همه برنامه‌های تلویزیون کپی است!

فرارو/متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

 مهران مديري در فصل جديد دورهمي که ۲۱ خرداد روانه آنتن شبکه نسيم شد، از کپي بودن برنامه اش پرده برداري کرد. مديري در ابتداي اين برنامه گفت که اين مسابقه يک کپي خوب از مسابقه معروف (Mental Samurai / سامورائي ذهني) شبکه فاکس ايالات متحده است. اين اعتراف او با واکنش‌هاي بسياري از سوي منتقدان و کاربران شبکه‌هاي اجتماعي مواجه شده است.  

مديري سري جديد برنامه‌اش را با صداقت شروع کرده و معتقد است کپي بودن برنامه‌ها امري عادي است. او تاکيد مي‌کند که «هر برنامه‌اي مثل تاک شو، مسابقه و استعداديابي يک اصل و يک کپي دارد. يک کشوري برنامه اصل را مي‌سازد و بقيه کشور‌ها از آن کپي مي‌کنند. اين برنامه ما هم، جزء به جزء، کپي يک کار خارجي است. البته سعي کرديم خيلي خوب کپي کنيم و کپي درجه يک داشته باشيم، چرا که کپي هم بايد درجه يک باشد.»

اين پافشاري مهران مديري بر درست بودن عملش براي برخي منتقدان خوشايند و بالعکس براي برخي ديگر غير عادي است. البته برخي رسانه ها براين باورند که حضور مهران مديري در همان اولين قسمت مسابقه «دورهمي» توانست توانمندي‌هاي جديدي از او را که براي اولين بار اجراي يک مسابقه را بر عهده گرفته است به نمايش بگذارد.

در سوي ديگر ماجرا اما، موضوع کپي بودن برنامه دورهمي باعث به چالش کشيده شدن برخي ديگر از برنامه‌هاي مورد توجه تلويزيون هم شد.
 
سري جديد برنامه دورهمي مسابقه‌اي بر پايه اطلاعات عمومي شرکت‌کنندگان است. گفته مي‌شود که اين برنامه از يک مسابقه شبکه «فاکس / Fox» آمريکايي نسخه برداري شده است. سامورائي ذهني توسط راب لو (هنرپيشه آمريکايي) اجرا مي‌شود. فصل اول دورهمي هم از يک برنامه پر مخاطب کشور هندوستان به اسم «شب‌هاي طنز با کاپيل / Comedy nights with Kapil» کپي شده بود.

البته کپي بودن اين برنامه که تاکنون توسط عوامل ساخت دورهمي مخفي شده بود که از نظر برخي منتقدان اشتباهي بزرگ خوانده شده است. اين منتقدان مي‌گويند که اگر الان هم اين مخفي کاري را تمام کرده اند، چاره‌ي ديگري نداشته اند و بايد در قالب طنز گفته مي‌شد تا مخاطب کمتر رنجيده شود.

از سوي ديگر به عدم رعايت حق کپي رايت انتقاد شده است. در اين خصوص عصر جديد نوشت: «ابتدا بايد به آقاي مديري يادآوري کرد که در تمام دنيا کپي نمي‌کنند بلکه هر کشوري که بخواهد برنامه‌اي شبيه به برنامه اصلي بسازد از سازندگان آن حق و مجوز انجام اين کار را خريدداري مي‌کند.»

البته برخي ديگر از کاربران صداقت مهران مديري را تحسين کرده و معتقدند او همچون برخي ديگر از برنامه‌ها ادعايي براي کپي نبودن برنامه اش نداشته و همه چيز را صادقانه بيان کرده است.

در اين ميان برخي از فعالان رسانه‌اي و کاربران خواهان پاسخ به اين پرسش شده اند که جاي خلاقيت در برنامه‌سازي کجاست؟

مرجان فاطمي، خبرنگار روزنامه هفت صبح در اين خصوص نوشت: «اکثر مسابقه‌هايي که چند سال اخير روي آنتن رفته کپي از روي يک الگوي خارجي هستند. سوال اينجاست که يعني برنامه‌سازان ايراني هيچ‌گونه خلاقيتي در طراحي يک مسابقه ندارند که مو به مو سراغ کپي‌برداري مي‌روند و تازه از اين کپي کردن هم خوشحالند؟»

عده‌اي از کاربران هم معتقدند که تلويزيون قادر به طراحي يک برنامه خوب نبوده و اکثر  برنامه هايش نسخه برداري از کشور‌هاي ديگر است.

کاربري نوشت: «نه فقط دورهمي، بلکه خندوانه، سيم آخر، زوج نو، اعجوبه‌ها و عصر جديد هم کپي برنامه‌هاي غربيه... يعني ما خودمون بلد نيستيم يه برنامه خوب طراحي کنيم که بقيه کپي کنن؟!»

---

بازار

---

کپي برداري برنامه‌هاي صداوسيما
پرده برداري از کپي بودن برنامه‌ها مدت زيادي است که آغاز شده است. سال‌هاي گذشته که برنامه هايي، چون اعجوبه ها، عصر جديد و خندوانه آغاز شد برخي از رسانه‌ها از کپي برداري اين برنامه‌ها از نسخه خارج از کشور خبر دادند و اين موضوع انتقادات هرچند تندي را به دنبال داشت.

همه چيز از انتقاد به برنامه اعجوبه‌ها شروع شد. برنامه‌اي با اجراي مهران غفوريان که موضوع آن رقابت کودکان براي کشف استعدادهايشان بود. گفته مي‌شود که اين برنامه نسخه ايراني نداشته است، اما استيو هاروي، مجري آمريکايي، پيش از اين برنامه‌اي را با عنوان «کله‌گنده‌هاي کوچک / Little Big Shots» روي آنتن برده که موضوع برنامه رقابت کودکان براي کشف استعدادشان است.
 
از جمله ديگر برنامه‌هاي کپي شده بدون توجه به لزوم اعمال و الحاق پيوست‌هاي فرهنگي يا به عبارتي ايرانيزه کردن آنها مي‌توان به برنامه عصر جديد اشاره کرد که از برنامه «آمريکا استعداد دارد» (America's Got Talent) نسخه برداري شده است.
 
مسابقه «زوجي‌نو» با اجراي باربد بابايي هم  نسخه کپي‌شده از برنامه‌اي به نام «family feud» است. البته تيغ انتقادات به برنامه خندوانه هم رحم نکرد و در نهايت هم اين انتقادات ماه‌هاي گذشته به برنامه سيم آخر رسيد.

ابتدا برخي از رسانه‌ها مدعي شدند که برنامه سيم آخر با اجراي رضا رشيدپور از يک مسابقه تلويزيون به نام  Boom که ساخته اسراييل است، کپي شده است. اما کسي اين ادعا را تاييد را نمي‌کرد.

با بالاگرفتن انتقاد‌ها و واکنش روزنامه تايمز اسراييل، پس از مدتي رشيدپور به اين موضوع واکنش داد و گفت: «در هفته گذشته مطالبي رو چسبوندن به برنامه ما، اطلاعات شون ناقص بود. من الان تکميل مي‌کنم. همين چند ساعت پيش، پرسش‌ها رو هم از اون ور آوردن. سه چهار نفر بودن با عينک آفتابي، يکي دو تا کيف سامسونيت، آوردن سوال‌ها رو دادن، گفتن واو به واو همينا رو مي‌خونيد. پول‌هاشون رو گرفتن و رفتن. چون ما با شما چيز پنهاني نداريم، گفتيم همينم بگيم که بدونيد، سوال‌ها هم از اون ور اومده، همه از اون ور».
 
در اين خصوص برخي رسانه‌ها معتقدند که همه اين برنامه‌ها و تا حدودي ديگر برنامه‌هاي به اصطلاح توليدي تلويزيون در يک نقطه باهم اشتراک دارند و آن کپي بودن صفر تا صد اثر است. آن‌ها بي استعدادي و نبود خلاقيت در شبکه‌هاي سيما را اتفاقي معمولي دانسته اند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar