شاهزاده ماجراجوی سعودی به دنبال نمایش قدرت

آفتاب یزد/متن پیش رو در آفتاب یزد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
یک استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با تشریح پیامدهای سفر شی جین پینگ رئیس جمهور چین به عربستان تاکید کرد: نشست سران چینی-عربی هر چند ممکن است برای چین دستاوردی داشته باشد اما برای منطقه دستاوردی ندارد و صرفا بازسازی چهره مخدوش شده عربستان به ویژه شخص بن سلمان است. کیومرث یزدان پناه در گفتوگو با ایسنا، در تحلیلی از سفر رئیس جمهور چین به عربستان اظهار داشت: در مقطع زمانی فعلی این سفر به نظر یک سفر معمولی و در راستای تقویت روابط دو جانبه پکن و ریاض تعریف میشود، آنچه مسلم است اینکه چینیها به غرب آسیا توجه خاصی پیدا کردهاند و این منطقه برایشان راهبردی و حیاتی است، چینیها منتظر نمیمانند ببینند چه اتفاقی میافتد تا براساس آن پیش بروند.
وی با اشاره به اینکه «چین یکی از مصرف کنندههای بزرگ انرژی خلیج فارس است»، تصریح کرد: با توجه به محدودیتهایی که برای ایران در زمینه صادرات فرآوردههای نفتی وجود دارد و عربستان نیز یکی از مهمترین کشورهای تولیدکننده نفت است طبیعتا توجه آنها به سوی مشتریهای سنتی که از ایران نفت و گاز خریداری میکردند، معطوف میشود.
این کارشناس مسائل بینالملل همچنین بیان کرد: این سفر میتواند برای ایران با توجه به شرایط منطقهای حائز اهمیت باشد تا با شیطنتهایی که عربستانیها دارند اقداماتی در راستای اثرگذاری در روابط ایران و چین انجام شود.
یزدان پناه به تغییر رویکرد راهبردی عربستان در قبال برخی از قدرتهای جهانی اشاره کرد و گفت: چینی یکی از قدرتهای جهانی است که مد نظر سعودیها قرار دارد و طبیعتا انتخاب چین برای تعاملات اقتصادی مورد توجه عربستان است.
وی خاطرنشان کرد: باید در نظر داشت چینیها نیز بدشان نمیآید تا تنوع روابط را نسبت به کشورهای مهم تولیدکننده نفت در
خلیج فارس افزایش داده و خود را وابسته به یک کشور نکنند، در واقع روابط چین و عربستان از منظر ژئواکونومی و ترانزیت انرژی برای هر دو بسیار با اهمیت است.
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با بیان این که سفر شی جین پینگ رئیس جمهور چین به عربستان به نوبه خود پیامهای خاص نسبت به خود را هم دارد،گفت: حتما آمریکاییها با توجه به حساسیتهایی که نسبت به چین دارند از این سفر و پیامهای آن غافل نمیشود ضمن این که تحولات و رویکردها در اکثر مناطق مهم دنیا را نیز مورد توجه دارند.
یزدان پناه تاکید کرد: این سفر برای ایران نیز با توجه به حق ذاتی و ژئوپلیتیکی درباره رفتار کشورهای منطقه مهم است شاید اگر کشوری دیگری مانند مالزی، اندونزی و... بود این سفر حساسیت زیادی نداشت اما چین بازیگر مهمی است.
وی درباره نشست سران چینی- عربی که گفته شده در جریان این سفر با حضور حکمرانان سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا برگزار میشود، گفت:به نظر میرسد این نشست اگرچه از نظر تبلیغاتی برای عربستان و یا حکمرانان خاورمیانه و شمال آفریقا موثر باشد اما بیشتر شو و نمایش قدرتی است که شاهزاده ماجراجوی سعودی دنبال میکند.
این کارشناس مسائل بینالملل تصریح کرد: مسلما در این منطقه چنین اتحادی که با عنوان "چینی-عربی" باشد امکان شکلگیری وجود ندارد ضمن این که بسترهای ژئوپلیتیکی آن هم فراهم نیست. چینیها نیز به دنبال این هستند از حس محاصره ژئوپلیتیکی خارج شوند تا بتوانند با جستجو در منطقه ثروتمند و پر التهاب خاورمیانه و شمال آفریقا موثر باشند.
یزدان پناه افزود: بنابراین از منظر محاسبات استراتژیکی که آیا این نشست میتواند رهاورد راهبردی برای شرکتکنندگان فراهم کند یا خیر؟ مشخص نیست. در نظر داشته باشیم کشمکش میان آمریکا و عربستان ذاتی است و در شرایط فعلی هم به منزله بحران نیست هر دو طرف قواعدی دارند که به آن پایبند هستند که اجازه نمیدهد عربستان اقداماتی را مغایر با استراتژیهای ایالات متحده در خاورمیانه انجام دهد.
وی ابراز عقیده کرد عربستان چالشهای خاص درون سیستمی خود را دارد و با بحران مشروعیت مواجه است این راهکارها نمیتواند این کشور را از این فضا خارج کند، بنابراین در منطقه ژئوپلیتیکی و جغرافیایی این منطقه هیچ اتحاد راهبردی کارساز و موثری شکل نمیگیرد مگر این که با حضور تمام کشورهای منطقه باشد. در واقع نمیتوانیم ژئوپلیتیک این منطقه را به عرب و
غیر عرب تقسیم کنیم. هر زمان کشورهای منطقه به این فهم مشترک رسیدند براساس واقعیات هم عمل میکنند.
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه خاطرنشان کرد: فراموش نکنیم در هندسه نوین نظم جهانی کشورهای عربستان، ایران،عراق و ترکیه در مسیر مخاطرات جدی ژئوپلیتیکی قرار دارند و اگر خصومتهای دیرینه خود را کنار بگذارند چه ضرورتی دارد چین در جستجوی فراتر از روابط دو سطحی خود در تامین انرژی پیش برود و یا آمریکا مداخله گری کرده و یا بستر را برای دیگر عناصر جهانی، کشورهای زورگوی اروپایی و ماجراجوی آسیایی فراهم کند. در نتیجه همه این مسائل به نوع نگاه و نگرش کشورها منطقه که برمی گردد.
یزدان پناه همچنین اظهار کرد: بنابراین نشست سران
چینی-عربی هر چند ممکن است برای چین دستاوردی داشته باشد اما برای منطقه دستاوردی ندارد و صرفا بازسازی چهره مخدوش شده عربستان به ویژه شخص بن سلمان است. در
غیر این صورت فراموش نکنیم که حوزه ژئوپلیتیکی غرب و جنوب آسیا همچنان التهاب دارد و این اتفاقات مسلما هزینههایی که کشورهای منطقه در گیر آن هستند را بیشتر میکند.