاد دولتي آن کشور را در واکنش به مسموميت و بازداشت الکسي ناوالني، منتقد سرسخت کرملين، تحريم کرد.
با دور تحريمهاي جديد اما ماريا زاخارووا، سخنگوي وزارت خارجه روسيه هشدار داد که اقدامات آمريکا بدون پاسخ نخواهد ماند اما درباره اينکه اقدامات روسها چه خواهد بود، توضيح بيشتري نداد. زاخارووا تصريح کرد که فعلا سفير آمريکا در اين کشور براي پاسخگويي احضار شده است. زاخارووا افزود: «چنين اقداماتي قطعا پاسخ قاطعانهاي در بر خواهد داشت. در واشنگتن، آنها بايد بدانند که تخريب روابط دوجانبه هزينهبر خواهد بود. مسووليت آنچه اتفاق ميافتد کاملا بهعهده ايالات متحده است.»
در روزهايي که ايالات متحده با روسيه و چين خود را درگير ميبيند، گويي زمان به دوران جنگ سرد بازگشته و بايدن نيز اقدامات تهاجمي روسيه را عبور از خط قرمز و بهشدت نامناسب خوانده است. در حالي که در چهار سال گذشته بارها از سوي دونالد ترامپ درباره حملات هکري روسيه ابراز شک و ترديد شد، بهنظر ميرسد در دوران بايدن، واشنگتن ديگر در برابر مسکو تسامح از خود نشان ندهد.