سرمقاله وطن امروز/ آمریکا به فرانسه هم پشت کرد

وطن امروز

بروزرسانی 1400/06/27 - 09:25

وطن امروز/ « آمريکا به فرانسه هم پشت کرد » عنوان يادداشت روزنامه وطن امروز به قلم ثمانه اکوان است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد:

برنامه بايدن براي مقابله با چين متحدان اروپايي‌اش را به جان هم انداخت

ايالات‌ متحده، انگلستان و استراليا روز پنجشنبه اعلام کردند به توافقي تاريخي براي حفظ امنيت حوزه شرق آسيا دست يافته‌اند و قرار است به‌ صورت يک گروه کاملا هماهنگ با تهديدات موجود در اين منطقه مواجه شوند. اين توافق، استراليا را قادر مي‌سازد براي نخستين‌‌بار با استفاده از تکنولوژي تهيه ‌شده توسط ايالات ‌متحده به زيردريايي‌هاي هسته‌اي دست پيدا کند. بر اساس گزارش رسانه‌هاي غربي، اين توافق يکي از بزرگ‌ترين توافق‌ها در زمينه تکنولوژي‌هاي مدرن روز براي شراکت دفاعي در طول دهه‌هاي اخير است. چين که به ‌نظر مي‌رسد تنها کشوري باشد که در تمرکز اصلي در اين توافق قرار دارد، اعلام کرده ‌است اين توافق نشان‌دهنده «بي‌مسؤوليتي شديد کشورهاي غربي» ‌است. سخنگوي وزارت‌ خارجه چين در اين باره گفته ‌است: «اين توافق به‌ صورت شديد و جدي صلح و ثبات منطقه را زير سوال برده و رقابت‌هاي تسليحاتي را افزايش مي‌دهد».
سفارت چين در واشنگتن نيز اين ۳ کشور را به داشتن «ذهنيت جنگ سرد و همچنين تعصبات ايدئولوژيک» متهم کرده‌ است.
اين توافق در عين ‌حال نه‌تنها به مقابله با چين پرداخته بلکه فرانسه را نيز در خط مقدم حملات لفظي به آمريکا قرار داده ‌است. قرارداد آمريکا و انگلستان با استراليا براي ارائه تکنولوژي زيردريايي‌هاي هسته‌اي به اين کشور، توافق قبلي موجود بين استراليا و فرانسه را که قرار بود منجر به توليد ۱۲ زيردريايي هسته‌اي شود، زير سوال برده و عملا آن را بي‌اثر مي‌کند. ژان ايولودريان، وزير خارجه فرانسه به راديوي اين کشور گفته ‌است: «اين کار واقعا از پشت خنجر زدن به فرانسه است».
اگر چه در توافقي که روز پنجشنبه اعلام شد اشاره مستقيمي به چين نشده ‌است اما رهبران اين ۳ کشور که به‌ صورت ويدئويي با يکديگر گفت‌وگو مي‌کردند بيان کردند نگراني‌هاي امنيتي آنها در حوزه شرق آسيا بشدت افزايش پيدا کرده‌ است. بن والاس، وزير دفاع انگلستان در همين باره به بي‌بي‌سي گفته ‌است: «چين بزرگ‌ترين بودجه دفاعي در طول تاريخ را سال گذشته هزينه کرد». او همچنين افزوده‌ است: «چين در حال گسترش دادن نيروهاي هوايي و دريايي خود در مقياسي کاملا بزرگ است. اين مساله مطمئنا بسياري از متحدان ما در منطقه را تهديد مي‌کند. شرکاي ما در اين مناطق مي‌خواهند توان نظامي خود را حفظ کنند». بوريس جانسون نيز که انتقادات زيادي را از طرف همتاي فرانسوي خود شاهد بوده‌ است روز پنجشنبه در گفت‌وگويي بيان کرد روابط با فرانسه چنان يک صخره سخت پابرجاست.
تحليلگران غربي در عين‌ حال معتقدند توافق امنيتي بين ۳ کشور آمريکا، انگلستان و استراليا بزرگ‌ترين توافق امنيتي دنيا بعد از جنگ دوم جهاني است، اگر چه مهم‌ترين بخش اين توافق رسيدن استراليا به زيردريايي‌هاي هسته‌اي است اما بخش جالب ‌توجه ديگر اين همکاري مشترک به توانايي‌هاي سايبري ۳ کشور و همچنين ساير تکنولوژي‌هاي روز مي‌پردازد.
