جانشین «قابوس» در عربستان به دنبال چیست؟

دنياي اقتصاد/سلطان عمان در اولين سفر رسمي از زمان نشستن بر تخت سلطنت در ژانويه ۲۰۲۰ روز يکشنبه ۱۱ جولاي/ ۲۰ تير وارد شهر نئوم در شمال غرب عربستان شد تا با رهبران سعودي ديدار و درخصوص مسائل دوجانبه و منطقه‌اي بحث و گفت‌وگو کند. بنا بر اعلام رسانه‌هاي سعودي رهبران دو کشور در بيانيه‌اي مشترک بر اهميت تعامل و همکاري جدي درخصوص پرونده هسته‌اي و موشکي ايران تاکيد کردند. همچنين مذاکرات ايران و عربستان سعودي ديگر محوري بود که در سفر سلطان هيثم بن طارق به عربستان مورد بحث قرار گرفت.

کامران کرمي/ به گزارش خبرگزاري رسمي عربستان‌(واس)، در بيانيه مشترک دو کشور تاکيد شده که رياض و مسقط بايد به طور جدي و فعال درخصوص پرونده هسته‌اي و موشکي ايران و پيامدهاي آن همکاري و تعامل داشته باشند. در اين بيانيه تاکيد شده است که اين مساله مي‌تواند در تحقق امنيت و ثبات بين‌المللي و منطقه موثر باشد.

عربستان سعودي از همان ابتداي شروع مذاکرات احياي برجام در گرند هتل وين که از فروردين ۱۴۰۰ تاکنون در جريان است، تاکيد داشته که بايد در اين گفت‌وگوها حضور داشته باشد و ملاحظات و ديدگاه‌هاي اعراب خليج فارس براي شکل دادن به يک توافق محکم‌تر که پيوست‌هاي موشکي و منطقه‌اي را لحاظ کرده باشد، مورد توجه قرار گيرد. در همين ارتباط بلومبرگ در تحليلي مي‌نويسد: « سفر سلطان عمان نشان دهنده تغيير در اتحاد‌هاي خليج‌فارس است و عربستان در تلاش براي نزديکي به بازيگراني است که متحد ايران هستند، پيش‌تر اين مسير با ارتباط با عراق و قطر شروع شده است.» محور ديگر سفر سلطان عمان به عربستان سعودي بحث و تبادل‌نظر درخصوص مذاکرات ايران و عربستان سعودي بوده است. پيش‌تر برخي روزنامه‌ها و خبرگزاري‌ها نزديک کردن ديدگاه تهران و رياض را يکي از اهداف اين سفر عنوان کرده بودند. حتي برخي پا را فراتر گذاشتند و ميانجيگري و ميزباني عمان از دور بعدي مذاکرات ايران و عربستان سعودي که به گفته وزير خارجه ايران تاکنون سه دور آن به ميزباني بغداد برگزار شده است، را مطرح کردند.

اگرچه بدر البوسعيدي، وزير خارجه عمان يک روز قبل از سفر هيات بلندپايه عماني به عربستان در گفت‌وگو با الشرق‌الاوسط در پاسخ به اين سوال که آيا کشورش ابتکار‌عمل براي انجام گفت‌وگوهاي منطقه‌اي با ايران را رهبري مي‌کند يا خير، تاکيد کرد: خير، هيچ‌گونه ابتکار‌ عملي از اين قبيل را رهبري نمي‌کنيم، هر گونه گفت‌وگوي منطقه‌اي بايد از داخل کشورهاي منطقه سرچشمه بگيرد و ما از اين مساله که به سود تمام کشورهاي منطقه است حمايت مي‌کنيم. محور ديگر اين ديدار درباره موضوع يمن بود که دو طرف بر تطابق ديدگاه‌ها مبني‌بر ادامه تلاش‌هاي سياسي‌شان با هدف حصول راه‌حل فراگير سياسي براي بحران يمن براساس طرح موسوم به ابتکار خليج فارس و سازوکار اجرايي آن، خروجي کنفرانس گفت‌وگوي ملي يمني، قطعنامه ۲۲۱۶ سازمان ملل، طرح عربستان سعودي براي پايان بحران يمن و نيز پايان دادن به رنج ملت يمن تاکيد کردند. اين در حالي است که عمان ميانجيگري فعالي را در جريان اين پرونده با مشورت طرف‌هاي ديگر از جمله ايران برقرار کرده است. اما همزماني اين ديدار با بروز اختلافات در روابط عربستان سعودي و امارات بر سر نشست اخير اوپک پلاس مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. برخي از رسانه‌ها اين اختلافات را تاکتيکي و طبيعت اين رابطه در حال گسترش تفسير کرده‌اند و برخي ديگر آن را راهبردي و ناشي از تغيير موازنه قدرت بين دو کشور به‌خصوص بروز اختلافات در يمن و رقابت اقتصادي در منطقه عنوان کرده‌‌اند. در بيانيه سران عربستان و عمان هم به اجلاس اوپک‌پلاس اشاره و تاکيد شد که تلاش‌هاي کشورهاي عضو اوپک پلاس به رهبري سعودي و مشارکت عمان را که منجر به ثبات و توازن بازارهاي نفت مي‌شود، مورد ستايش قرار مي‌دهند و بر ضرورت ادامه اين همکاري براي ثبات بازار نفت تاکيد مي‌کنند. در اين ميان استقبال از سلطان هيثم در ابرشهر نئوم که براساس سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان قرار است به قطب بزرگ فناوري و کانون گردشگري در منطقه تبديل شود، نشان مي‌دهد که سعودي‌ها اين شهر را رقيب جدي براي دوبي در منطقه هدف‌گذاري کرده‌اند و از هر موقعيتي براي جذب سرمايه‌گذاري خارجي استفاده مي‌کنند.  حتي از عمان که در شرايط مالي بدي ناشي از کاهش قيمت نفت و پاندمي کرونا قرار دارد و در تلاش است تا با جذب سرمايه‌گذاري از عربستان، بر مشکلاتي که اخيرا به شکل اعتراضات در شهرهاي صحار و صلاله نمايانگر شد، فائق آيد و همزمان پروژه‌هاي توسعه‌اي خود را به پيش ببرد. يکي از مهم‌ترين اين پروژه‌ها توسعه بندر الدقم در غرب عمان است که در قالب چشم‌انداز ۲۰۴۰ صورت مي‌گيرد و به زعم تحليلگران اصلي‌ترين رقيب براي بندر جبل علي امارات به حساب مي‌آيد. ايران يکي از بازيگراني است که در تلاش است در اين بندر سرمايه‌گذاري کند، اما به‌دليل تحريم‌ها، ديگر دولت‌هاي منطقه و فرامنطقه گوي سبقت را از آن ربوده‌اند.  همچنين تکميل خط زميني الاحسا- عبري براي کاستن مشکلات شهروندان سعودي و عماني ديگر محوري است که عربستان و عمان را بدون عبور از امارات به يکديگر متصل مي‌کند. در اين فضا بايد منتظر تحرک اماراتي‌ها براي ميزباني از سلطان عمان و درهم شکستن ابتکارعمل سعودي‌ها بود.

 

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar