برگزیده

برخی به‌دنبال «دولت حداقلی» هستند

مردم سالاري

بروزرسانی 1400/02/02 - 13:32

مردم سالاري/متن پيش رو در مردم سالاري منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

دبيرکل حزب مردم‌سالاري، دوشنبه‌ شب ميهمان برنامه جهان‌آرا بود که به صورت زنده از شبکه افق پخش شد. اين برنامه که قرار بود به بررسي «آرايش سياسي اصلاح طلبان در انتخابات رياست جمهوري ۱۴۰۰» بپردازد اما مسائل سياسي مختلفي در آن مطرح شد.

دبيرکل حزب مردم‌سالاري، دوشنبه‌ شب ميهمان برنامه جهان‌آرا بود که به صورت زنده از شبکه افق پخش شد. اين برنامه که قرار بود به بررسي «آرايش سياسي اصلاح طلبان در انتخابات رياست جمهوري ۱۴۰۰» بپردازد اما مسائل سياسي مختلفي در آن مطرح شد.
دکتر مصطفي کواکبيان پس از عرض تسليت عروج شهادت‌گونه سردار خستگي‌ناپذير انقلاب سيدمحمد حجازي، در ابتداي بحث بر نام تشکل جديدي که اصلاح‌طلبان براي رسيدن به يک کانديداي واحد ايجاد کرده‌اند تاکيد کرد و گفت: «ما جبهه اصلاحات ايران هستيم و من نمي‌دانم ناسا از کجا بيرون آمده، تعدادي اشخاص حقيقي و تعدادي احزاب در اين تشکل هستند و اين جبهه در وزارت کشور هم ثبت شده است.»
اين نماينده سابق مجلس در پاسخ به اين سوال که «چرا اصلاح‌طلبان کمتر به گفت‌وگو با منتقدان تن مي‌دهند» گفت: «بعضي دوستان از برنامه توليدي تجربه خوبي ندارند، چون در نهايت هر چه که باب ميل تهيه‌کننده و کارگردان است پخش مي‌شود. اما من معتقدم کسي که پاشنه آشيل نداشته و حرفي براي گفتن دارد، بايد حضور پيدا کند ولو اينکه با موجي از سوالات هم مواجه شود.»
وي در ادامه با انتقاد از نقش جناحي صداوسيما افزود: «به هر حال عملکرد صداوسيما يک طوري جلوه داده شده که گويا در خدمت يک جناح خاصي است و همين شبکه افق هم مربوط به خود سازمان صداوسيما نيست و مربوط به بخش‌هاي ديگري از حکومت هستند.»
دبيرکل حزب مردم‌سالاري با اشاره به اينکه تا به حال با هيچ شبکه خارجي مصاحبه نداشته گفت: «چندين بار است که در اين شبکه حضور پيدا مي‌کنم. آمادگي هم دارم که هر کدام از دوستان مستقل و اصولگرا مي‌خواهند با هم مناظره کنيم.»
استاد علوم سياسي دانشکده حقوق دانشگاه علامه در مورد نهاد اجماع‌ساز هم گفت: «ما منتقد شوراي‌عالي سياستگذاري بوديم و من شخصا شرکت نمي‌کردم. چون يک جريان ثابتي مديريت داشت و دموکراتيک هم نبود و اشخاص حقيقي بدون نظر احزاب وارد شده بودند. اينجا اشخاص حقيقي با تاييد احزاب و البته با مشورت سيدمحمد خاتمي در اين نهاد حضور دارند. لذا آن معايبي که شوراي سياستگذاري داشت تا حدودي برطرف شده است و مجمع عمومي شامل 46 نفر است و تاکنون هفت يا هشت جلسه داشته که با توجه به کرونا بيشتر در فضاي مجازي بوده است.»
