خوشبینیهای دولت به وین؛ واقعیت یا سراب؟!

کيهان/متن پيش رو در کيهان منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
فضاسازي رسانههاي زنجيرهاي در کنار اظهارات دولتمردان درباره مذاکرات وين، نه تنها هيچ نسبتي با واقعيت ندارد، بلکه به شدت حاکي از رفتاري انتخاباتي است.
در شرايطي که مقامات آمريکايي صراحتا اعلام کردهاند که حاضر نيستند تحريمهاي ضدايراني را لغو کنند، در اين سو برخي دولتمردان و فعالين مدعي اصلاحات و رسانههاي زنجيرهاي، اينگونه وانمود ميکنند که قرار است فتحالفتوحي اقتصادي در وين رقم بخورد.
ند پرايس، سخنگوي وزارت خارجه آمريکا در کنفرانس خبري روزانه کاخ سفيد در اظهارنظري گستاخانه گفت: آمريکا هيچ امتيازهايي به ايران پيش از اطمينان يافتن از پايبندي کامل تهران به برجام نخواهد داد.
پرايس افزود: مذاکرات وين مثبت است و اين طرح در حال بحث شامل بازگشت مشترک با ايران به برجام است. نماينده ما در امور ايران در حال بحث درباره طرحي است که شامل مراحل خاصي براي بازگشت به توافق هستهاي است.
دولت بايدن: تحريمها را لغو نميکنيم
وي در ادامه در اظهارنظري خصمانه گفت: ما امتياز و يا طرحهاي يکجانبهاي به ايران نخواهيم داد و هدف ما اين است که برنامه هستهاي آنها تحت محکمترين سيستمهاي راستيآزمايي قرار گيرد.
سخنگوي وزارت خارجه آمريکا افزود: ما تحريمهاي ايران را لغو نخواهيم کرد مگر اينکه اطمينان داشته باشيم که ايران بطور کامل به توافق هستهاي بازگشته است.
جو بايدن، رئيسجمهور آمريکا در روزهاي گذشته در اظهارنظري مشابه گفته بود:«هنوز زود است که معلوم شود مذاکرات براي احياي توافق موفق خواهد شد يا نه. ما براي بازگشت به توافق، امتيازات عمده نخواهيم داد».
همچنين جيک ساليوان، مشاور امنيت ملي کاخ سفيد در روزهاي اخير گفته بود: «آمريکا تا زماني که وضوح و اطمينان پيدا نکند که جمهوري اسلامي ايران به برجام بازگشته است، تحريمها را لغو نخواهد کرد».
اظهارات مقامات دولت بايدن دقيقاً نقطه مقابل خواسته ايران است. مقامات کشورمان صراحتا اعلام کردهاند که ايران به شرطي به تعهدات کامل برجامي بازميگردد که اولا آمريکا تمامي تحريمهاي ضدايراني را بهصورت دائميو يک باره لغو کند و ثانيا لغو تحريمها توسط ايران راستيآزمايي و تاييد شود.
فرانک هيپل، مقام سابق کاخ سفيد و استاد روابط بينالملل دانشگاه پرينستون با اشاره به مذاکرات وين گفت: بيانيههاي منتشر شده از نشست نشان ميدهد که هر دو طرف در حال حاضر خوب و خوشبين هستند. با اين وجود بهنظر ميرسد که دولت بايدن در حال حاضر مايل به تأمين خواسته ايران مبني بر لغو کليه تحريمهاي دولت ترامپ در ازاي بازگشت ايران به برجام نيست.
هيپل افزود: بهنظر ميرسد دولت بايدن برخي تحريمها را براي تشويق ايران به گفتوگو در مورد ساير موضوعات حفظ کند: موضوعاتي مانند موشکهاي بالستيک، سوريه، حزبالله و...
