غرب همچنان به احیای برجام اشتیاق دارد
آرمان ملی/متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
دیاکو حسینی| غرب یعنی آمریکا و اروپا همیشه دو وجه را میبیند. یک وجه سیاستهای نمایشی و آن چیزی است که عمدتا برای راضی کردن افکار عمومی در این کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. یا نمایشهایی برای بازتابدادن اراده این دولتها و کشورها نسبت به حفاظت از ارزشها و هنجارهایی که در جوامع خودشان وجود دارد. در عین حال و در کنار این وجه یک وجه سیاست واقعی هم داریم که بر مبنای محاسبات واقعبینانه و سود و زیان در این کشورها پیگیری میشود. در ماههای اخیر نیز همین دو وجه را با هم میبینیم. از یک طرف بیانیههایی که داده میشود و تحریمهایی که عمدتا جنبه نمایشی دارد و بیاساس است. همین مصوبهای که در پارلمان اروپا به میان آمد تلاشی برای مجاب کردن کردن افکار عمومی در کشورهای اروپایی بود. اما در عین حال اینها متوجه هستند که در فردای این رویدادها و زمانی که گرد و غبار این مشاجرات و تنشها فرو خوابید واقعیتهایی که از پیش موجود بودند همچنان در صحنه خواهند بود و خودشان را نشان خواهند داد و بخشی از این واقعیتها چالشهایی هستند که کشورهای غربی در ارتباط با ایران با آنها مواجهاند که در راس آنها و در کوتاه مدت موضوع پرونده هستهای ایران است.
بنابراین میبینیم به رغم آن نمایشها اشتیاق غرب برای احیای برجام همچنان وجود دارد. به این دلیل ساده که هیچ راه حل جایگزین و بهتری برای رسیدگی به این موضوع وجود ندارد. انتظار هم میرفت که بعد از یک دوره وقفه و توجه به مسائل جانبی از چند ماه گذشته یک بار دیگر به موضوع اصلی توجه شود. به نظر میرسد که با گذشت زمان و آرامتر شدن اوضاع در داخل کشور و همینطور در رابطه با جنگ اوکراین و کمتر شدن تنشها پیرامون ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه به تدریج موضوع ادامه مذاکرات احیای برجام به دستور کار برمیگردد. البته آنها در خلال این مدتی که ایجاد شد تلاش کردند که از این وضعیت یعنی ناآرامیهای داخلی ایران و مساله صدور پهپادهای ایران به روسیه برای تضعیف چانهزنی ایران استفاده کنند به این امید که شاید با افزایش فشارهای روانی و سیاسی غرب علیه ایران مواضع مذاکراتی ایران را تحت تاثیر قرار دهند و شاید امیدوار بودند که نرمشهای بیشتری را از طرف ایران شاهد باشند. به هر حال در کنار این امیدها به نظر میرسد که گفتوگوها و رد و بدل کردن پیامها برای از سرگیری مذاکرات دوباره آغاز شده و میتوان حدس زد که ما در هفتهها یا شاید ماههای آینده نزدیک شاهد از سرگیری مذاکرات باشیم. از سوی دیگر با توجه به شرایط موجود به نظر میرسد که کشورهای غربی متوجه هستند که برنامه هستهای ایران با سرعت ادامه پیدا میکند. اخیرا آقای گروسی نیز نسبت به افزایش ذخایر اورانیوم ایران که به ایران عملا و بالقوه توان تولید تسلیحات هستهای را میدهد، هشدار داد.
بنابراین گذشت زمان به نفع هیچ کدام از طرفها نیست و اگر قصد طرفهای غربی این است که مانع از رسیدن ایران به سطحی از پتانسیل صنعتی شوند در اشتباهند. لذا به نظر میرسد که آنها در این رابطه جدیت دارند که توافقات لازم برای محدود کردن این برنامهها صورت بگیرد. سفر آقای گروسی هم از دید آژانس لازم است که به نتیجه برسد تا مشکل فنی که از دید آژانس و با تایید مدیر کل آژانس مورد بحث بوده حل و فصل نشود عملا امکان پیشرفت مذاکرات در عمل وجود نخواهد داشت. البته طبق آنچه در گزارش مقامات مختلف و در ایران هم گفته شده ما هیچ مانع عمدهای در این مسیر نداریم و امید میرود که در طی مذاکراتی که احتمالا با سفر آقای گروسی انجام خواهد گرفت امکان رسیدن به توافق با آژانس مهیا شود. تدریجا اگر این اتفاق بیفتد مقدمهای برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام و احتمالا به نتیجه رسیدن آن خواهد شد.