کواکبيان در مورد گزينه‌هاي قطعي جريان اصلاحات گفت: «آن چيزي که بيرون از اين گمانه‌زني‌ها به صورت جدي و قاطعانه اعلام کرده است، آقاي پزشکيان بوده است. حتي آقاي جهانگيري اعلام نکرده و حتي حزب کارگزاران هم اسم او را مطرح نکرده است. در مورد آقاي ظريف هم من تاکنون چندين بار با ايشان صحبت کردم و ايشان به طور کلي استنکاف ورزيدند. ايشان معتقد به فعاليت در عرصه ديپلماسي است تا کارهاي اجرايي، اما حالا تا 21 ارديبهشت و موعد ثبت نام ممکن است اتفاقات زيادي بيفتد. من حالا چون خودم اينجا هستم ديگر از خودم صحبتي به ميان نمي‌آورم.»
کواکبيان در مورد مشخصات يک رئيس دولت و اينکه آيا نوه امام(زه) مي‌تواند گزينه خوبي براي رياست دولت باشد، گفت: «رئيس دولت بايد هدايتگر باشد و از متخصصين و کارشناسان استفاده کند. ما در اسفند ماه که خدمت آقاي حاج حسن خميني رسيديم، ايشان گفت برنامه‌اي براي انتخابات ندارد. ديگران البته درخواست داشتند و مساله شوراي نگهبان هم مطرح نبود. به نظرم همان چيزي که اخوي ايشان مطرح کردند درست بوده که به توصيه رهبري اعلام کردند که حضور نخواهند داشت.»
دبيرکل حزب مردم‌سالاري در ادامه بحث با تاکيد بر بحث مشارکت در انتخابات گفت: «ما اول بايد به سمت مردم حرکت کنيم و ميزان مشارکت براي ما اصل باشد. تجربه اسفند 98 خوب نبود و حوادثي مثل دي ماه 96، آبان 98، ماجراي بنزين و سقوط هواپيماي اوکراين، باعث تضعيف اعتماد مردم به کليت سيستم شد. شوراي نگهبان هم آنقدر سختگيري داشت که ما در کل ايران براي 290 کرسي مجلس فقط 60 نامزد اصلاح طلب داشتيم.»
او در ادامه با تاکيد بر اينکه همه چيز را نمي‌توان در عملکرد دولت خلاصه کرد گفت: «برخي بچه‌هاي روزنامه خودمان در اسفند ماه گفتند ما شما را خيلي دوست داريم ولي راي نمي‌دهيم. من بارها گفته‌ام که نه دولت فعلي براي اصلاح‌طلبان هست و نه مجلس دهم اصلاح‌طلب بود. بله، اصلاح‌طلبان در دولت و مجلس حضور داشتند و در برآمدن دولت و مجلس نقش جدي ايفا کردند. من آذر 96 طي يک نطقي در مجلس گفتم «همشهري عزيزم، بجنب! من در 43 شهر براي تو سخنراني کردم ولي طوري نشود که خجالت بکشم که دارم از اين دولت حمايت مي‌کنم.» تازه آن زمان هيچ کدام از اين مشکلات اقتصادي يعني بورس، افزايش قيمت دلار و سکه و خودرو و مسکن وجود نداشت، ولي ما احساس مي‌کرديم کم کاري صورت مي‌گيرد.»
مديرمسئول روزنامه مردم‌سالاري در پاسخ به اين سوال که «وقتي اعضاي ستاد آقايان موسوي و کروبي همه در کابينه آقاي روحاني بودند؛ چطور دولت اصلاح طلب نيست.» گفت: «اگر اينطور بخواهيم ببينيم که يک عده مثل آقاي رحماني‌فضلي (مهم‌ترين عنصر دولت) کلا اصلاح‌طلب نبودند. يا آقاي نهاونديان يا برخي اطرافيان رئيس جمهور روحاني مثل آقاي واعظي، نوبخت و... اينها حزب اعتدال و توسعه‌اند که اين تشکل عضو رسمي اصلاح‌طلبان نيست. البته شخصي مثل دکتر ظريف هم بيشتر شخصيت تکنوکراتش حمايت ما را دارد. ولي وقتي سکاندار اين دولت خود را اصلاح طلب نمي‌داند، چطور مي‌خواهيد او را به اصلاحات بچسبانيد.»
وي افزود: «ما همه تلاش کرديم و الان هم پشيمان نيستيم. در آن شرايط خود بنده کانديدا بودم و ردصلاحيت شدم. سال 92 در شرايطي بوديم که آيت‌الله‌هاشمي را به دليل کهولت سن رد کردند، خب وقتي ايشان ردصلاحيت شد، نظرشان خيلي براي افکار عمومي مهم بود و ايشان هم به هر دليلي از آقاي روحاني حمايت کرد و مردم هم اقبال نشان دادند.»
