بیفرهنگی تبلیغاتی!

ابتکار/متن پیش رو در ابتکار منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
رامبد جوان در سالهای اخیر به دو دلیل مورد توجه قرار گرفته است، یکی برنامه «خندوانه» و دیگری حواشی بسیاری که پیرامون او به وجود آمد و البته در بسیاری از آنها هم خود او نقش موثر داشته است. او باز هم در روزهای اخیر با یک تبلیغ عجیب در مرکز توجهها قرار گرفته و بسیاری او را مورد شدیدترین انتقادها قرار دادهاند.
فضای مجازی و شبکههای اجتماعی مانند یک شمشیر دو لبه هستند، همانطور که میتوانند موجی از حمایتها را برانگیزند، میتوانند در واکنش به یک رفتار شدیدترین انتقادها را به سوی شخصی روانه کنند. هنوز زمان زیادی از حاشیهای که بهاره رهنما با یک اظهار نظر عجولانه با آن روبهرو شد، نمیگذرد. او در یک ویدئو در اینستاگرام خود درباره وضعیت مالیاش گفت: «طبیعتا وقتی من این همه سال کار کردم طبیعی ست که در این سن آسایش مالی داشته باشم.»
بهاره رهنما اضافه کرد: هر آدمی که بعد از سی سال کار کردن نتواند برای خود و خانوادهاش آسایش و رفاه فراهم کند، آدم بیدستوپاییست.
سخنان بهاره رهنما درباره «رفاه مالی» و «آدم بیدستوپا» موجی از واکنش را به همراه داشت. کاربری در انتقاد از بهاره رهنما نوشت: «آخه کی هم از زحمت کشیدن حرف میزنه. حالا خوبه بخاطر رابطه به اینجایی که هستی رسیدی. خدا رو شکر که کارآفرین یا میلیاردر خودساخته نیستی و گرنه چه حرفهایی که به مردم نمیگفتی.» یا کاربر دیگری در توییتر در واکنش به سخنان بهاره رهنما نوشته است: «با تعریف بهاره رهنما، چندین نسل از پدران و پدربزرگان ما بی دست و پا بودهاند...»
عاقبت انتقادها از بهاره رهنما آنقدر زیاد شد که درنهایت مجبور شد درباره این سخنانش توضیح دهد. بهاره رهنما گفت: «مخاطب حرفهایم خودم بودم؛ من بعد از سی سال اگر نتوانم رفاه را برای فرزندم تامین کنم آدم بیدست و پایی هستم.»
هنرمندان، ورزشکاران و افراد شناختهشده از آنجا که دنبالکنندگان زیادی در فضای مجازی دارند، هر اظهار نظر یا عملی از آنها به صورت فضای مجازی را پر میکند و ممکن است عواقب بسیاری برای آنها به دنبال داشته باشد. این بار اما نوبت رامبد جوان است. او در اقدامی عجیب، یک رژیم غذایی را تبلیغ کرد و پایه گفتههایش بر کوچک شدن سفره خانوادهها بود. او در یک برنامه تبلیغاتی برای یک رژیم غذایی، به گرانی کالاهای اساسی اشاره کرد و به مخاطبانش گفت: «با توجه به این شرایط میتوانی رژیم بگیری و اینطوری از هزینههای اضافی هم جلوگیری میکنی» این ویدئو با واکنش منفی بسیاری کاربران اجتماعی مواجه شد و حتی برخی او را متهم به کاسبی از فقر مردم کردند.
این تبلیغ برای برخی کاربران یادآور توصیه ی بهنوش بختیاری به گوشت نخوردن بود. این بازیگر مشهور در یک برنامه ی تلویزیونی در اظهار نظری جنجالی خطاب به مردم گفته بود: «گوشت کمتر بخورید. چه بهتر که گران شد، چون چیز خیلی خوبی نیست.»
برخی هم به یاد صحبتهای کارشناس یک برنامه ی تلویزیونی افتادهاند که در واکنش به گرانی مواد غذایی گفته بود مردم باید سطح توقعات شان را پایین آورند و ایرادی ندارد برنج خالی بدون خورش بخورند یا به جای میوههای متنوع، فقط یک نوع میوه مصرف کنند و حتی یک هفته میوه نخوردن هم ضرری ندارد.
