کنکور دو نوبته؛ مثبت یا منفی؟

آفتاب یزد/متن پیش رو در آفتاب یزد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
کنکور سراسری سال هاست که تنها راه رسیدن دانشآموزان به دانشگاهها محسوب میشود و سالیانه تعداد زیادی از دانشآموزان برای این امتحان بزرگ تلاش میکنند تا نمره مورد نظر خود را کسب کنند و به دانشگاه مورد علاقه خود بروند. در خصوص چالشها و آسیبهای ایجاد شده توسط کنکور بارها هشدار داده شده است و عدهای از کارشناسان میگویند که این امتحان راه مناسبی برای راهیابی به دانشگاه نیست زیرا نتیجه تلاش چندین ساله دانشآموزان در یک امتحان چند ساعته خلاصه میشود و همین موضوع استرس و اضطراب زیادی را برای دانشآموزان و والدین آنها ایجاد میکند. در هر حال کارشناسان راههای زیادی را برای راهیابی به دانشگاهها ذکر کرده اند. یکی از دلایل مخالفت با کنکور این بود که سالانه دانشآموزان تنها یک نوبت میتوانند در این آزمون شرکت کنند زیرا فقط یکبار در سال آزمون سراسری برگزاری میشود. در این شرایط اگر به هر دلیلی دانشآموزانی نتوانند در این روز در کنکور شرکت کند باید یکسال دیگر صبر کند. کنکور دو نوبته پاسخی برای این دغدغه میتواند باشد؛ به این صورت که در هر سال دو بار کنکور سراسری برگزار شود تا دانشآموزان میزان اضطراب کمتری را تجربه کنند. طرح دومرتبهای کنکور امسال در کشور اجرا میشود و ما در خصوص معایب و مزایا آن با کارشناسان آموزشی صحبت کردهایم اگرچه میدانیم که اصلاحات جزئی پاسخگوی تمام مسائل ایجاد شده توسط کنکور نیستند و این سیستم نیازمند اصلاحات اساسی و عمیق است.
>تغییرات کنکور
رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی گفت: زیرگروهها حذف شده است چراکه داوطلبی برای کسب رشته مورد نظر در زیرگروه خاص تمرکز میکرد و احیاناً اگر درس را در آزمون خراب میکرد، در زیرگروههای دیگر شانسی نداشت و باعث میشد که فرصتها را از دست دهد.محسن زارعی ضمن تاکید بر اهمیت موضوع کنکور بیان کرد: موضوع کنکور یک مسئله برای نظام تعلیموتربیت شده بود و این را لمس میکنید که دانشآموز بهویژه در پایه دوازدهم که باید در کلاس درس مستقر باشد و مطابق برنامه درسی کار را پیش ببرد و اهدافی که وضع شده را کسب کند و بعد از آن خروجی آموزش و پرورش رسمی باشد؛ اما این اتفاق سالهاست نیفتاده است و این موضوع باید حل میشد.وی افزود: هرسال میانگین معدل دانشآموزان مقطع دوره دوم متوسطه رو به کاهش است و یکی از دلایل آن این است که نقطه تمرکز دانشآموزان نیست و ما دانشآموزان را با معیار دیگری میسنجیم و به دانشآموز میگوییم که مسئله، کتاب و برنامه درسی نظام آموزش و پرورش نیست و آن چیزی که قرار است با آن سنجیده شوید آزمونی تستی که قرار است آینده شما با آن آزمون رقم بخورد و این موضوع برای خانواده و دانشآموز مسئله شده است فلذا به مدرسه منتقل و از مدرسه مطالبه میشود که کلاس کنکور بگذارید و زمان دروس بدون تاثیر در آزمون سراسری را کنار بگذار و ساعتها به دروسی که موثر است تخصیص داده شود.
