خودرو در چندراهی ابهام

شرق/متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
رشد کمسابقه قيمت خودرو در دولت دوم تدبير و اميد همچنان مؤثر بر اقتصاد ايران و همچنين شرايط جامعه است و به نظر ميآيد حالا نگاهها به سمت سياستهاي کلان درباره اين صنعت و بازار در دولت پيشروست. علاوه بر اين ماجراي تصميم مجلس مبني بر ارائه خودرو در بورس و همچنين مخالفت وزارت صمت هم يکي از چالشهاي اين بازار در چنين روزهايي است و در همين روزهاي خبرساز هم وزير صمت از لزوم عرضه خودروي باکيفيت داخلي و همچنين افزايش داخليسازي خودروهاي مونتاژي ميگويد؛ دوراهيهاي خودروسازي ايران به کجا ميرسد و آينده اين صنعت در ايران چه خواهد بود؟
افزايش داخليسازي خودروهاي مونتاژي
همين ديروز وزير صمت در نشست با مديران گروه خودروسازي بهمن بر عرضه خودروي باکيفيت توسط خودروسازان تأکيد کرد. عليرضا رزمحسيني در اين نشست ضمن اشاره به برنامهريزي انجامگرفته براي افزايش کمي و کيفي توليد خودرو در کشور، اظهار کرد: مردم ايران شايسته استفاده از خودروهاي با کيفيت بالا هستند و اين مهم بايد بهعنوان يک سياست راهبردي مدنظر همه شرکتهاي خودروسازي باشد و در اين راستا قدم بردارند. وزير صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: شرکتهاي خودروسازي بايد ضمن افزايش توليدات خود، براي ارتقاي سطح کيفي محصولات توليدي خود اقدام کنند. يکي از مهمترين سياستهاي اين وزارتخانه حمايت از بخش خصوصي است. افزايش عمق ساخت داخل خودروهاي مونتاژي در کشور بايد مورد توجه جدي قرار گيرد. گفتني است که مديران گروه خودروسازي بهمن در نشستي با وزير صنعت، معدن و تجارت، برنامههاي سال ۱۴۰۰ اين مجموعه براي توليد انواع خودروهاي سواري، ون، باري و کشنده را ارائه کردند.
توليد خودرو در ۲ماهه امسال ۸.۸ درصد رشد کرد
اين خبرها درباره بازار خودرو ايران در حالي است که حالا آمار رسمي از رشد حدود ۹درصدي توليد خودرو در دوماهه امسال حکايت دارد. براساس آمار وزارت صنعت از وضعيت توليد کالاهاي منتخب صنعتي و معدني در سال جاري توليد خودروهاي سواري در دوماهه ۱۴۰۰ با رشد ۸.۸درصدي به ۱۲۷هزارو ۷۰۰ دستگاه رسيده است. همچنين در اين مدت ۹هزارو ۴۷۷ دستگاه وانت با رشد ۱۲.۹درصدي روبهرو شده است. در دوماهه امسال ۲۱۵ دستگاه اتوبوس، مينيبوس و ون و همچنين ۹۵۶ دستگاه کاميون، کاميونت و کشنده توليد شد که به ترتيب حاکي از افت ۳.۲درصدي و رشد ۴۵.۵درصدي در مقايسه با سال گذشته است. در بخش خودروهاي کشاورزي، در اين بازه زماني ۶۲ دستگاه کمباين از سوي کارخانجات داخلي توليد شد که با رشد ۶.۹درصدي همراه بوده است اما توليد تراکتور با توليد دوهزارو ۳۶ دستگاه، افت ۲۳.۳درصدي را ثبت کرد. همچنين توليد تاير خودرو در دوماهه امسال با رشد ۱.۳درصدي در مقايسه با سال ۹۹ همراه و به ۴۰هزارو ۲۰۰ تن رسيده است.
