برگزیده

گردش به چپ بایدن

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1400/02/11 - 19:10

دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

رئيس‌جمهوري ايالات‌متحده در نخستين سخنراني خود در کنگره، در صدمين روز کاري‌اش از کمک به نهادهاي آمريکايي براي مقابله با چين خبر داد. هر چند بايدن در سخنراني خود در کنگره هرگز اصطلاحي مانند «جنگ سرد» را بر زبان نياورد‌؛ اما بر لزوم ايستادگي در مقابل چين تاکيد کرد و گفت که اعتقاد دارد هنوز دموکراسي کارگر است. او گفت با دشمنان اقتدارگراي آمريکا مقابله به مثل خواهد کرد و پس از آن هم در جورجيا در يک مسابقه اتومبيل‌راني حضور پيدا کرد تا اين‌گونه صدمين روز کاري‌اش در کاخ سفيد را جشن بگيرد. به نوشته روزنامه نيويورک‌تايمز، جو بايدن رئيس‌جمهوري آمريکا در سخناني در جلسه مشترک کنگره تاکيد کرد: آمريکا قصد دارد حضور نظامي خود را در منطقه شبه قاره و اقيانوس آرام و نيز اروپا حفظ کند و اين مساله را به اطلاع رئيس‌جمهوري چين رسانده است.

جو بايدن گفت: در تماس تلفني با شي جين‌پينگ، رئيس‌جمهوري چين اطلاع دادم که آمريکا حضور نظامي قوي خود را در اقيانوس‌هاي هند و آرام نظير آنچه با ناتو در اروپا دارد، حفظ خواهد کرد.

او اشاره کرد، از نزديک با هم‌پيمانان براي رويارويي با خطراتي نظير برنامه هسته‌اي ايران، کره‌شمالي از طريق ديپلماسي و تلاش‌هاي بازدارنده سخت همکاري خواهد کرد. بايدن درباره روسيه نيز به تماسش با ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه اشاره کرد و گفت به او هشدار داده است که آمريکا براي تنش تلاش نمي‌کند اما اقدامات مسکو عواقبي خواهند داشت.همچنين رئيس‌جمهوري آمريکا در سخنان خود در جلسه مشترک کنگره خواستار ارائه خدمات آموزشي در دوره پيش‌دبستاني و کالج‌هاي دولتي به‌صورت رايگان شده است.

او در اشاره به مرگ اسامه بن لادن رهبر القاعده گفت که وقت بازگرداندن نيروهاي آمريکا از افغانستان فرارسيده است. در اين سخنراني براي اولين بار هر دو شخصيتي که پشت سر او ايستاده بودند زن بودند؛ کامالا هريس معاون رئيس‌جمهوري و نانسي پلوسي رئيس مجلس نمايندگان که هر دو ماسک به‌صورت داشتند. افزون بر اين جو بايدن طرح بزرگي را براي نوسازي زيرساخت‌هاي آمريکا تشريح کرد و از مسائل داخلي غافل نشد.

او برنامه خود را براي گسترده‌ترين اصلاحات در زمينه مزاياي تامين اجتماعي از دهه ۱۹۶۰ ارائه کرده است. طرح او شامل چهار هزار ميليارد‌دلار - ۴تريليون - بودجه براي آموزش و مرخصي خانوادگي است. اين سخنراني به سبک نطق سالانه «وضعيت ايالات‌متحده» واکنش جمهوري‌خواهان را به دنبال داشت. سناتور تيم اسکات جمهوري‌خواه از کاروليناي جنوبي واکنش حزب مخالف را قرائت کرد.

اسکات که به‌طور بالقوه از نامزدهاي انتخابات رياست‌جمهوري سال ۲۰۲۴ است، آفريقايي‌تبار است. به گفته کاخ سفيد، بايدن پيش از سخنراني در کنگره با کارمندان کنگره که در جريان حمله روز ششم ژانويه در داخل ساختمان به تله افتاده بودند، ديدار کرد. در آن روز هواداران دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوري سابق که نتيجه انتخابات را رد مي‌کرد، سعي کردند روند تاييد نتايج انتخابات را متوقف کنند. بايدن که در نظرسنجي‌ها موقعيت محکمي دارد، در نطق خود سعي کرد نظر عموم را درباره دو مجموعه خيلي بزرگ - طرح کار و طرح خانواده‌هاي آمريکايي - جلب کند.

بايدن در جريان سخنراني خود همچنين به مسائل جنجالي همچون اصلاح پليس، مساله خشونت با سلاح گرم و بحران مهاجرت در مرز مکزيک اشاره کرد.