نکته جالب‌ توجه در اين‌ ميان اين است که استراليا در گذشته روابط بسيار خوبي با چين داشت و پکن بزرگ‌ترين شريک تجاري اين کشور بوده ‌است اما در طول چند سال اخير اين شراکت روزبه‌روز کمتر شده و تنش‌هاي سياسي منجر به دور شدن ۲ کشور از هم شده ‌است؛ تنشي که در حال حاضر اين توافق را بشدت تهديد مي‌کند، تنش بين فرانسه و آمريکا بر سر زيردريايي‌هاي هسته‌اي است. توافق استراليا با آمريکا براي خريد سرويس زيردريايي‌هاي هسته‌اي اين کشور باعث شده ‌است توافق قبلي براي خريد ۱۲ زيردريايي هسته‌اي از فرانسه به ارزش ۵۰ ميليارد دلار از بين‌ رفته و ديگر اثري نداشته باشد. وزير خارجه فرانسه در همين باره گفته ‌است: «ما ارتباطات خود با استراليا را براساس اعتماد پايه‌گذاري کرده بوديم اما به اين اعتماد خيانت شد».
اما سوال اصلي در اين باره اين است: چرا در شرايط فعلي آمريکا و انگلستان به اين نتيجه رسيده‌اند که استراليا بايد زيردريايي هسته‌اي داشته باشد؟ اين زيردريايي‌ها در عين ‌حال که سريع‌تر و مطمئن‌تر از زيردريايي‌هاي معمولي هستند، مي‌توانند براي ماه‌ها زير آب بمانند و موشک‌هايي را شليک کنند که برد بسيار بيشتري نسبت ‌به ساير موشک‌هاي زيردريايي‌هاي قبلي دارد. مستقر کردن اين زيردريايي‌ها در استراليا براي ايالات ‌متحده در جهت حفظ اثرگذاري‌اش بر منطقه بشدت حياتي است. آمريکا براي نخستين‌بار است که تکنولوژي زيردريايي‌هاي خود را در طول ۵۰ سال گذشته در اختيار يک کشور ديگر قرار مي‌دهد. تا قبل از اين، اين تکنولوژي تنها به بريتانيا داده‌ شده بود. با اين توافق استراليا به هفتمين کشور دنيا تبديل مي‌شود که زيردريايي هسته‌اي داشته و از آن استفاده مي‌کند؛ تاکنون تنها ايالات‌ متحده، انگلستان، فرانسه، چين، هند و روسيه داراي چنين تکنولوژي‌اي بودند.
استراليا تاکيد کرده ‌است به ‌دنبال دستيابي به سلاح‌هاي هسته‌اي نيست اما در همين‌ حال نيوزيلند اعلام کرده ‌است اين زيردريايي‌ها حق حضور در آب‌هاي اين کشور را ندارند و به ‌نظر مي‌رسد نيوزيلند نيز از اين اقدام آمريکا نگران شده‌ است.
نکته مهم‌تر در اين باره اين است که کشورهاي آمريکا و انگلستان براي فروش زيردريايي هسته‌اي به استراليا، از آژانس بين‌المللي انرژي اتمي مجوز لازم را اخذ نکرده‌اند. مسؤولان مرتبط با اين مساله در واشنگتن و لندن اعلام کردند بزودي مذاکرات خود را با آژانس در اين باره آغاز خواهند کرد.
فرانسه اما به‌گونه‌اي از آمريکا و دولت بايدن عصباني است که اعلام کرده جشني را که قرار بوده در سفارت اين کشور در واشنگتن به ‌مناسبت دويست‌و‌چهلمين سالگرد انقلاب آمريکا برگزار شود، لغو مي‌کند. لودريان در گفت‌وگوي ديگري چنان با عصبانيت درباره اين قرارداد صحبت کرده که نيويورک‌تايمز نوشته ‌است: درجه عصبانيت فرانسه از اين اقدام آمريکا را مي‌توان با ميزان عصبانيت اين کشور در سال 2003 از حمله واشنگتن به عراق مقايسه کرد. لودريان در اين زمينه بايدن را با ترامپ مقايسه کرده و گفته ‌است اين اقدام را توهين به پاريس ارزيابي مي‌کند. او همچنين تصريح کرده ‌است توقع نداشته ‌است بايدن به همان ميزان که ترامپ غيرقابل‌پيش‌بيني بوده ‌است، اقداماتي انجام دهد که آن را با متحدان اروپايي خود در ميان نمي‌گذارد.
فرانسه پيش ‌از اين نيز از اينکه آمريکا درباره خروج نيروهايش از افغانستان «حتي يک تلفن» به مسؤولان فرانسوي نزده بود، بارها انتقاد کرده و بيان کرده بود دوره اقدامات يکجانبه در جهان گذشته ‌است. در بيانيه‌ فرانسه درباره اين توافق نيز آمده ‌است: «فرانسه تنها کشور اتحاديه اروپايي است که در منطقه ايندو- پاسيفيک حضور دارد و ميليون‌ها شهروند و در حدود ۷ هزار پرسنل نظامي در اين منطقه مستقر کرده ‌است؛ با اين ‌حال درباره اين توافق، هيچ مشورتي با پاريس نشد».