طرح وزارت صمت براي قيمتگذاري خودرو چيست؟
اواخر سال گذشته بود که عرضه خودرو در بورس کالا به تصويب کميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي رسيد و همچنان تکليف اين موضوع نامشخص است. طرح ساماندهي صنعت خودرو مصوب مجلس دهم بود که شوراي نگهبان به يکي از مادههاي طرح، ايراد گرفت و به سرانجام نرسيد و بعد در مجلس يازدهم دوباره در دستور کار قرار گرفت. اکنون طرح عرضه خودرو در بورس در مجلس شوراي اسلامي مطرح شده و در کميسيون صنايع مجلس نيز روي جزئيات آن کار ميشود اما اجراي آن هنوز قطعي نيست. قرار بود اين طرح ابتداي خرداد در صحن علني مجلس مطرح شود اما به نظر ميرسد هنوز تصويب آن در مجلس به کار بيشتري نياز دارد. پيشتر حجتالله فيروزي، سخنگوي کميسيون صنايع و معادن مجلس در اين مورد گلايه کرده و به همشهري گفته است: هدف ما از طرح عرضه خودرو به بورس اين بود که اولا عرضه و تقاضا همسان شوند و هدف ديگر هم منطقي و رقابتي شدن قيمت آن بود. حال گلايه ما اين است چرا طرحي که از مطرحشدن آن در کميسيون هشت ماه ميگذرد، همچنان در رفتوبرگشت است؟ اما عرضه خودرو در بورس موافقان و مخالفاني دارد. براي نمونه محمدعلي دهقاندهنوي، رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار خودرو را کالاي مناسبي براي بورسيشدن نميداند و تأکيد دارد که سازمان بورس مخالف قيمتگذاري دستوري خودرو است. او معتقد است که کالايي مثل خودرو شرايط عرضهشدن در بورس را ندارد. چون اصولا کالايي وارد بورس ميشود که مانند خودرو تنوع نداشته باشد.
دراينباره همين ديروز وزير صنعت، معدن و تجارت با بيان اينکه عرضه خودرو در بورس کارشناسي نيست، گفت: تحريم باعث شده که واردات خودرو متوقف شود لذا بازار رقابتي نيست. عليرضا رزمحسيني که با فارس سخن ميگفت، درباره عرضه خودرو در بورس کالا، بيان کرد: اين طرح در مجلس شوراي اسلامي مطرح شده و در کميسيون صنايع مجلس نيز روي جزئيات آن کار ميشود اما اجراي آن هنوز قطعي نيست. وزير صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به اين سؤال که آيا با اجراي طرح عرضه خودرو در بورس کالا موافق است، گفت: خير، با اجراي طرح عرضه خودرو در بورس کالا موافق نيستم زيرا اجراي اين طرح کار کارشناسيشدهاي نيست. وي در پاسخ به سؤالي مبني بر اينکه براي متعادلسازي قيمت خودرو وزارت صمت چه پيشنهادي بهتر از عرضه خودرو در بورس دارد، گفت: همکاري خوبي بين وزارت صنعت، معدن و تجارت و کميسيون صنايع مجلس شوراي اسلامي وجود دارد لذا وزارت صمت طرحي براي قيمتگذاري خودروها به مجلس ارائه داده است که کميسيون اقتصادي مجلس هم با آن طرح موافقت کرده است؛ بنابراين در انتظار فرصتي براي اجراي اين طرح هستيم و اميدواريم با اجراي اين طرح قيمتها بهتر شود. وزير صنعت، معدن و تجارت بيان کرد: در اين طرح خودروها به دو گروه خودروهاي عمومي و غيرعمومي (مثلا خودرويي مانند دناپلاس که مشابه دارد و علاوه بر کمپاني خارجي مشابه آن را شرکت داخلي نيز توليد ميکند) تقسيم ميشود. وي با بيان اينکه براي حل مشکلات قيمتگذاري خودرو بايد در کنار توليد داخلي واردات معقول انجام شود، گفت: در اين صورت فضا رقابتي ميشود، توليد افزايش مييابد و قيمتها نيز کاهش مييابد. رزمحسيني با بيان اينکه قيمتگذاري دستوري توليد را افزايش نميدهد، گفت: ظرفيت توليد خودرو در ايران بالغ بر دو ميليون خودرو است و با اين ميزان توليد کاملا نياز داخل را ميتوان تأمين کرد. وي با بيان اينکه در مقطعي يکميليونو 600 هزار خودرو در کشور توليد ميشد، بيان کرد: در آن زمان براي خريد خودرو وام پرداخت ميشد؛ بنابراين اين مسئله حاکي از آن است که تقاضايي براي خودرو نبوده است. وي اظهار کرد: شرايط تحريم باعث شده که واردات خودرو قطع شود و بازار خودرو رقابتي نيست. وزير صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به اين سؤال که آيا واردات خودرو آزاد خواهد شد، گفت: طبق برنامه بودجه امسال واردات خودرو ممنوع است البته در اين مورد بايد منتظر سياستهاي دولت بعدي و تصميمات آنها ماند.
با اين تغيير و تحولات حالا بايد منتظر تصميم مجلس و مهمتر از آن سياستهاي کلان دولت آينده درباره بازار و صنعت خودرو باشيم.