عضو کميسيون امنيت ملي وسياست خارجي مجلس دهم در ادامه گفت: «من در دستگاه دولت نبودم ولي در مجلس بودم. فراکسيون ما 110 عضو داشت و من معتقدم فراکسيون خط امام در مجلس هشتم، بهتر از اين فراکسيون اميد بود. چون در آنجا مي‌دانستيم که چه چيز نمي‌خواهيم. ولي در اينجا يک فراکسيون مستقل ميانه شکل گرفته بود که اين 70-60 نفر به هر طرف مي‌چرخيدند، اکثريت مي‌شد آن طرف.» وي تاکيد کرد: «بسياري از طرح‌ها مثل عفو عمومي يا تحقيق و تفحص از املاک نجومي با چهار پنج راي به نصاب نمي‌رسيد. چون جناب لاريجاني عملا ليدر اين جريان مياني بود و مخالف بود.»
استاد علوم سياسي دانشگاه علامه طباطبايي با تاييد هماهنگي دولت و مجلس گفت: «قطعا دولت آقاي روحاني با مجلس دهم هماهنگي‌هاي خوبي داشتند. دولت آقاي روحاني با مجلس دهم به رياست آقاي لاريجاني هماهنگ بود. ولي حرف اصلاح طلبان در مجلس روي دولت آقاي روحاني تاثيري نداشت.»
کواکبيان افزود: «درباره اداره همين صداوسيما ما واقعا خون به جگر شديم و به خاطر چهار-پنج راي نتوانستيم نحوه اداره صداوسيما را مشخص کنيم. مثل اينها زياد داشتيم. لذا آنجايي که آقاي لاريجاني همراهي داشتند ما پيشرفت داشتيم ولي هرجايي که ايشان همراهي نمي‌کرد خب اتفاق نمي‌افتاد.»
دبيرکل حزب مردم‌سالاري در پاسخ به مقايسه انتخابات مجلس در سال 94 و 98 تاکيد کرد: «از سي و خرده‌اي حزب فقط 8 حزب شرکت کرد. دليلش اين بود که مي‌گفتند ما کانديدا نداريم. در کل کشور جز تهران 30 نامزد اصلاح طلب وجود داشت. يک مشارکت 20 درصدي را با مشارکت 70 درصدي که مقايسه نمي‌کنند. در 94 بالاي شصت درصد مشارکت وجود داشت. ولي در سال 98 در تهران فقط 20 درصد شرکت کردند؛ معلوم است در 20 درصد تهران هيچ وقت راي نمي‌آورم.»
وي در پاسخ به اين سوال که چطور مي‌شود مشارکت را بالا برد گفت: «کرونا الان يکي از موانع ماست. من در يکي از جلسات گفتم بياييد انتخابات را در دو روز انجام بدهيم. گفتند خلاف قانون اساسي است. گفتيم تمهيداتي بچينيد که مردم بتوانند با استفاده از نرم افزار ويژه از منزل راي بدهند. يا تعداد حوزه‌ها بسيار زياد باشد تا از ازدحام جلوگيري کند. الان وزارت کشور بايد عالي‌ترين برنامه را براي بيشترين تضمين سلامت داشته باشند. يا مثلا وزير بهداشت از 30 بهمن اعلام کرونا کرده بود، صدا و سيما در قم مي‌گفت که الحمدالله خبري نيست. عين همين موضوع را در شوراي نگهبان داريم، در دستگاه‌هاي امنيتي داريم. باور بفرماييد که صداوسيما در مشارکت مردم خيلي تاثيرگذار است. به جاي اينکه همواره پمپاژ يأس و نااميدي در مردم بکند، بايد مردم را تشويق به مشارکت نمايد. در حالي که مردم خيلي به ما مراجعه مي‌کنند که چرا بازنگري قانون اساسي و جمهوريت سوم را مطرح مي‌کني، در حالي که ما در نان شبمان مانديم و چرا بايد راي بدهيم و اينها همه دروغ مي‌گويند و...»
رئيس فراکسيون دانشگاهيان دوره هشتم مجلس افزود: «ما به عنوان يک حزب معتقديم خود انتخابات موضوعيت دارد. درست است که انتخابات ما حزبي نيست؛ ما تلاش کرديم در مجلس دهم که مردم بتوانند حزبي راي بدهند. علاوه بر اينکه من معتقدم برخي از شخصيت‌ها و احزاب اصولگرا برخلاف فرمايشات رهبري، علاقمند به مشارکت حداکثري نيستند. خب يک هيات مذاکره‌کننده خارجي حتما بيشتر تحت تاثير مشارکت هفتاد درصدي مردم قرار مي‌گيرد تا مشارکت 40 درصدي.»
وي در ادامه گفت: «من معتقدم اگر هر کانديدا برنامه براي ايجاد تحول ارائه بدهد، قطعا در مشارکت تاثير خواهد داشت. اما اگر بنا باشد که بدون رفع تحريم جلو برويم، اتفاق ويژه‌اي نمي‌افتد. من معتقدم همه نهادهاي ذي مدخل و ارکان حکومت در مشارکت نقش دارند و همت را بر اين قرار دهند تا مشارکت بالا باشد.»
اين فعال سياسي در پاسخ به اينکه چرا بايد در انتخابات شرکت کرد، گفت: «آنهايي که راي ندادند و فکر مي‌کنند که مجلس حداقلي بهتر از مجلس دهم بوده، خب باز هم نيايند. اما آيا کسي مي‌تواند از عملکرد اين مجلس دفاع کند؟ در همين کرج، در مرحله دوم تعداد ناظرين و مجريان بيشتر از تعداد راي دهندگان بوده است! يعني به دو درصد هم نمي‌رسد. الان هم اين شعار در فضاي مجازي هست که «از بس دروغ شنيديم، ما ديگه راي نمي‌ديم»، خب بايد ببينيم چه کساني دروغ گفتند؟ چرا دروغ گفتند؟ اين نيست که شما يک طرفه به قاضي برويد. همه ما در اين کشتي سوار بوديم و در مشکلات نقش داريم.»
وي افزود: «فرض بگيريم که دولت در اين سه سال اخير بهانه آورده، اما من در مجلس بيشترين حرف‌ها را در مورد اف‌اي‌تي‌اف زدم. خب اين را هم دولت نمي‌خواهد انجام شود؟ تمام روساي بانک‌ها در کميسيون امنيت ملي مجلس دهم آمدند، بالاتفاق گفتند اگر اين مساله حل نشود روابط بانکي ما قفل خواهد ماند. عرض بنده اين است که ترامپ نامتعادل يک‌جانبه تحريم کرد و اين دست ما نبود. ولي در اف‌اي‌تي‌اف خودمان به دست خودمان داريم تحريم مي‌کنيم. به خدا قسم آنهايي که گفتند اگر صرفا اف‌اي‌تي‌اف را تصويب کنيم بايد حاج قاسم را تحويل بدهيم، دروغ گفتند! اين که شما بگوييد دولت صرفا مقصر است، خب همين کشورهايي که ما با آنها کار مي‌کنيم امثال چين و روسيه و کره جنوبي و ژاپن و حتي عراق به ما مي‌گويند تا زماني که اين مساله تصويب نشده نمي‌توانيم کار کنيم. يا در مورد سند جامع چين اگر به قرارداد رسيديم و چين بدون اف‌اي‌تي‌اف پاي کار ايستاد خب حرفي نيست. ولي بنده مي‌گم چرا بايد با منت و خواهش و تمنا از ديگران تقاضا کنيم.»
رئيس فراکسيون ديپلماسي و منافع ملي مجلس دهم در مورد اينکه چرا برجام ناکارآمد شد، گفت: «من گفتم اگر دوستان داخلي همکاري کنند برجام شکل مي‌گيرد. چون شما به طرف خارجي پالس مي‌دهيد، او هم سواستفاده مي‌کند. همين آخرين نمونه (مذاکرات وين) که در جريان است. مگر غير از اين است که مقام معظم رهبري همين اخيرا گفتند که آرزوي توفيق دارند براي مذاکره کنندگان و اين مذاکرات نبايد فرسايشي شود و دعا مي‌کنم براي آنها، اما همين ديروز آقاي رئيس مجلس مي‌گويد بايد از وين برگرديد! شما پيکان حملات را برديد روي دولت، من معتقدم که دولت بخشي از ماجراست.»
وي افزود: «در همين رابطه زماني که شرکت توتال قرار بود 5 ميليارد دلار سرمايه‌گذاري در ايران داشته باشد؛ فراکسيون روحانيون با طرح دو فوريتي در مجلس دهم سعي کردند اخلال کنند. من پرسيدم آيا روحانيون تخصص نفتي دارند؟ دقيقا اولين شرکتي هم که بعد از خروج ترامپ از برجام از ايران رفت، توتال بود.»
کواکبيان با اشاره به اينکه ترامپ برجام را به نفع ايران مي‌دانست، گفت: «اگر برجام بد بود، ترامپ چرا اين همه به اوباما سرکوفت زد؟ ته بحث ترامپ اين بود که برجام به نفع ايران است، والا چه دليلي داشت که از برجام خارج شود؟ اينکه اسرائيل، آل‌سعود و... همه با برجام مخالف بودند، هيچ پالسي به شما نمي‌دهد؟ ما در بحث نحوه اجرا، شايد پيش‌بيني نمي‌کرديم که ترامپ بيرون بيايد و تمام کشورها پشت سر تحريم بايستند. اگر واقعا رآکتور اراک را سيمان کرده بوديم چرا در کمترين فاصله توانستيم به 60 درصد غني‌سازي برسيم؟ مذاکره يعني هر کس براي هر چيزي که مي‌خواهد تلاش کند. بسياري از بزرگان اصولگرا بعد از توافق آمدند تعريف کردند و اگر ترامپ بيرون نرفته بود ممکن بود شما هم اين انتقادات را به برجام نداشته باشيد. چرا ما هنوز دنبال اين هستيم که همين برجام بماند؟ چون اگر برجام نبود قطعنامه‌هاي ذيل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد يک جا لغو نمي‌شد، شما اين را قبول نداريد؟
قبل از آن به ما در دنيا به صورت قاچاقچي نگاه مي‌شد. مي‌گفتند مي‌خواهند بمب هسته‌اي بسازند. اما بعد از برجام تيم ترامپ عليه ما در شوراي امنيت سه بار براي گرفتن قطعنامه جديد اقدام کرد و شکست خورد. اصلا اگر انتخابات 28 خرداد اکثريت مردم شرکت کنند و قطب‌بندي بين مخالفان برجام و طرفداران برجام ايجاد شود، به نظر شما اگر در جامعه همه پرسي انجام شود به فکر شما راي مي‌دهند يا به فکر ما؟ عرض بنده اين است که يک عده در داخل نمي‌خواهند تحريم‌ها لغو شود. يک نمونه سخنراني رئيس مجلس را ببينيد. گفت بيخود نشستيد مذاکره مي‌کنيد. آژانس با سازمان انرژي اتمي توافق کرد که تصوير دوربينها را سه ماه به آژانس ارائه ندهيم، شوراي‌عالي امنيت ملي هم تصويب کرد. مصوبات اين شورا هم به تاييد رهبري مي‌رسد. خود رئيس مجلس هم در شوراي عالي امنيت ملي حضور داشت. در نهايت 212 نفر نماينده مجلس برخلاف نظر شوراي‌عالي امنيت ملي، يعني برخلاف نظري که به تاييد رهبري رسيده، گفتند بيخود توافق کردند و رئيس جمهور به دليل تخلف بايد به دستگاه قضايي معرفي شود. حتي صداي رهبري هم بلند شد و گفتند بايد از کشور يک پالس شنيده شود. اما بعضي دوستان به خاطر يک دستمال قيصريه را به آتش مي‌کشند. برخي دلشان نمي‌خواهد مشارکت بالا باشد. مي‌گويند وقتي ما مي‌توانيم مجلس حداقلي درست کنيم، چرا دولت حداقلي درست نکنيم. بدشان هم نمي‌آيد دولت 30 درصدي درست کنند.»