تحليلگران مي‌گويند اين دو طرح در صورت تصويب نهايي در کنگره شامل فراگيرترين اصلاحات در نظام تامين اجتماعي از دهه ۱۹۶۰ خواهد بود. کاخ سفيد مي‌گويد بودجه لازم براي هر دو طرح «به‌طور کامل» از طريق افزايش ماليات بر ثروتمندترين بخش جامعه و شرکت‌ها تامين خواهد شد.

طرح خانواده‌هاي آمريکايي، با هزينه‌اي ۸/ ۱ تريليون دلاري، قصد ارائه آموزش رايگان براي دوره پيش‌دبستاني از سن سه تا چهار، مرخصي باحقوق خانوادگي (مثل زايمان) و تامين کامل هزينه کالج دولتي (کاميونيتي کالج) را دارد.

اين طرح همچنين تخفيف مالياتي کودک را تا سال ۲۰۲۵ تمديد مي‌کند و براي هر کودک به خانواده‌هاي کم‌درآمد ماهانه حدود ۳۰۰ دلار مي‌دهد. دموکرات‌ها اميدوارند اين کمک‌ها به برنامه‌اي دائمي بدل شوند.

کاخ سفيد گفته بودجه مورد نياز اين طرح با دو برابر کردن ماليات سود سرمايه (بر درآمد بالاتر از يک ميليون دلار) و افزايش ماليات خانواده‌هايي که سالانه بيش از ۴۰۰ هزار دلار درآمد دارند، تامين خواهد شد. هفته پيش انتشار گزارش‌هايي از برنامه دولت براي افزايش ماليات سود سرمايه، باعث سقوط بازار سهام شد. اين سخنان همچنين در ارزهاي ديجيتال تاثير گذاشت و بيت‌کوين که روندي صعودي داشت، به‌يکباره با سقوط قابل توجه روبه‌رو شد.

برنامه اشتغال
بايدن در اين سخنراني همچنين طرح «کار آمريکايي» به ارزش ۳/ ۲ تريليون دلار را تبليغ کرد. اين طرح، که از آن به‌عنوان برنامه‌اي براي نوسازي زيرساخت‌هاي کشور ياد مي‌شود، قصد سرمايه‌گذاري در حمل‌و‌نقل عمومي، خط آهن، فرودگاه‌ها، لوله‌هاي آب، اينترنت باند پهن، جاده‌ها و پل‌ها، بيمارستان‌هاي کهنه‌سربازان، مراکز مراقبت از کودکان و مقابله با نابرابري‌هاي نژادي را دارد. اين طرح همچنين سعي مي‌کند اقتصاد آمريکا را به سوي انرژي‌هاي پاک و اتومبيل‌هاي الکتريکي- که امروز فقط ۲ درصد خودروها را تشکيل مي‌دهند- سوق دهد. کاخ سفيد مي‌گويد: بودجه اين طرح از طريق افزايش ماليات شرکت‌ها از ۲۱ درصد به ۲۸ درصد و افزايش ساير ماليات‌ها بر شرکت‌هاي چندمليتي تامين خواهد شد. بايدن از نخستين سخنراني‌اش در جلسه مشترک کنگره استفاده کرد تا از قانون‌گذاران حاضر درخواست همکاري دوحزبي کند و يک برنامه اقتصادي چهار تريليون دلاري را که به گفته وي باعث رقابت‌پذيري بيشتر آمريکا با چين مي‌شود، به تفصيل تشريح کرد.

خارج شدن از بحران پاندمي کرونا
بايدن گفت: به لطف يک برنامه واکسيناسيون موفق و يک طرح نجات به ارزش ۹/ ۱ تريليون دلار براي مقابله با پيامدهاي اقتصادي همه‌گيري کرونا، آمريکا سرپا شده و در حال بازيابي قدرتش است. پيش از اين آمريکا روزانه تا ۳ هزار نفر کشته داشت که هم‌اينک اين رقم به متوسط ۷۰۷ نفر در روز رسيده است. وي افزود: اکنون تنها پس از ۱۰۰ روز مي‌توانم به ملت گزارش دهم که آمريکا مجددا در حال رشد و بازيابي قدرتش است. ما خطر جدي را به امکان و بحران را به فرصت تبديل کرديم. ما در حال بازيابي قدرتمان هستيم.

بايدن همچنين متعهد شد که آمريکا به يک «انبار واکسيناسيون» براي باقي جهان براي مبارزه با کوويد- ۱۹ تبديل خواهد شد. وي گفت: «همزمان با اينکه به نسبت نيازمان واکسن مازاد خواهيم داشت، ما به انباري از واکسن‌ها براي کشورهاي ديگر تبديل خواهيم شد، درست همانند زماني که آمريکا زرادخانه دموکراسي در جنگ جهاني دوم بود. اما اين رويداد تا زماني که همه شهروندان آمريکايي به واکسن دسترسي پيدا نکنند، رخ نخواهد داد.»

