ایران، طالبان و تناقضهای سفارت افغانستان

هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و انتشارش در آخرین خبر به معنای تایید آن نیست
فرشید عابدی-روزنامهنگار ساکن در سیستانوبلوچستان| طالبان با زور اسلحه، افغانستان را غصب کردند و زیر بار تشکیل دولت فراگیر نمیروند. نبود آزادیهای مدنی، ممنوعیت تحصیل دختران و فقر ملت افغانستان حاصل از تسلط طالبان بر این کشور، باعث رنجش هر انسان آزادهای میشود، از طرفی مسئولان حکومت سابق افغانستان نیز فراری هستند، بنابراین بررسی مسائل حقوقی و قانونی واگذاری سفارت افغانستان در تهران برای حمایت از اندیشه تشکیل دولت فراگیر به جبهه مقاومت ملی افغانستان بهعنوان نماینده واقعی مردم این کشور ضرورت دارد.
تحویل زودهنگام سفارت افغانستان در تهران به دیپلماتهای طالبان، با هدف افزایش سطح تعامل و روابط، بدون پیششرط برای اخذ تضمین دریافت حقآبه، با توجه به رویکردهای هیدروپلیتیکی این کشور و تنش آبی شرق ایران، خطای استراتژیک دستگاه دیپلماسی کشورمان بود. تناقض رفتاری و گفتاری هیئت حاکمه طالبان در خصوص معاهده ۱۳۵۱ هیرمند، بدعهدی آنها، عدم پایبندی به معاهدههای بینالمللی، نشان داد که حاکمیت این گروه بر کشور افغانستان، منافع ملی کشورمان را به مخاطره میاندازد و سیاستهای آبی آنها در طولانیمدت میتواند امنیت ملی کشور را به مخاطره بیاندازد که این مسئله، محور این یادداشت نیست.
هویتسازی مسئله آب در افغانستان که در ادوار گذشته در میان مردم افغانستان بهشدت تقویت شده، یکی از موانع دریافت حقآبه محسوب میشود. از طرفی جبهه مقاومت ملی افغانستان در میان مردم این کشور، از اقبال عمومی مطلوبی برخوردار است و میتواند این امر را تسهیل کند. از زمان استقرار حکومت طالبان در افغانستان، دستگاه دیپلماسی ایران و سایر کشورها بهدنبال تشکیل یک حکومت فراگیر و آزادیهای مدنی در افغانستان هستند، اما مقامات طالب تاکنون به این مطالبه، پاسخ منطقی ندادهاند، عملکرد آنها نشان داده که بهدنبال تقویت و اشاعه پشتونیسم هستند و اجازه نمیدهند که سایر گروههای قومی، سهم چندانی در اداره این کشور داشته باشند. بهنظر میرسد همانطور که مسئولان ایرانی اعلام کردهاند، وجود یک دولت فراگیر و بنا شده براساس دموکراسی، به نفع ملت افغانستان و کشورهای همسایه است، بنابراین برای تحقق این هدف مهم، بازپسگیری سفارت افغانستان از طالبان بهتنهایی باعث انزوای طالبان در حوزه بینالمللی و سیاست خارجی خواهد شد و از طرفی یک پیام به جامعه بینالملل مخابره میکند که طالبان همپیمان مطلوبی نیستند و در عمل به قوانین بینالمللی بیاعتنا هستند. این مهم میتواند روند افزایش تعاملات بینالمللی طالبان و واگذاری سفارتخانههای افغانستان در کشورهای مختلف را متوقف یا کُند کند. از طرفی بررسی مسائل حقوقی و قانونی تحویل سفارت افغانستان به جبهه مقاومت ملی افغانستان بهعنوان اپوزیسیون طالبان با هدف حمایت از اندیشه دولت فراگیر، میتواند بسیاری از معادلات را تغییر دهد. چنین اقداماتی در عرصه بینالملل، مسبوق به سابقه بوده است. اوایل دهه ۹۰، روزنامه الشروق قطر اعلام کرده که منابع آگاه دیپلماتیک در وزارت خارجه مصر در حال بررسی مسائل حقوقی و قانونی تحویل ساختمان سفارت سوریه به مخالفان نظام بشار اسد رئیسجمهوری دولت سوریه هستند.