در واکنش به این تبلیغ، کاربری نوشت: «رامبد جوان میگه همه چی گرون شده غر نزن بجاش رژیم بگیر، آقای جوان یه راه حل هم برا اونایی که پوست و استخونن ارائه بدید!» دیگری نوشت: «وقتی کوچکترین درک و حسی از فقر نداری نتیجهاش میشه این پیشنهاد که پس حالا بیایید رژیم بگیرید!». کاربر دیگری هم به فقر اشاره کرده و نوشته است: «اونی که رژیم میگیره نان رو کمتر مصرف میکنه به جاش پروتئین استفاده میکنه و میوه و سبزی ... آخه وقتی نداره نون بخره چجوری میوه و سبزیجات بگیره؟!». دیگری گفت: «داره به مخاطب میگه نه تنها نخور که بابت نخوردن یه پولی هم بهم بده. حیرتآوره!» کاربر دیگری به اثر بدنامی برای دیده شدن اشاره کرده و نوشته است:«مسئله اینجا است که برند «لیمومی» و «رامبد جوان» (احتمالا) از قبل هم می دونستن که شوخی با فقر افراد و توصیه به کم خوردن برای جبران هزینههای زندگی با چه واکنشهایی مواجه خواهد شد. اینها با علم به این قضیه دست به چنین کاری زدن تا اصطلاحا با بدنامی، بیشتر دیده بشن». کاربر دیگری هم نوشت: «رامبد جوان هم برنامه پولساز تلویزیونی داره، هم سریال بازی میکنه و میسازه، هم کارگردانی سینما، هم تهیهکنندگی، هم بیزنس بزرگ با آدمهای رانتی. یه نفر مگه چقدر نیاز مالی داره که با همه اینها باز باید واسه یه تبلیغ با آبروش بازی کنه. رها کن رفیق. دنیا ارزشش رو نداره».
البته پیشتر هم تفاوت رفتار رامبد جوان با گفتههایش او را مورد هجوم انتقادات قرار داد. بعد از پایان فصل «خندوانه» در بهار سال 98، انتشار عکسی از رامبد جوان و همسرش نگار جواهریان در کشور کانادا خبرساز شد. این عکس نشان میداد که این زوج تصمیم دارند تا فرزندشان را در آن کشور به دنیا بیاورند. مطابق قوانین کشور کانادا، هر نوزادی که در خاک این کشور متولد شود تابعیت کانادایی دریافت میکند، فرزند جوان نیز از این قاعده مستثنی نبود. اما این تصمیم از سوی کسی اتخاذ شده بود که در طول سه سال و اندی اجرای برنامه «خندوانه»، همواره «ایران ایران ایران، تو را دوست دارم» را همخوانی کرده بود و شعارها و جملاتش با درونمایه وطن پرستی و ملیگرایان در برنامههایش، با قصدش از سفر به کانادا در تضاد بود. همین امر اعتراض و عکسالعملهای منفی کاربران فضای مجازی و تماشاگران حرفهای برنامه خندوانه را برانگیخت.
البته او پس از مدتی نسبت به این انتقادات اینگونه واکنش نشان داد: «هر قدمی که قرار باشد با خودش موفقیت و جلبتوجه و حمایتی از جانب مخاطب داشته باشد، اشکالاتی را به وجود میآورد، از حسادت بگیرید تا موارد کاری. مجموعه اینها جریانهایی میشود که آدمها را به حاشیه و گوشه هل بدهد. همیشه بوده، از قبلتر هم بوده. حتی قبل از اینکه این سفر کانادا را برویم. این جوسازیها کاملاً هدایت شده بود. مدیران تلویزیون اتفاقاً بی خبر نبودند و ماجرای سفر ما را میدانستند. شرایطی که حکم میکرد ما برویم و فرزندمان را در کانادا به دنیا بیاوریم، یک چیز خودخواسته و خانوادگی بود.»
در روزگاری که مردم کشور با مشکلات عدیده اقتصادی روبهرو هستند و برخی به سختی میتوانند از پس هزینههای زندگی خود برآیند، چنین اظهارنظرها و رفتارهایی جز نفرتاندوزی هیچ آورده دیگری برای افرادی که به جای همدردی نمک بر زخم مردم میپاشند، ندارد. در چنین شرایطی مشخص نیست چرا باز هم برخی از افرادی که تریبونی در اختیار دارند چرا چنین خط مشیای را پیش میگیرند؟