تعليق نمايشي تحريمها
فواد ايزدي، کارشناس مسائل آمريکا گفت: بهنظر ميرسد آمريکاييها دنبال تعليق تحريمها باشند ضمن اينکه آن تعليق هم شبههناک است بر اين مفهوم که آيا همه تحريمها را تعليق ميکنند؟ يا تحريمها را بهصورت گزينشي به مرحله تعليق خواهند رساند؟
ايزدي افزود: آمريکا در اين مسير سه اقدام ميتواند انجام دهد اقدام اول لغو تحريمهاست که بهنظر ميرسد اين کار را انجام نميدهد اقدام دوم تعليق تحريمهاست که بهنظر ميرسد تعليق کامل تحريمها را هم در دستور کار نخواهد داشت و بهدنبال آن است که تنها بخشي از تحريم را به مرحله تعليق برساند و مثلا اعلام کند فلان پول بلوکهشده ايران در فلان کشور آزاد خواهد شد. به اين ترتيب اگر قانون تحريم لغو نشود پولهاي ايران دوباره ميتواند بلوکه شود به اين ترتيب که يک پولي قبل از انتخابات آزاد شود و چند برابر آن بعد از انتخابات دوباره بلوکه شود.
وي در ادامه گفت: بر اساس اين روند، چون اصل قانون تحريم لغو نشده و حتي بهصورت تعليق هم درنيامده فرض کنيد بخشي از طلب ايران از کره جنوبي يا عراق آزاد شود و بعد از انتخابات ايران دوباره به عراق برق بفروشد، از آنجا که قانون تحريم لغو و يا تعليق نشده چند برابر پولهاي آزاد شده ميتواند دوباره بلوکه شود.
اين کارشناس مسائل آمريکا درخصوص خبرهايي مبني براينکه در مذاکرات وين موضوع پذيرش گام به گام يا مرحلهاي تحريمها نيز مطرح شده گفت: بحث گام به گام و پيشرفت مرحلهاي مذاکرات نيز موضوع مهمي است و بهنظر ميرسد در حال حاضر بهجاي استفاده از اصطلاح گام به گام يا مرحله به مرحله از اصطلاح ديگري به نام «ترتيبات» استفاده ميشود و ميگويند در مورد ترتيبات عملي در حال مذاکره هستيم که همان مذاکره گام به گام يا مرحله به مرحله باشد.
مذاکره غيرمستقيم!
متأسفانه عليرغم تأکيد دولتمردان، مقامات دولت بايدن صراحتا اعلام کردهاند که «مذاکره غيرمستقيم» با ايران در جريان است.
در همين رابطه، ند پرايس سخنگوي وزارت خارجه آمريکا گفته است: مذاکرات به دليل غيرمستقيم بودن دشوار است؛ با اين حال گفتهايم که حتي اگر مذاکرات به خوبي هم پيش برود، ساده و سريع نخواهد بود.
پرايس افزود: طرح و پيشنهادي که رئيسجمهوري بايدن روي ميز گذاشت، عمل در برابر عمل بود. اين طرح همچنان تا امروز باقي است. ما بهطور يکجانبه اقدامي انجام نميدهيم يا بطور يکجانبه امتيازي داده نميشود.
شائبه رفتار انتخاباتي دولت
ظريف در سال 94 در اوج مذاکرات هستهاي و در مقطعي که طرفين در پي امتيازگيري حداکثري بودند، در اظهارنظري عجيب گفته بود:«امضاي هر توافقي، بهتر از عدم توافق است». دولت و وزارت خارجه در ادامه، برجام را امضا کرد و سپس تعهدات خود را با عجله و بهصورت پيشدستانه انجام داد و سپس با اين ادعا که «امضاي وزير خارجه آمريکا تضمين است» به انتظار نشست تا طرف غربي تعهدات برجامي را انجام دهند.
محمدجواد ظريف در سالهاي گذشته چندين بار مذاکره با طرف غربي را به مسائل داخلي و انتخابات در ايران گره زده بود. براي نمونه، ظريف در جريان مذاکرات سعدآباد در دولت اصلاحات در گوشهاي از سالن مذاکرات از «محمد البرادعي» رئيس وقت آژانس انرژي اتميخواست تعريف خود از موضوع تعليق را بهگونهاي ارائه دهد که جريان اصلاحات در انتخابات رياستجمهوري نهم بازنده نشود.
وي همچنين- شهريور ۹۳- در شوراي روابط خارجي آمريکا و در پاسخ هاله اسفندياري- ضدايراني فعال در حوزه جنگ نرم- در اظهارنظري تأملبرانگيز گفت: «ما روندي را شروع کردهايم که هدف از آن تغيير فضاي سياست خارجي کشور است. اگر با وجود تلاشهاي ما براي تعامل، اين تلاشها بينتيجه بماند، مردم ايران اين فرصت را خواهند داشت تا ۱۶ ماه ديگر که انتخابات پارلماني (مجلس دهم) برگزار ميشود، به اين عملکرد ما پاسخ دهند. وقتي قبلاًً در سالهاي ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، توافقهايي کرديم و تلاشهاي ما براي عملکرد شفاف، از جانب اتحاديه اروپايي رد شد، مردم جواب ما را با انتخاب رئيسجمهوري متفاوت دادند که مرا هم زود بازنشسته کرد(!) حالا بار ديگر من زنده شدهام. بهنظر من غرب در انتقال پياميکه ميخواهد به ايران منتقل کند بايد بسيار دقت کند».
حالا ظريف در ادامه اين رفتار تأملبرانگيز و مغاير با منافع ملي، در روزهاي گذشته با اشاره به مذاکرات برجامي در وين به طرف آمريکايي و اروپايي اين پالس را داد که «زمان زيادي باقي نمانده است»!
متأسفانه اظهارات اخير برخي دولتمردان و مقامات ارشد وزارت خارجه در کنار سابقه اين افراد، شائبه «تحرکات انتخاباتي دولت در پرونده برجام» را تقويت کرده است. اين رفتار خطرناک، مصداق بارز زيرپاگذاشتن منافع ملي و عزت مردم ايران است.
باز هم حمله و توهين به منتقدان
روحاني صبح چهارشنبه در جلسه هيئت دولت گفت: اقدامات دولت براي احياي برجام انتخاباتي نيست، البته اگر مردم احساس کنند موفقيت بيشتري ايجاد شده بيشتر در انتخابات شرکت ميکنند. وي افزود: برخي فيلم و اينها درست کردند که مال سالهاي گذشته است؛ روي دستشان باد کرده و پخش ميکنند اينها همان تفکرات قديم هستند و عيبي ندارد براي اينکه ماهيت خودشان را افشا ميکنند.
رئيسجمهور در ادامه گفت: امروز همه ميدانند راهحل براي معضل برنامه هستهاي ايران، اجراي توافق هستهاي است و براي همه روشن است؛ براي پنج بعلاوه يک، اروپا، منطقه و براي همه روشن است. بايد اين توافق به خوبي اجرا شود و ما اجراي عين برجام را ميخواهيم و نه يک کلمه کم نه يک کلمه زياد. ما دنبال زياده خواهي نيستيم. البته طلبهايي داريم و بعداً مطرح ميکنيم. در اين ۴ سال صدها ميليارد دلار به ما خسارت وارد شده آن سر جاي خود هست. ما برجام پلاس نميخواهيم.
روحاني در تشريح مراحل سه گانه بازگشت آمريکا به برجام بيان داشت: اين کار سه پله دارد که پله اول رفع تحريمها است و بايد کليه تحريمها را بردارند. ديگران هم بايد کمک کنند و وظيفهشان هست اما اصل آمريکاست. مشکل را آنها ايجاد کردند و بايد کليه تحريمها را بردارند.
وي ادامه داد: شرايط برجام در سال ۲۰۱۵ چه بود. همان شرايط اقتصادي که پيشبيني شده بود و در برجام تعهد کرده بودند بايد به آن برگردند هرگونه تحريميکه بهانههاي ديگر با تگها و برچسبهاي جديد آنها را هم بايد کنار بگذارند و ما به يک اقتصاد سالم متعادل قابل قبول برگرديم آنها هم برگردند و ببينند يک فعاليت هستهاي ما انجام ميدهيم در چارچوب برجام. آنها عليالظاهر در اين مرحله جدي هستند و ميگويند ما تحريمها را برميداريم.