زارعی ابراز کرد: افرادی که رتبههای برتر کنکور امسال از رتبههای 1 تا 10 کسب کردهاند، میانگین نمرات آنها مطلوب نیست، چون توجه به درس و برنامه درسی نبوده درحالیکه این دانشآموز میتوانست نمرات عالی کسب کند و قطعاً توانایی این امر را داشته است که رتبه عالی کسب کرده، اما چون مسئله نبوده به این صورت موفق شده است و در بعضی از دروس میانگین نمرات کمتر از دانشآموزان متوسط است.وی افزود: در مصوبات 845، 855 و 863 چند اتفاق مهم افتاده است؛ اینکه آزمون سراسری دو نوبت شده نه دومرحلهای؛ دو نوبته شده است و به هر دلیلی اگر داوطلب آزمون را خراب کند، این فرصت کمک میکند تا استرس دانشآموز پایین بیاید تا در دو نوبت و در زمان کوتاهتر از یک سال بتواند آزمون دهد.زارعی تصریح کرد: دانشآموز 12 سال درس میخواند و همه را کنار میگذارد و به دنبال تست میرود و تمرکز او میشود این امر و افرادی که در آموزشگاهها تدریس میکنند و بعضاً در صداوسیما هم حضور دارند افرادی هستند که در رشته دیگری تحصیلکردهاند و در حال حاضر معلمی میکنند و موضوع نامرتبط با رشته تحصیلی خود را تدریس میکند.زارعی بیان کرد: مصوبه 915 شورایعالی آموزش و پرورش به دانشآموزان اجازه میدهد که یکبار برای هر درس و برای ترمیم نمرات دروسشان اقدام کنند و اگر از نمره درسی راضی نیستند آن را مجدداً امتحان بدهند و ترمیم کنند.رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی یادآور شد: تغییراتی که بر اساس مصوبه 861 اتفاق افتاده این است که برای سال 1402 یعنی سالی که پذیرش آن میشود 1402-1403 باید کنکور دومرتبه برگزار و انتخاب رشته آن یکمرتبه اتفاق میافتد؛ دانشآموزی که در دیماه در آزمون سراسری شرکت میکند میتواند تیرماه هم در آزمون سراسری شرکت کند و یا میتواند دیماه را ملاک انتخاب خود قرار دهد و اگر در هر دو آزمون شرکت کرد آزمونی که تراز بالاتری دارد برای او محاسبه میشود و اگر در دو گروه آزمایشی شرکت کرد باز هم انتخاب با داوطلب است چگونه انتخاب رشته کند.وی خاطرنشان کرد: پس از برگزاری آزمون تیرماه و کارنامههای صادر شده در خرداد، سابقه تحصیلی گزارش میشود، نه بهصورت نمره خام بلکه صورت نمره کل و این نمره کل را بهعنوان سابقه تحصیلی ارائه میدهیم و تراز بالاتر آزمون را هم محاسبه میکنیم و بدین صورت رتبه داوطلب تعیین میشود و انتخاب رشته بر اساس آن انجام میگیرد ضمن اینکه نمرات کل داوطلبان در آزمون سراسری هر مرحله تا 2 سال برای آنها ذخیره میشود، در سال 1402 امتحانات نهایی را فقط برای پایه دوازدهم داریم مثل سابق که سهم آن برای پذیرش در دانشگاه از طریق آزمون سراسری 40 درصد است.
>کاهش فشار روانی و آموزشی
محمدرضا نیک نژاد کارشناس آموزشی در این باره به آفتاب یزد گفت:« دانشآموزان برای راهیابی به دانشگاهها نیازمند یکسری دروس تخصصی هستند. عموما دانشآموزان در دوره آموزش عمومی نیازمند یکسری اطلاعات عمومی و مهارتهای زندگی هستند و زمانی که از این دوره گذر میکنند به دانشگاه میروند.در بسیاری از کشورها در هنگام ورود دانشآموزان به دانشگاهها درسهای عمومی اصلا مورد ارزیابی قرار نمیگیرند بلکه درسهای تخصصی مورد نیاز رشتههای خاص ارزیابی میشوند. برای فرض اگر فردی بخواهد در دانشگاه، مهندسی بخواند نمرات دروس ریاضی، فیزیک و... او مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. با این مقدمه میخواهم بگویم شاید بهتر بود که درسهای عمومی از کنکور حذف شوند. زیرا حجم زیادی از فشار درسها از دوش دانشآموزان برداشته و تمرکز آنها معطوف به دروس تخصصی و مورد نیاز رشته دانشگاهیشان میشود. همین بحث دو نوبته شدن کنکور یک گام برای انجام سایر اصلاحات است. در هر صورت باید در تعداد زیاد درسهای دانشآموزان در کنکور تجدید نظر کرد و تعدادی از آنها حذف شوند. بحث کنکور
دو مرحلهای بحثی است که بر اساس آن دانشآموزان میتوانستند به صورت جداگانه و تفکیک شده دروس عمومی و تخصصی را امتحان دهند زیرا این گلایه همیشه وجود دارد که تعداد درسهای در کنکور بسیار زیاد است. از سوی دیگر کنکور دو نوبته تا حدود بسیار کمی میتواند حجم فشارهای روانی و آموزشی را کم کند. »
>فرصت دوباره
وی ادامه داد:« البته باید به این نکته توجه داشته باشیم که این طرح به دانشآموزان فرصت میدهد که دوبار در کنکور شرکت کنند ولی من دقیقا نمیدانم لزوم انجام این کار چیست. همچنین در این طرح دو دفعه از دانشآموزان پول گرفته میشود و این حجم پول برای مافیای آموزشی و خود آموزش و پرورش میتواند مفید باشد. »
>سه مسئله کنکور
علی بهشتی نیا از دیگر کارشناسان آموزشی نیز در این باره به خبرنگار اجتماعی آفتاب یزد گفت:« زمانی که کنکور به صورت
یک نوبته برگزار میشد ما با سه مسئله رو به رو بودیم؛ مسائل مربوط به پیش از کنکور، زمان و نحوه برگزاری کنکور و مسائل بعد از کنکور. در واقع مشکلاتی که پیش از کنکور و پس از آن وجود داشتند بسیار حائز اهمیت بودند و بسیار بیشتر از مشکلات نحوه و زمان اجرای کنکور آسیب میزدند. به عنوان مثال آسیبهای روانی، استرس و اضطراب شدیدی که دانشآموزان درگیر آن و هزینههای گزافی که خانوادهها برای آموزش فرزندان خود متحمل میشدند. این موارد مربوط به دوران پیش از کنکور است و همانطور که میدانید این مشکلات در سالهای گذشته از مقطع دبیرستان به متوسط اول و سالهای پایانی ابتدائی نیز رسیده اند. درواقع در سالهای گذشته استرس، اضطراب و هزینههای کنکور برای خانوادهها بیشتر شده است. از طرف دیگر مسائلی وجود دارد که مربوط به بعد از برگزاری کنکور است. به عنوان مثال دانشآموزانی که در دانشگاه پذیرفته میشدند با یکسری مشکلات مواجه میشدند و دانشآموزانی که به دانشگاه راه پیدا نمیکردند مجبور بودند که سال بعد مجدد هزینهها و استرسها را دوباره تحمل کنند و در کنکور سال بعد شرکت داشته باشند.»
>استرس مضاعف؟
وی در ادامه گفت:« در این بین مسئلهای در خصوص نحوه، زمان و شکل اجرای کنکور وجود داشت که باتوجه به شرایط جغرافیایی و زمانبندی ممکن بود که اتفاقات خاصی برای دانشآموزان رخ دهد. بنابراین اجرای کنکور مسئله و آسیب اصلی نبود بلکه آسیب اصلی کنکور پیش از کنکور اتفاق میافتد. با طرح برگزاری دو مرتبهای کنکور مسائل پیش و پس از کنکور حل نمیشوند و دانشآموزان همان مسائل را باید تجربه کنند. شاید به لحاظ ظاهری این طرح مشکلات را حل کند اما مسائل دیگری نیز وجود دارند که باید مورد توجه قرار بگیرند. البته باید این فرصت را بدهیم که طرح اجرا شود و نتایج آن را مورد بررسی قرار دهیم. اما به نظر من این طرح ممکن است برای کسانی که در نوبت اول امتحان را خراب کنند آسیبها و استرسهای روانی بیشتری ایجاد کند. به این دلیل که ما درواقع در شکل اجرای جدید دوبار استرس را به دانشآموزان وارد میکنیم. دانشآموزانی که امتحان اول خود را خراب کنند تا برگزاری آزمون دوم مطمئنا فشار و استرس زیادی را تحمل میکنند بنابراین نمیتوانیم تضمین دهیم که در آزمون دوم به نتیجه دلخواه خود برسند. امکان دارد چنین اتفاقی رخ ندهد اما به هر حال مسئله اصلی در خصوص کنکور مسائل دیگری هستند که باید هرچه زودتر مورد توجه قرار بگیرند.»