چين، رقيب خودکامه
بايدن در اين سخنراني چين را نيز هدف گرفت و وعده داد تا توسعه فناوري و تجارت را تقويت کند. وي گفت: «چين و برخي کشورها به سرعت به يکديگر نزديک مي‌شوند. ما بايد محصولات و فنا‌وري‌هاي آينده را توليد کنيم و بر آنها تسلط داشته باشيم.»

بايدن بارها رقابت با چين را به‌عنوان بزرگ‌ترين چالش سياست خارجي که آمريکا با آن روبه‌روست، توصيف کرد. وي در ادامه سخنراني‌اش گفت: «آمريکا در برابر اقدامات تجاري ناعادلانه که حق کارگران و صنايع آمريکايي را ضايع مي‌کنند، از جمله تعرفه‌هاي تجاري براي شرکت‌هاي دولتي و همچنين سرقت فناوري و مالکيت معنوي آمريکايي خواهد ايستاد.»

بايدن همچنين از قانون‌گذاران خواست لايحه دو‌حزبي را که پکن را درخصوص حقوق بشر تحت فشار مي‌گذارد، به نابرابري تجاري رسيدگي مي‌کند و بودجه لازم را براي ساخت فناوري‌هاي جديد براي رقابت موثرتر با چين تقويت مي‌کند، تصويب کنند. وي تصريح کرد: «آمريکا هرگز از تعهداتش به حقوق بشر، آزادي‌هاي اساسي و ائتلاف‌هايش پا پس نمي‌کشد.» نيويورک‌تايمز در گزارشي به قلم ديويد سنگر نوشت سخنان بايدن نشان از حضور مجدد آمريکا به‌عنوان ابرقدرت در عرصه‌هاي جهاني است. رقابت با چين و محدود کردن روس‌ها از جمله اقداماتي است که بايدن در اين سخنراني به آن اشاره داشته است. او در سخنانش همچنين طرح «دموکراسي در برابر اتوکراسي» را مطرح کرد که به‌نظر مي‌رسد بيش از حد ساده‌انگارانه است. بايدن همچنين ضرورت بازسازي اقتصاد آمريکا را براي مقابله با چين يادآوري کرد و گفت بايد به دنيا ثابت کنند که دموکراسي‌ها در دنيا همچنان موفق و در حال پيشرفت هستند. منطق سخنان بايدن را نبايد در شعارهاي حزبي خلاصه کرد و بلکه بخشي از تلاش او براي بالا بردن زيرساخت‌هاي آمريکا است و کمتر مي‌توان آن را جناحي و خطي خواند و او همان کاري را مي‌کند که زماني جان اف.کندي کرد و گفت: «ما انتخاب مي‌کنيم که به ماه برويم.»

ضرب‌الاجلي براي لايحه پليس
بايدن همچنين از کنگره خواست تا نخستين سالگرد درگذشت جورج فلويد، يکي از ۱۱۲۷ قرباني خشونت پليس آمريکا، در ماه آتي ميلادي، لايحه مربوط به اصلاح پليس را تصويب کند. وي گفت: «همه ما فشار زانوي نابرابري بر گردن سياه‌پوستان آمريکا را مشاهده کرده‌ايم. اکنون اين فرصت براي ما به‌وجود آمده تا يک تحول و پيشرفت واقعي را رقم بزنيم. ما بايد دست به دست يکديگر دهيم تا مجددا اعتماد را ميان نيروهاي مجري قانون و مردم ايجاد کنيم، تا نژادپرستي نظام‌مند را در سيستم عدالت کيفري‌مان ريشه‌کن و اصلاحات پليس را به اسم جورج فلويد اعمال کنيم.»

بايدن همچنين از کنگره خواست تا قانون کنترل سلاح را تصويب کند و از جمهوري‌خواهان سنا خواست تا از لايحه‌هاي تصويب شده توسط مجلس نمايندگان درخصوص اين مساله حمايت کنند. بايدن مشکل خشونت با سلاح گرم را يک مشکل آمريکايي خواند نه يک موضوع حزبي. وي گفت: «من نمي‌خواهم مقابل شما قرار بگيرم اما ما به سناتورهاي جمهوري‌خواه بيشتري براي پيوستن به اکثريت دموکرات‌ها به منظور رفع درزها و بررسي بيشتر سابقه‌ افراد براي خريد سلاح گرم نياز داريم.» بايدن افزود: «ما مجددا به يک ممنوعيت درخصوص سلاح‌هاي تهاجمي نياز داريم. به من نگوييد که اين کار شدني نيست چرا که ما قبلا اين کار را کرده‌ايم و کارآمد بوده است.» ماه گذشته بايدن خواستار مبارزه با سلاح‌هايي به نام «اسلحه‌هاي روح» شده بود. اينها اسلحه‌هايي هستند که دست‌ساز و قاچاق بوده و فاقد سريال رديابي هستند.

غلبه بر شورش‌ها به کنگره
بايدن حمله شش ژانويه به ساختمان کنگره را يکي از روزهاي تاريک در تاريخ آمريکا توصيف کرد و از قانون‌گذاران هر دو حزب خواست تا اين را فرصتي براي غلبه بر تفرقه‌ها و اختلافات ببينند. وي از اعضاي کنگره خواست تا متحد شوند و به جهان نشان دهند که آمريکا همچنان مي‌تواند به سرعت و به‌صورت موثر اوضاع را حل و فصل کند. بايدن گفت: «مردم جهان به تصاوير منتشر شده از حمله اراذل و اوباش به ساختمان کنگره به‌عنوان سندي دال بر غروب خورشيد در آسمان دموکراسي آمريکا، نگاه مي‌کنند. آنها در اشتباه هستند. ما بايد به آنها ثابت کنيم که اشتباه مي‌کنند. ما بايد ثابت کنيم که دموکراسي همچنان کارآمد است.»

خروج نيروهاي آمريکايي از افغانستان
بايدن همچنين به برنامه‌اش براي خروج نيروهاي آمريکايي از افغانستان باليد و گفت: «رهبري آمريکا يعني پايان دادن به اين جنگ دائمي.» وي افزود: پس از بيست سال دلاوري و از خودگذشتي آمريکا در افغانستان، زمان آن رسيده که سربازان را به خانه بازگردانيم. ما به افغانستان رفتيم تا تروريست‌هايي را که در تاريخ ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ ميلادي به ما حمله کرده بودند، نابود کنيم. ما عدالت را در رابطه با اسامه بن لادن، رهبر سابق القاعده اجرا کرديم. ما تهديد تروريستي القاعده در افغانستان را به شدت کاهش داديم. امروز ما سربازاني در افغانستان داريم که در همان کشوري که والدين‌شان خدمت کرده بودند، خدمت مي‌کنند. ما سربازاني در افغانستان داريم که حتي در تاريخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به دنيا نيامده بودند.

طرحي براي نجات ملي
او همچنين ماه پيش طرح نجات آمريکا به ارزش ۹/ ۱ تريليون دلار را براي مقابله با پيامدهاي اقتصادي همه‌گيري کرونا امضا کرده بود. حزب دموکرات به رهبري بايدن هم‌اکنون با اختلاف کم کنترل مجلس نمايندگان و سنا را در دست دارد - بعد از يک دهه - که به اين حزب امکان تصويب لوايح مورد نظر رئيس‌جمهوري بدون کمک جمهوري‌خواهان را مي‌دهد.

سناتور ميچ مک‌کانل رهبر جمهوري‌خواهان سنا روز سه‌شنبه گفت: «رئيس‌جمهور بايدن در دوران رقابت‌هاي انتخاباتي با شعار ميانه‌روي مبارزه مي‌کرد، اما به سختي مي‌توان به اقدامي از سوي او تا اين لحظه که نشاني از ميانه‌روي داشته باشد اشاره کرد.» بايدن علاوه‌بر سه طرح ياد شده به ارزش حدودا ۶ تريليون دلار، هفته پيش از بودجه ۵/ ۱ تريليون دلاري دولت براي سال آينده پرده برداشت.

بايدن، دموکرات تمام عيار
بايدن، ميانه‌روي مادام‌العمر، با حزب خود به سمت چپ غش کرده است و در همان روزهاي اول حکمراني‌اش، بزرگ‌ترين انبساط را در دولت خود ايجاد کرده است. او زماني که به‌عنوان معاون اوباما در دولت کار مي‌کرد، به‌عنوان «آقاي مخالف با پيشنهادها» شهرت پيدا کرده بود. او هر چند که دانش‌آموخته‌هاروارد و ييل نيست اما به‌عنوان يک متخصص سياست خارجي مي‌دانست در کنگره چگونه بايد کار کرد. بايدن که حالا شاهد ۱۰۰ روز گذشت زمان از طول رياست‌جمهوري‌اش است، بزرگ‌ترين انبساط را نسبت به‌دهه‌هاي گذشته در دولت خود ايجاد کرده است و خواستار يک بودجه ۶ تريليون دلاري براي رسيدگي به چالش‌هاي اقتصادي و اجتماعي آمريکا شده است. او ديگر نگاهي به جلب حمايت جمهوري‌خواهان براي اولويت‌هاي حزبي‌اش ندارد و به‌عنوان کسي که گفته بود قصد دارد تا همه‌‌چيز را سر جاي خود بازگرداند، اقداماتش هم‌اکنون شبيه يک انقلاب است و ديگر قصد هم ندارد بابت اين اقدامات عذرخواهي هم بکند.