رئيسجمهور افزود: اما اين تحريمهايي که ميگويند برميداريم، براي عناوين کافي نيست و اينکه بگويند در بخش نفت و تحريم و پتروشيميتمام تحريمهايي که شماره دارد و معلوم است بايد روي کاغذ بياورند و اينها برداشته شود. همه دنيا هم بدانند وگرنه باز هم در کليات گرفتار ميشويم. بايد دقيق و با آدرس بگويند تحريمها چگونه برداشته ميشود. بنابراين در بخش تحريم، بار بهطور کامل بر دوش آمريکاست و آنها بايد انجام دهند.
روحاني: راستيآزمايي، خيلي پيچيده نيست!
روحاني ادامه داد: دو کار ديگر را ما بايد انجام دهيم. وقتي ميگويند تحريم برداشته شده ما راستي آزمايي ميکنيم. راستيآزمايي هم خيلي پيچيده نيست و همکاري باشد در يک زمان نه چندان زياد ميتوان گفت. اگر وزير نفت، راه و رئيس بانک مرکزي بگويد تحريم برداشته شده ما هم ميگوييم راستي آزمايي شده است. در قدمهاي بعدي هم در همه اعضاي ۱+۵ بايد صداقت، جديت و حل سريع مسئله را کاملاًً حس کنيم و تا زماني که آن را حس کنيم توافق را ادامه ميدهيم. البته نه در زمان طولاني بلکه بايد در زمان کوتاهي اين را تمام کنيم و به نتيجه برسيم.
لازم به ذکر است که رستم قاسمي وزير اسبق نفت در گفتوگوي سهشنبه شب برنامه عيار گفت: راستيآزمايي لغو تحريمها در حوزه نفت، زمانبر است تا بتوانيم به توان صادرات خود برسيم، حداقل 3 ماه زمان لازم است.
رئيسجمهور در ادامه گفت: کار ما هم عين برجام اجرا و پيادهسازي ميکنيم و الحمدلله چيزهايي که لازم باشد را برداريم، انبار هم داريم و ميبريم داخل انبار ميگذاريم. هر چيزي نياز باشد در برجام انجام ميدهيم. در زمان کوتاهي همه چيز بايد انجام شود و مردم به آلام و آرزوهاي خود برسند.
وي با تأکيد بر اينکه اقدامات دولت براي انتخابات نيست، گفت: در مذاکرات هستهاي هيچ نظري به انتخابات نداريم؛ حتي اگر انتخابات مثلا در سال ۱۴۰۱ برگزار شود. البته اگر مردم احساس کنند موفقيت بيشتري ايجاد شده بيشتر در انتخابات شرکت ميکنند.
روحاني افزود: بعضيها که خودشان را سوپر انقلابي هم معرفي ميکنند حتي يک کلمه درباره تحريم حرف نميزنند و فقط کارشان فحش و توهين به دولت و دروغ عليه دولت است.
وي در ادامه گفت: مردم به کسي که مانع رفع تحريم ميشود، راي نميدهند.
اظهارات تأملبرانگيز آقاي روحاني درباره نحوه راستيآزمايي لغو تحريمها، مصداقي بارز از شائبه انتخاباتي بودن رفتار دولت درباره مذاکرات هستهاي در وين است.
علاوه بر اين، اين اظهارات، يک بار ديگر نشان داد که دولت در مقابل نقدهاي کارشناسي و دلسوزانه، پاسخي جز توهين و تهمت ندارد.
حسين موسويان، عضو سابق تيم مذاکرهکننده هستهاي ايران در توئيتي تأملبرانگيز نوشت: فارغ از نتيجه مذاکرات هستهاي جاري در وين، با شناختي که از سياست داخلي آمريکا دارم، هيچ رئيسجمهوري در آمريکا قادر به اجراي کامل برجام نخواهد بود. اما آيا مذاکرهکنندگان ايران و ۵ کشور ديگرخواهند توانست از آمريکا تضمين عيني بگيرند که ساير کشورها را بهخاطر اجراي برجام مجازات نکند؟
مدعيان اصلاحات همواره در نقش بلندگوهاي کاخ سفيد در ايران، بيعملي و عهدشکني طرف آمريکايي را توجيه ميکنند.
بازي مدعيان اصلاحات با معيشت مردم
همزمان با مذاکرات وين، رسانههاي زنجيرهاي در اقدامي مسبوق به سابقه با تيترهايي از جمله «ريزش قيمتهاي ارز و سکه همزمان با پيشرفت مذاکرات وين»، «ارز در مسير ريزش بزرگ»، «عقبنشيني بهاي دلار با نگاه به مذاکرات در وين» و... اينگونه وانمود کردند که قرار است به زودي فتحالفتوح عظيم اقتصادي رخ دهد.
پيش از اين در مرداد ۹۷ و در شرايطي که تحريمها برقرار بود و ترامپ صرفا از مذاکره با ايران سخن گفت، قيمت دلار و سکه در بازار کاهش يافت و رسانههاي زنجيرهاي در آن مقطع نيز با آبوتاب به بازتاب اين موضوع پرداختند.
کارشناسان و صاحبنظران پيش از اينبارها اعلام کرده بودند که افزايش سرسامآور قيمت دلار و سکه و افزايش مشکوک قيمت برخي از اقلام، بخشي از عمليات رواني جريان خاص براي گروگانگيري اقتصاد ايران و سپس زمينهچيني براي تحميل برجامهاي بعدي است.
فضاسازي رسانههاي زنجيرهاي در حالي است که طرف آمريکايي صراحتا اعلام کرده که تحريمهاي ضدايراني را لغو نميکند. بر همين اساس اين اقدام خسارتبار مدعيان اصلاحات، چيزي جز شرطيسازي اقتصاد و بازي با معيشت مردم نيست.
فضاسازي رسانههاي زنجيرهاي در کنار اظهارات دولتمردان، نه تنها هيچ نسبتي با واقعيت ندارد، بلکه به شدت حاکي از رفتاري انتخاباتي است. متأسفانه دولت همچنان آدرس سراب ميدهد و معيشت مردم و اقتصاد کشور را به اخم و لبخند مقامات آمريکايي و اروپايي گره زده است.
آلسعود: برجام را طولانيتر کنيد
نشست هيئت وزيران سعودي به رياست «سلمان بن عبدالعزيز» شاه سعودي برگزار شد.
ماجد بن عبدالله القصبين، وزير اطلاعرساني سعودي گفت: «در بيانيه هيئت وزيران سعودي از ايران دعوت شده تا به مذاکرات جاري (در وين اتريش) ادامه داده و از تشديد تنش و جلوگيري از بيثباتي در منطقه جلوگيري کند».
هيئت وزيران سعودي از جامعه بينالملل خواست تا به توافقي قدرتمندتر و طولانيتر با ايران به همراه اجراي نظارت و بازرسي از تاسيسات هستهاي ايران برسد تا از دستيابي تهران به سلاح هستهاي و توسعه توانايي لازم براي آن جلوگيري شود.
همچنين برخي منابع خبري صهيونيستي گزارش دادند که تلآويو از دولت آمريکا خواسته نقش بازرسان آژانس بينالمللي انرژي اتمي در نظارت از تاسيسات هستهاي ايران پررنگتر شود.
پکن: کليد موفقيت مذاکرات، لغو کامل تحريمهاست
وانگ کان، فرستاده چين در سازمانهاي بينالمللي مستقر در وين و نماينده پکن در نشست کميسيون مشترک برجام، خواستار رفع کامل تمام تحريمهاي آمريکا عليه جمهوري اسلامي ايران شد.
وانگ عصر سهشنبه بعد از پايان دور جديد گفتوگوهاي نشست کميسيون مشترک برجام در وين گفت رفع تمامي تحريمها عليه ايران، کليد موفقيت مذاکرات کنوني براي احياي توافق هستهاي است.
ميخائيل اوليانوف، نماينده روسيه در سازمانهاي بينالمللي در وين نيز ضمن تأکيد بر لزوم احياي کامل برجام تصريح کرد، کارزار فشار حداکثري آمريکا عليه ايران شکست خورده است.
سخنگوي وزارت خارجه فرانسه گفت که تعدادي از موانع فني و سياسي بايد در مذاکرات برجام کنار گذاشته شوند تا مذاکرات هدفمند و سازندهتر شوند.